1, 2. (a) İnsanların özgür iradeyle ilgili hangi farklı görüşleri var? (b) Kutsal Kitap seçme özgürlüğümüzle ilgili ne gösterir? Hangi soruları ele alacağız?

KİŞİSEL bir karar vermesi gereken bir kadın, arkadaşına şöyle dedi: “Beni düşünmeye zorlama. Sadece ne yapmam gerektiğini söyle. Böylesi daha kolay.” Bu kadın, Yaratıcımızın verdiği çok değerli bir armağan olan özgür iradesini kullanmaktansa ne yapması gerektiğinin kendisine söylenmesini tercih etti. Peki ya siz? Kararlarınızı kendiniz mi vermek istersiniz, yoksa sizin adınıza başkalarının mı karar vermesini tercih edersiniz? Özgür irade hakkında ne düşünüyorsunuz?

² İnsanlar bu konuyu yüzyıllardır tartışıyor. Bazıları özgür irade diye bir şey olmadığını, tüm davranışlarımızın Tanrı tarafından önceden belirlendiğini söylüyor. Başkaları ise ancak sınırsız özgürlüğe sahip olursak özgür irademizin olabileceğini savunuyor. Peki Tanrı’nın Sözü olan Kutsal Kitap bu konuda ne diyor? Kutsal Kitap Yehova’nın bizi özgür iradeyle, yani kendi kararlarımızı verme yeteneği ve özgürlüğüyle yarattığını gösterir (Yeşu 24:15’i okuyun). Kutsal Kitap şu sorulara da cevap verir: Karar verme özgürlüğümüzü nasıl kullanmalıyız? Özgür irademizin sınırları var mı? Seçme özgürlüğümüzü kullanma tarzımız Yehova’ya sevgimizin derinliğini nasıl  ortaya koyar? Başkalarının kararlarına nasıl saygı gösterebiliriz?

3. Yehova sınırsız özgürlüğünü nasıl kullanır?

³ Yalnızca Yehova sınırsız özgürlüğe sahiptir ve O’nun bu özgürlüğü kullanma tarzından çok şey öğrenebiliriz. Örneğin O İsrailoğullarını Kendi ismini taşıyacak toplum, “özel halkı” olarak seçti (Tekr. 7:6-8). Bu keyfi bir seçim değildi. Yehova, yüzyıllar önce dostu İbrahim’e verdiği sözü tutmak için bunu yaptı (Başl. 22:15-18). Ayrıca O özgürlüğünü her zaman sevgisi ve adaletiyle uyumlu şekilde kullanır. Bunu, defalarca hakiki tapınmayı bırakan İsrailoğullarını terbiye etme tarzından görebiliriz. Halk içtenlikle tövbe edince Yehova onlara sevgi ve merhamet gösterdi. Şöyle dedi: “Onları döneklikten kurtaracağım, Kendi isteğimle seveceğim” (Hoş. 14:4, dipnot). Özgürlüğünü başkalarının yararına kullanan Yehova bizim için gerçekten de harika bir örnektir.

4, 5. (a) Özgür irade armağanını alan ilk kişi kimdi ve bu armağanı nasıl kullandı? (b) Hangi soruyu ele alacağız?

⁴ Yehova zekâ sahibi varlıkları yaratırken sevgisinden dolayı onlara özgür irade vermeyi seçti. O’nun yarattığı ilk varlık İsa’ydı. İsa “görünmez Tanrı’nın yansıması” olarak yaratıldı ve özgür iradeye sahipti (Kol. 1:15). O yeryüzüne gelmeden önce bile Babasına sadık kalmayı ve Şeytan’ın isyanına katılmamayı seçti. Yeryüzüne geldiğinde de özgür iradesini Şeytan’ın tekliflerini reddetmek için kullandı (Mat. 4:10). İsa ölümünden önceki gece içtenlikle dua ederken, Tanrı’nın isteğini yerine getirmeye kararlı olduğunu dile getirdi. Şöyle dedi: “Baba, dilersen bu kâseyi benden al. Yine de, benim değil Senin isteğin yerine gelsin” (Luka 22:42). Biz de İsa gibi özgür irademizi Yehova’yı yüceltmek ve O’nun isteğini yerine getirmek için kullanalım. Peki bunu başarmamız mümkün mü?

