Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Mukonda Diahi Kua Bhingi ku Tuendesa ku Nzumbi ia Nzambi?

Mukonda Diahi Kua Bhingi ku Tuendesa ku Nzumbi ia Nzambi?

Mukonda Diahi Kua Bhingi ku Tuendesa ku Nzumbi ia Nzambi?

‘Eie-muéne u Nzambi iami; o Nzumbi iê iambote i ng’endese.’—JISÁ. 143:10.

1. Bhana kifika kilondekesa kiebhi o nguzu ki i moneka ku mesu, i tena kulondekesa o njila ku muthu.

OKUILA saí kizuua ua bhingile kiá bússola phala ku ku kuatekesa kuijiia kuebhi ku uala? O bússola kama kófele ka kuatekesa o muthu kuijiia o njila—kilondekesu ngó, ki kalakala ni nguia ilondekesa ku thunda. O bússola íii iala ni nguzu, mu phutu a ixana magnetismo, ilondekesa kuebhi ku uala. M’ukulu o ajingumuni a ixi, ni jingenji akexile mu kala ni bússola phala ku alondekesa o njila, mu ikoka ni mu kalunga.

2, 3. (a) Nguzu iahi ia bhange na-iu Jihova o ibhangelu? (b) Mukonda diahi tua tokala ku kingila kuila o nzumbi ia tenena ia Nzambi, i tuendesa ku muenhu uetu lelu?

2 Saí dingi nguzu ia mukuá ia beta-kota phala ku tuendesa. O nguzu íii, ihi? O nguzu íii o kima a ki tange mu jivelusu ja dianga ja Bibidia. O Bibidia iamba kuma, phala ku bhanga kiki, Jihova ua tumina o nguzu iê ia tenena, o divulu dia Dimatekenu diamba: “Ku dimatekenu Nzambi ua bhange diulu ni ixi.” Ni kuila: “Nzumbi ia Nzambi anga i kala mu butamena.” (Dim. 1:1, 2, NW) Ihi ia kexile mu kalakala? O nzumbi ikôla—o nguzu ia tenena iene ia bhange o ima ioso. Phala tu kale ku muenhu, kua bhingile o nzumbi ikôla ia Jihova, ia bhange o ima ioso mu ngongo.—Jobe 33:4; Jisá. 104:30.

3 O kuila o athu, a tokala ku kingila kuila o nguzu ia tenena ia Nzambi ia endesa ku muenhu uâ? O Mon’a Nzambi uejidile kuila tua i bhindamena muene, Jezú ua zuela ku maxibulu mê: “O . . . Nzumbi ia kidi, mùene u mi endesa mu kidi kioso.” (Nzu. 16:13) Kiebhi ki tu tena kuijiia se o nzumbi ihi, ni mukonda diahi kua bhingi ku tuendesa ku nzumbi íii?

O Nzumbi Ikôla Ihi

4, 5. (a) O athu a xikina mu Tilindade, amba kuila o nzumbi ikôla ihi? (b) Kiebhi ki u tena ku jimbulula o nzumbi ikôla?

4 Nange o athu u ua zuela nau mu ukunji, a xikina mu Bibidia, Versão Rei Jaime, ni ji Bibidia ja mukuá j’amba Muthu Ukola. O athu a xikina mu Tilindade, amba kuila o nzumbi íii muthu ua sokela ni Nzambi, o Tata. (1 Kol. 8:6) Kienhiki, kioso kia lungulula o Bibidia, Versão Rei Jaime mu The Webster Bible, ku muvu ua 1833, o lexicógrafo a mu ixana Noah Webster, mukua Amerika ua bhinganesa o kizuelu “Muthu Ukola” mu kizuelu “Nzumbi Ikôla.” Webster ua bhange kiki, mukonda muéne uejidile kuila mu Mikanda Ikola, o kizuelu kiki, ki kilombolola “kizuzumbia ngó.” *

