Skip to content

Skip to table of contents

Bakalyaaba Amoyo Woonse​—Ku Madagascar

Bakalyaaba Amoyo Woonse​—Ku Madagascar

SYLVIANA, imupainiya uujisi myaka yakuzyalwa iibalilwa kuma 20 wakaamba kuti: “Ciindi nondakaswiilila kuzyakuluula zyabeenzuma ibakabelekela kumasena aakali kuyandika bapainiya, ndakalombozya kuunka andime.” Wakayungizya kuti, “pele, ndakali kuyoowa kuti inga tandicikonzyi kubelekela kubusena kubulide.”

Sena andinywe mulimvwa mbwaakali kulimvwa Sylviana? Sena andinywe mulombozya kuyoobelekela mucilawo muyandika babelesi ba Bwami banji, pele muladooneka kuti naa muyoocikonzya amakanze aanu? Ikuti naa mbocibede oobo, mutatyompwi pe! Kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, bakwesu abacizyi banji bakazwidilila mukuzunda zyakali kubasinkilila kuyungizya mulimo wabo. Kutegwa tubone Jehova mbwaakabagwasya bamwi, tulalanga-langa cisi ca Madagascar, nsumbu yane yiinda kukomena munyika.

Kwamyaka iili kkumi yainda, basikumwaya basungu bainda ku 70 alimwi abapainiya kuzwa muzisi zili 11 * balyaaba kubelekela mu Africa, mwalo bantu banji mobalilemeka Bbaibbele. Alimwi, abasikumwaya banji ibali mweena bali kulyaaba kulonga kutegwa bakagwasyilizye mukumwaya mulumbe wa Bwami kuzinguluka cilawo eeci cipati. Lino atubazyibe bamwi bambabo.

KUZUNDA KUYOOWA AKUTYOMPWA

Ba Perrine aba Louis

Ba Louis aba Perrine, banabukwetene ibajisi myaka yakuzyalwa iili kuma 30, bakalonga kuzwa ku France kuya ku Madagascar. Kwamyaka minji, bakali kuyeeya kujatikizya kuyungizya mulimo wabo kwiinda mukulongela kunze aacisi, pele ba Perrine bakali kuwayawaya. Bapandulula kuti: “Ndakali kuyoowa kuunka kubusena mbonditazyi. Ndakali kulibilika kujatikizya kusiya bamukwasyi wangu, mbungano, ŋanda, masena oonse ngondakazyi kabotu, alimwi abuumi bwesu bwabuzuba abuzuba. Masimpe, nzyondakali kulibilika ncecakali cisinkilizyo cipati ncondakeelede kuzunda.” Mu 2012, ba Perrine bakaliyumya, eelyo balo aba Louis bakalonga. Ino balimvwa buti kujatikizya kusala kwabo? “Ndayeeya myaka eeyo yamusyule, inga ndaamba kuti cali kuyumya lusyomo kubona janza lya Jehova kalibeleka mubuumi bwesu.” Ba Louis bakayungizya kuti, “Amuciyeeyele buyo, notwakali ku Ciibalusyo cakusaanguna mu Madagascar, ibali kkumi akati kaziiyo zyesu zya Bbaibbele bakajanika!”

Ino ncinzi cakapa kuti banabukwetene aaba baliyumye kukkala mumulimo wabo ciindi nokwakaba mapenzi? Bakalomba kuli Jehova mumupailo kutegwa abape nguzu nzyobakali kuyandika kutegwa baliyumye. (Flp. 4:13) Ba Louis bakaamba kuti: “Twakabona kuti Jehova wakaivwiila mipailo yesu akutupa ‘luumuno lwa Leza.’ Twakali kukonzya kubikkila maano kulukkomano ndotwakajana mumulimo wesu. Abalo balongwe besu kuŋanda bakali kututumina ma e-mail amagwalo kutukulwaizya kuti tuzumanane.”—Flp. 4:6, 7; 2Kor. 4:7.

Jehova wakakulongezya kapati kuliyumya nkobakatondezya ba Louis aba Perrine. Ba Louis bakaamba kuti: “Mu October 2014, twakanjila mu Cikolo Cakwiiya Bbaibbele ca Banabukwetene Banakristo * ku France. Kunjila cikolo eeci ncipego ncotutakalubi kuzwa kuli Jehova.” Nobakamana cikolo eeci, banabukwetene aaba bakakkomana ikutumwa kuyoobelekela ku Madagascar alimwi.

