1, 2. a) ¿Imaraykun Martata Jesús munakurqan? b) ¿Imatan Marta mana allinta ruwarqan?

MARTAQA Jesuspa ancha munakusqanmi karqan. Jesusqa munakullarqantaqmi Martaq ñañan Mariatapas, kikin maman Mariatapas huk cristianakunatapas (Juan 11:5; 19:25-27). ¿Imaraykun Martata munakurqan?

² Martatan munakurqan qoykukuq, sinchi llank’aq kasqanrayku. Ichaqa astawanqa munakurqan hatun iñiyniyoq kasqanraykun. Martaqa manan hayk’aqpas iskayarqanchu prometesqa Mesías Jesús kasqanmanta. Hinaspapas llapa yachachisqanpin creerqan (Juan 11:21-27). Chaywanpas pantaq kasqanraykun mana llapantapunichu allinta ruwarqan. Huk kutinmi Martaq wasinta Jesús visitarqan. Hinan Martaqa ñañan Mariawan phiñakurqan, hinaspa Jesusta nirqan: “Señorníy, ¿manachu imapas qokusunki ñañay mana imatapas ruwaysiwaqtin? Niykapuway yanapawananpaq”, nispa (leey Lucas 10:38-42). ¿Imanaqtinmi  Marta phiñakurqan? ¿Imatan Jesuspa kutichisqanmanta yachasunman?

3, 4. a) ¿Imaraykun Jesús kusikurqan Mariaq ruwasqanwan? b) ¿Imatan Marta entienderqan? (15 paginapi dibujota qhaway.)

³ Jesusqa ancha agradecesqan kasharqan Martawan Mariawan wasinkuman invitasqankumanta, chaymi imaymanata yachachirqan. Mariaqa Jesuspa ñawpaqenpi tiyaykuspan llapa yachachisqanta tukuy yuyay uyarisharqan. Sichus Martapas chayta ruwanman karqan chayqa, Jesusmi kusikunman karqan.

⁴ Martan ichaqa mana tukuy yuyaychu kasharqan, aswanpas imaymanatan Jesuspa mikhunanpaq wayk’usharqan, chaypitaq yuyaynin kasharqan. Ñañan mana yanapaqtintaq phiñasqa kasharqan. Jesusqa yacharqanmi sinchi afanasqa kashasqanta, chaymi sumaqllata nirqan: “Marta, Marta, afanasqan kashanki, imaymanawan musphasqa”, nispa. Hinaspapas nirqanmi ama askha clase mikhunataraqchu wayk’unanta. Yachachisqanta María uyarisqanmantataq kusikurqan. Nirqanmi: “Allinkaqtan Mariaqa akllakun, chaytaqa manan pipas paymanta qechunqachu”, nispa. Mariaqa qonqapurqanchá imatachus chay p’unchay mikhusqanta, ichaqa manan hayk’aqpas qonqanmanchu karqan Jesuspa chay p’unchaypi yachachisqantaqa. Martaqa entienderqanmi imachus aswan importante kasqanta, hunt’aq sonqowantaq Diosta servirqan. Chayraykuchá 60 wata qhepaman apóstol Juanqa nirqan: “Jesusqa munakurqanmi Lazarota, Martata, ñañantawan”, nispa (Juan 11:5).

5. a) ¿Imaraykun kay tiempopi tukuy yuyaywan Diosta serviy aswan sasa kanman? b) ¿Ima tapuytan kay estudiopi kutichisun?

⁵ Rikusqanchis hina ñawpa tiempopi Diosta serviqkunapas mayninqa manan tukuy yuyaychu Dios serviyninkupi kasharqanku. Kay tiempopiqa astawanraqmi imaymana rikhurimun, chaykunan distraewasunman Diosta servinanchista. 1959 watamanta 1 abril La Atalaya revistan willarqan tukukuy tiempo astawan qayllaykamushaqtinqa astawanraq imaymanakuna rikhurimunanta, chayrayku cristianokuna cuidakunanku kasqanta chaykunawan ama distraekunankupaq. Chay watakunapiqa sapa p’unchaypas mosoq cosaskuna rikhurimunman hinan karqan. Lliwmi radiowan, televisionwan, cinewan distraekusharqanku. Kunanqa astawanraqmi imaymanakuna kashan. ¿Imatan cristianokuna ruwananchis chaykunawan ama distraekuspa Diosta servishanallapaq? Chaytan kay estudiopi yachasun.

6. ¿Imaynatan cristianokuna utilizanchis chayllaraq rikhurimuq cosaskunata?

⁶ Jehová Diospa testigonkunaqa chayllaraq rikhurimuq cosaskunatan utilizanchis predicananchispaq. Chaykunata utilizaspan ruwarqanchis “Foto-Drama de la Creación” nisqa peliculata, chaytaqa uyarinapaq grabacionkunata, sumaq  pintasqa dibujokunatan tupachirqanchis. Chay peliculawanmi waranqanpi runakuna yacharqanku pisi tiempollamanta thak kawsayta kay pachaman Jesús apamunanta. Chaymantataq radiota utilizarqanchis kay pachaq k’uchunkunakamaraq Diospa gobiernonmanta runakunaman willanapaq. Kunantaq internet-ta utilizanchis predicanapaq, chhaynapin karu llaqtakunamanraq chayashanchis.

