Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

‘Ivuenu Nda Muijiie o Dilomboluelu’

‘Ivuenu Nda Muijiie o Dilomboluelu’

“Ivenu enu oso kioso ki nga-nda kuzuela nda mu ijiie.”MARKU 7:14.

1, 2. Mukonda diahi athu avulu ka tendela o izuelu ia Jezú?

SE MUTHU u zuela n’etu, nange tuívua o dízui diê ni kiebhi kia mu zuela. Maji phala ku tendela o kima kia mu zuela o muthu, tua tokala kuijiia ihi ilombolola o izuelu iê. (1 Kolindo 14:9) Jezú ua zuela ni midi ni jimidi ja athu mu dízui diâ. Maji avulu ka tendela o izuelu iê. Mukonda dia kiki, Jezú ua zuela: “Ivenu enu oso kioso ki nga-nda kuzuela nda mu ijiie.”Marku 7:14.

2 Mukonda diahi athu avulu ka tendela o ima ia mesenene ku zuela Jezú? Avulu akexile kiá ni ibanzelu iâ ia iibha. Ia lungu ni athu iá, Jezú uambe: “Kidi kiene, kuma enu izuua ioso muene mu mona ndunge ia kuxa bhu mbandu o Kitumu kia Nzambi, phala mu kuate ngó o kífua kienu.” (Marku 7:9) Ene ka bhangele nguzu phala ku tendela o izuelu ia Jezú. Ka mesenene ku xisa o ijila iâ ni ku lungulula o ibanzelu iâ. O mundu uevu ni mátui, maji ka tendela ni muxima. (Tanga Matesu 13:13-15.) Ihi i tua tokala o ku bhanga phala ku katula mbote mu milongi ia Jezú?

KIEBHI KI TU TENA KU KATULA MBOTE MU MILONGI IA JEZÚ

3. Mukonda diahi o maxibulu a tendela o izuelu ia Jezú?

3 Tua tokala ku kaiela o kifika kia maxibulu a Jezú a lendukile. Muéne ua a tangela: “Enu-phe ma zediua o mesu menu, mbata ma mono; ni mátui menu, mbata mevu.” (Matesu 13:16) Mukonda diahi o maxibulu a tendela o izuelu ia Jezú, se o athu a mukuá ka i tendela? Ene a bhangele ima itatu. Kia dianga, ene a bhangele ibhuidisu, anga a di suínisa phala kuijiia ihi ia mesenene ku zuela Jezú. (Matesu 13:36; Marku 7:17) Kaiiadi, ene a xikinine ku di longa ima ia ubhe, sumbala a xikinine kiá o ima ia mukuá ku mixima iâ. (Tanga Matesu 13:11, 12.) Katatu, ene a mesenene ku belesela o milongi ia di longele, ni ku kuatekesa akuâ ni milongi íii.Matesu 13:51, 52.

4. Iebhi o ima itatu i tua tokala o ku bhanga phala ku tendela o ifika ia Jezú?

4 Kála kia bhangele o maxibulu, etu ué tua tokala ku bhanga ima itatu, phala ku tendela o ifika ia Jezú. Kia dianga, tua tokala ku di longa ni ku xinganeka mu izuelu ia Jezú, ku tokuesa, ni ku bhanga ibhuidisu ia tokala. Kiki kilombolola o kuijiia. (Jisabhu 2:4, 5) Kaiiadi, tua tokala ku mona, kiebhi o milongi íii ia lungu ni ima i tuejiia kiá, ni kiebhi ki i tena ku tu kuatekesa. Kiki kilombolola o ku tendela. (Jisabhu 2:2, 3) Katatu, tua tokala ku kaiela o milongi íii ku muenhu uetu. Kiki kilombolola o unjimu.Jisabhu 2:6, 7.

O unjimu u tena ku bhulula o muenhu uetu!

