Skip to content

Skip to table of contents

Cinunuzyo Mbocitugwasya

Cinunuzyo Mbocitugwasya

Cinunuzyo Mbocitugwasya

“Oyo uusyoma Mwana nguuli abuumi ubutamani, pele oyo uutamvwi Mwana takooyoobona buumi, pele bukali bwa-Leza bulikede alinguwe.”—JOH. 3:36.

1, 2. Ino nkaambo nzi kakali kuyandika kapati kakapa kuti Zion’s Watch Tower italike kulembwa?

“IKUTI umwi walimvwisya kabotu Bbaibbele, ulakonzya kubona mbolutugwasya lufwu lwa Kristo,” mboyaamba Ngazi Yamulindizi yane yakalembwa mu October 1879. Eeyi magazini yakamana acibalo ciyandika kapati cakuti: “Tatweelede kucizumina cintu cili coonse cikonzya kutupa kuyeeya kuti naakafwa Kristo tanaakalyaaba kutegwa tulekelelwe kuzibi zyesu.”—Amubale 1 Johane 2:1, 2.

2 Ikaambo komwe Zion’s Watch Tower nciyakatalikila kulembwa mu July 1879 kakali kakukwabilila njiisyo yamu Bbaibbele ya cinunuzyo. Izyintu zyakalembedwe oomu zyakali kupa “zilyo kuciindi ceelede,” cakuti muma 1800 aabo bakali kwiitwa kuti Mbanakristo bakatalika kudooneka lufwu lwa Jesu kuti talukonzyi kuba lwacinunuzyo cazibi zyesu. (Mt. 24:45) Kuciindi eeco, ibanji bakatalika kusyoma njiisyo yakusanduka kwazyintu, imuzeezo iwiindene ancokaamba kasimpe wakuti imuntu wakaleka kulondoka. Bantu bayiisya njiisyo yakusanduka kwazyintu bayiisya kuti muntu nzimweendela kabotu zyintu cakuti tayandiki cinunuzyo. Aboobo, iciyandika kapati nkubona lulayo imwaapostolo Paulo ndwaakapa Timoteo lwakuti: “Kobamba makani aabikidwe kulinduwe, futatila kwaamba kwakasankusanku akukazyanya kwaceeco caambwa cakubeja kuti nduzibo, ndobaamba bamwi kuti tuli alo, anu balileede kulusyomo.”—1 Tim. 6:20, 21.

3. Ino mibuzyo nzi njotutilange-lange lino?

3 Cakutadooneka mulikanzide kuzumanana ‘kusyomeka.’ Ikutegwa tuyume, inga cabota kulibuzya mibuzyo mbuli yakuti: Ino nkaambo nzi ncondiyandika cinunuzyo? Ino ncinzi Leza a Jesu ncobakasweekelwa akaambo kacinunuzyo? Ino mbuti mbondikonzya kugwasyigwa acintu cibotu cikonzya kundifwutula kubukali bwa Leza?

Tulakonzya Kufwutuka Kubukali bwa Leza

4, 5. Ino ncinzi citondezya kuti bukali bwa Leza buli mubweende bwazyintu oobu bubyaabi?

4 Ibbaibbele azyintu zicitika kuzwa kaindi zitondezya kuti kuzwa ciindi Adamu naakabisya, bukali bwa Leza ‘buli abantu.’ (Joh. 3:36) Eeci cilalibonya akaambo kakuti toonse tulafwa. Bulelo bwa Saatani bwaalilwa kukwabilila bantu kumapenzi aacitika alimwi kunyina mfwulumende yabantu iikonzya kupa bantu zyintu ziyandika. (1 Joh. 5:19) Aboobo, bantu bazumanana kupenga akaambo kankondo, lunya anzala.

5 Aboobo, cilasalala kuti Jehova tabulongezyi bweende bwazyintu oobu bubyaabi. Paulo wakaamba kuti “bukali bwa-Leza buzwa kujulu buli mukuyubunwidwa kami-kami.” (Rom. 1:18-20) Aboobo, aabo bazumanana kucita zyintu ziteendelani ambwayanda Leza bayakupegwa mulandu kweelana azyintu nzyobacita. Mazuba aano, bukali bwa Leza bulatondezyegwa kwiinda mumulumbe uukambaukwa munyika ya Saatani alimwi mulumbe ooyu ulajanika mumabbuku eesu aamba zyamu Bbaibbele.—Ciy. 16:1.

6, 7. Ino mulimo nzi ngobasololela Banakristo bananike, alimwi ino bantu bacili kulubazu lwanyika ya Saatani bajisi coolwe nzi?