7. a) ¿Imaraykun kay pachaq kaqninkunapi mana afanakunachu? b) ¿Imamantan cuidakunanchis? (Willakuyta qhaway.)

⁷ Biblian niwanchis kay pachaq kaqninkunapi afanakuyqa mana allin kasqanta (leey 1 Corintios 7:29-31). Mana reparakuspallan tiemponchista usuchisunman librokunata leespa, revistakunata, televisionta qhawaspa, paseaspa, rantispa, mensajeta celularpi otaq internetpi apachispa, noticiakunata qhawaspa, bolata hayt’aspa otaq chayllaraq lloqsimuq cosaskunata maskhaspa. Wakinpaqqa vicio hinan chaykuna kapun (Ecl. 3:1, 6). * Sichus sinchita chaykunallapiña kasun chayqa, Jehová Dios serviyninchispin distraekusun (leey Efesios 5:15-17).

8. ¿Imaraykun Diosman sonqollikunanchis manataq kay pachaq kaqninkunamanchu?

⁸ Saqran munan kay pachaq kaqninkunawan distraekuspa Diosta manaña servinanchista. Chaytan ruwarqan ñawpa cristianokunawan, kunanpas chaytan ruwashan (2 Tim. 4:10). Biblian niwanchis kay pachaq kaqninkunaman ama sonqollikunanchista aswanpas Jehová Diosman sonqollikunanchista. Chhaynapin Jehová Diosllata kasukusun amigontaq kasun (1 Juan 2:15-17). Chaymi allinta  reparakunanchis, yaqapaschá kay pachaq kaqninkunaman k’askakushanchis, chhayna kaqtinqa usqhayllan cambiananchis.

9. a) ¿Imapin Jesusta qatikuqkunaq yuyaynin kashanan karqan? b) ¿Imaynapin Jesús allin ejemplo karqan?

⁹ Jesusmi Martata yachachirqan aswan allin kaqkunapi tukuy yuyay kananpaq. Qatikuqninkunamanpas yachachirqanmi Diosta serviypi yuyayninku kashananpaq (leey Mateo 6:22, 33). Hinaspapas allin ejemplon paykunapaq karqan, ¿imaynapi? Manan askhachu kaqninkuna karqan, manan wasinpas chakranpas karqanchu (Luc. 9:58; 19:33-35).

10. ¿Jesuspa ima ruwasqanmantan yachasunman?

¹⁰ Jesusqa tukuy yuyaymi predicarqan, manan imawanpas distraechikurqanchu. Huk kutinmi Capernaúm llaqtapi predicasharqan, chaymi rogarqanku qhepakunanpaq. Paymi ichaqa tukuy yuyay kasharqan huk llaqtakunamanpas predicaq rinanpi (Luc. 4:42-44). Chaytapunitaqmi ruwarqan. Karukunatan purirqan Diosmanta lliw runaman yachachinanpaq. Perfecto runaña kashaspapas sayk’urqanmi, chaymi mayninqa samanan karqan (Luc. 8:23; Juan 4:6).

11. a) ¿Imatan Jesús ruwarqan huk runa yanapayta mañakuqtin? b) ¿Imatan Jesús yachachirqan qatikuqninkunata?

¹¹ Huk kutinmi Jesusqa qatikuqninkunata yachachisharqan, hinan huk runa yanapananta munaspa nirqan: “Yachachikuq, wawqeyta niykapuway herenciaykuta rakinakapunaykupaq”, nispa. Jesustaq mana chay runata yanaparqanchu. ¿Imarayku? Mana distraekuyta munasqanraykun. Aswanpas chay pasasqanmantan qatikuqninkunata yachachirqan askha kaqniyoq kaymanta ama llakikunankuta, mana hinaqa distraekuspan Diosta manaña servipunkumanchu (Luc. 12:13-15).

12, 13. a) ¿Imatan Jesús ruwarqan Jerusalén templopi? b) ¿Imatan Jesús ruwarqan Grecia llaqtamanta runakuna paywan tupayta munaqtinku?

¹² Pisi tiempollaña Jesús wañupunanpaq kashaspaqa sinchi llakisqan kasharqan (Mat. 26:38; Juan 12:27). Payqa yacharqanmi sinchita ñak’arichispa wañuchinankuta. Ichaqa yachallarqantaqmi manaraq wañushaspa imakunachus ruwananta. Phisqa p’unchay ñawpaqtan Jerusalenman huk asnochapi haykurqan, chaymi askha runakuna reyninkuta hina chaskirqanku (Luc. 19:38). Paqaristintaq templopi vendeqkunata wikch’umurqan runakunata engañaspa qhapaqyasqankurayku (Luc. 19:45, 46).