5 O nzumbi ikôla ihi? O kizuelu ku luiji ku divulu dia Dimatekenu 1:2, mu Bibidia Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas—Com Referências, dizuela kuila, o kizuelu ruʹach mu [Hebalaiku] ka ki soneka ngó “nzumbi,” a ki soneka ué “mulenge,” ni mu izuelu ia mukuá ilondekesa kuila nguzu ka tena ku i mona.” (Sokesa ni izuelu iala ku luiji mu divulu dia Dimatekenu 3:8; 8:1, mu phutu.) Kienhiki, kála o kitembu, ki tu tena ku ki mona, kiala ni nguzu, o nzumbi ikôla, ki tu tena ku i mona, maji i bhanga ima iavulu. O nzumbi o nguzu ia Nzambi, i bhangesa o athu ku bhanga o vondadi iê. O kuila ki bhonza ku xikina kuila o nguzu íii, i tunda kua Nzambi, o Muteni-a-Ioso? Kana!—Tanga Izaia 40:12, 13.

6. Ihi ia bhingi Davidi kua Jihova?

6 O kuila Jihova u tena ku bhangesa o nzumbi iê kuendesa o muenhu uetu? Muéne ua kanena o mukua jisalamu, Davidi: “Ngi ku longesa, ngi ku [idikisa] njila ioso i ua fuama [kuia].” (Jisá. 32:8) O kuila Davidi ua mesenene ku muendesa? Ua mesenene, mukonda muéne ua bhingi kua Jihova: “Ngi longe kubhanga o vondadi ié, kuma ‘Eie-muéne u Nzambi iami; o Nzumbi iê iambote i ng’endese.’ (Jisá. 143:10) Tua tokala ué ku bhinga kua Jihova, ni kuehela ku tuendesa ku nzumbi iê. Mukonda diahi? Tua-nda di longa pondo jiuana.

Ka tu Bhange ni Kutena Kua Kuendesa o Mienhu Ietu

7, 8. (a) Mukonda diahi ki tu tena kuenda sé o kikuatekesu kia Nzambi? (b) Jimbulula se mukonda diahi ki tu tena ku di endesa ku mundu iú ua iibha.

7 Kia dianga, tua tokala kuehela o nzumbi ia Nzambi ku tuendesa, mukonda ki tu tena ku di endesa mudietu. “O kuendesa” muthu, kulombolola “kulondekesa njila ia tokala ku i kaiela.” Mukonda Jihova ka tu bhange ni kutena kua ku bhanga o ima mu nguzu ietu, bhenge-bhenge mukonda dia ukexilu uetu ua ituxi. O polofeta iê, Jelemiia ua soneka: “Jihova, tata, eme ngejiia kuila o njila ienda o muthu ki iene bhu lukuaku lua muthu-muène, mba muthu kienda, muene u tongesa o makanda mê-muène.” (Jel. 10:23) Mukonda diahi o muthu ka tena ku di endesa? Jelemiia uevu o kizuelu kia Nzambi, se mukonda diahi ki tu ditundu kiambote kioso ki tu di endesa mudietu. Mu kuzuela ia lungu ni muxima uetu, Jihova uambe: “Muxima ua muthu u bhomba kinéne, ima ioso ndenge, ua bhukumuka kiavulu: Mukuahi u tena ku uijiia?”—Jel. 17:9; Mat. 15:19.

8 Ki ku tobha, o muthu kejiia o njila, kuenda mu kikangalakata ubheka ué sé kuambata o bússola phala ku mu londekesa o njila? Sé kuijiia ihi ia tokala o ku bhanga mu kikangalakata, sé ku tena ku sanga o njila phala ku bhixila kiambote ku kididi kua múia, muéne ueji kala mu iluezu. Kiene kimoxi ué o muthu u fika kuila u tena ku di endesa mudiê ku mundu iú ua iibha, sé kuehela Nzambi ku mu idikisa o njila ia kidi, u kala ué mu iluezu. O kima kia tokala ku bhanga o muthu phala kuenda kiambote ku mundu iú ua iibha, o ku bhanga kála kia sambe Davidi kua Jihova, kioso kiambe: “Makànda mami ma kuata mu ikoka ié, o inama iami ki i dianguka, kana.” (Jisá. 17:5; 23:3) Kiebhi o muthu kia tena ku mu endesa?

