Ẹkpeme Idem ye “Uyo Isen Owo”
Ẹkpeme Idem ye “Uyo Isen Owo”
“Mmọ iditieneke esen owo [“tutu amama,” NW], edi ẹyefen̄e ẹkpọn̄ enye: koro mmọ mîdiọn̄ọke uyo isen owo.”—JOHN 10:5.
1, 2. (a) Didie ke Mary anam n̄kpọ ke ini Jesus okotde enye enyịn̄, ndien ewe ikọ oro Jesus ekebemde iso etịn̄ anam n̄kpọ emi an̄wan̄a? (b) Nso inam nnyịn ikeme ndidu n̄kpere Jesus?
JESUS oro ẹnamde eset okụt n̄wan adade ekpere ukpọk udi esie. Enye enen̄ede ọdiọn̄ọ n̄wan emi. N̄wan emi edi Mary Magdalene. N̄kpọ nte isua iba ke mbemiso, enye ama ebịn demon osio n̄wan emi ke idem. Toto nte enye ekebịn demon osio n̄wan emi ke idem, enye osụk asan̄a ye Jesus ye mme apostle esie, esede aban̄a se mmọ ẹyomde ke usen ke usen. (Luke 8:1-3) Edi mfịn, Mary ke atua eyet, mfụhọ akan enye ubọk koro enye ama okụt ini Jesus akpade ndien idahaemi enye ikam ikwe okpo esie! Ntre Jesus obụp enye ete: “N̄wan, nsinam atuade? Oyom anie?” Ke ekerede ke Jesus edi ekpeme-in̄wan̄, Mary ọbọrọ ete: “Ọbọn̄, edieke ekemende okpo efep, sian mi ebiet eke ekenịmde enye, ndien ami ndibiom enye nnyọn̄.” Ekem Jesus okot enye: “Mary”! N̄wan emi ọdiọn̄ọ inikiet inikiet ke edi Jesus, ke ntak nte Jesus esitịn̄de ikọ ye enye. Enye ofiori ye idatesịt ete: “Andikpep”! Ndien enye afat Jesus.—John 20:11-18.
2 Mbụk emi owụt ke usụn̄ oro otụkde owo ke idem se Jesus eketịn̄de ndusụk ini ke mbemiso. Ke emende idemesie odomo ye ekpemerọn̄ onyụn̄ emende mme anditiene enye odomo ye mme erọn̄, Jesus ọdọhọ ke ekpemerọn̄ okot mme erọn̄ esie ke enyịn̄ ke enyịn̄ ndien mmọ ẹdiọn̄ọ uyo esie. (John 10:3, 4, 14, 27, 28) Ke akpanikọ, nte mme erọn̄ ẹdiọn̄ọde andikpeme mmọ, kpasụk ntre ke Mary ọkọdiọn̄ọ Ekpemerọn̄ esie, Christ. Mme anditiene Jesus mfịn ẹdiọn̄ọ n̄ko Ekpemerọn̄ mmọ. (John 10:16) Kpa nte utọn̄ esinamde erọn̄ ọfiọk andikpeme enye, ntre ke mbufiọk eke spirit nnyịn ekeme ndinam nnyịn isan̄a ketket ke nde ikpat Eti Ekpemerọn̄ nnyịn, Jesus Christ.—John 13:15; 1 John 2:6; 5:20.
3. Nso idi ndusụk mbụme oro uwụtn̄kpọ Jesus aban̄ade ufọkerọn̄ edemerede?
3 Nte ededi, nte uwụtn̄kpọ oro owụtde, ukeme oro erọn̄ enyenede ndidiọn̄ọ uyo mme owo anam enye ekeme ndifiọk owo emi edide ufan ye asua esie. Oro enen̄ede edi akpan n̄kpọ koro mme andibiọn̄ọ oro ẹnamde n̄kpọ n̄kari n̄kari ẹdu. Mmanie ke mmọ ẹdi? Mmọ ẹsinam n̄kpọ didie? Didie ke ikeme ndikpeme idem nnyịn ye mmọ? Man ikụt ibọrọ, ẹyak nnyịn ise n̄kpọ efen oro Jesus etịn̄de ke uwụtn̄kpọ esie aban̄ade ufọkerọn̄.
