Mwanda Waka Tuludikwe na Mushipiditu wa Leza?
Mwanda Waka Tuludikwe na Mushipiditu wa Leza?
“Abe wi Leza wami; Mushipiditu obe i muyampe; [unkunkuje].”—MIT. 143:10.
1. Leta kimfwa kilombola muswelo ukokeja bukomo bwampikwa kumweka kuludika muntu.
LELO kodi mwingidije busole pa kutana dishinda? Busole i kingidilwa kipēla kidi enka na kipindi kimo kijina—mukuki udi na emá ufunka kungala. Pa mwanda wa bukomo bwampikwa kumweka butelwa bu bukomo bukokela bintu panshi, mukuki wa busole ukokwanga na bukomo bwa emá bujokolokele umbuo wa ntanda budi pa bukata, aku nsongo ya kungala aku nsongo ya kunshi. Mu bula bwa myaka, basokodi ne bañenda bengidijanga busole mwa kwibaludikila mu ntanda nansha pa mema.
2, 3. (a) Le i bukomo’ka butabukile bonso bwāingidije Yehova myaka kapwila kunyuma? (b) Mwanda waka tukasaka bukomo bwingila bwa Leza buludike būmi bwetu dyalelo?
2 Kudi bukomo bukwabo bwampikwa kumweka budi na mvubu mpata bwa kwituludika. Le i bukomo’ka? I bobwa butelelwe mu mavese mabajinji a mu Bible. Mukanda wa Ngalwilo pa kwisambila pa bintu byālongele Yehova myaka kapwila kunyuma, unena amba: “Mu ngalwilo Leza wapangile diulu ne ntanda mine.” Pa kulonga namino, wātumine bukomo bwingila, mwanda nsekununi ya bupangi ibweja’ko amba: “Mushipiditu wa Leza wadi ulelemba kūlu kwa bimema.” (Ngal. 1:1, 2) Le i bika byādi bingila? I mushipiditu sandu—bukomo bwingila mu bupangi. Būmi bwetu i butambe kudi Yehova kupityila ku uno mushipiditu wāingidije mu mingilo yandi yonso.—Yoba 33:4; Mit. 104:30.
3 Byotudi na būmi, kadi twesa, le tukasaka bukomo bwingila bwa Leza bwikale na lupusa kampanda pa būmi bwetu? Mwana wa Leza aye mwine wādi uyukile amba tusakilwa’o, mwanda wālombwele bana bandi ba bwanga amba: “Mushipiditu . . . ye ukemulombola ku bya binebine byonsololo.” (Yoa. 16:13) Le tukevwanija namani mwikadile uno mushipiditu, ne mwanda waka tusakanga kuludikwa nao?
Mwikadile Mushipiditu Sandu
4, 5. (a) Le i mulangilo’ka mufwe utala mushipiditu sandu udi na bantu bakulupile mu Busatu Busantu? (b) Le i muswelo’ka okashintulula mwine mwikadile mushipiditu sandu?
4 Padi bantu bamo bosapwilanga bakulupile mu Mūya Ujila utelelwe mu bwalamuni bwa King James Version ne mu malamuni amoamo a Bible. Bantu bakulupile mu Busatu Busantu badi na mulangilo mufwe wa amba Mūya Ujila i muntu udingakene pamo na Leza Tata. (1 Kod. 8:6) Inoko, i kimweke patōka amba, mu The Webster Bible, bwalamuni bukwabo bwa King James Version bwalupwilwe dibajinji mu 1833, mulembi wabo Noah Webster Mwine Amerika wapingakenye “Mūya Ujila” na “Mushipiditu Sandu.” Webster walongele namino mwanda wadi uyukile amba mu Bisonekwa uno mushipiditu sandu keushintululangapo “kintu kimweka na meso.” *
5 Shi ke pano, mushipiditu sandu na bubine i bika? Ngalwilo 1:2 kunshi kwa dyani mu Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau — avec notes et références, ulombola’mba: “Rouah kishima kya Kihebelu kyalamwinwe bu ‘mushipiditu’ i kyalamunwe kadi ne bu ‘luvula’ ne bu bintu bikwabo bilombola bukomo bwingila bwampikwa kumweka.” (Dingakanya na Ngalwilo 3:8; 8:1.) Monka mwikadile luvula kelumwekangapo inoko luyukenanga ku kujinya bintu, mo monka ne mushipiditu sandu wampikwa kwikala bu muntu keumwekangapo ino bilongwa byao bimwekanga. Uno mushipiditu i bukomo bwa Leza bwingila bwapāna ne kupungulwila pa bantu nansha pa bintu mwanda wa kuvuija kiswa-mutyima kyandi. Le i bikomo kukulupila amba buno bukomo butulumukwa butambanga ku Nsulo ikola, Leza Mwine Bukomo bonso? Nansha dimo!—Tanga Isaya 40:12, 13.
