Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MBANDU YAKUDILONGA 28

Xikina ni Kidi Kyoso Kwila o Ima Iwadilongo Yene o Kidi

Xikina ni Kidi Kyoso Kwila o Ima Iwadilongo Yene o Kidi

“Xikama mba suluka mu ima yoso iwadilonga jinga, iwamono yakidi.”—2 TIM. 3:14.

MWIMBU 56 Enda mu Kidi

ITWANDADILONGA *

1. Phala etu o kizwelu “o kidi” kilombolola ihi?

“KYEBHI kiwasange o kidi?” “O kwila wakudila mukidi?” “Tundé kiwala mukidi kwabhiti kya mivu ikuxi?” Sayi athu akubhange kya o kibhwidisu kiki, mbaphe eye mwene wabhange kya o kibhwidisu kiki kwa akwenu. Phala etu o kizwelu “o kidi” kilombolola ihi? Muveji javulu tutumbula o kizwelu o kidi, phala kujimbulula o ima itwaxikina, o ukexilu wetu wa kubheza, ni ukexilu wakwambata o mwenyu wetu. O athu “ala mukidi” ejiya o milongi ya Bibidya, akayela o itumu ya Bibidya, ni ijila yé kumwenyu wâ. Mukonda dya kwijiya o kidi, ene kakayela dingi o milongi ya jingeleja jamakutu, ala ni mwenyu wambote, sumbala ala kumundu yu wayibha.—Nzwá 8:32.

2. Kala kilondekesa Nzwá 13:34, 35, kima kyahi kibhangesa o athu mu veji yadyanga kubokona mukidi?

2 Kima kyahi ki wamono kudimatekenu kyakubhangesa kuwabhela o kidi? Nange o wendelu wambote u wamono wa mundu wa Jihova. (1 Phe. 2:12) Mbaphe o henda yadilondekesa bhukaxi kâ. Avulu amono o henda yiyi, muveji yadyanga kyayi mu kyônge. O henda yamono bhukaxi kâ Jimbangi ja Jihova ya atula dingi kumuxima o milongi yevu mu kyônge ndenge. Kiki kikitubhangesa kudiwana, mukonda Jezú wambe kwila o henda yene o kidimbu kya maxibulu mê. (Tanga Nzwá 13:34, 35.) O henda itumona bhukaxi kamundu wa Nzambi itukwatekesa kutunguna o mudu wa Jihova. Maji phala kukala ni kixikanu kyakolo kwabhingi dingi kubhanga kima kyengi, o kutala ngó kikisoko.

3. Ihi itena kubhita se tukala ni kixikanu kwa Nzambi mukonda ngó dya henda idilondekesa o jiphange mukilunga?

3 O kixikanu kyetu kikyatokala ngó kuxilamena mu henda yala bhukaxi kamundu wa Nzambi. Mukonda dyahi tuzuwela kiki? Mukonda, se kixikanu kixilamena ngó mu henda idilondekesa o mundu wa Jihova, kitena kuzoza. Mukifika, xinganeka kwila phange mukilunga—katemwene kafunga mba muboki wa thembu yoso—uta kituxi kyadikota. Mbaphe phange mukilunga ukulwalesa kyavulu, mba hanji muthu mukilunga ukituka mukwa kulungulula o kidi, wamba kwila o ima itwaxikina kiyene o kidi. Se o ima yiyi ibhita o kwila wandadibhukana anga uphalala kusidivila Jihova? Ihiphe itudilonga? Twadilongo kwila, se tuxikana ngó kwa Nzambi mukonda dya henda itumona mukilunga, o kixikanu kyetu kitena kuzoza. O ukexilu wakutala Jihova ni mundu wê utena kukukwatekesa kukala ni kixikanu. Maji o kudilonga o Bibidya ni nguzu yoso, kutendela yoso iwadilongo ni kubhanga itokwesu yazongo, kwandakukwatekesa ku itula kumuxima ni kuxikina ni kidi kyoso kwila, o ima yoso iwadilongo yalungu ni Jihova yene mwene o kidi.—Loma 12:2.

4. Kala kilondekesa Matesu 13:3-6, 20, 21, amoxi ene mubhanga kyebhi kyoso kya alola o kixikanu kyâ?

4 Jezú wambe kwila amoxi eji xikina o kidi “ni kusanguluka” kwoso, maji mukubhita kithangana o kixikanu kyeji zoza mukubhita mu itatesu. (Tanga Matesu 13:3-6, 20, 21.) Kiki kibhita mukonda nange kabanzele kwila kukayela Jezú kulombolola kudibhana ni ibhidi ni izukutisu. (Mat. 16:24) Mbabhe exile muxinganeka kwila, kukala dixibulu dya Kidistu kulombolola mwenyu wa ufulo—mabesá ngó se ibhidi. Maji kumundu yu wayibha kwene mumoneka ibhidi yavulu. O ima itena kulunguluka mu kithangana ni mbandu, kutunyana o kusanguluka kwetu.—Jisá. 6:6; Ndo. 9:11.