5. Bhana kifika kilondekesa kuila o kuijiia, ni ku tendela, ni unjimu, ki i difu.

5 Kiebhi o kuijiia, ni ku tendela, ni unjimu, ki i difu? Tu mone o kifika kilondekesa kiebhi o ima itatu íii ki i difu: Xinganeka kuma eie uemana bhu kaxi ka kikoka, o dikalu dia mu kuíza ni lusolo luoso. Kia dianga, eie u mona kuila o dikalu dia mu kuíza. Kiki kilombolola o kuijiia. Mu ku suluka, u mona kuila se ku tundu bhu kikoka, o dikalu dia-nda ku lanvula. Kiki kilombolola ku tendela! Mukonda dia kiki, u tunda mu kikoka ni lusolo. Kiki kilombolola unjimu! O Bibidia i tu tendelesa ku “lunda o unjimu ua kidi,” mukonda u tena ku bhulula o muenhu uetu!Jisabhu 3:21, 22; 1 Timote 4:16.

6. Ibhuidisu iebhi i tua-nda bhanga kioso ki tua-nda di longa o sambuadi dia ifika ia bhangele Jezú? (Tala  o kaxa.)

6 Mu milongi íii ni ia-nda kaiela, tua-nda di longa sambuadi dia ifika ia bhangele Jezú. Tua-nda bhanga o ibhuidisu íii: Ihi i lombolola o kifika kiki? (O kuijiia.) Mukonda diahi Jezú ua tu bhangela o kifika kiki? (O ku tendela.) Kiebhi ki tu tena ku katula mbote mu milongi íii, ni kiebhi ki tu tena ku kuatekesa akuetu ni milongi íii? (O unjimu.) Mu ku suka-ku, tua-nda mona ihi i tu longa o ifika íii, ia lungu ni Jihova ni Jezú.

O MBUTU IA MUSTARDA

7. Ihi ilombolola o kifika kia Jezú kia lungu ni mbutu ia mustarda?

7 Tanga Matesu 13:31, 32. Ihi i lombolola o kifika kia Jezú kia lungu ni mbutu ia mustarda? O mbutu ia mustarda, ilombolola o njimbu ia Utuminu i tu boka, ilombolola ué o kilunga kia Jikidistá. Kioso kia mateka o kilunga kia Jikidistá ku muvu ua 33 K.K., kiene kia tolele kiavulu, kiexile kála o jimbutu ja “suku-ku mu kutola ku jimbutu joso.” Maji ki ku bhiti ithangana iavulu, o kilunga kia kulu kiavulu mukonda dia kikalakalu kia ku boka. Athu avulu kejidile kuila, o kilunga kieji kula kiavulu ni lusolo luoso. (Kolose 1:23) Jezú ua zuela kuila, o “jinjila ji bhita bhulu” jende ni “kutula mu jithangu jê.” Kiki kilombolola kuila, o kilunga kia Jikidistá kia kulu kiavulu, o athu ala ni muxima uambote, a sange o kudia mu nzumbi, ni kilembeketa, ni kididi mu kilunga kiki.—Sokesa ni Izekiiele 17:23.

O kilunga kia Jikidistá kiene mu kula kiavulu

8. Mukonda diahi Jezú ua bhange o kifika kia lungu ni mbutu ia mustarda?

8 Mukonda diahi Jezú ua bhange o kifika kiki? Muéne ua jimbulula o ukexilu u kula o mbutu ia mustarda, phala ku londekesa kiebhi ki kula o Utuminu ua Nzambi, ni kiebhi o utuminu iú u langa o athu, ni ku batula o maka oso. Tundé ku muvu ua 1914, o kilunga kia Jikidistá kiene mu kula kiavulu. (Izaia 60:22) O athu a tokala mu kilunga kiki, a a kuatekesa ku kolokota ku zukama kua Jihova. (Jisabhu 2:7; Izaia 32:1, 2) Sé-ku muthu u tena ku fidisa o kilunga kiki ku kula.Izaia 54:17.