6. Le i milombelo’ka ya mvubu Davida yaālombele Yehova?
6 Le Yehova ukendelela kwingidija mushipiditu wandi mwanda wa kwituludika mu būmi? Wālaile Davida mulembi wa mitōto amba: “Nkakulombolanga ñeni, ne kukufundija mu dishinda dyōkendanga.” (Mit. 32:8) Le Davida wāitabije’byo? Eyo, wāitabije, mwanda wānene Yehova amba: “Nombole ñeni ya kulonga kiswa-mutyima kyobe; ke-wi-muntu abe wi Leza wami; Mushipiditu obe i muyampe; [unkunkuje].” (Mit. 143:10) Netu tufwaninwe kwikala na uno mutyima ne kwitabija kuludikwa na mushipiditu wa Leza. Mwanda waka? Tutalei buno bubinga buná.
Ketubwanyapo Kwiludika Batwe Bene
7, 8. (a) Mwanda waka ketubwanyapo kwiludika batwe bene kwakubulwa Leza? (b) Leta kimfwa kilombola mwanda waka ketubwanyapo kutana batwe bene dishinda mu ino ngikadilo mibi ya bintu?
7 Dibajinji, tusakilwa kuludikwa na mushipiditu wa Leza mwanda ketudipo na bukomo bwa kwiludika batwe bene. “Kuludika” kushintulula “kwendeja mu dishinda nansha kulombola dishinda dya kulonda.” Inoko, Yehova kētupangilepo na bukomo bwa kwiludika batwe bene, nakampata byotudi mu ngikadilo ya kubulwa kubwaninina. Yelemia mupolofeto wa Yehova wālembele amba: “A Yehova ngyukile’mba dishinda dya muntu kedidipo kwadi aye mwine, ehe; kekidipo mu muntu unañanga kolola matabula andi.” (Yel. 10:23) Mwanda waka? Yelemia wāivwanije byānene Leza amba ketudipo na bukomo bwa kwiludika batwe bene. Pa kwisambila pa muntu wetu wa munda, Yehova wānene amba: “Mutyima utabukile bintu byonsololo budimbañani, ubela byamwikomwiko’tu; lelo uyukile’o i ani, a?”—Yel. 17:9; Mat. 15:19.
8 Le kibulwe’po kwikala kya kubulwa ñeni kudi muntu wampikwa bujinguludi kwenda kasuku mu ntanda mwampikwa bantu, kwampikwa kalombwe wa ñeni wa kumuludika nansha busole? Byadi mu ntanda mutuputupu kwampikwa kuyuka kwa kādi, kabidi muntu wa kumulombola senene kwa kwenda kamone, watūla būmi bwandi mu kyaka. Mo monka ne muntu ulanga’mba ukokeja kolola dishinda dyandi mu ino ntanda mibi kwakubulwa kuleka Leza amulombole dishinda dyoloke, watūla būmi bwandi mu kyaka kikatampe. Dyese dimo kete dyotudi nadyo pa kutyibuluka biyampe ino ngikadilo ya bintu i kulomba Yehova monka mwāmulombedile Davida amba: “Māyo ami alamete mu mashinda obe, maulu ami kushetemuka mpika.” (Mit. 17:5; 23:3) Le i muswelo’ka otukatambula buno bwendeji?