“TUYOOMUKKOMANINA KAPATI!”

Ba Nadine aba Didier

Ciindi ba Didier aba Nadine, banabukwetene kuzwa ku France, nobakalongela ku Madagascar mu 2010, bakajisi myaka yakuma 50. Ba Didier bakaamba kuti: “Twakali kucita bupainiya ciindi notwakacili bana, mpoonya twakaba abana botatwe. Nobakakomena, twakalanga-langa kuti naa inga cakonzyeka kuyoobelekela kucisi cimbi.” Ba Nadine bakati: “Kuyeeya kujatikizya kwaandaana abana kwakandipa kuwayawaya, pele bakatwaambila kuti: ‘Ikuti mulongele kucisi cimbi kuyobelekela kubusena kubulide, tuyoomukkomanina kapati!’ Majwi aabo akatukulwaizya kulonga. Nokuba kuti lino tukkala kulamfwu abana besu, tulikkomene kuti ziindi zinji tulacikonzya kubandika ambabo.”

Ba Didier aba Nadine, bakajisi buyumuyumu kwiiya mwaambo waci Malagasy. Ba Nadine kumwi kabamweta-mweta bakaamba kuti: “Tatuli bana basyoonto ibakonzya kwiiya mwaambo cakufwambaana.” Ino bakazwidilila buti? Cakusaanguna, bakasangana mbungano yakali kubelesya mwaambo waci French. Mukuya kwaciindi, nobakalimvwa kuti lino inga basangana mbungano iibelesya mwaambo wamucisi mweena, bakalongela kumbungano iibelesya mwaambo waci Malagasy. Ba Nadine bakaamba kuti: “Bantu banji mbotuyaanya mumulimo wakukambauka balayanda kwiiya Bbaibbele. Kanji-kanji balatulumba akaambo kakubaswaya. Ciindi cakusaanguna, ndakali kuyeeya kuti ndilota buya. Ndilayanda kucita bupainiya mucilawo eeci. Ciindi nondibuka kuseeni, ndilalyaambauzya kuti, ‘Cabota—ndilaunka kwaakukambauka sunu!’”

Ba Didier balaakumweta-mweta nobayeeya ciindi nobakatalika kwiiya mwaambo waci Malagasy. Bakaamba kuti: “Ndakali kweendelezya miswaangano pele tiindakali kubumvwisya bwiinguzi buli boonse mbobakali kupa bakwesu abacizyi. Ndakali kukonzya buyo kwaamba kuti, ‘Twalumba.’ Nondakamana kulumba mucizyi umwi akaambo kabwiinguzi bwakwe, ibakakkede musyule lyakwe bakatalika kutambaika kundizyibya kuti bwiinguzi mbwaapa tabuluzi. Cakufwambaana ndakatondeka mukwesu umwi iwakapa bwiinguzi buluzi—mbubo, ndisyoma kuti bwakaliluzi bwiinguzi bwakwe.”

CALUKKOMANO BAKAKUTAMBULA KUTAMBWA

Lyamuswaangano wacooko mu 2005, ba Thierry abakaintu babo ba Nadia, bakaceebelela cisobano cakuti “Amusoleke Kuba Ambaakani Zyakulemeka Leza.” Cisobano camu Bbaibbele cijatikizya Timoteyo cakabanjila kapati mumoyo alimwi cakabapa kuba aluyandisisyo lwakuya kubelekela kubusena kuyandika babelesi ba Bwami banji. Ba Thierry baamba boobu: “Kumamanino aacisobano eeci, katucikamba, ndakayaama kubakaintu bangu akubabuzya kuti, ‘Ino tulaunka kuli?’ Bakaintu bangu abalo bakaamba kuti ncencico ncobakali kuyeeya abalo.” Tiikwakainda ciindi, bakatalika kubweza ntaamu kutegwa bazuzikizye mbaakani yabo. Ba Nadia bakaamba kuti, “Asyoonto-syoonto, twakatalika kucesya zintu nzyotwakajisi kusikila mane twakacaala buyo azintu zikkwana muzibbeeke zyone!”

Kulumwensyi: Ba Nadia aba Marie-Madeleine; Kululyo: Ba Thierry

Bakasika mu Madagascar mu 2006 alimwi bakaukkomanina mulimo wabo kuzwa kumatalikilo. Ba Nadia baamba kuti, “Mbobautambula mulumbe bantu mbotuyaanya citupa kukkomana kapati.”