9. Kiebhi ki tena ku tu kuatekesa o nzumbi ia Nzambi, kála kilondekesa o dífue dia 19?

9 Se tu kala tu athu a lenduka, ni ku xikina kuila Jihova u tu endesa, muéne ua-nda tu bhana o nzumbi iê ikôla phala ku tuendesa. Kiebhi o nguzu íii ia tenena, i tena ku tu kuatekesa? Jezú ua jimbulula o maxibulu mê: “Maji o mukuatekexi ió-phe, muène muène Nzumbi Ikôla, a-ndu mu tumikisa kuala Tata mu dijina diami, muène u mi longa ima ioso, hé u mi lembalesa ima ioso i nga mi ambela.” (Nzu. 14:26) Kioso ki tuia ni ku di longa o Mak’â Nzambi, ni kusamba, ni ima ioso ia longo Kristu, o nzumbi ikôla ia-nda tu kuatekesa ku tendela dingi o unjimu ua Jihova, phala tu tene ku kumbidila kiambote o vondadi iê. (1 Kol. 2:10) Kienhiki, kabasa kibhidi ki tu sanga mu njila ia muenhu, o nzumbi ia-nda tu londekesa o njila i tua tokala kuendela. Ia-nda tu lembalesa o milongi ia Bibidia i tua di longo kiá, ni ku tu kuatekesa ku kala ni nguzu ia ku i kumbidila phala ku tuendesa kiambote.

Jezú a mu Endesele ku Nzumbi ia Nzambi

10, 11. Ihi ia kexile mu kingila o Mon’â Nzambi ku nzumbi ikôla, ni ihi ia tambula?

10 O kima kia kaiiadi kilondekesa se mukonda diahi, a tokala ku tuendesa ku nzumbi ikôla, o kuijiia kuila Nzambi uendesa o Mon’ê mu kaxi ka Nzumbi iê ikôla. Ande dia kuíza mu ixi, o Mon’â Nzambi, umoxi-élele uejidile o kikanenu kiambe: “Anga nzumbi ia Jihova ia kà mu tula ku thandu diê, iene o nzumbi ia unjimu ni ku tetuluka, nzumbi ia phangu ni ndongo, ifikidila muthu, iene nzumbi i bhekela muthu o kuijiia ni kukala ni uoma ua Jihova.” (Iza. 11:2) Xinganeka kiebhi kia divu Jezú kioso kia kexile mu kingila o ku tambula o kikuatekesu kia nzumbi ia Nzambi, phala ku tena ku dibhana ni ima ieji bhita na-iu mu ixi!

11 O izuelu ia Jihova ia di kumbidila. O Bibidia izuela o kima kia bhiti kioso Jezú kia zubha o ku mu batizala, kuila: “Jezú, uezala ni Nzumbi Ikôla, u tunda ku Njolodá, anga a mu bheka kuala Nzumbi mu mikáu ia hatu.” (Luk. 4:1) Kuenhoko Jezú ka di kima, ua kexile mu samba, ni ku xinganeka, nange Jihova ua longo o Mon’ê, iu ua mu londekesa ihi ieji bhanga. O nguzu ia tenena ia Nzambi, ia kexile mu kalakala mu kilunji ni ku muxima ua Jezú, mu kuendesa o ibanzelu iê, ni ima ia tokalele o ku bhanga. Mu kiki, Jezú uejile ihi ia tokalele o ku bhanga mu ithangana ioso, iu ua bhange kala kia mesene Tat’ê.

12. Mukonda diahi tua tokala ku bhinga o nzumbi ia Nzambi phala ku tu endesa?

12 Mu kuijiia o valolo ia nzumbi ia Nzambi ku muenhu uê, Jezú ua londekesa ku maxibulu mê, o valolo ia ku bhinga, ni ku a endesa ku nzumbi ikôla. (Tanga Luka 11:9-13.) Mukonda diahi o nzumbi ia Nzambi iala ué ni valolo phala etu? Mukonda i tena ku lungulula o ibanzelu ietu, phala tu banze kála ki banza Kristu. (Lom. 12:2; 1 Kol. 2:16) Mu kuehela kuila o nzumbi ia Nzambi iendesa o mienhu ietu, tu tena ku banza kála ki banza Kristu, ni ku kaiela o phangu iê.—1 Phe. 2:21.