“Owo Eke Mîsan̄ake Ibe Inua-Otop Idụk”
4. Nte ekemde ye uwụtn̄kpọ aban̄ade ekpemerọn̄, mme erọn̄ ẹsitiene anie, ndien anie ke mmọ mîsitieneke?
4 Jesus ọdọhọ ete: “Edi owo eke asan̄ade ebe inua-otop odụk edi ekpeme-erọn̄. Etie-usụn̄ eberede usụn̄ ọnọ enye; mme erọn̄ ẹnyụn̄ ẹkop uyo esie: ndien enye okot mme erọn̄ esiemmọ ke enyịn̄ ke enyịn̄, onyụn̄ ada mmọ ọwọrọ. Ke enye ama okosion̄o kpukpru mme erọn̄ esiemmọ, enye ebem mmọ iso, mme erọn̄ ẹnyụn̄ ẹtiene enye, koro mmọ ẹdiọn̄ọde uyo esie. Edi mmọ iditieneke esen owo [“tutu amama,” NW], edi ẹyefen̄e ẹkpọn̄ enye: koro mmọ mîdiọn̄ọke uyo isen owo.” (John 10:2-5) Tịm fiọk, Jesus ada ikọ emi “uyo” utịm ikata. Enye etịn̄ aban̄a uyo ekpemerọn̄ utịm ikaba, edi ke ọyọhọ utịm ikata, enye etịn̄ aban̄a “uyo isen owo.” Nso orụk esenowo ke Jesus etịn̄ aban̄a?
5. Ntak emi nnyịn mîkpakamake orụk esenowo oro ẹsiakde ke John ibuot 10, esen?
5 Jesus itịn̄ke iban̄a orụk esenowo oro nnyịn ikpamade ndikama esen—kpa ikọ oro ke akpasarade usem oro ẹkedade ẹwet Bible ọwọrọde “ndima isenowo.” (Mme Hebrew 13:2) Ke uwụtn̄kpọ oro Jesus ọnọde mi, owo ikotke-kot esenowo emi ufọk. Enye inyụn̄ ‘isan̄ake ibe inua-otop idụk ke ufọk-erọn̄, edi ọdọk ke usụn̄ efen odụk.’ Enye edi “inọ ye owo n̄wo.” (John 10:1) Anie edi akpa owo oro ẹsiakde ke Ikọ Abasi nte akakabarede edi inọ ye owo n̄wo? Edi Satan kpa Devil. Nnyịn ikụt uyarade ke n̄wed Genesis.
Akpa Ini Oro Ẹkekopde Uyo Esenowo
6, 7. Nte odotde, ntak emi ẹkemede ndikot Satan esenowo ye inọ?
6 Genesis 3:1-5 etịn̄ aban̄a akpa ini oro ẹkekopde uyo esenowo ke isọn̄. Mbụk oro ọdọhọ ke Satan ama aka ebịne Eve, akpa n̄wan oro, ebe ke ndida urụkikọt mbian̄a enye. Edi akpanikọ, ke mbụk emi, owo ikotke Satan “esen owo.” Nte ededi, ke ediwak usụn̄, mme edinam esie ẹwụt ke enye eketie nte esenowo oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke uwụtn̄kpọ Jesus oro ẹwetde ke John ibuot 10. Kere ban̄a ndusụk n̄kpọ oro enye adade ebiet esenowo oro.
7 Jesus ọdọhọ ke esenowo oro oyomde ndimụm mme erọn̄ isan̄ake ibe ke inuaotop idụk ufọkerọn̄. Kpasụk ntre, Satan akasan̄a n̄kari n̄kari ebịne Eve, adade urụkikọt etịn̄ ikọ. N̄kari n̄kari usụn̄ Satan emi enen̄ede owụt owo emi enye edide—akari-n̄kari esenowo. Ke adianade do, esenowo oro odụkde ufọkerọn̄ mi oyom ndiyịp erọn̄ oro mînyeneke enye. Ke nditịm ntịn̄, enye enen̄ede ọdiọk akan inọ, koro uduak esie n̄ko edi man enye “owot, onyụn̄ osobo.” (John 10:10) Ukem ntre, Satan ekedi inọ. Ke ndibian̄a Eve, enye ama eyịp edinam akpanikọ esie nnọ Abasi. Akan oro, Satan ama ada n̄kpa n̄ko ọsọk mme owo. Ntem, enye edi owotowo.