5. Jiphange javulu mukilunga ene mulondekesa kyebhi kwila ala mukidi?

5 Jiphange javulu mukilunga kala ni phata yakwila ala mukidi. Mukonda dyahi tutena kuzuwela kiki? Tutena kuzuwela kiki mukonda, o kixikanu kya kikola né mwene se phange mukilunga wa alwalesa mba uta kituxi kyadikota. (Jisá. 119:165) Kyoso kyalola mu mawukexilu ya, o kixikanu kyâ kikola dingi muveji dya kuzoza. (Tiya. 1:2-4) Ihi itwatokala o kubhanga phala tukale we ni kixikanu kyakolo kala kiki?

BHANGA YOSO PHALA KUKALA NI ‘KWIJIYA KWA KIDI KWALUNGU NI NZAMBI’

6. Ihi yakwatekesa o Jikidistá kuhama yadyanga phala akale ni kixikanu kyakolo?

6 O maxibulu mu hama yadyanga exile ni kixikanu kyakolo, mukonda abhange yoso phala kukala ni kwijiya kwakidi kya Mikanda Ikôla ni milongi yalungu ni Jezú Kidistu, kifwa, “o kidi kya njimbu yambote.” (Nga. 2:5) O kidi kiki, kyalungu ni milongi yoso ya Jezú Kidistu, kala o milongi ya sata yakukula ni difukunukinu dyê. O poxolo Phawulu kexile ni phata ya kwila, o milongi yiyi yene o kidi. Mukonda dyahi tuzuwela kiki? Mukonda mwene wexile mu tokwesa ni kudixikinisa bhukaxi ka Mikanda Ikôla, ni ku “jingunwina o Madivulu ma Nzambi ni kwidikisa ni kulombolola kuma kyafwamane Kidistu kubhita kujiphaxi ni kufukunuka ku’alunga.” (Ika. 17:2, 3) O maxibulu mu hama yadyanga axikina o milongi yiyi adyelele kwila o nzumbi ikôla ya Nzambi yene yexile mwakwatekesa kutendela o Mak’â Nzambi. Ene adixikinisa ni muxima woso kwila, o milongi yiyi yatundu mu Mikanda Ikola. (Ika. 17:11, 12; Jihe. 5:14) Ene kakolesa ngó o kixikanu kyâ bhukaxi ka ukexilu wa athu kudivwa, kana, kasidivila we ngó Jihova mukonda akexile mudivwa kyambote mukudyongeka ni jiphange, kana. Muveji dyakiki, ene exile ni kixikanu kyakolo mukonda exile ni ‘kwijiya kwa kidi kwalungu ni Nzambi.’—Kol. 1:9, 10.

7. Ihi yandabhita n’etu se tuxikina o kidi kya Bibidya?

7 O kidi kya Mak’â Nzambi ki kilunguluka. (Jisá. 119:160) Mukifika kikilunguluka kyoso jiphange mukilunga kya tuluwalesa mba ata kituxi kyadikota. O kidi kya Mak’â Nzambi ki kilunguluka we kyoso kitudibhana ni ibhidi. Kyenyikiphe, twabhingi kwijiya kyambote o milongi ya Bibidya ni kuxikina kwila yene o kidi. O kuxikina ni kidi kyoso mu milongi ya Bibidya, kwandatubhana nguzu mukithangana kyandalola o kixikanu kyetu, yandakala kala ombwa mba kifikidilu kya ulungu kitena kukwatekesa o ulungu kukala mu kididi kimoxi, sumbala ni kitembu mukalunga. Kyebhi ki utena kukolesa o kixikanu kyê kya kwila, o ima yoso iwadilonga yene mwene o kidi?