9. Monka mokilombwedilwe pa paje 19, i muswelo’ka mushipiditu wa Leza mowikadile bu kalombwe kayampe kotudi?
9 Shi twi betyepeje kadi tusakanga kulēmenena padi Yehova, nabya uketupa mushipiditu sandu wandi ukaludika matabula etu biyampe. Le buno bukomo bwingila buketukwasha muswelo’ka? Yesu wāsapwidile bana bandi ba bwanga amba: “Aye Nsenga-mukwashi, Mushipiditu Sandu, ukatuma Tata mu dijina dyami, aye ukemulombolanga byonsololo, ne kwimuvulula byonso byo nemusapwila bino.” (Yoa. 14:26) Potwifunda Kinenwa kya Leza kitatyi ne kitatyi ne milombelo ponka, kubadila’mo ne binenwa byonso bya Kidishitu, mushipiditu sandu ukatandabula kwivwanija kwetu pa tunangu tukatakata twa Yehova, amba tulonde kiswa-mutyima kyandi ne pa mfulo. (1 Kod. 2:10) Kadi, shi kubaikala mansanka mu dishinda dyetu dya būmi, mushipiditu uketulombola dya kwenda. Uketuvuluja misoñanya ya mu Bible yotwefundile kala ne kwitukwasha tuyuke mwa kwiingidijija mu matabula etu alonda’ko.
Yesu Wāludikilwe na Mushipiditu wa Leza
10, 11. Le i bika byādi bitengele Mwana wa bunka wa Leza bitala mushipiditu sandu, ne i bika byāmutene?
10 Bubinga bwa bubidi botusakilwa kuludikwa na mushipiditu sandu i pa mwanda Leza wāludikile nao wandi Mwana. Kumeso kwa kwiya’ye pano pa ntanda, Mwana wa bunka wa Leza wādi uyukile buno bupolofeto bwa amba: “Mushipiditu wa Yehova ukekala pādi, mushipiditu wa bwino ne wa kwivwanija, mushipiditu wa kukala ñeni ne wa bukomokomo, mushipiditu wa kuyukidija ne wa kwakamwa Yehova.” (Is. 11:2) Langa’po bidi kipyupyu kyādi na Yesu kya kutambula bukwashi bwa mushipiditu wa Leza paādi mu kifuko kibi kya pano pa panshi!
11 Binenwa bya Yehova byāfikidile binebine. Evanjile ilombola byobya byāpityile kiponka na ponka pa kupwa kubatyijibwa kwa Yesu amba: “Ebiya Yesu wayūlwa Mushipiditu Sandu kadi wajokela ku Yodano; kadi watwelwe mutanda mutuputupu kudi Mushipiditu.” (Luka 4:1) Mwine’mwa, wādi ushikija na nzala, ulombela ne kulanguluka, bimweka’mba Yehova wāfundije ne kulombola wandi Mwana patōka byobya bikamufikila. Bukomo bwa Leza bwingila bwādi bwingila mu ñeni ne mutyima wa Yesu, buludika milangwe ne butyibi bwandi. Ku mfulo, Yesu wāyukile byakokeja kulonga mu ngikadilo yo-yonso yatanwa’mo, ne wālongele monka mwādi musakila Shandi kulonga.
12. Mwanda waka kidi na kamweno tulombe mushipiditu wa Leza wituludike?
12 Yesu pa kuyuka mvubu ya bukomo bwa mushipiditu sandu wa Leza mu būmi bwandi, wālombwele bana bandi ba bwanga mvubu ya kwiulomba ne kuludikwa nao. (Tanga Luka 11:9-13.) Mwanda waka netu tusakilwa kwiulomba? Mwanda ukokeja kwalamuna milangwe yetu, amba ikwatañane na mutyima wa Kidishitu. (Loma 12:2; 1 Kod. 2:16) Shi tuleke mushipiditu wa Leza uludike būmi bwetu, tukekala tulanga na mwādi mulangila Kidishitu ne kwiula kimfwa kyandi.—1 Pet. 2:21.