8. Didie ke Satan okoyụrọde mme ikọ ye uduak Jehovah?
8 Ẹma ẹkụt unana edinam akpanikọ Satan ke usụn̄ nte enye okoyụrọde mme ikọ ye uduak Jehovah. Enye okobụp Eve ete: ‘Nte enen̄ede edi akpanikọ ke Abasi ọkọdọhọ mbufo ẹkûdia baba eto in̄wan̄ emi kiet?’ Satan akanam nte ke idem akpa imọ, nte n̄kpọ eke enye ọkọdọhọde ete: ‘Ntak emi Abasi akpanamde n̄kpọ ke unana ibuot ntre?’ Enye ama adian do ete: “Abasi ọmọfiọk ete, ke usen eke mbufo ẹdiade ke esịt, ndien enyịn mbufo ẹyetara.” Nen̄ede kere ikọ esie oro: “Abasi ọmọfiọk.” Etie nte n̄kpọ eke Satan ọkọdọhọde ete: ‘Mmọfiọk se Abasi ọfiọkde. Mmọfiọk mme uduak esie, ndien mmọ ifọnke.’ (Genesis 2:16, 17; 3:1, 5) Edi n̄kpọ mfụhọ nte ke Eve ndien ekem Adam ikesịnke uyo esenowo emi. Utu ke oro, mmọ ẹma ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ enye ẹnyụn̄ ẹda afanikọn̄ ẹsọk idemmọ ye nditọ mmọ.—Rome 5:12, 14.
9. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke uyo isenowo oyodu mfịn?
9 Satan ada mme ukem usụn̄ oro ndibian̄a ikọt Abasi mfịn. (Ediyarade 12:9) Enye edi “ete nsu,” ndien mbon oro ẹdomode ndibian̄a mme asan̄autom Abasi, kpa nte Satan anamde, ẹdi nditọ esie. (John 8:44) Ẹyak nnyịn ise ndusụk usụn̄ emi ẹkopde uyo isenowo emi mfịn.
Nte Ẹkopde Uyo Isenowo Mfịn
10. Nso idi usụn̄ kiet oro ẹkopde uyo isenowo?
10 Mme abian̄a abian̄a ekikere. Apostle Paul ọdọhọ ete: “Ẹkûyak nsio-nsio esen ukpep-n̄kpọ ẹsio mbufo ke itie mbufo.” (Mme Hebrew 13:9) Mme orụk ukpepn̄kpọ ewe? Sia mme utọ ukpepn̄kpọ oro ẹkemede ‘ndisio nnyịn ke itie nnyịn,’ ana in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke Paul etịn̄ aban̄a mme ukpepn̄kpọ oro ẹbiatde nsọn̄ọnda nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit. Mmanie ẹkpep mme utọ esen esen ukpepn̄kpọ emi? Paul ama asian otu mbiowo Christian ete: “Mme owo ẹyenyụn̄ ẹdaha ẹda ke otu mbufo ẹtịn̄ ukwan̄ ikọ, man ẹdụri mbet ẹtiene mmọ.” (Utom 20:30) Ke akpanikọ, mfịn, ukem nte ekedide ke eyo Paul, ndusụk owo oro ẹkedide ubak esop Christian inikiet ko ẹdomo idahaemi ndida “ukwan̄ ikọ”—se mîdịghe ofụri akpanikọ ye ata ata nsu—mbian̄a mme erọn̄. Nte apostle Peter esịnde enye, mmọ ẹda “ikọ abian̄a”—mme ikọ oro ẹbietde akpanikọ edi ẹdide ata ikpîkpu ikọ.—2 Peter 2:3.