XIKINA NI MUXIMA WOSO “O KIDI” KYA BIBIDYA

8. Kala kilondekesa o mukanda wa 2 Timote 3:14, 15, ihi yabhangesa Timote kuxikina o kidi kya Mak’â Nzambi?

8 Timote waxikine ni kidikyoso kwila wasangele o kidi. Ihi yamukwatekesa kuxinganeka kiki? (Tanga 2 Timote 3:14, 15.) Manya ni avó yê ene amulongo o “Mikanda Ikôla.” Maji sé phata, mwene we wabhakula kithangana ni nguzu mu kudilonga o Mikanda yiyi Ikôla. Kubhanga kiki, kyene kyamukwatekesa kumona o milongi ya Bibidya kala yene mwene o kidi ni ku ixikina ni muxima woso. Mukubhita kithangana, kikale Timote, kikale manyâ, kikale kukwê, evu o milongi yalungu ni Kidistu. Timote kexile ni phata yakwila wasangele o kidi mukumona o henda yexile mudilondekesa o maxibulu a Jezú. Kyenyiki, wamesenene kyavulu kudilunga nawu ni kulanga o ibhindamu ya jiphange jê mu nzumbi. (Fil. 2:19, 20) Majiphe, o henda yexile nayu kujiphange jê kiyene yakolesa o kixikanu kyê. O kima kya kolesa o kixikanu kyê o milongi ya Bibidya yamuxikinisa kwila wasangele o kidi, yamubhangesa we kumesena kukala ni ukamba wambote ni Jihova. Eye we kyene kiwatokala o kubhanga, watokala o kudilonga o Bibidya ni kubhixila mu kixinganeku kya kwila o yoso iwadilongo yalungu ni Jihova yene o kidi.

9. Ima yahi itatu iwatokala kudixikinisa emwene?

9 Phala kumateka, eye wabhingi kudixikinisa kumuxima wê ima itatu. Kyadyanga, watokala kuxikina ni muxima woso kwila, Jihova Nzambi, mwene o Mubhange wa ima yoso. (Mak. 3:14, 15; Jihe. 3:4; Dij. 4:11) Kayadi, watokala kuxikina kumuxima we kwila; o Bibidya yene o njimbu yobhuse kwala Nzambi phala o athu. (2 Tim. 3:16, 17) Katatu, watokala kuxikina ni muxima woso kwila, Jihova wala ni kibuka kya athu kyadisokejeka phala kumubheza amukayela Jezú Kidistu. O kibuka kiki o Jimbangi ja Jihova. (Iza. 43:10-12; Nzwá 14:6; Ika. 15:14) Phala kuxikina mu ima itatu yiyi, eye kiwabhingi kwijiya o ima yoso ilonga o Bibidya, kana. Bhukaxi ka “kilunji” kyê eye watokala kukolesa o kixikanu kyê kya kwila, eye wasange o kidi.—Loma 12:1.

DIPELEPALALE PHALA KUKWATEKESA AKWENU KUSANGA NI KUXIKINA “O KIDI”

10. Katuku o kwijiya o kidi ihi dingi itwatokala o kubhanga?

10 Kyoso ki uxikina mu ima itatu yiyi yalungu ni Nzambi, o Bibidya, o mundu wê, eye wabhingi we ukwatekesa akwenu kwijiya o kidi kiki bhukaxi ka Bibidya. Mukonda dyahi? Mukonda tu Jikidistá, twala ni kikalakalu kya kulonga kwa kwetu amesena kutwívwa, o kidi kitwadilongo. * (1 Tim. 4:16) O kyoso kitusota kukwatekesa akwetu kuxikina mu milongi ya Bibidya kwila yene o milongi ya kidi, twandakolesa we o kixikanu kyetu mukidi kiki.

11. Mukulonga o athu, phangu yahi yatuxila poxolo Phawulu?

11 Kyoso poxolo Phawulu kyexile mulonga o athu, mwene watenene “kwaxikanesa ni maka ma tundu mu Kitumu kya Mozé ni mumadivulu ma Jipolofeta, . . . kwila Jezú mwene Kidistu.” (Ika. 28:23) Kyebhi kitutena kukayela o phangu ya Phawulu mukulonga o kidi kwa akwetu? Kitwatokala kwatangela ngó o izulukutu ya Bibidya. Twatokala kukwatekesa o maxibulu metu a Bibidya kudilonga ni kuxinganeka kyambote mu ima yadilongo mu Mikanda Ikôla phala n’a zukame dingi kwa Jihova. Etu twamesena kwila ene axikina o kidi, kana ngó mukonda o athu atuwabhela mba atuxila, maji mukonda adixikinisa ni kidi kyoso kwila, o ima yadilongo yene o kidi kyalungu ni Jihova Nzambi yetu ya henda.

Jitata, kwatekesenu o twana twenu, phala n’a kale ni kixikanu kyakolo mu milongi yazongo ya Bibidya (Tala o jikaxa 12-13) *

12-13. Kyebhi o jitata kyatena kukwatekesa o twana twâ kukala jinga mukidi?

