Corredorqa karqa temploman yaykunapim. Chaynintam yaykuqku Chuya cuartoman. ¿Hayka medidayuqtaq karqa? Musuq allpa pachapi kawsaqkunapaq bibliapim 2023 watakama 2 Cronicas 3:4 nisqanpi kaynata nirqa: ‘Corredorpa anchonmi karqa Diospa wasinpa hina yaqa isqun metro, sayayninñataqmi karqa 120’, nispa. Wakin bibliakunapipas “120 kuchus” kasqantam nin. Chaywanqa nichkarqa 53 metro sayayniyuq torre hina kasqantam.

Ichaqa 2023 watamantam Musuq allpa pachapi kawsaqkunapaq bibliapiqa kaynataña nin: “Sayayninpas karqa yaqa isqun metrom”, nispa. Willakuyninpiñataqmi nin: “Utaq: ‘20 kuchus’”, nispa. a Imanasqa cambiasqa kasqanmanta yachaykusun.

1 Reyes libropiqa manam ninchu chay corredor mayna sayayniyuq kasqantaqa. 1 Reyes 6:3 nisqanpim Jeremiaspas qillqarqa chay corredorpa anchon hinaspa largon hayka kasqanmanta. Ichaqa manam nirqachu mayna sayayniyuq kasqanmantaqa. Qatiqnin capitulopiñataqmi willawanchik broncemanta ruwasqa ruyru estanquepa, chunka carretapa hinaspa corredorpa ñawpaqninpi iskay pilarkunapa hayka medidan kasqanmanta (1 Rey. 7:​15-37). Templopa corredornin 50 metro masnin sayayniyuq kaptinqa Jeremiasqa churanmanchá karqa. Chaymantapas pachaknintin watakuna pasaytam ñawpaq tiempomanta estudiaq judiokuna nirqaku corredorqa Salomonpa ruwachisqan templota mana masyasqanta.

Wakin yachaysapa runakunam ninku: “Templopa corredornin 120 kuchus sayayniyuq kachkaptinqa pirqaqa manam aguantanmanchu karqa”, nispanku. Ñawpaq tiempopiqa hatu-hatun pirqakunaqa rumimanta utaq ladrillomanta kaptinpas sikinmi ancho-ancho qallariq, tukuqñataqmi llañuniqpi. Chayna ruwasqam karqa Egiptopi templokunapa corredorninpas. Salomonpa templo ruwachisqanmi ichaqa mana chayna ruwasqachu karqa. Wakin yachaysapa runakunam ninku chay pirqaqa suqta kuchuslla utaq 2.7 metro anchoyuqlla kasqanta. Ñawpaq tiempopi wasikuna imayna pirqasqa kasqanmanta estudiaq Theodor Businkmi nirqa: “Temploman yaykuq pirqa chayna anchoyuqlla kasqanraykum corredorqa mana kanmanchu karqa 120 kuchus sayayniyuqqa”, nispa.

Yaqachusmi 2 Cronicas 3:4 nisqanta copiaspaqa pantarurqaku. Ñawpaq copiakunapi “120” niptinpas confianza wakin copiakunapiqa “20 kuchusniyuq” nispam nin. Chaynatam nin Códice alejandrino (1.500 wata masnin ñawpaqta) hinaspa Códice ambrosiano (1.400 wata masnin ñawpaqta) copiakunapi. Chaynaqa, ¿imaynanpitaq 120 nispaqa churarunmanku karqa? Hebreo idiomapiqa pachak hinaspa kuchus palabratam yaqa chaynallata qillqaqku. Chayrayku ichapas copiaqqa churarurqa “pachak iskay chunka” nispa “iskay chunka kuchus” nispa churananmantaqa.

Salomonpa ruwachisqan templo hayka medidayuq kasqanmanta yachayninchikqa allinmi. Chaywanpas chay temploqa qawachirqa Diospa rikurichisqan templo imayna kanantam. ¡Ancha-anchatam kusikunchik chay rikurichisqan templopi yupaychananchikpaq llapallanchikta Jehova Dios pusamuwasqanchikmantaqa! (Heb. 9:​11-14; Apoc. 3:12; 7:​9-17).