9. (a) Ihi i tu tena o ku di longa mu kifika kia mbutu ia mustarda? (b) Ihi i tu longa o kifika kiki, kia lungu ni Jihova ni Jezú?

9 Ihi i tu tena ku di longa mu kifika kia mbutu ia mustarda? Nange tua tungu bhu kididi ki bhuala Jimbangi javulu, mukonda athu avulu ka xikina o kidi kia Bibidia. Maji né kiki, ki tu tokala ku jimba kuila, o Utuminu u tena ku batula o maka oso-oso. Kiki, kia-nda tu kuatekesa ku kolokota. Mu kifika, kioso kia bhixila Phange Edwin Skinner mu ixi ia India ku muvu ua 1926, ki mu kexile Jimbangi javulu, o kikalakalu kia “bhonzele,” mukonda athu avulu ka kexile mu xikina o kidi kia Bibidia. Maji muéne ua kolokota mu ku boka, anga u mona kuila o njimbu ia Utuminu ia kexile mu di muanga. Lelu, kuene 37.000 a Jimbangi ja Jihova ndenge mu ixi ia India, 108.000 a athu ai mu Fesa ia Lembalasa ia Kufua Kua Jezú ku muvu ua 2013. O muvu ua bhixila Phange Skinner mu ixi ia India, uene ué ua mateka o kikalakalu ku ixi ia Zambia. Lelu, kuene 170.000 a Jimbangi ja Jihova ndenge, 763.915 a athu ai mu Fesa ia Lembalasa ia Kufua Kua Jezú ku muvu ua 2013. Kiki kilombolola kuila, mu ibuka ioso ia 18 dia athu, 1 uai mu Fesa ia Lembalasa ia Kufua Kua Jezú, mu ixi ia Zambia. O Jimbangi ja di bandekesa kiavulu!

O KITHÛTHUME

10. Ihi i lombolola o kifika kia kithûthume?

10 Tanga Matesu 13:33. Ihi i lombolola o kifika kia kithûthume? O kifika kiki, kia lungu ni njimbu ia Utuminu, ni kiebhi ki i lungulula o mienhu ia athu. O fuba “ioso” ia tiliku, ilombolola o ifuxi ioso. O ku futunuka, ku londekesa kiebhi kia mu di muanga o njimbu ia Utuminu mukonda dia kikalakalu kia ku boka. Kioso ki kula o mbutu ia mustarda, o athu a tala, maji ka tena ku mona o kithûthume kia te mu fuba. O athu a mona ngó kuila mu fuba a te-mu kithûthume, kioso ki futunuka o fuba.

11. Mukonda diahi Jezú ua bhangele o kifika kia kithûthume?

11 Mukonda diahi Jezú ua bhange o kifika kiki? Jezú ua londekesele kuila, o njimbu ia Utuminu iala ni kutena kua ku tula ku “maxokololo ma jixi,” ni ku lungulula o mixima ia athu. (Ikalakalu 1:8) Nange ki tu mono o ima íii, maji ia mu bhita muene. Athu avulu mu ididi ioso a mu xikina o njimbu ia Utuminu, ni kuehela o njimbu íii ku lungulula o ukexilu ua muenhu uâ.Loma 12:2; Efezo 4:22, 23.

12, 13. Bhana phangu ilondekesa kuila o kikalakalu kia ku boka kia di bandekesa, kála kia ki jimbulula mu kifika kia kithûthume.