11. Didie ke mme ikọ oro ẹkụtde ke 2 Peter 2:1, 3 ẹyarade usụn̄ unam n̄kpọ ye uduak mbon mfiakedem?
11 Peter aka iso ndiyarade mme usụn̄ oro mbon mfiakedem ẹsidade ẹnam n̄kpọ ebe ke ndidọhọ ke mmọ “ẹdisan̄a ndịbe-ndịbe, ẹda esen ukpep-n̄kpọ eke osobode ukpọn̄ owo” ẹdụk ẹdi. (2 Peter 2:1, 3) Kpa nte inọ oro ke uwụtn̄kpọ Jesus aban̄ade ufọkerọn̄ “mîsan̄ake ibe inua-otop idụk ke ufọk-erọn̄, edi ọdọkde ke usụn̄ efen odụk,” ntre ke mbon mfiakedem ẹsan̄a ndịbe ndịbe ẹdụk ẹtiene nnyịn. (Galatia 2:4; Jude 4) Nso idi uduak mmọ? Peter adian do ete: ‘Mmọ ẹyekama mbufo ẹnam mbubịne.’ Ke akpanikọ, inamke n̄kpọ m̀mê nso ke mbon mfiakedem ẹkeme nditịn̄, akpan uduak mme inọ edi ‘man ẹyịp, ẹnyụn̄ ẹwot, ẹnyụn̄ ẹsobo.’ (John 10:10) Ẹkpeme idem ye utọ isenowo oro!
12. (a) Didie ke mme nsan̄a nnyịn ẹkeme ndinam nnyịn ikop uyo isenowo? (b) Didie ke nte isenowo ẹnamde n̄kpọ mfịn ebiet nte Satan esinamde n̄kpọ?
12 Ndiọi nsan̄a. Ẹkeme ndikop uyo isenowo ke otu mbon oro nnyịn idụkde nsan̄a. Ndiọi nsan̄a ẹsisịn mme uyen akpan akpan ke itiendịk. (1 Corinth 15:33) Ti ke Satan akaka ebịne Eve emi Adam ọkọsọn̄ọde, emi mîkonyụn̄ ifiọkke n̄kpọ nte Adam. Enye ama abian̄a Eve nte ke Jehovah ikayakke enye enyene ifụre nte ekpenyenede, emi ekedi nsu. Jehovah ama ama edibotn̄kpọ esie edide owo onyụn̄ ekere aban̄a mfọnọn̄kpọ mmọ. (Isaiah 48:17) Kpasụk ntre mfịn, isenowo ẹsidomo ndinam mbufo mme uyen ẹnịm nte ke mme ete ye eka mbufo oro ẹdide Christian iyakke mbufo ẹnyene ifụre nte ẹkpenyenede. Didie ke utọ isenowo oro ẹkeme ndinyene odudu ke idem mbufo? N̄kaiferi Christian kiet ọdọhọ ete: “Ke ndusụk ini mme nsan̄a ubet ukpepn̄kpọ mi ẹma ẹnam mbuọtidem mi emem ke ndusụk udomo. Mmọ ẹma ẹkaiso ndidọhọ ke ido ukpono mi etie ukpan ukpan [inyụn̄ iwụtke eti ibuot].” Edi, ke nditịn̄ akpanikọ, mme ete ye eka mbufo ẹma mbufo. Ntre ke ini mme nsan̄a ufọkn̄wed ẹdomode ndinam mbufo ẹtre ndibuọt idem ke mme ete ye eka mbufo, ẹkûyak ẹbian̄a mbufo nte ẹkebian̄ade Eve.
13. Ewe eti usụn̄ ke David okodụk, ndien nso idi usụn̄ kiet emi nnyịn ikemede ndikpebe enye?
13 David andiwet psalm etịn̄ aban̄a ndiọi nsan̄a ete: “Ami ntiehe ye mbon nsu; nnyụn̄ nsan̄ake ye mbon mbubịk” m̀mê, ye mbon oro ẹdịpde owo emi mmọ ẹdide. (Psalm 26:4) Ndi ẹmefiak ẹkụt nte isenowo ẹsinamde n̄kpọ? Mmọ ẹsidịp owo emi mmọ ẹdide—kpa nte Satan akadade urụkikọt etịn̄ ikọ onyụn̄ edịpde owo emi enye edide. Mfịn, ndusụk mme oburobụt owo ẹda Intanet ẹdịp ata ata owo emi mmọ ẹdide ye ata ata uduak mmọ. Ke mme itie uneme nneme ke Intanet, ikpọ owo oro ẹdide mbukpo owo ẹkam ẹkeme ndinam nte idi mme uyen man ẹtap mbufo. Mme uyen, mbọk ẹnen̄ede ẹkpeme idem mbak ẹdibiat idaha eke spirit mbufo.—Psalm 119:101; Mme N̄ke 22:3.