6 Sena eeci caamba kuti ciindi cakamana kale cakuti bantu baleke kuyungwa a Saatani akutalika kusololelwa a Leza? Peepe, akaambo kakuti tucijisi ciindi cakumvwana alimwi a Jehova. Banakristo bananike “bangambela ba Kristo,” basololela mulimo wakukambauka mobaambila bantu bazisi zyoonse kuti: “Amuyanzanye a-Leza.”—2 Kor. 5:20, 21.

7 Mwaapostolo Paulo wakaamba kuti Jesu “u[la]tuvuna kubukali buza.” (1 Tes. 1:10) Bukali bwa Jehova oobu bwamamanino buyakupa kuti aabo bateempwi bakanyonyooke cakumaninina. (2 Tes. 1:6-9) Ino mbaani baya kufwutuka? Bbaibbele lyaamba kuti: “Oyo uusyoma Mwana nguuli abuumi ubutamani, pele oyo uutamvwi Mwana takooyoobona buumi, pele bukali bwa-Leza bulikede alinguwe.” (Joh. 3:36) Inzya, boonse aabo banakupona akusyoma muli Jesu amucinunuzyo cakwe ciindi bweende oobu bwaakusika kumamanino baya kufwutuka mubuzuba bwabukali bwa Leza.

Mbocibeleka Cinunuzyo

8. (a) Ino mbulangizi nzi bubotu mbobakajisi ba Adamu a Eva? (b) Ino mbuti Jehova mbwaakatondezya kuti ngu Leza wabululami?

8 Ba Adamu a Eva bakalengwa kabalondokede. Ikuti nibakazumanana kumumvwida Leza, aano mazuba nyika noyalizwide bana babo bakkomene ibakkala ambabo mu Paradaiso. Pele mukubula coolwe, bazyali besu bakusaanguna bakatyola mulawo wa Leza cakuliyandila. Akaambo kaceeci bakapegwa mulandu wakujaigwa alimwi bakatandwa mu Paradaiso. Ciindi ba Adamu a Eva nibakaba abana, cibi cakalitalikide kale kubantu, kumane mukuya kwaciindi balo bakacembaala akufwa. Eeci citondezya kuti zyoonse nzyaamba Jehova nzyamasimpe. Alimwi ngu Leza wabululami. Jehova wakamucenjezya Adamu kuti aakulya mucelo wakakasyidwe uyakufwa—eeci cakacitika.

9, 10. (a) Ino bana ba Adamu bafwida nzi? (b) Ino mbuti mbotukonzya kufwutuka kutegwa tutafwidilili?

9 Mbotuli bana ba Adamu, andiswe tatulondokede alimwi twakakona cibi alufwu. Adamu naakabisya, tiitwatakaningazyalwa. Aboobo icibi cakatutambukila. Ikuti naa Jehova wapa kuti tuleke kufwa kakunyina cinunuzyo, inga waboneka kuti taambi masimpe. Mubwini, Paulo wakatwaambilila toonse naakati: “Tulizi kuti Mulao nguwamuuya, pele mebo ndi wanyama buyo, ndi muzike wazibi. Maawe! ndi muntu uusampaukide ncobeni! Ino nguni uukonzya kundivuna kumubili oyu walufu?”—Rom. 7:14, 24.

10 Jehova Leza alikke nguukonzya kupa kuti tulekelelwe cibi cesu akutupa kuti tutafwidilili. Eeci wakacicita kwiinda mukutuma Mwanaakwe uuyandwa kuzwa kujulu kuti azyalwe kalondokede, amane aabe buumi bwakwe kutegwa tunununwe. Kwiindana a Adamu, Jesu wakazumanana kulondoka. Masimpe, ‘walo tanaakacita cibi pe.’ (1 Pet. 2:22) Aboobo, Jesu wakali kukonzya kuzyala bana balondokede. Muciindi caboobo, wakazumizya basinkondonyina Leza kuti bamujaye kutegwa afwutule bana ba Adamu bakajisi cibi akupa kuti aabo ibamusyoma babe abuumi butamani. Magwalo alapandulula kuti: “Kuliide Leza omwe luzutu, alimwi kuli sikuyanzanya omwe uuli akati ka-Leza abantu, ngumuntu Kristo Jesu, uwakalisanga mwini kuti anunune bantu boonse. Eci ncecintu cilyaamba cini muciindi caco.”—1 Tim. 2:5, 6.

11. (a) Ino mbuti mbocikonzya kupandululwa cinunuzyo? (b) Ino cinunuzyo cigwasya bantu bali buti?