12 Kioso kia boka o njimbu ku athu mu veji ia dianga, ku bhita mivu iavulu phala ku mona o mbote ia kikalakalu kiki. Mu kifika, ku muvu ua 1982, o dikaza Franz ni Margit, akexile mu sidivila ku Betele ia Brasil, endele mu boka mu sanzala iofele. Ene a longo o Bibidia ku athu avulu, umoxi uexile o mama ni kiuana kia an’ê. O mon’ê ua dikota ua kexile ngó ni 12 kia mivu. Muéne uexile ni jisonhi javulu, kioso o dikaza kia kexile múia ku bhata diâ phala ku a longa, muéne ua kexile mu di sueka. Franz ni Margit ka suluka mu ku a longa, mukonda a tambula kikalakalu kiéngi. Mu ku bhita makuinhi aiadi ni kitanu kia mivu, ene a vutuka-ku phala ku a kunda. Xinganeka o kisangusangu kiâ, mu ku sanga-ku kilunga kia 69 dia aboki, ni 13 kia aboki a thembu ioso, a diongeka mu Kididi Kia Ubhezelu kia ubhe! O kamona koko ka kexile ni jisonhi javulu, ka kudile kiá, muene kiá uexile ku pholo dia tufunga mu kilunga! Kála o kithûthume mu kifika kia Jezú, o njimbu ia Utuminu ia di muangene, ia lungulule o mienhu ia athu avulu.

13 Katé muene ni mu jixi mua fidisa o jiphange ku boka, o njimbu ia Utuminu ia mu lungulula o mienhu ia athu. Kioso ki tuívua o ukexilu ua mu di muanga o njimbu mu jixi jiji, tu diuana. Mu kifika, o njimbu ia Utuminu ia tula mu ixi ia Cuba ku muvu ua 1910, o Phange Russell ua kundu o ixi íii ku muvu ua 1913. Ku dimatekenu, athu avulu ka kexile mu xikina o kidi kia Bibidia. Maji ihi ia mu bhita mu ixi ia Cuba? Lelu, kuene 96.000 a aboki ndenge, a mu boka o njimbu iambote, 229.726 a athu ai mu Fesa ia Lembalasa ia Kufua Kua Jezú ku muvu ua 2013. Kiki ki lombolola kuila, mu ibuka ioso ia 48 dia athu mu ixi ienioió, 1 uai mu Fesa ia Lembalasa ia Kufua Kua Jezú. Mu jixi muala o ufôlo ua ku boka, nange o njimbu ia Utuminu ia tula mu ididi ka mu i banza ku Jimbangi mu ixi ienioió kuila, a tena ku boka-mu. * (Tala ku luiji.)Ndongixi 8:7; 11:5.

Jihova ua mu langa o ima ioso

14, 15. (a) Kiebhi ki tu tena ku katula mbote mu kifika kia kithûthume? (b) Ihi i tu longa o kifika kiki kia lungu ni Jihova ni Jezú?

14 Kiebhi ki tu tena ku katula mbote mu kifika kia tu longo Jezú kia lungu ni kithûthume? Kioso ki tu xinganeka mu kifika kia Jezú, tu mona kuila, ki tu bhingi ku thandanganha mu ku banza kiebhi o njimbu ia Utuminu ia-nda tula ku mazunda ni mazunda a athu ka ivu luua. Jihova ua mu langa o ima ioso. Maji kiebhi o kikalakalu kietu? O Mak’â Nzambi a tambuijila: ‘Kuna mbutu iê mu kimene, lukuaku luê ki lu nhohe katé mu ngoloxi, mukonda eie kuijiia se mbutu iebhi ku ua-nda kuzediuila; hé iii, mba ioio, mba mbutu joso hádia ji iukila bhua moxi.’ (Ndongixi 11:6) Mu kidi, tua tokala ku bhinga kua Jihova, phala n’a besoale o kikalakalu kia ku boka, benge-benge mu jixi ki jala ni ufôlo ua ku boka.Efezo 6:18-20.

15 Ki tu tokala ué ku luuala se ki tu mono o mbote ia kikalakalu kietu ni lusolo. Ki tu tokala ku sebhulula o “kizuua kia dimatekenu dia tuma tua tolo.” (Zakadiia 4:10) Nange o athu a-nda xikina avulu, o ki tua mu banza ndenge!Jisálamu 40:5; Zakadiia 4:7.