Mushipiditu wa Ino Ntanda Ubwanya Kwitulubija
13. Le mushipiditu wa ino ntanda i mushipiditu’ka, ne ulupulanga bika?
13 Bubinga bwa busatu botusakila kuludikwa na mushipiditu wa Leza i bwa amba kwampikwa ao, tukalubijibwa na mushipiditu mubi wingila mu būmi bwa bantu bavule dyalelo. Ntanda idi na bukomo, bukomo butonona bantu balonge bintu bishile mpata na byobya bitusakila mushipiditu sandu kulonga. Pa kyaba kya kutweja mu mityima ya bantu mutyima wa Kidishitu, mushipiditu wa ntanda wibatwejanga’mo milangwe ne bilongwa biifwene na bya mulopwe wa ino ntanda, ke Satana kadi. (Tanga Efisesa 2:1-3; Tetusa 3:3.) Shi muntu ekale na mushipiditu wa ino ntanda ne kulongalonga mingilo ya ngitu, ukangula bipa bilula, bikamukankaja apyane Bulopwe bwa Leza.—Ngat. 5:19-21.
14, 15. I muswelo’ka otukokeja kukomena mushipiditu wa ntanda?
14 Yehova i mwitupe bintu bitukwasha tukomene mushipiditu wa ntanda. Mutumibwa Polo wānene amba, “kankamanai mudi Mfumwetu, ne monka mu bukomo bwa bulobo bwandi . . . muyūke kwimanija mu difuku dibi.” (Ef. 6:10, 13) Yehova, kupityila ku mushipiditu wandi, witukankamikanga tukomene bukomo bulonga Satana bwa kwitongola. (Kus. 12:9) Mushipiditu wa ntanda i mukomo, kadi ketubwanya kwiwepukididila. Inoko, keuketusubijapo. Mushipiditu sandu i mukomo kutabuka, kadi uketukwasha!
15 Mutumibwa Petelo wātelele bantu ba mu myaka katwa kabajinji bālekele Bwine Kidishitu amba i, “Bakulekelela dishinda dilumbuluke ke bēnda mungimungi.” (2 Pet. 2:15) Bine tudi na nsangaji’po kashā ya kuyuka’mba batwe o tutambwile “ke mushipiditu wa panopantandapo, ehe, nanshi i mushipiditu wa kwa Leza.” (1 Kod. 2:12) Tukabwanya kukomena mushipiditu wa Satana udi mu ino ntanda mibi, na bukwashi bwa lupusa lwa mushipiditu ne na kumwena ne pa mfulo mu mpangiko yonso ya ku mushipiditu itupa Yehova amba ituludikile mu dishinda dyoloke.—Ngat. 5:16.
Mushipiditu Sandu Ulupulanga Kipa Kilumbuluke
16. Le i kipa’ka kikalupula mushipiditu sandu motudi?
16 Bubinga bwa buná botusakila kuludikwa na mushipiditu wa Leza i bwa amba ulupulanga kipa kilumbuluke mu būmi bwa boba bendejibwa nao. (Tanga Ngalatea 5:22, 23.) Le i ani motudi kakasakepo kwikala wa lusa nansha buswe, wa tusepo, ne wa ndoe? I ani motudi kakasakepo kutamija kutūkija mutyima, kanye, ne buyampe? I ani motudi kakasakepo kumwena mu kutamija bubinebine nansha lwitabijo lukatampe, kikōkeji, ne kwīfula? Mushipiditu wa Leza ulupulanga kipa kiyampe kyotumwena’ko batwe, boba botwikele nabo ne botwingila nabo. Kutamija kino kipa i mwingilo waendaenda, mwanda kekudipo ludingo lutungilwe lwa kutamija bipindi byakyo lotufwaninwe ne lotusakilwa kufikila’po.