11 Mbocibeleka cinunuzyo kulakonzya kupandululwa mbuli bantu babbidwa mali aabo abbanga. Bamukamwini bbanga eeyi baangwa kwamyaka minji. Ino mbuti bantu bakabikka mali kubbanga eeli? Balacetaala alimwi kunyina mbobakonzya kucita ccita kuti mukwasyi umwi uuvwubide wayuula bbanga eeyi alimwi wabasyomezya kuti uyakubapa mali bantu boonse aaba. Mbubwenya buyo, Jehova Leza a Mwanaakwe babaula bana ba Adamu akucimana cikwelete cacibi kwiinda mubulowa bwa Jesu. Nkakaambo kaako Johane Mubbapatizi wakali kukonzya kwaamba kuti: “Amubone, Mwanaambelele wa-Leza, uugwisya cibi cenyika.” (Joh. 1:29) Nyika iizwide bantu bakalekelelwa zibi zyabo, ibacipona abaabo bafwide.

Ncobakasweekelwa Akaambo Kacinunuzyo

12, 13. Ino ncinzi ncotukonzya kwiiya kuli Abrahamu naakalisungula kwaaba Izaka?

12 Cilakatazya kuzyiba cini ncaakasweekelwa Taateesu wakujulu a Mwanaakwe akaambo kacinunuzyo. Pele Bbaibbele lilaamba twaambo tukonzya kutugwasya kuzinzibala kuyeeya akaambo aaka. Mucikozyanyo, amuyeeye buyo mbwaakalimvwa Abrahamu naakeenda mazuba otatwe naakali kuya ku Moriya ikutobela malailile ngaakamwaambila Leza aakuti: “Tola mwanaako simuzyalwaalike ngoyandisya, nkokuti Izaka, ukainke kunyika ya-Moriya akumutuula mbuli cipaizyo atala lyacimwi cazilundu ncenjookutondezya.”—Matl. 22:2-4.

13 Amane Abrahamu wakasika nkwaakali kuya. Kamuyeeya mbwaakalimvwa Abrahamu naakali kwaanga Izaka kumaanza akumaulu akumooneka acipaililo ncaakayaka. Eelo kaka wakausa Abrahamu naakabweza cipeni kuti ajaye mwanaakwe! Kamuyeeya buyo mbwaakalimvwa Izaka naakalede acipaililo kalindila kuti atendwe acipeni kutegwa afwe. Pele mungelo wa Jehova wakamulesya Abrahamu. Ncobakacita ba Abrahamu a Izaka aciindi eeci cilatugwasya kuzyiba mbwaakalimvwa Jehova naakazumizya bantu ba Saatani kuti bamujaye Mwanaakwe. Izaka naakazumina kujaigwa kuli Abrahamu, citondezya mbuli Jesu mbwaakalisungula kupenzyegwa akutufwida.—Heb. 11:17-19.

14. Ino ncinzi cakamucitikila Jakobo icikonzya kutugwasya kucimvwisya cinunuzyo?

14 Alimwi cinunuzyo cilakonzya kupandululwa kwiinda mukubona mbwaakali kupona Jakobo. Akati kabana boonse mbaakajisi, ngwaakali kuyanda kapati ngu Josefa. Mukubula coolwe, ibanyina Josefa bakali amunyono alimwi tiibakali kumuyanda. Nokuba boobo, Josefa wakazumina kutumwa abausyi kutegwa akabone banyina mbobabeleka. Aciindi eeci, bakali kweembela mbelele zya Jakobo kunyika a Hebroni kwakali munzi wabo, kwakali kulampa makkilomita aasika ku 100. Kamuyeeya buyo mbwaakalimvwa Jakobo ciindi bana bakwe nibakapiluka ajansi lya Josefa kalizwide bulowa. Wakaamba kuti: “Ndejansi lyamwanaangu. Cinyama cibi camulya. Ncobeni Josefa wadeluulwa.” Eeci cakamukatazya kapati Jakobo cakuti wakamulila Josefa mazuba manji. (Matl. 37:33, 34) Jehova talangi zyintu mbuli mbobazilanga bantu batalondokede. Pele kuzinzibala kuyeeya cakacitika kuli Jakobo kulakonzya kutugwasya kuzyiba mbwaakalimvwa Leza ciindi Mwanaakwe ngwayandisya naakali kupenzyegwa akujaigwa kali muntu anyika.

Mbotugwasyigwa Acinunuzyo

15, 16. (a) Ino mbuti Jehova mbwaakatondezya kuti wacitambula cinunuzyo? (b) Ino mbuti mbucamugwasya cinunuzyo?

15 Jehova Leza wakamubusya Mwanaakwe uusyomeka amubili wamuuya. (1 Pet. 3:18) Kwamazuba aali 40 kuzwa naakabusyigwa Jesu, wakali kulibonya kuli basikwiiya bakwe kabayumya-yumya kumuuya akubagwasya kutegwa balibambile mulimo wakukambauka uuli kumbele. Amane wakaunka kujulu nkwaakaaba bulowa bwakwe kuti bubelesyegwe kuli basikumutobela bakasimpe ibasyoma mucinunuzyo cakwe. Jehova Leza wakatondezya kuti wakacitambula cinunuzyo ca Kristo naakamupa mulimo wakutila muuya uusalala kuli basikwiiya bakwe bakabungene mu Jerusalemu mu Pentekoste 33 C.E.—Inc. 2:33.

