Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

YITSO 73

Samarianyo ko Tsɔɔ akɛ Eji Naanyo Kpakpa

Samarianyo ko Tsɔɔ akɛ Eji Naanyo Kpakpa

LUKA 10:25-37

  • BƆ NI AAAFEE ANÁ NAANƆ WALA

  • SAMARIANYO NAANYO KPAKPA LƐ

Be ni Yesu yɔɔ Yerusalem niiaŋ lolo lɛ, Yudafoi babaoo ba eŋɔɔ. Amɛteŋ mɛi komɛi miitao amɛkase nii kɛjɛ eŋɔɔ, ni mɛi krokomɛi hu miitao amɛka lɛ. Amɛteŋ mɔ kome ni le Mla lɛ jogbaŋŋ lɛ bi lɛ akɛ: “Tsɔɔlɔ, mɛni esa akɛ mafee koni maná naanɔ wala?”​—Luka 10:25.

Yesu na akɛ, jeee nɔ ko kɛkɛ nuu lɛ taoɔ ele. Ekolɛ eetao ni Yesu ahã hetoo ko ni baahã Yudafoi lɛ amli afu. Yesu yɔse akɛ nuu nɛɛ hiɛ susumɔ pɔtɛɛ ko dani ebiɔ lɛ sane lɛ. No hewɔ lɛ, ekɛ hiɛshikamɔ hã hetoo bɔ ni baahã nuu lɛ ajie nɔ ni yɔɔ ejwɛŋmɔ mli lɛ kpo.

Yesu bi lɛ akɛ: “Mɛni aŋma yɛ Mla lɛ mli? Te okaneɔ tɛŋŋ?” Nuu nɛɛ ekase Nyɔŋmɔ Mla lɛ, no hewɔ lɛ ejɛ no mli ehã hetoo. Etsɛ 5 Mose 6:53 Mose 19:18 lɛ yisɛɛ ekɛɛ: “‘Esa akɛ osumɔ Yehowa o-Nyɔŋmɔ lɛ kɛ otsui muu fɛɛ, kɛ osusuma muu fɛɛ, kɛ onyɛmɔ fɛɛ, kɛ ojwɛŋmɔ muu fɛɛ,’ kɛ ‘onaanyo gbɔmɔ tamɔ bo diɛŋtsɛ ohe.’” (Luka 10:26, 27) Ani no ji hetoo lɛ?

Yesu kɛɛ nuu lɛ akɛ: “Bɔ ni ohã hetoo lɛ ja; yaa nɔ ofee enɛ ni obaaná wala.” Shi ani no kɛ sanegbaa lɛ ba naagbee? Jeee hetoo ni ja kɛkɛ nuu lɛ taoɔ; eetao “ebu ehe jalɔ,” koni ená nɔmimaa akɛ susumɔ ni ehiɛ lɛ ja, ni agbɛnɛ hu, bɔ ni ekɛ mɛi krokomɛi yeɔ hãa lɛ ja. No hewɔ lɛ ebi akɛ: “Namɔ tuuntu ji minaanyo?” (Luka 10:28, 29) Etamɔ nɔ ni sanebimɔ nɛɛ waaa, shi eyaa shɔŋŋ fe bɔ ni asusuɔ. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

Yudafoi lɛ susuɔ akɛ wiemɔ ni ji “naanyo” lɛ kɔɔ mɛi pɛ ni yeɔ Yudafoi akusumii loo tsɔɔmɔi lɛ anɔ lɛ he, ni etamɔ nɔ ni 3 Mose 19:18 lɛ fiɔ enɛ sɛɛ. Anɔkwa, Yudafoi lɛ kɛɔ po akɛ “mla eŋmɛɛɛ gbɛ” akɛ akɛ mɔ ko ni jeee Yudanyo lɛ bɔɔ. (Bɔfoi 10:28) No hewɔ lɛ, nuu nɛɛ, kɛ ekolɛ Yesu kaselɔi lɛ ekomɛi po buɔ amɛhe jalɔi, kɛ́ amɛkɛ amɛnyɛmi Yudanyo ye yɛ mlihilɛ gbɛ nɔ. Shi amɛbaanyɛ amɛkɛ mɔ ni jeee Yudanyo lɛ aye kɛjoomɔ; lɛ lɛ jeee ‘amɛnaanyo’ ni.

Te Yesu aaafee tɛŋŋ ejaje susumɔ nɛɛ, ní nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ ekawo nuu nɛɛ kɛ Yudafoi krokomɛi lɛ amli la? Efee nakai kɛtsɔ sane ko ni egba lɛ nɔ. Ekɛɛ: “Nuu ko yiŋ kɛjɛ Yerusalem ni eekpeleke shi kɛmiiya Yeriko ni eyagbee ojoyelɔi ateŋ, amɛjie ehe atadei, amɛyi lɛ, ni amɛshi lɛ ni egbo fã kɛ fã.” Yesu kɛshi sɛɛ akɛ: “Ni eba mli akɛ nakai be lɛ mli nɔŋŋ lɛ, osɔfo ko nyiɛ nakai gbɛ lɛ nɔ kɛmiikpeleke shi, shi be ni ena lɛ lɛ, etsɔ gbɛ lɛ afã kroko lɛ kɛho. Nakai nɔŋŋ Levinyo ko hu, be ni eshɛ jɛmɛ ni ena lɛ lɛ, etsɔ gbɛ lɛ afã kroko lɛ kɛho. Shi Samarianyo ko nyiɛ gbɛ lɛ nɔ kɛmiifã gbɛ ni ebati enɔ, ni be ni ena lɛ lɛ, emusuŋ tsɔ lɛ.”​—Luka 10:30-33.