14. Ke ndusụk idaha, didie ke ndutịm usuanetop ẹsisuan uyo isenowo?
14 Edori ikọ. Okposụkedi ndusụk mbụk n̄kpọntịbe ẹsitịn̄de eti ikọ ẹban̄a Mme Ntiense Jehovah, ke ndusụk idaha, mbonutom usuanetop ẹsiyak isenowo ẹda ndutịm usuanetop mmọ ẹsuan ukwan̄ ntọt. Ke uwụtn̄kpọ, ke idụt kiet, mbụk n̄kpọntịbe kiet ama osu nsu ete ke Mme Ntiense ẹma ẹnọ ukara Hitler ibetedem ke ini Ekọn̄ Ererimbot II. Ke idụt en̄wen, ntọt kiet ama odori Mme Ntiense ikọ ete ke mmọ ẹma ẹbom n̄kpọ ke ufọkabasi. Ke ediwak idụt, ndutịm usuanetop ẹdori Mme Ntiense ikọ ẹte ke mmọ isinọhọ nditọ mmọ usọbọ ye nte ke mmọ ẹsikokoi ẹfụmi akwa idiọkn̄kpọ oro ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ẹnamde. (Matthew 10:22) Kpa ye oro, mbon oro ẹnyenede eti esịt emi ẹtịmde ẹdiọn̄ọ nnyịn ẹfiọk ke mme utọ ikọ oro ẹdi nsu.
15. Ntak emi mîwụtke eti ibuot ndinịm kpukpru n̄kpọ oro ẹtịn̄de ke ndutịm usuanetop?
15 Nso ke nnyịn ikpanam edieke ikopde mme edori ikọ oro uyo isenowo ẹsuande? Ọkpọfọn nnyịn inam item Mme N̄ke 14:15 emi ọdọhọde ete: “Ọkọi ese kpukpru ikọ ke akpanikọ: edi ọniọn̄ etịm ese ikpat isan̄ esiemmọ.” Iwụtke eti ibuot ndinịm kpukpru n̄kpọ oro ẹtịn̄de ke ndutịm usuanetop. Ke adan̄aemi nnyịn mîdaha kpukpru ntọt ererimbot nte nsu, nnyịn imọfiọk ite ke ‘ofụri ererimbot esịne ke ubọk andidiọk.’—1 John 5:19.
“Ẹdomo Mme Spirit Ẹse”
16. (a) Didie ke nte ata ata erọn̄ esinamde n̄kpọ owụt ke mme ikọ Jesus oro ẹkụtde ke John 10:4 ẹdi akpanikọ? (b) Nso ke Bible esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ndinam?
16 Nte ededi, didie ke nnyịn ikeme ndinen̄ede mfiọk m̀mê nnyịn inam n̄kpọ ye ufan m̀mê ye asua? Ọfọn, Jesus ọdọhọ ke mme erọn̄ ẹtiene andikpeme mmọ “koro mmọ [ẹdiọn̄ọ] uyo esie.” (John 10:4) Idịghe edisịnen̄kpọ ekpemerọn̄ esinam mme erọn̄ ẹtiene enye, edi edi uyo esie. N̄wed kiet aban̄ade mme idụt Bible ọdọhọ ke esenowo kiet ọkọdọhọ ini kiet ko ete ke mme erọn̄ ẹdiọn̄ọ andikpeme mmọ ke usịnen̄kpọ esie, idịghe ke uyo esie. Edi ekpemerọn̄ ama ọdọhọ ke mme erọn̄ ẹdiọn̄ọ andikpeme mmọ ke uyo. Man owụt ke emi edi akpanikọ, enye ama okpụhọ edisịnen̄kpọ ye esenowo oro. Esenowo oro ama emen ọfọn̄ ekpemerọn̄ oro esịne, onyụn̄ okot mme erọn̄, edi mmọ iketieneke enye. Mmọ ikọdiọn̄ọke uyo esie. Edi, ke ini ekpemerọn̄ okokotde mmọ, okposụkedi mîkesịneke n̄kpọ nte ekpemerọn̄, mme erọn̄ ẹma ẹtiene enye inikiet inikiet. Ntem, owo ekeme ndisịne n̄kpọ nte ekpemerọn̄, edi oro inamke mme erọn̄ ẹda enye nte andikpeme mmọ. Ke nditịm ntịn̄, mme erọn̄ ẹsidụn̄ọde uyo andikot, ẹmende enye ẹdomo ye uyo andikpeme mmọ. Ikọ Abasi ọdọhọ nnyịn inam kpa ntre—‘idomo mme spirit ise m̀mê mmọ ẹdi eke Abasi.’ (1 John 4:1; 2 Timothy 1:13) Nso idin̄wam nnyịn ndinam ntre?
