Skip to content

Skip to table of contents

SENA CAKALENGWA BUYA?

Cimbulwe Cabuci

Cimbulwe Cabuci

INZUKI (Apis mellifera) zibelesya bunzuka buzwida ada kupanga cimbulwe. Cimbulwe cabuci cibonwa kuti cipangidwe munzila iigambya. Nkaambo nzi?

Mucikozyanyo: Kwamyaka minji, basyaazibwene mulwiiyo lwanamba bakali kuyeeyela kuti mayake aajisi zibeela-beela izili cisambomwe (hexagons) akali mabotu kwiinda yaayo aajisi buyo zibeela zyotatwe (triangles) naa aajisi zibeela zyone izyeelene (squares)—naa zimwi buyo—kutegwa kabatabelesyi kapati zintu zinji zyakuyasya. Pele tiibakali kukonzya kupandulula cakumaninina kaambo ncocili boobo. Mu 1999, Syaazibwene Thomas C. Hales wakapa bumboni ibuyeeme anamba bwakuti cimbulwe cabuci cipangidwe kabotu. Alimwi bumboni oobu wakabupa zina lyakuti “honeycomb conjecture.” Wakatondezya kuti kupanga zintu mbuli cimbulwe nenzila mbotu yakwaapaula busena muzibeela zyeelene kakunyina kubelesya misemu minji.

Kwiinda mukuyaka cimbulwe cijisi zibeela-beela zili cisambomwe, inzuki zilakonzya kubelesya kabotu busena boonse mbozijisi, akupanga cimbulwe citalemi kakunyina kubelesya bunzuka bunji, akuyobola buci bunji muzibeela-beela ziliko. Nkakaambo kaako tacigambyi kuti cimbulwe caambwa kuti “mulimo wabasyaazibwene uugambya.”

Mazuba aano, basayaansi baiya mbocipangidwe cimbulwe cabuci kuyaka mayake mayumu alimwi aajisi busena bupati. Mucikozyanyo basyaazibwene mukupanga ndeke, babelesya zintu zipangidwe mbuli cimbulwe kupanga ndeke ziyumu alimwi zitalemi calo cipa kuti kazitabelesyi mungwimba munji.

Ino muyeeya buti? Sena mbocipangidwe munzila iisumpukide cimbulwe cabuci cakacitika akaambo kakusanduka kwazintu naa cakalengwa buya?