Ekã shi faŋŋ akɛ, nuu ni Yesu gbaa lɛ sane nɛɛ le akɛ osɔfoi kɛ Levibii ni yeɔ buaa yɛ sɔlemɔwe lɛ ateŋ mɛi babaoo jɛɔ Yeriko kɛbaa. Kɛ́ amɛku amɛsɛɛ kɛjɛ sɔlemɔwe lɛ kɛmiiya shĩa lɛ, ebaabi ni amɛkpeleke shi kɛtsɔ gbɛ ko ni jekɛmɔ aaafee kilomitai 23 lɛ nɔ. Akɛni ojoyelɔi woɔ antɛo yɛ gbɛ nɛɛ nɔ hewɔ lɛ, enɔ nyiɛmɔ baanyɛ afee oshara waa. Kɛ́ osɔfo kɛ Levinyo ko na amɛnyɛmi Yudanyo ko ni eyaje hejaramɔ mli lɛ, ani esaaa akɛ amɛyeɔ amɛbuaa lɛ? Yɛ Yesu sane lɛ mli lɛ, etsɔɔ akɛ amɛyeee amɛbuaaa mɔ lɛ. Samariabii, ni ji mɛi ni Yudafoi lɛ nyaŋeɔ amɛ lɛ ateŋ mɔ kome ji mɔ ni ye ebua mɔ lɛ.​—Yohane 8:48.

Te Samarianyo lɛ fee tɛŋŋ eye ebua Yudanyo ni epila lɛ? Yesu tsa sane lɛ nɔ akɛ: “Etsi ebɛŋkɛ lɛ ni efimɔ epilamɔi lɛ anɔ, efɔse mu kɛ wein eshwie nɔ. Kɛkɛ ni ewó lɛ eta lɛ diɛŋtsɛ ekooloo lɛ nɔ ni ekɛ lɛ tee gbɔiatoohe ko, ni eyakwɛ lɛ. Enɔ jetsɛremɔ lɛ, eŋɔ denarioi enyɔ ehã gbɔiatoohe nɔkwɛlɔ lɛ, ni ekɛɛ: ‘Kwɛmɔ lɛ, ni nɔ fɛɛ nɔ ni obaafite kɛfata enɛ he lɛ, kɛ́ miku misɛɛ miba lɛ, mato bo najiaŋ.’”​—Luka 10:34, 35.

Be ni Yesu, ni ji Tsɔɔlɔ ni he esa jogbaŋŋ lɛ gba sane lɛ egbe naa lɛ, ebi nuu lɛ sane ko ni baahã esusu nii ahe waa. No ji: “Mɛi etɛ nɛɛ ateŋ namɔ osusuɔ akɛ efee ehe nuu ni yagbee ojoyelɔi lɛ ateŋ lɛ naanyo?” Ekolɛ, nuu lɛ nyaaa he akɛ ebaawie akɛ “Samarianyo lɛ,” no hewɔ lɛ, ehã hetoo akɛ: “Mɔ ni jie mɔbɔnalɛ kpo etsɔɔ lɛ lɛ.” Kɛkɛ ni Yesu hã oti ni yɔɔ esane lɛ mli lɛ fee faŋŋ. Ewo lɛ ŋaa akɛ: “Yaa, ni bo diɛŋtsɛ hu oyafee nakai nɔŋŋ.”​—Luka 10:36, 37.

Gbɛ ni etsɔ nɔ etsɔɔ nii nɛɛ nɔ bɛ kwraa! Eji Yesu kɛɛ nuu lɛ kɛkɛ akɛ, mɛi ni jeee Yudafoi lɛ hu ji enanemɛi kulɛ, ani nuu lɛ kɛ Yudafoi krokomɛi ni boɔ Yesu toi lɛ baakpɛlɛ enɛ nɔ? Ebaawa akɛ amɛbaakpɛlɛ nɔ. Kɛ̃lɛ, Yesu tsɔ sane ni shishinumɔ waaa ni egba lɛ nɔ ehã sanebimɔ ni ji “Namɔ tuuntu ji minaanyo?” lɛ hetoo lɛ fee faŋŋ. Ekɛ nibii ni etoibolɔi lɛ le jogbaŋŋ lɛ tsu nii yɛ sane lɛ mli. Mɔ tuuntu ni tsɔɔ akɛ eji naanyo kpakpa lɛ ji mɔ ni jieɔ suɔmɔ kɛ mlihilɛ kpo etsɔɔ mɛi, taakɛ Ŋmalɛi lɛ fãa wɔ ni wɔfee lɛ.