Pele nokwakainda myaka iili cisambomwe, banabukwetene aaba bakayaanya buyumuyumu. Banyina baba Nadia, ba Marie-Madeleine, ibakali kukkala ku France, bakawa mpoonya bakatyoka janza alimwi bakalicisa kumutwe. Nobakamana kubandika adokota waba Marie-Madeleine, bakaambila banyina kuti baboole kutegwa kabakkala limwi mu Madagascar. Nokuba kuti bakali amyaka yakuzyalwa iili 80 aciindi eeco, calukkomano bakakutambula kutambwa. Ino balimvwa buti kujatikizya kukkala kucisi cimbi? Baamba boobu: “Zimwi ziindi cilakatazya kuzyibila, pele nokuba kuti tandicikonzyi kucita zintu zyoonse, ndilimvwa kuba amulimo mumbungano. Alimwi icindipa kukkomana kapati ncakuti kukkala munzila eeyi cipa kuti bana bangu bazumanane amulimo wabo mubotu okuno.”

“NDAKALUBONA LUGWASYO LWA JEHOVA”

Riana upa makani mumwaambo waci Tandroy

Riana mukwesu uujisi myaka yakuzyalwa iili kuma 20. Wakakomenena mu Alaotra Mangoro, icooko cijisi mbolezi cisi ca Madagascar nkocili kujwe. Wakacita kabotu kucikolo aboobo wakali kuyanda kujana lwiiyo lwaatala. Pele naakaiya Bbaibbele, wakacinca mbwaakali kuyeeya. Wakaamba kuti: “Ndakasoleka kapati kutegwa ndimanizye lwiiyo lwangu lwakusekondali alimwi ndakasyomezya Jehova kuti, ‘Ikuti ndizwidilile mumusunko, ndiyootalika kucita bupainiya.’” Naakamanizya cikolo, Riana wakacizuzikizya cisyomezyo cakwe. Wakatalika kweenda antoomwe amukwesu iwakali mupainiya, wakatalika kubeleka mulimo uubelekwa mawoola masyoonto, mpoonya wakatalika kucita bupainiya. Wakaamba kuti, “Kwakali kusala kubotu kwiinda.”

Nokuba boobo, bamukwasyi wa Riana tiibakamvwisya kaambo ncaatakatola lwiiyo lwakunyika ilukonzya kumupa kujana mulimo uuvwolwa mali manji. Wakaamba kuti: “Bataata, baacisya, alimwi abakaapa boonse bakali kundikulwaizya kujana lwiiyo lwaatala. Pele tiindakali kuyanda kuleka bupainiya akaambo kacintu cili coonse.” Kalitanalampa, Riana wakayanda kuya kukubelekela kubusena kuyandika babelesi banji. Ino ncinzi cakapa kuti abe amakanze aayo? Wakaamba kuti: “Babbi bakanjila muŋanda yesu akubba bunji bwazintu zyangu. Eeci cakacitika cakandipa kuyeeya majwi aa Jesu aajatikizya kuyobola ‘lubono kujulu.’ Ndakasala kubeleka canguzu kutegwa ndijane lubono lwakumuuya.” (Mt. 6:19, 20) Wakalongela kumusanza kwini kwacisi—cooko kwakali cilanga ikulampa makkilomita aali 1,300 kuzwa nkwaakali kukkala. Kucooko ooku nkokukkala bantu baitwa kuti Antandroy. Ino nkaambo nzi ncaakaunkila kooko?

Kakucili mwezi omwe kabatanamubbida, Riana wakatalikide kwiiya Bbaibbele abaalumi bobilo bana Antandroy. Wakaiya bwaambwa mabala aamwi mumusyobo wabo mpoonya wakayeeya kujatikizya bantu bana Antandroy ibanji batakaningasikilwa mulumbe wa Bwami. Wakaamba kuti, “Ndakapaila kuli Jehova kutegwa andigwasye kulongela kucooko nkobakali kwaambaula mwaambo waci Tandroy.”