O Nzumbi ia Mundu i Tena ku tu Jimbidisa

13. O nzumbi ia mundu ihi, ni ihi i bhanga?

13 O kima kia katatu kilondekesa se mukonda diahi, a tokala ku tuendesa ku nzumbi ikôla, o kuijiia kuila, sé o nzumbi ikôla, a tena ku tu jimbidisa ku mundu iú ua iibha, uene mu nganala o athu lelu. O mundu uala ni kutena kuê, u bhangesa o athu ku kala ni ídifua ia iibha ki ia difu ni ídifua ieji kala na-iu o athu se a belesela o itendelesu ia nzumbi ikôla. Mu veji dia ku suínisa o athu ku banza kala ki banza Kristu, o nzumbi ia mundu, iene mu bhangesa o athu ku banza, mba ku bhanga o ima kála ki bhanga o sobha ia mundu, Satanaji. (Tanga Efezo 2:1-3; Tito 3:3.) Kioso o muthu kia mu jimbidisa ku nzumbi ia mundu, ni ku bhanga o imbamba ia xitu, u kala ni ibhidi iavulu, i tena ku mu fidisa ku bokona mu Utuminu ua Nzambi.—Nga. 5:19-21.

14, 15. Kiebhi ki tu tena ku di tunda kiambote mu ku lenga o nzumbi ia mundu?

14 Jihova uene mu tu kuatekesa ku lenga o nzumbi ia mundu. O poxolo Phaulu uambe: “Suinenu mua Ngana, ni mu kutena kua nguzu iê . . . sungenu o kibhakatu kioso kia Nzambi! Phala ki bhixila o kizuua kiaiibha.” (Efe. 6:10, 13) Mu kaxi ka nzumbi ikôla, Jihova u tu suínisa ku nguzu i bhanga Satanaji phala ku tu nganala. (Dij. 12:9) O nzumbi ia mundu ia suína, etu ki tu tena ku i lenga. Maji né kiki, ki tu tokala kuehela ku tu nganala ku nzumbi íii. O nzumbi ikôla ia tenena, i tena ku tu kuatekesa!

15 Ia lungu ni athu a xisa o kilunga kia Nzambi ku hama ia dianga, o poxolo Phaulu uambe: “Kuma njila ia kidi a tokoka ku i ijiia!” (2 Phe. 2:15) Tua sakidila kiavulu, mukonda “tua tambula-phe, kana o nzumbi iene ku mundu, maji o Nzumbi i tunda kua Nzambi.” (1 Kol. 2:12) Ni kikuatekesu kiê, ni ku katula mbote ku milongi ioso i tu bhanga Jihova, tu tena ku di tunda kiambote mu ku dibhana ni nzumbi ia mundu iú ua iibha.—Nga. 5:16.

O Nzumbi Ikôla i Bhangesa ku Kala ni Ídifua Iambote

16. O nzumbi ikôla i tena ku tu kuatekesa ku bhanga ihi?

16 O kima kia kauana kilondekesa se mukonda diahi, a tokala ku tuendesa ku nzumbi ikôla, o kuijiia kuila iene i bhangesa ku kala ni ídifua iambote ku athu a u xikina. (Tanga Ngalásia 5:22, 23.) O kuila saí muthu u dituna ku bandekesa o henda, o ngalasa, ni kutululuka kuê? O kuila saí muthu u dituna ku bandekesa o ku xididika, o ku lenduka, mba o ku bhanga o mbote? O kuila saí muthu u dituna ku kala fiiele, ku belesela, mba ku di tumina jihanji? O nzumbi ia Nzambi i tu bhangesa ku kala ni ídifua iambote, ni ku dibhana kiambote ni athu. Phala ku kala ni ídifua íii, ku bhinga nguzu iavulu, mukonda ídifua ia nzumbi, se-ku mbambe phala ku ilondekesa.

