1. Pwata sia mochen silei pwóróusen ekkewe chónláng?

ACH sissilei emén a wewe ngeni ach sipwe pwal silei pwóróusen an famili. Pwal ina chék usun, ach sissilei Jiowa Kot a wewe ngeni ach sipwe pwal silei pwóróusen an famili, weween ekkewe chónláng. A mak lón Paipel pwe ekkewe chónláng, iir “nöün Kot.” (Hiop 38:7) Ina minne, ifa wiser lón minne Kot a tipeni? A wor wiser ren minne a fis lón uruwoon aramas? Iir mi álisuk are efeiengawok? Ika ina, ifa usun?

2. Ié a fératá ekkewe chónláng, iwe iir fitemén?

² Paipel a kapas usun ekkewe chónláng fán chómmóng. Sipwe nengeni ekkóch pwóróuseer. Ié a fériiretá? Iei alon Kolose 1:16: “Ren Kraist Kot a föri mettoch meinisin lon läng me won fanüfan.” Ina minne, Jiowa Kot a néúnéú néún we mwánichi le fératá chónláng meinisin. Iir fitemén? Paipel a apasa pwe fitepúkú million chónláng mi fókkun péchékkúl ra fférútá.​—2 Petrus 2:11; Pwärätä 5:11.

3. Met Hiop 38:4-7 a áiti ngenikich usun ekkewe chónláng?

 ³ Án Kot Kapas ewe Paipel, a apasa pwe lupwen a fférútá fénúfan, “nöün Kot kewe chon läng meinisin ra mweireir fän pwapwa.” (Hiop 38:4-7) Weween pwe a fen wor ekkewe chónláng fansoun langattam me mwen fférútáán fénúfan me aramas. A pwal affata pwe ekkewe chónláng a wor rer memmeef pún “ra mweireir fän pwapwa.” Pwal lón ena wokisin a erá pwe “nöün Kot kewe chon läng meinisin” ra kélfengen. Lón ena fansoun ekkewe chónláng meinisin ra angang ngeni Jiowa Kot usun eú famili mi tipeeúfengen.

4. Ifa usun ewe Paipel a pwáraatá pwe ekkewe chónláng mi tuppwél ra áfánni met aramas ra féri?

⁴ Seni ewe atun ekkewe chónláng mi tuppwél ra kúna fférútáán Atam me Efa, ra fókkun pwáraatá ar mochen silei fetálin chómmóngólóón aramas me pwal pwénútáán minne Kot a tipeni. (Än Salomon Fos 8:30, 31; 1 Petrus 1:11, 12) Iwe nge, mwirin och fansoun, ra kúna pwe lap ngeni aramas ra kul seni ewe Chón Fériir mi tongeer, iwe ra letipechou ren. Iwe nge, ika mwaren emén a liwinsefáliti Jiowa, iwe “nöün Kot kewe chon läng repwe fokun pwapwa.” (Lukas 15:10) Pokiten ekkewe chónláng ra chúngú néún Kot kewe chón angang mi tuppwél, ina pwata fán chómmóng, a néúnéú ekkewe chónláng le apéchékkúler me túmúnúúr. (Álleani Ipru 1:14.) Nengeni mwo ekkeei pwóróus mi affata ena.

5. Ikkefa ekkóch pwóróus ra mak lón Paipel usun án ekkewe chónláng álisi aramas?

 ⁵ Rúúemén chónláng ra emmwenawu Lot me néún kewe fépwúl pwe resap feiengaw atun katalóón Sotom me Komora. (Keneses 19:15, 16) Fitepúkú ier mwirin, ewe soufós Taniel a kóturulong lón eú pwangen laion nge ese feiengaw. Iwe, iei alon: “Ai Kot a tinato eman chon läng pwe epwe pinei awen ekei laion.” (Taniel 6:22) Lemanawen ekkewe aposel, emén chónláng a angasaaló ewe aposel Petrus seni kalapus. (Föför 12:6-11) Ekkóch chónláng ra apéchékkúla Jesus lepoputáán an angangen afalafal. (Markus 1:13) Iwe, emén chónláng a pwá ngeni Jesus me “apöchöküla” me mwen an we máló. (Lukas 22:43) A ifa me oururun Jesus lón ekkena fansoun mi fókkun lamot lón manawan!