⁵ Evet, İsa’yı örnek almamız mümkün çünkü biz de Tanrı’nın yansıması olarak yaratıldık (Başl. 1:26). Ancak biz Yehova gibi sınırsız özgürlüğe sahip değiliz. Tanrı’nın Sözü bizim özgürlüğümüzün sınırları olduğunu ve Yehova’nın haklı olarak koyduğu bu sınırlara uymamız gerektiğini söyler. Örneğin kadınlar kocalarına, çocuklar da anne babalarına boyun eğmelidir (Efes. 5:22; 6:1). Peki bu sınırlar özgür irademizi kullanma tarzımızı nasıl etkiler? Sonsuz yaşamımız bu sorunun cevabına bağlıdır.

6. Özgürlüğümüze sınırlar konmasının neden uygun olduğunu bir örnekle açıklayın.

⁶ Özgür irademizin sınırları varsa gerçekten özgür olduğumuz söylenebilir mi? Evet! Çünkü sınırlar bizi korur. Örneğin arabayla uzak bir şehre gitmeye karar verdiğinizi düşünün. Fakat kullanacağınız yolda hiçbir trafik kuralı yok ve herkes ne kadar hızlı veya yolun hangi tarafından gideceğine kendi karar veriyor. Böyle bir yolda araba kullanırken kendinizi güvende hisseder miydiniz? Elbette hayır. Herkesin gerçek özgürlüğün nimetlerinden yararlanabilmesi için sınırlara ihtiyaç var. Şimdi, özgür irademizi Yehova’nın koyduğu sınırlar içinde kullanmanın bize nasıl yarar sağladığını görmek için Kutsal Kitaptan bazı örneklere bakalım.

7. (a) Özgür irade armağanı Âdem’i hayvanlardan nasıl farklı kıldı? (b) Âdem’in özgür iradesini doğru şekilde kullandığı bir durumu anlatın.

⁷ Tanrı ilk insan Âdem’i yarattığında,  gökteki zekâ sahibi varlıklara verdiği özgür irade armağanını ona da verdi. Bu armağan, Âdem’i içgüdülerine göre hareket eden hayvanlardan farklı kıldı. Âdem’in özgür iradesini doğru şekilde kullandığı bir duruma bakalım. Yehova, hayvanları insandan önce yaratmıştı. Fakat hayvanlara isim vermek gibi zevkli bir görevi Âdem’e bıraktı. Tanrı “her birine isim vermesi için onları adama getiriyordu.” Âdem hayvanları gözlemleyip her birine uygun bir isim verdi ve Yehova onun seçimlerine müdahale etmedi. “Adam her bir canlıyı nasıl adlandırdıysa, o canlının adı öyle oldu” (Başl. 2:19).

8. Âdem özgür iradesini nasıl yanlış şekilde kullandı ve sonuç ne oldu?

⁸ Yehova Âdem’i yeryüzünü cennete dönüştürmekle görevlendirdi ve şöyle dedi: “Çocuklar sahibi olun, çoğalın, yeryüzünü doldurun ve onu denetiminiz altına alın. Denizin balıklarına, gökte uçan kanatlılara ve yeryüzündeki tüm canlılara hâkim olun” (Başl. 1:28). Ne yazık ki Âdem bu görevle yetinmedi ve Tanrı’nın koyduğu sınırları çiğnemeyi seçerek yasak meyveden yedi. Âdem özgür iradesini böylesine yanlış şekilde kullandığı için onun soyu binlerce yıldır sıkıntı ve acı çekiyor (Rom. 5:12). Âdem’in kararının acı sonuçlarını düşününce, sahip olduğumuz özgürlüğü doğru şekilde ve Yehova’nın koyduğu sınırlar içinde kullanma isteği duymalıyız.

9. Yehova İsrailoğullarına hangi seçeneği sundu? Onlar buna nasıl karşılık verdi?

⁹ Âdem ve Havva’nın itaatsizliği nedeniyle onların soyuna kusurluluk ve ölüm geçti. Yine de Yehova insanlara verdiği özgür irade armağanını geri almadı. Bu, O’nun İsrailoğullarına davranış tarzından da görülür. Yehova, Musa aracılığıyla halka iki seçenek sundu. O’nun özel halkı olma ayrıcalığını kabul edebilir ya da reddedebilirlerdi (Çık. 19:3-6). Peki halkın cevabı ne oldu? Onlar, Tanrı’nın ismini taşıyan toplum olmayı ve bunun için gereken şartları karşılamayı kendi istekleriyle kabul ettiler. Bir ağızdan şöyle dediler: “Yehova’nın bütün söylediklerini yapacağız” (Çık. 19:8). Üzücüdür ki, zaman içinde İsrailoğulları sahip oldukları seçme özgürlüğünü kötüye kullanmaya başladılar ve verdikleri sözü tutmadılar. İsrailoğullarından ders alalım. Yehova’ya yakın kalmaya ve O’nun taleplerine uymaya devam ederek özgür irade armağanına çok değer verdiğimizi gösterelim (1. Kor. 10:11).