 ¹³ Jerusalenpi Pascua fiestamanmi Grecia llaqtamanta runakuna hamusqaku, chaymi templopi Jesuspa ruwasqanta rikuspa admirakurqanku. Hinan apóstol Felipeta nirqanku Jesuswan tupay munasqankuta, Jesusmi ichaqa mana munarqanchu. Payqa manan munarqanchu runakunaq apoyananta, enemigonkunamanta defiendenankutapas. Paypaqqa aswan importanteqa karqan ñoqanchisrayku wañunanmi, chaytan Diosqa kamachirqan. Chaymi qatikuqninkunata nirqan wañunanpaqña kashasqanta, paykunapas wañunankupaq listo kashanankuta. Chayta ruwaqtinkuqa Jehová Dios wiñay kawsay qonanta. Felipeqa willarqanchá Grecia llaqtamanta runakunaman Jesuspa nisqanta (Juan 12:20-26).

14. ¿Imakunatawanmi Jesús ruwarqan?

¹⁴ Jesusqa tukuy yuyaymi predicarqan, chaywanpas tiempontan t’aqarqan huk ruwaykunapaq. Huk kutinmi casarakuyman rirqan, chaypin unuta sumaq vinoman tukuchirqan (Juan 2:2, 6-10). Hinaspapas amigonkuna wasinkuman invitaqtinkun mikhuq riq, Diosmanta yachay munaq runakuna invitaqtinkupas riqmi (Luc. 5:29; Juan 12:2). Chaymantapas tiempotan hap’iq orakunanpaq, yuyaymanananpaq, samananpaqpas (Mat. 14:23; Mar. 1:35; 6:31, 32).

15. a) ¿Imatan Pablo consejawarqanchis? b) ¿Pabloq ima ruwasqanmantan yachasunman?

¹⁵ Apóstol Pablon cristianokunata niwarqanchis carrerapi phawaqkuna hina kasqanchista. Chaymi consejawarqanchis ‘tukuy ima hark’awaqninchista’ wikch’unanchispaq, chhaynapi tukuy yuyay phawananchispaq (leey Hebreos 12:1). Pablopunin chayta ruwarqan. Payqa religionpi allin reqsisqa umallin kanman karqan, ichaqa llapa chaykunatan saqepurqan “aswan allin” kaqkunapi tukuy yuyay kananpaq. Chaymi tukuy tiempo predicarqan, askha lugarkunamantaq viajarqan: Siria, Asia Menor, Macedonia, Judea hallp’akunaman. Payqa maytan munasharqan hanaq pachapi kawsayta, chaymi nirqan: “Ñawpa kawsayniypi kaqkunata lliwta qonqapuspaymi, ñawpaqeypi kaqman aypanaypaq anchatapuni kallpachakushani”, nispa (Filip. 1:10; 3:8, 13, 14). Soltero kasqanraykutaq Pabloqa tukuy yuyay Diosta servirqan (1 Cor. 7:32-35).

16, 17. a) ¿Imaynatan Pablo hina ruwasunman solteroña casarasqaña kasunman chaypas? b) ¿Imatan ruwarqanku Gales llaqtamanta casarasqa cristianokuna?

¹⁶ Kay tiempopipas askha cristianokunan solterolla kashanku Diosta astawan  servinankurayku (Mat. 19:11, 12). Solterokunaqa manan familiapi sinchi ruwanakunayoqchu kanku, ichaqa solteroña casarasqaña kasunman chaypas llapallanchismi tukuy yuyay Diosta servinanchis. Yaqapaschá tiemponchista mana usuchinapaq ima ruwasqanchistapas cambiananchis kanqa, chhaynapi astawan Diosta servinapaq.

¹⁷ Yachasun Gales llaqtamanta casarasqa cristianokunamanta. Sapankankun colegionkuta tukuspa hina precursor kapurqanku. Casarakuspankupas kaqllan precursor karqanku, ichaqa astawanmi ruwayta munarqanku. Chaymi necesitasqallankuwan kawsanankupaq decidikurqanku. Hinan kinsa cuartoyoq wasinkuta saqepurqanku, llank’anankutapas. Chaymi astawan tiemponku karqan wak nacionkunapi huñunakuna wasikunata hatarichiypi yanapakunankupaq. 20 watakunañan África nacionkunapi askha huñunakuna wasikunata hatarichirqanku. Mayninqa mana qolqeyoqmi tarikurqanku, ichaqa Jehová Diosmi paykunata cuidarqan. Esposanmi nin: “May kusisqan kayku ch’isiyaq Jehová Diospaq llank’asqaykumanta. Askha amigokunatan tarirqayku, manataqmi imapas faltawarqankuchu. Diosta servinaykurayku imapas saqesqaykuqa manan imapaschu payta servispa kusisqa tarikusqaykuwanqa”, nispa. Askha cristianokunan paykuna hina willakunku. *

18. ¿Imakunatan tapukunanchis?

¹⁸ Ñoqanchisri, ¿tukuy sonqomantachu Jehová Diosta servishanchis? ¿Imapas hark’awashanchischu tukuy yuyay Diosta servinanchista? Chhayna kaqtinri, ¿imatan ruwasunman cambiananchispaq? Yaqapaschá Bibliata aswan allinta estudiananchis kashan; ichaqa, ¿iman yanapawasunman chayta ruwanapaq? Qatimuq estudiopi yachasun.