12 Sé phata enu jitata, mwamesena kwila o twana twenu akolokota mukwenda mukidi. Nange enu muxinganeka kwila se ene akala ni makamba ambote mukilunga andakula we kyambote munzumbi. Maji, phala o twana twenu kuxikina ni kidi kyoso kwila asange o kidi, ene abhingi kubhanga dingi kima kyengi, o kukala ni makamba ambote ndenge. Ene abhingi kubhanga ukamba ni Nzambi ni kuxikina ni kidi kyoso kwila o milongi ya Bibidya yene o kidi.

13 Phala o jitata kulonga o twana twâ o kidi kyalungu ni Nzambi, ene we atokala kubhana o phangu yambote mukukala athu awabhela kudilonga o Bibidya. Ene atokala kukala ni kithangana kyakutanga ni kuxinganeka mu ima yadilongo. Kyene kiwa kyandatena kulonga o twana twâ phala we kudilonga o Bibidya. Ene abhingi kulonga o twana twâ phala nejiya kyambote kyebhi kyatokala kukalakala ni jifalamenda jetu jakudilonga o Bibidya, kala kyene mulonga o maxibhulu mâ a Bibidya. Mukubhanga kiki, andakwatekesa o twana twâ kuzola Jihova, ni kudyelela kwila, Jihova wamwakwatekesa bhukaxi kya ‘kimbadi kya fiyele kya dimuka’ kutendela o Bibidya. (Mat. 24:45-47) Jitata, ene kimwatokala kulonga ngó o milongi yoyo yabhebhuluka kutwana twenu. Mwatokala kwa akwatekesa kukala ni kixikanu kyakolo, mukwalonga o “ima yazongo ya sweka Nzambi” phala atene kutendela o ima kate kwasuku o kitala ni uhete wâ.—1 Kol. 2:10.

DILONGE O JIPOLOFESIYA JA BIBIDYA

14. Mukonda dyahi twatokala kudilonga o jipolofesiya ja Bibidya? (Tala we o kaxa “ Eye Utena Kujimbulula o Jipolofesiya Jiji?”)

14 O jipolofesiya ja Bibidya jibhanga mbandu yakatunda mu Mak’â Nzambi, jitukwatekesa kukolesa o kixikanu kyetu kwa Jihova. Jipolofesiya jebhi jakolesa o kixikanu kyê? Nange utena kutumbula jipolofesiya jalungu ni “izuwa isukidilaku.” (2 Tim. 3:1-5; Mat. 24:3, 7) Maji, jipolofesiya jebhi jadikumbidila kya jitena kukuxikinisa dingi o kidi? Mukifika, o kwila eye utena kujimbulula kyebhi kyadikumbidila o jipolofesiya josoneke mu kibatulu 2 ni kibatulu 11 kyadivulu dya Daniyele? * Se ukolesa o kixikanu kyê mukudilonga o Bibidya kyene kyandakola dingi. Tala yabhiti ni jiphange jetu atale hadi yavulu, a azukutisa ku ixi ya Alemanha, mukithangana kya Ita Yakayadi yabhiti Kumundu Woso. Sumbula ene kexile mutendela kyambote o jipolofesiya ja Bibidya jalungu ni izuwa yasukudilaku, maji ene exile ni kixikanu kyakolo mu Mak’â Nzambi.

Kudilonga o Bibidya ni jipolofesiya jê, kutena kutubhana o kidyelelu mu ithangana ya ibhidi (Tala o jikaxi 15-17) *

15-17. O kudilonga o Bibidya kwakolesa kyebhi o jiphange jetu exile mwazukutisa kwala o Jinazi?

15 Kyoso o Jinazi kyexile mutumina o ixi ya Alemanha, mazunda ni mazunda ajiphange a atumikisa mukibende kyakukalakala. Hitler ni kabhitangu kê amwixana Heinrich Himmler azembele o Jimbangi ja Jihova. Kala kyambe o phange yamuhatu, o kabhitangu kaka amwixana Himmler wambe kukibuka kya jiphange exile mukibende kyakukalakala wixi: “Jihova yenu utena kutumina kudyulu, maji mu ngongo mumu etu tutumina! Twandamilondekesa se ananyi andanangenena, se enu mu Jimbangi ja Jihova inga etu tu Jinazi!” Ihi yakwatekesa o mundu wa Jihova kukala jinga fiyele?