10. Kusurlu kişilerin özgür iradelerini Tanrı’yı yüceltmek için kullanabileceklerini gösteren örnekler verin. (Makalenin başındaki resme bakın.)

¹⁰ İbraniler kitabının 11. bölümünde 16 imanlı erkek ve kadının isimlerini görürüz. Onlar özgür iradelerini Yehova’nın belirlediği sınırlar içinde kullanmayı seçti. Bunun sonucunda, birçok nimetin yanı sıra gelecekle ilgili sağlam bir ümide sahip oldular. Örneğin büyük bir imana sahip olan Nuh Tanrı’nın bir gemi yapmakla ilgili emrine itaat etmeyi seçti. Böylece hem ailesi hem de sonraki nesiller kurtuldu (İbr. 11:7). İbrahim ve Sara Tanrı’ya istekle itaat ederek O’nun kendilerine vaat ettiği topraklara gittiler. Bu uzun yolculuğa çıktıktan sonra bile zengin Ur şehrine ‘dönme fırsatları’ vardı. Fakat onlar imanla “vaatlerin gerçekleşmesine” odaklandılar ve ‘daha iyi bir yere erişmeye’ çalıştılar (İbr. 11:8, 13, 15, 16). Musa Mısır hazinelerini reddetti ve “bir süre günahın sefasını sürmektense Tanrı’nın halkıyla birlikte kötü muamele görmeyi seçti” (İbr. 11:24-26). Biz de bu imanlı kişileri örnek alarak özgür  irade armağanına çok değer verelim ve bu armağanı Tanrı’nın isteğini yerine getirmek için kullanalım.

11. (a) Özgür irade sayesinde sahip olabileceğimiz en büyük nimetlerden biri nedir? (b) Siz özgür iradenizi neden doğru şekilde kullanmak istiyorsunuz?

¹¹ Başkalarının bizim yerimize karar vermesini istemek daha kolay bir seçenek gibi görünebilir. Ancak bunu yaparsak, özgür irade sayesinde sahip olabileceğimiz en büyük nimetlerden birini tadamayız. Bu nimetin ne olduğu Tekrar 30:19, 20’de açıklanır (Okuyun). 19. ayette Tanrı’nın İsrailoğullarına sunduğu seçimi okuruz. 20. ayette ise Yehova’nın onlara yüreklerindekileri ortaya koyma fırsatı verdiğini görürüz. Biz de Yehova’ya ibadet etmeyi seçebiliriz. Özgür irade armağanını Tanrı’ya olan sevgimizi göstermek ve O’nu yüceltmek için kullanmaktan daha iyi ne olabilir!

12. Özgür irademizi kullanırken hangi tutumdan kesinlikle kaçınmalıyız?

¹² Bir arkadaşınıza değerli bir armağan verdiğinizi düşünün. Arkadaşınız bu armağanı çöpe atsa, hatta başka birine zarar vermek için kullansa üzülmez miydiniz? Birçok insan seçme özgürlüğünü yanlış şekilde, hatta başkalarına zarar vermek için kullandığında Yehova da büyük üzüntü duyuyor olmalı. Kutsal Kitabın bildirdiği gibi “son günlerde” insanlar “nankör” bir tutum sergiliyor (2. Tim. 3:1, 2). Biz özgür irade armağanını asla kötüye kullanmayalım ve daima takdir edelim. Peki Yehova’nın verdiği bu harika armağanı kötüye kullanmaktan nasıl kaçınabiliriz?

13. Hıristiyanlar olarak özgürlüğümüzü kötüye kullanmaktan kaçınmanın bir yolu nedir?

¹³ Her birimizin arkadaşlar, eğlence, giyim tarzı ve dış görünüş konusunda seçme özgürlüğü var. Fakat beden arzularımızın kölesi olmayı seçer ya da bu dünyanın utanç verici akımlarını benimsersek sahip olduğumuz özgürlük “kötülüğe kılıf” haline gelebilir (1. Petrus 2:16’yı okuyun). Özgürlüğümüzü ‘beden arzuları için fırsat bilmek’ yerine şu öğütle uyumlu seçimler yapmaya kararlı olmalıyız: “Her şeyi Tanrı’yı yüceltmek için yapın” (Gal. 5:13; 1. Kor. 10:31).