17. (a) Didie ke nnyịn ikeme ndimehe ye uyo Jehovah? (b) Ifiọk Jehovah an̄wam nnyịn ndinam nso?
17 Nte an̄wan̄ade, adan̄a nte nnyịn itịmde ifiọk uyo, m̀mê etop Jehovah, ntre ke edidi mmemmem n̄kpọ ọnọ nnyịn ndidiọn̄ọ uyo esenowo. Bible owụt nte nnyịn ikemede ndinyene utọ ifiọk oro. Enye ọdọhọ ete: “Utọn̄ fo ẹyekop uyo ke edem fo, ẹte, ‘Emi edi ọkpọ-usụn̄, mbufo ẹsan̄a ke esịt.’” (Isaiah 30:21) “Uyo” oro ke edem nnyịn oto Ikọ Abasi. Yak idọhọ ke kpukpru ini oro nnyịn ikotde Ikọ Abasi, nnyịn imesikop uyo Akwa Andibọk m̀mê Andikpeme nnyịn, Jehovah. (Psalm 23:1) Ntem, adan̄a nte nnyịn ikpepde Bible, ntre ke nnyịn iditetịm imehe ye uyo Abasi. Nte utịp, ntotụn̄ọ ifiọk ayanam nnyịn ikeme ndisọsọp ndiọn̄ọ uyo isenowo.—Galatia 1:8.
18. (a) Nso ke ndidiọn̄ọ uyo Jehovah abuana? (b) Nte Matthew 17:5 ọdọhọde, ntak emi nnyịn ikpanamde uyo Jesus?
18 Ndidiọn̄ọ uyo Jehovah abuana nso n̄kpọ efen? Ke adianade ye edikop uyo emi, enye abuana edinanam enye. Fiak se Isaiah 30:21. Ikọ Abasi ọdọhọ ete: “Emi edi ọkpọ-usụn̄.” Ih, nnyịn imesikop uyo Jehovah ke ini ikpepde Bible. Ekem, enye owụk nnyịn ete: “Ẹsan̄a ke esịt.” Jehovah oyom nnyịn ida se ikopde isịn ke edinam. Ntem, ebe ke ndida se nnyịn ikpepde nsịn ke edinam, nnyịn iwụt ke nnyịn ikopke-kop uyo Jehovah kpọt, edi inanam enye n̄ko. (Deuteronomy 28:1) Ndinam uyo Jehovah ọwọrọ n̄ko ndinam uyo Jesus, koro Jehovah ke idemesie ọkọdọhọ nnyịn inam ntre. (Matthew 17:5) Nso ke Jesus, Eti Ekpemerọn̄, ọdọhọ nnyịn inam? Enye ekpep nnyịn ndinam mme mbet nnyụn̄ mbuọt idem ke “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄.” (Matthew 24:45; 28:18-20) Ndinam uyo esie ọwọrọ nsinsi uwem ọnọ nnyịn.—Utom 3:23.
‘Mmọ Ẹyefen̄e Ẹkpọn̄ Enye’
19. Nso ke nnyịn ikpanam iban̄a uyo isenowo?
19 Didie, ndien, ke nnyịn ikpanam n̄kpọ iban̄a uyo isenowo? Ikpanam kpa nte mme erọn̄ ẹsinamde. Jesus ọdọhọ ete: “Mmọ iditieneke esen owo [“tutu amama,” NW], edi ẹyefen̄e ẹkpọn̄ enye.” (John 10:5) Nnyịn idinam n̄kpọ ke usụn̄ iba. Akpa, nnyịn ‘iditieneke esenowo tutu amama.’ Ih, nnyịn imenen̄ede isọn esenowo. Ke nditịm ntịn̄, ke ikọ Greek oro ẹkedade ẹwet Bible, ikọ emi “tutu amama” owụt ọkpọsọn̄ usụn̄ oro ẹsidade ẹtịn̄ ikọ ke usem Greek ndiwụt ke owo ọsọn n̄kpọ. (Matthew 24:35, NW; Mme Hebrew 13:5, NW) Ọyọhọ iba, nnyịn ‘iyefen̄e ikpọn̄ enye,’ m̀mê iwọn̄ọde ikpọn̄ enye. Oro edi nnennen usụn̄ ndinam n̄kpọ ye mbon oro ukpepn̄kpọ mmọ mîdụhe ke n̄kemuyo ye uyo Eti Ekpemerọn̄.