O KIFIKA KIA NGEJI NI KIA KITADI KIÓSUEKE

16. Ihi i lombolola o kifika kia lungu ni ngeji ni kitadi kiósueke?

16 Tanga Matesu 13:44-46. Ihi i lombolola o kifika kia lungu ni ngeji ni kitadi kiósueke? Mu izuua ia Jezú, o jingenji akexile mu kuenda njila ia lebha phala ku sumba jiphélula jambote. O “phélula imoxi iate kiavulu” mu kifika kia Jezú, ilombolola o kidi kia Utuminu. O ngeji, ilombolola o athu ala ni mixima iambote a mu sota o kidi kia Bibidia. O ngeji iexile polondo phala ku sumbisa o ima ioso ia kexile na-iu, phala ku sumba o phélula iate kalu iavulu. Jezú ua bhangele ué kifika kia lungu ni diiala dia kexile mu kalakala mu díbhia, ua bongo o kitadi “kiósueke.” O muthu iú ka kexile mu sota kitadi, kála o ngeji ia kexile mu sota o jiphélula. Maji kioso kia mono kuila mu díbhia mua kexile kima kia valolo, muéne ua mesenene ué ku sumbisa ‘ioso ia kexile na-iu,’ phala ku sumba o díbhia didi.

17. Mukonda diahi Jezú ua bhangele o ifika ia lungu ni ngeji ni kitadi kiósueke?

17 Mukonda diahi Jezú ua bhange o ifika iiadi íii? Muéne ua londekesa kuila, o athu a tena ku sanga o kidi kia Bibidia mu maukexilu aiadi. Saí athu a di suínisa kiavulu phala ku sanga o kidi kia Bibidia. A mukuá a sanga o kidi kia Bibidia kioso kia a tudila o njimbu, né muene se ka kexile mu i sota. O kiiadi kia athu a a tange mu ifika íii, a mono o valolo ia ima ia sange, iâ a kexile polondo phala ku sumbisa o ima ioso ia kexile na-iu, phala ku sumba o ima ia sange.

Bhanga ioso phala ku ta o kidi kia Bibidia ku pholo ku muenhu uê

18. (a) Kiebhi ki tu tena ku katula mbote mu ifika iiadi íii? (b) Ihi i tu longa o ifika íii ia lungu ni Jihova ni Jezú?

18 Kiebhi ki tu tena ku katula mbote mu ifika iiadi íii? (Matesu 6:19-21) Dibhudise: ‘O kuila ngi mona o kidi kia Bibidia mu ukexilu ua mono o athu ió o ima ia sange? O kuila ngi mona o kidi kia Bibidia kála kitadi kiósueke? O kuila ngala polondo phala ku sumbisa o ima ioso i ngala na-iu phala ku i sumba, anga ngehela o ima kála o ibhindamu ia kizuua, ku ngi landukisa?’ (Matesu 6:22-24, 33; Luka 5:27, 28; Filipe 3:8) Se tua zolo muene o kidi kia Bibidia, tua-nda bhanga ioso phala ku ki ta ku pholo ku muenhu uetu.

19. Ihi i tua-nda di longa mu milongi ia-nda kaiela?

19 Tua tokala kulondekesa kuila, tuevu ni ku tendela kiambote ihi ilombolola o ifika iiadi íii. Lembalala kuila, ki tu tokala ngó kuijiia ihi ilombolola o ifika íii. Tua tokala ku kaiela o milongi i tua di longo mu ifika íii. Mu milongi ia-nda kaiela, tua-nda di longa dingi ifika itatu, ni ku mona kiebhi ki tu tena ku katula mbote mu ifika íii.

^ kax. 13 U tena ku tanga o misoso ia lungu ni kikalakalu, mu ixi ia Argentina (Anuário de 2001, página 186); Alemanha (Anuário de 1999, página 83); Papua Nova Guiné (Anuário de 2005, página 63); ni ixi ia Robinson Crusoé (A sentinela, 15 de junhu de 2000, página 9).