17. I muswelo’ka otukatamija bipindi bya kipa kya mushipiditu?
17 Bikekala bya ñeni shi tulanguluke ne kujingulula shi binenwa ne bilongwa byetu bilombola amba tuludikwanga na mushipiditu sandu ne shi bilupulanga kipa kyao. (2 Kod. 13:5a; Ngat. 5:25) Shi tubamone amba kudi ngikadilo imo imo ya kipa kya mushipiditu yotufwaninwe kutamija, tukokeja kwingila bininge pamo na mushipiditu sandu poulupula ino ngikadilo. Tukalonga namino na kwifunda kipindi kimo ne kimo monka mokitelelwe mu Bible ne mu mabuku a Bwine Kidishitu. Mu uno muswelo tukajingulula muswelo wa kumwekeja kipa kya mushipiditu mu būmi bwetu bwa difuku ne difuku ne kulonga bukomo bwa kwikitamija. * Shi tubandaule bipa bilupuka ku mwingilo wa mushipiditu wa Leza mu būmi bwetu ne mu būmi bwa banabetu Bene Kidishitu, tukamona amba bine tufwaninwe kuludikwa nao.
Le Ukōkele Lupusa lwa Mushipiditu wa Leza?
18. Le Yesu i kimfwa kotudi namani pa bitala kwitabija mushipiditu wa Leza?
18 Yesu byaādi “sendwe mwine mukata” wa Leza mu kupanga umbuo wa diulu ne ntanda, wādi uyukile byonso bitala pa bukomo bukoka bwa pano panshi, bwingidija bantu pa kunanga pa ntanda. (Nk. 8:30; Yoa. 1:3) Inoko, i kutupu bubinga bwa mu Bible bulombola amba Yesu wāingidije buno bukomo bukoka pa kumuludika mu dishinda kitatyi kyaādi pano panshi. Bible ulombola amba Yesu paādi pano panshi, wēmwenine bukomo bukatampe bwādi na mushipiditu sandu wa Leza mu būmi bwandi. Wāitabije lupusa lwao, ne kitatyi kyowādi umuludika, wākōkele ne kulongela monka mousakila. (Mako 1:12, 13; Luka 4:14) Le nobe witabijanga mushipiditu ukuludike?
19. Le i bika byotukalonga pa kusaka amba mushipiditu sandu uludike būmi bwetu?
19 Bukomo bwingila bwa Leza bwendelelanga kwingila mu ñeni ne mityima ya boba betabija bwibatonone ne kwibaludika. I muswelo’ka okokeja kwibuleka bwingile modi amba bukuludike mu dishinda dyoloke? Lombela kyaba ne kyaba kudi Yehova amba akutumine mushipiditu wandi ne kukukwasha ukōkele ku lupusa lwao. (Tanga Efisesa 3:14-16.) Longela mungya milombelo yobe na kulonda madingi atanwa mu Bible, Kinenwa kya Leza kisonekwe—kyāsonekelwe kupityila ku mushipiditu sandu. (2 Tem. 3:16, 17) Kōkela bufundiji bwa tunangu buleta Bible ne kwitabija na mutyima onso bwendeji bwa mushipiditu sandu. Lombola lwitabijo mu bwendeji bwa Yehova paludika būmi bobe biyampe mu ino ntanda mibi.
[Kunshi kwa dyani]
^ Mu bilembwa bya ntwelelo bya mu Bible wandi, Webster wasonekele’mo amba: “Shi binenwa bivwanwa mu muswelo mwishile na owa wa mu kitatyi kine kyobyalembelwe’mo, kadi shi i mwishile na owa wa mu ndimi mibajinjibajinji, batangi kebakamonepo amba i Kinenwa kya Leza.”
^ Shi usaka kuyuka kipindi kimo ne kimo, tala mutwe wa mwanda unena’mba, “Fruit de l’esprit de Dieu” ne kamutwe kamwanda kanena amba, “Liste par nom” mu dibuku Index des publications de la Société Watch Tower.
Le Ubalama Myanda Mikatampe?
• Le mushipiditu sandu ukokeja kwikala na lupusa mu būmi bwetu namani?
• I bubinga’ka buná botusakila kuludikwa na mushipiditu wa Leza?
• Le i bika byotukalonga pa kumwena ne pa mfulo mu bwendeji bwa mushipiditu sandu?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 17]
Mushipiditu wa Leza wādi na lupusa lukatampe mu būmi bwa Yesu
[Kifwatulo pa paje 19]
Mushipiditu wa Leza wingilanga mu ñeni ne mu mityima ya boba betabija kuludikwa nao