16 Aaba bananike basikumutobela Kristo, aciindi mpoonya aawo bakatalika kwaambila bantu kuti, ikutegwa batajaigwi abukali bwa Leza, beleede kubbapatizigwa muzyina lya Jesu Kristo kutegwa zibi zyabo zilekelelwe. (Amubale Incito 2:38-40.) Kuzwa buzuba oobo kusikila lino, izyuulu-zyuulu zyabantu bazwa mumasi oonse balamvwana a Leza akaambo kakuba alusyomo mucinunuzyo ca Jesu. (Joh. 6:44) Lino tuyandika kulanga-langa mibuzyo imbi yobilo yakuti: Sena kuli umwi akati kesu ujisi bulangizi bwakupona buumi butamani akaambo kamilimo yakwe mibotu? Mbwaanga tuli abulangizi oobu bubotu, sena cilakonzyeka kuti tuleke buyo kubulangila?

17. Ino mbuti mbomweelede kukubona kulongezyegwa kuba mweezinyina a Leza?

17 Cinunuzyo nduzyalo buyo lwa Leza. Kwiinda mukuba alusyomo mucinunuzyo, izyuulu-zyuulu zyabantu bapona mazuba aano balamvwana a Leza alimwi bali abulangizi bwakupona kukabe kutamani muparadaiso anyika. Ikuba balongwe ba Jehova tacaambi kuti tuya kuzumanana kumvwana anguwe. Ikutegwa tukafwutuke kubukali bwa Leza kumbele, tweelede kuzumanana kutondezya kuti tulalumba kuli ‘Jesu Kristo wakatunununa.’—Rom. 3:24; amubale Ba-Filipi 2:12.

Kamuzumanana Kuba Alusyomo Mucinunuzyo

18. Ino kuba alusyomo mucinunuzyo cibikkilizya nzi?

18 Mutwe wacibalo eeci uuli ku Johane 3:36 utondezya kuti kuba alusyomo mu Mwami Jesu Kristo kubikkilizya kumulemeka. Ikulumba cinunuzyo kutupa kupona kweelana ancotwiiya kuli Jesu, eeci cibikkilizya zyaakatuyiisya kujatikizya mbotweelede kulilemeka. (Mk. 7:21-23) “Bukali bwa-Leza” buboolela baabo boonse bateempwi bacita zyintu mbuli bwaamu, kucapa “amisyobo yoonse yabusofwaazi,” eeci cibikkilizya kuzumanana kulangilila zyintu ziletela muzeezo wakoonana.—Ef. 5:3-6.

19. Ino munzila nzi motukonzya kutondezya kuti tuli alusyomo mucinunuzyo?

19 Ikulumba cinunuzyo kweelede kutupa kubeleka canguzu “munzila iisalala amukulemeka Leza?” (2 Pet. 3:11) Tweelede kujana ciindi cakupaila amoyo wesu oonse alimwi tweelede kucita oobo lyoonse, kuba aciiyo cesu ca Bbaibbele, kujanika kumiswaangano, kukomba mumukwasyi akuba basungu mumulimo wakukambauka Bwami. “Alimwi mutalubi kucita manga akupana, nkaambo Leza ulakondwa kuzipaizyo zili bobuya.”—Heb. 13:15, 16.

20. Ino boonse bazumanana kucisyoma cinunuzyo, ncilongezyo nzi ncobalangila?

20 Jehova aakuleta bukali bwakwe mubweende bwazintu bubyaabi, tunakukkomene akaambo kakuti twali kucisyoma cinunuzyo alimwi twazumanana kucita oobo. Alimwi munyika mpya njaakasyomezya Leza, tunakukkomene kuzyintu zyoonse nzyaakatupa izyakapa kuti tufwutuke kubukali bwakwe.—Amubale Johane 3:16; Ciyubunuzyo 7:9, 10, 13, 14.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino bukali bwa Leza butondezyegwa buti mazuba aano?

• Ino nkulyaaba kuli buti kwakali kuyandika kutegwa cinunuzyo cibbadelwe?

• Ino cinunuzyo cakaleta bubotu nzi?

• Ino mbuti mbotuba alusyomo mucinunuzyo ca Jesu?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 13]

Tucijisi ciindi cakumvwana alimwi a Jehova

[Zifwanikiso izili apeeji 15]

Kuzinzibala kuyeeya cakacitika kuli Abrahamu, Izaka a Jakobo kulakonzya kutugwasya kulumba cinunuzyo