20. Didie ke nnyịn ikpanam n̄kpọ ke ini (a) isobode mme osu nsu mbon mfiakedem, (b) isobode ndiọi nsan̄a, (c) ikopde ukwan̄ ntọt ke ndutịm usuanetop?
20 Mmọdo, ke ini isobode mbon oro ẹsuande ekikere mbon mfiakedem, nnyịn iyom ndinam se Ikọ Abasi ọdọhọde: ‘Ẹkama enyịn ẹse mmọ emi ẹtọde ubahade ke otu mbufo, ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ ẹsịn owo ọduọ, mînyụn̄ isan̄ake ikekem ye edikpep eke ẹkekpepde mbufo ẹte ẹnam. Ẹdianade ẹkpọn̄ mmọ.’ (Rome 16:17; Titus 3:10) Kpasụk ntre, mme uyen Christian oro ndiọi nsan̄a oyomde ndibiat ẹkpenyene ndinam item oro Paul ọkọnọde akparawa Timothy mi: ‘Fehe kpọn̄ idiọk itọn̄ ini uyen.’ Ndien ke ini ndutịm usuanetop ẹdoride nnyịn ikọ, nnyịn iyeti item efen oro Paul ọkọnọde Timothy ete: ‘Mmọ [mbon oro ẹkpan̄de utọn̄ ẹnọ uyo isenowo] ẹyewọn̄ọde ẹbịne ikpîkpu mbụk. Edi ama edi afo, fara ke idem ke kpukpru n̄kpọ.’ (2 Timothy 2:22; 4:3-5) Inamke n̄kpọ m̀mê uyo isenowo ẹkeme ndinem didie, nnyịn imefen̄e ikpọn̄ kpukpru n̄kpọ oro ẹkemede ndibiat mbuọtidem nnyịn.—Psalm 26:5; Mme N̄ke 7:5, 21; Ediyarade 18:2, 4.
21. Nso utịp ina ibet mbon oro mîkpan̄ke utọn̄ inọ uyo isenowo?
21 Ebede ke ndisịn ndikpan̄ utọn̄ nnọ uyo isenowo, mme Christian emi ẹyetde aran ke spirit ẹnam mme ikọ Eti Ekpemerọn̄, oro ẹkụtde ke Luke 12:32. Jesus ọdọhọ mmọ ke itien̄wed oro ete: “Ẹkûfehe ndịk, ekpri otu erọn̄; koro edide eti uduak Ete mbufo ndida Obio Ubọn̄ oro nnọ mbufo.” Kpasụk ntre, “mme erọn̄ en̄wen” ẹbet ye ọkpọsọn̄ udọn̄ ndikop mme ikọ Jesus emi: “Ẹdi, mbufo emi Ete Mi ọdiọn̄de, ẹdida ubọn̄ emi ẹkenịmde ẹnọ mbufo toto ke editọn̄ọ ererimbot.” (John 10:16; Matthew 25:34) Nso inem inem utịp ina ibet nnyịn ntem edieke itrede ndikop “uyo isen owo”!
Nte Afo Emeti?
• Didie ke Satan ebiet esenowo oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke uwụtn̄kpọ Jesus aban̄ade ufọkerọn̄?
• Didie ke ẹkop uyo isenowo mfịn?
• Didie ke nnyịn ikeme ndidiọn̄ọ uyo isenowo?
• Nso ke nnyịn ikpanam iban̄a uyo isenowo?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 15]
Mary ama ọdiọn̄ọ Christ
[Ndise ke page 16]
Esenowo isan̄ake ibe ke inuaotop idụk ibịne mme erọn̄
[Ndise ke page 18]
Didie ke nnyịn ikpanam n̄kpọ iban̄a uyo isenowo?