16 O Adilonga yâ a Bibidya ejidile kwila o Utuminu wa Nzambi wamatekene kutumina ku muvu wa 1914. Ene kadiwana mukumona kwila exile mwazukutisa kyavulu. Maji, o mundu wa Jihova wejidile ni kidi kyoso kwila o unguvulu wa athu ki utena kufidisa o vondadi ya Nzambi kudikumbidila. Hitler katenene kuzubha o ubhezelu wakidi né kubhanga utuminu wabeta dingi kota o wa Nzambi ndenge. O jiphange jetu ejidile ni kidi kyoso kwila mukithangana ni mbandu o unguvulu wa Hitler wejibhita mba wejibhwa.

17 O kidyelelu kiki kya jiphange jetu kyexile mwene kyakidi. Kikwabhitile ithangana yavulu o utuminu wa Jinazi, wabhu. Heinrich Himmler—o diyala wambele kwila “mu ngongo mumu etu tutumina!”—wexile mulenga phala kubhulula o mwenyu. Kyoso kyexile mulenga wadisange ni phange Lübke. Himmler wejidile kwila phange Lübke wexile Mbangi ya Jihova. Himmler webhwidisa phange Lübke: “Mbo, kindala ihi yandabhita n’etu?” Phange Lübke wajimbulula kwa Himmler kwila, tunde ukulu o Jimbangi ja Jihova ejidile kya kuma, o unguvulu wa Jinazi wejibhwa, ni kwila ejitunda mukibende kyakukalakala. Himmler—o diyala wexile muzwela o ima yayibha yalungu ni Jimbangi ja Jihova, kindala izwelu yamulenge, dikanu dyamukukuta. Kikubhiti ithangana yavulu, mwene wadijiba. Ihi itudilonga? O kudilonga o Bibidya, ni jipolofesiya ja Bibidya kutena kukolesa o kixikanu kyetu kwa Nzambi ni kutubhana o kidiyelelu mu ithangana ya ibhidi.—2 Phe. 1:19-21.

18. Kala kilondekesa Nzwá 6:67, 68, mukonda dyahi twabhingi kukala ‘ni kwijiya kwa kidi ni kilunji kyatongoloka’ kyasoneka Phawulu?

18 Etwenyoso twatokala kulondekesa henda mukonda yene o kidimbu kya Jikidistá jakidi. Maji twabhingi we kukala ‘ni kwijiya kwa kidi ni kilunji kyatongoloka.’ (Fil. 1:9) Se tukamba kukibhanga, andatufunyisa ni “kutuxinjijika kwala o kitembu kya ulongelu wengi wizaku wa athu akwa mangonya,” kala akwa kulungulula o kidi. (Efe. 4:14) Kyoso maxibulu avulu a Jezú kyeha kumukayela mu hama yadiyanga, o poxolo Phetele walondekesa o kidyelelu kyê mukwamba kwa Jezú: “Eye éye wala ni maka mamwenyu kiwâbhwa.” (Tanga Nzwá 6:67, 68.) Sumbala mu kithangana kyokyo kyatendela o ima yoso yalongo Jezú, mwene wexile fiyele mukonda wadyelele ni muxima woso kwila, Jezú amutumikisa kwala Nzambi. Eye n’a utena kukolesa o kidyelelu kyê mu milongi ya Bibidya. Se kyene ki ubhanga, wandakolesa o kixikanu kyê né mwene mukithangana kya ibhidi, wandakwatekesa kukolesa o kixikanu kya akwenu.—2 Nzwá 1, 2.

MWIMBU 72 Boka o Kidi Kya Utuminu

^ kax. 5 O mbandu yiyi yandatukwatekesa kuwabhela o milongi yakidi, itusanga mu Mak’â Nzambi. Yandatulondekesa we mawukexilu akukolesa o kidyelelu kyetu, kya kwila o ima yoso itwaxikina yene mwene o kidi.

^ kax. 10 Phala kutukwatekesa kuxinganeka ni akwetu bhukaxi ka milongi ya Bibidya tala o milongi “Kuzwela ni Vizinya,” yamoneka Mu Milangidi wa 2012 ndu 2015. Mu jimbandu jiji, mwexile milongi kala “O Kwila o Jimbangi ja Jihova Axikina Jezú?,” “O Utuminu wa Nzambi Wamateka Kutumina Thembu Kuxi?,” ni “Mukonda Dyahi Nzambi Wehela o Hadi?

^ kax. 14 Phala kwijiya dingi yalungu ni jipolofesiya jiji, tala O Milangidi ya Kanake wa, 2012, ni Kasambwadi wa, 2020.

^ kax. 60 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Mu ubhezelu kumwiji jitata jamudilonga o Bibidya kumoxi ni twana twâ, amudilonga jipolofesiya jalungu ni hadi yadikota.

^ kax. 62 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Mukithangana kya hadi yadikota o mwiji wenyu kadiwana dingi mukumona o izulukutu yamubhita.