14. Yehova’ya güvenmek ile özgür irademizi kullanma tarzımız arasında nasıl bir bağlantı var?

 ¹⁴ Özgür irade armağanımızı doğru şekilde kullanmanın başka bir yolu Yehova’ya güvenmek ve O’nun bizi korumak için koyduğu sınırları kabul etmektir. ‘Kendi yararımıza olanı bize öğreten, gitmemiz gereken yolda bizi yürüten’ yalnızca O’dur (İşa. 48:17). İlhamla yazılmış şu sözlerin doğruluğunu alçakgönüllülükle kabul etmemiz gerekir: “Kendi yolunu belirlemek insanoğluna düşmez. Adımlarına yön vermek insana düşmez” (Yer. 10:23). Asla Âdem ve isyankâr İsrailoğulları gibi kendi anlayışımıza dayanma tuzağına düşmeyelim. Tersine, ‘bütün yüreğimizle Yehova’ya güvenelim’ (Özd. 3:5).

15. Galatyalılar 6:5’te bulunan ilkeden ne öğreniyoruz?

¹⁵ Özgürlüğümüzü sınırlayan bir etken daha var. Her birimiz başkalarının kendi kararını verme hakkına saygı duymalıyız. Neden? Herkes özgür iradeye sahip olduğundan iki Hıristiyanın her zaman aynı kararı vermesi beklenemez. Bu, davranışlarımız ve ibadetimizle ilgili konularda bile geçerlidir. Galatyalılar 6:5’te bulunan ilkeyi hatırlayın (Okuyun). Her Hıristiyanın ‘kendi sorumluluğunu taşıması’ gerektiğini kabul ediyorsak başkalarının özgür iradelerini kullanma hakkına saygı duyacağız.

16, 17. (a) Seçme özgürlüğü Korintos’ta nasıl sorun haline geldi? (b) Pavlus Korintos’taki Hıristiyanlara nasıl yardım etti ve bundan hangi dersi alıyoruz?

¹⁶ Kardeşlerimizin özgür iradesine neden saygı göstermemiz gerektiğiyle ilgili Kutsal Kitaptan bir örneğe bakalım. Korintos’taki Hıristiyanlar kasaplar çarşısında satılan ve putlara kurban edilmiş olabilecek etlerden yiyip yememek konusunda görüş ayrılığına düştüler. Bazı kardeşler şöyle mantık yürütüyordu: “Putlar bir hiç olduğuna göre eti rahat bir vicdanla yiyebilirim.” Fakat daha önce o putlara tapınmış olan kardeşler bu etlerden yemenin bir tapınma hareketi olacağını düşünüyordu (1. Kor. 8:4, 7). Bu hassas bir konuydu ve cemaatin bölünmesine yol açabilirdi. Pavlus Korintos’taki Hıristiyanların Tanrı’nın bu konuyla ilgili görüşünü kavramasına nasıl yardımcı oldu?

¹⁷ Pavlus önce her iki gruba da yiyeceğin onları Tanrı’nın önünde makbul duruma getirmeyeceğini hatırlattı (1. Kor. 8:8). Ardından onları seçme ‘haklarını’ kullanırken ‘zayıfları iman yolunda bir şekilde tökezletmemeleri’ için uyardı (1. Kor. 8:9). Sonra da vicdanı daha hassas olanlara, bu etlerden yiyenleri yargılamamalarını öğütledi (1. Kor. 10:25, 29, 30). Dolayısıyla her Hıristiyan Tanrı’ya ibadetiyle ilgili bu önemli konuda kendi vicdani kararını vermeliydi. Öyleyse daha az önemli konularda da kardeşlerimizin kişisel kararlar verme hakkına saygı duymamız gerekmez mi? (1. Kor. 10:32, 33).

18. Özgür irade armağanına çok değer verdiğinizi siz nasıl göstereceksiniz?

¹⁸ Yehova bize özgür irade armağanını ve beraberinde gerçek özgürlüğü verdi (2. Kor. 3:17). Özgür irade bizim için çok değerli, çünkü bu armağanı kullanarak Yehova’yı ne kadar sevdiğimizi gösteren seçimler yapabiliyoruz. Öyleyse Yehova’yı yüceltecek kararlar vermeye ve başkalarının seçme özgürlüğüne saygı duymaya devam edelim.