17. Kiebhi ki tu tena kulondekesa o ídifua ia nzumbi ikôla mu ukexilu uoso?

17 Tu kala ngó tu athu a unjimu, se tu di tonginina kiambote, phala tuijiie muene se o izuelu ietu ni ima i tu bhanga ilondekesa kuila a mu tuendesa ku nzumbi ikôla, ni kuila tuene mu londekesa o ídifua iê. (2 Kol. 13:5a; Nga. 5:25) Se tu mona kuila saí kídifua kia nzumbi ki tua bhindamena, tua tokala ku belesela o nzumbi ikôla mu kulondekesa o ídifua íii. Tu tena ku bhanga kiki, mu ku di longa o ídifua íii ia tange mu Bibidia, mu madivulu metu. Tu tena ku mona kiebhi o ídifua ia nzumbi ia tokala ku ilondekesa ku muenhu uetu izuua ioso, ni ku ilondekesa ni ku suína kuoso. * Kioso ki tu mona, o ídifua ia nzumbi ia Nzambi ku muenhu uetu, ni ku jiphange jetu ja Jikidistá, ki tu kuatekesa kuijiia se mukonda diahi tua tokala kuehela kuila iene i tu endesa.

O Kuila ua mu Belesela o Nzumbi ia Nzambi?

18. Kiebhi Jezú kia tu xila phangu mu ku xikina o nzumbi ia Nzambi?

18 Mukonda dia ku kala “dixibulu” dia Nzambi, mu ku bhanga o ngongo, Jezú uejidile ioso ia lungu ni kima, kiexana mu phutu campo magnético kiene mu kuatekesa o athu kioso kia nhunga mu ixi. (Jisa. 8:30; Nzu. 1:3) Kienhiki, se-ku kima mu Bibidia kilondekesa kuila Jezú a mu endesa ku nguzu íii kioso kia kexile mu ixi. O Bibidia izuela kuila kioso kia kexile mu ixi, muéne ua tambula o kikuatekesu kia nzumbi ikôla ia Nzambi ku muenhu uê. Muéne ua xikina ku muendesa, ni ku i belesela. (Mar. 1:12, 13; Luk. 4:14) O kuila kiene ué ki uene mu bhanga?

19. Ihi i tua tokala o ku bhanga phala o nzumbi ikôla kuendesa o muenhu uetu?

19 O nzumbi ia tenena ia Nzambi, iene hanji mu kuatekesa o athu a belesela, ni ku a endesa. Kiebhi ki u tena kuehela kuila iene i ku endesa mu njila ia kidi? Samba izuua ioso kua Jihova phala ku tumikisa o nzumbi iê, ni ku ku kuatekesa ku i belesela. (Tanga Efezo 3:14-16.) Kumbidila ioso i ua bhingi ku musambu mu ku tokuesa kiambote o Mak’â Nzambi, o Bibidia—ia bhange mu kaxi ka nzumbi ikôla. (2 Tim. 3:16, 17) Belesela o itendelesu ia bhana, ni ku xikina ku kuendesa ku nzumbi ikôla. Xikina mu ku tena kua Jihova, kuendesa o muenhu uê ku mundu iú ua iibha.

[Tanga mu luji]

^ kax. 4 Ku mbandu ia dianga mu Bibidia iê, Webster ua soneka: “Ki kale se o izuelu íii a i tendela mu ukexilu uéngi, kála kia i soneka, ene kene mu longa o kidi kia Mak’â Nzambi ku athu.”

^ kax. 17 Phala kuijiia kiambote o ídifua íii, tanga o maka ambe, “Fruto do Espírito de Deus” ni diambu exi, “Listado Por Aspecto” mu divulu, Índice das Publicações da Torre de Vigia, mu phutu.

O Kuila ua Tendela o Jipondo Jiji?

• Ihi i bhanga o nzumbi ikôla ku muenhu uetu?

• Jebhi o ji pondo jiuana ji tu bhangesa ku xikina ku tuendesa ku nzumbi ia Nzambi?

• Ihi i tua tokala o ku bhanga phala ku tuendesa ku nzumbi ikôla?

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Foto ku mbandu 17]

O nzumbi ia Nzambi ia kuatekesa Jezú

[Foto ku mbandu 19]

O nzumbi ia Nzambi i kuatekesa o muthu ku belesela o itendelesu