Riana wakalonga, mpoonya mbwaakasikila buyo wakayaanya cisinkilizyo. Tanaakali kukonzya kujana mulimo. Mwaalumi umwi wakamwaambila kuti: “Ino wakaboolela nzi okuno? Kutegwa bajane milimo, bantu bakkala okuno inga baunka nkookazwa!” Nokwakainda mvwiki zyobilo, Riana wakazwa kubusena oobo katajisi mali aali woonse kutegwa akajanike kumuswaangano wacooko, katazyi cakucita. Mubuzuba bwamamanino bwamuswaangano, mukwesu umwi wakabikka cintu cimwi munkomwe yacijansi ca Riana. Akali mali alo ngaakali kukonzya kubelesya kujokela kubusena bwabana Antandroy alimwi akutalika makwebo aakuulisya yogati. Riana wakaamba boobu: “Ndakalubona lugwasyo lwa Jehova aciindi ceelede. Ndakacikonzya kuzumanana kugwasya baabo ibatakaningaba acoolwe cakwiiya kujatikizya Jehova.” Alimwi kwakali milimo minji yakucita mumbungano. Wakayungizya kuti: “Ndakali kupegwa coolwe cakupa makani aabuleya nsondo ansondo. Jehova wakali kundiyiisya kwiinda mumbunga yakwe.” Mazuba aano, Riana ucitola lubazu mukutola mulumbe wa Bwami abantu banji ibaambaula mwaambo waci Tandroy ibayanda kwiiya kujatikizya Jehova.

‘KULELEKWA A LEZA WAKASIMPE’

Jehova utusyomezya kuti “muntu woonse uuyanda kulelekwa munyika uyoolelekwa a Leza wakasimpe.” (Is. 65:16) Ciindi notubeleka canguzu kuzunda zisinkilizyo kutegwa tuyungizye mulimo wesu, tulajana zilongezyo zya Jehova. Amubone Sylviana, mucizyi waku Madagascar, iwaambwa kumatalikilo aacibalo eeci. Amuyeeye, wakali kuyoowa kuti takonzyi kucikonzya kubelekela kubusena bubulide. Ino nkaambo nzi wakali kuyeeya boobo? Upandulula kuti: “Kuulu kwangu kwakulumwensyi nkufwaafwi cakuti kwakululyo nkulamfwu amasentimita aali 9. Aboobo ndeenda cakusunkuta alimwi ndilafwambaana kukatala.”

Sylviana (kulumwensyi) a Sylvie Ann (kululyo) kabali aba Doratine mubuzuba mbobakabbapatizyigwa

Nokuba boobo, mu 2014 Sylviana wakasangana a Sylvie Ann, imucizyi mupainiya uucili mwana mumbungano yakwe, mpoonya bakalongela kumunzi musyoonto ikuli musinzo uulampa makkilomita aali 85 kuzwa kudolopo nkobakali kukkala. Nokuba kuti kwakali zisinkilizyo, ncaakali kuyanda Sylviana cakacitika ncobeni—eelo kaka wakatambula cilongezyo cibotu! Wakaamba kuti, “Nokwakainda buyo mwaka omwe mumulimo wangu mupya, ba Doratine, imuzyali uucili mwana ngondakali kwiiya limwi Bbaibbele, wakabbapatizyigwa amuswaangano wesu wabbazu.”

“NDILAKUGWASYA”

Kweelana alusyomo ndobakatondezya aaba bakaunka kuyoobelekela kubusena bubulide, ciindi notusolekesya kuzunda zisinkilizyo kutegwa tuyungizye mulimo wesu, tulalibonena ikusyomeka kwacisyomezyo ca Jehova kubabelesi bakwe cakuti: “Ndilakuyumya, inzya ndilakugwasya.” (Is. 41:10) Akaambo kaceeci, cilongwe cesu a Jehova cilayuma. Kuyungizya waawo, kulyaaba kwesu cakuliyandila—kubelekela kubusena nkotukkala naa kucisi cimbi—kutupa kulibambila milimo yakumuuya iitulindila munyika mpya. Kweelana aba Didier, ibaambwa kale, baamba kuti, “kubelekela kubusena bubulide kupa kulibambila kubotu kujatikizya kumbele!” Aboobo boonse basimilimo ibalyaabide abatalike kulibambila lino!

^ munc. 4 Ibakaunka kuyoobelekela kumasena aabulide bakazwa kucisi ca Canada, Czech Republic, France, Germany, Guadeloupe, Luxembourg, New Caledonia, Sweden, Switzerland, United Kingdom, alimwi a United States.

^ munc. 8 Lino cakanjililwa busena a Cikolo Cabakambausi ba Bwami. Babelesi baciindi coonse ibabelekela kumasi aambi ibasika azyeelelo ziyandika balakonzya kulembela kucikolo eeci mucisi mobazulilwa naa mucisi cimbi cikolo mociyiigwa mumwaambo wabo naa mumwaambo ngobakanana kabotu.