6. (a) Ikenái, ifa usun ekkewe chónláng ra túttúmúnú néún Kot kewe aramas? (b) Ikkefa ekkóch kapas eis sipwele pélúweniir?

⁶ Ikenái chónláng rese chúen pwá ngeni néún Kot kewe aramas wóón fénúfan. Nge néún Kot kewe chónláng mi péchékkúl ra chúen túttúmúnúúr, ákkáeúin seni met epwe angawaló ar ririéch ngeni Jiowa. Iei alon Paipel: “Nöün ewe Samol mi Lapalap chon läng a nom pwelin ünükün chokewe mi niueiti i o angaseer seni feiengau.” (Kölfel 34:7) Pwata ena pwóróus a fókkun oururukich? Pún a wor ekkewe chónláng mi ngaw ra ekiekin nikicheló! Ié kana? Ia ra feito me ie? Ifa usun ra sótun efeiengawakich? Ren an epwe pélú ekkena kapas eis sipwele káé met a fis lepoputáán uruwoon aramas.

7. Ifa úkúkún án Satan okullu aramas seni Kot?

⁷ Sia fen káé lón Sópwun 3 pwe emén chónláng a tipeni an epwe nemenem, ina minne a kul seni Kot. Mwirin, ena chónláng a wiliti Satan ewe Tefil. (Pwärätä 12:9) Le atun ekkewe 1,600 ier mwirin án Satan otupu Efa, a okullu arapakkan aramas meinisin seni Kot, chilóón chék ekkóch mi tuppwél, choweán Epel, Enok me Noa.​—Ipru 11:4, 5, 7.

8. (a) Ifa usun ekkóch chónláng ra ngawóló? (b) Met ekkewe chónláng mi ngaw ra féri pwe resap máló atun ewe Noter lón ránin Noa we?

 ⁸ Lón fansoun Noa we pwal ekkóch chónláng ra ú ngeni Jiowa. Ra likitaló leenier lón án Kot famili lón láng, iwe ra feitiw fénúfan me ewiliireló ngeni inisin aramas. Met popun? Iei alon Keneses 6:2: “Nöün Kot kewe chon läng mi ngauala ra nenengeni liöchün nöün aramas föpwül. Iwe, ra pwülüeni chokewe ra efich.” Nge Jiowa Kot ese mutatá sópwósópwólóón ngawólóón aramas ren féfférún ekkena chónláng. A efisi eú noter mi nieló aramas mi ngaw meinisin wóón fénúfan nge a amanawa néún kewe chón angang mi tuppwél. (Keneses 7:17, 23) Ina minne, ekkewe chónláng mi ngaw ra likitaló inisiir kewe inisin aramas me ra liwinsefálitá láng lón inisin chónláng. Ra peni ewe Tefil, iwe a wiliti ewe “samolun” ekkewe chónláng mi ngaw.​—Mateus 9:34.

9. (a) Met a fis ngeni ekkewe chónláng mi ngaw atun ra liwinsefálitá láng? (b) Met sipwele káé usur?

⁹ Lupwen ekkena chónláng mi álleasolap ra liwinsefálitá láng, iir me néúr we meilap Satan rese chúen ketiw lón án Kot familien chónláng. (2 Petrus 2:4) Inaamwo ika rese chúen tongeni ewiliireló ngeni inisin aramas iei nge ra chúen fókkun etipetipa aramas le féfféringaw. Satan a “atupu unusen chon fanüfan” ren álillisin ekkena chónláng mi ngaw. (Pwärätä 12:9; 1 Johannes 5:19) Ifa usun? Ren ar ákkáeá chómmóng minen otuputup. (Álleani 2 Korint 2:11.) Iei sipwe káé ekkóch me leir.

10. Met weween angangen roong?

¹⁰ Ekkewe chónláng mi ngaw ra ákkáeá angangen roong pwe repwe otupu aramas. Angangen roong ina ewe angangen riri ngeni ekkewe chónláng mi ngaw, ren án aramas néúnéú emén pwe epwe chuuri ekkewe chónláng mi ngaw are fen pwisin iir ra kútter. Paipel ese fókkun tipeeú ngeni angangen roong me a éúréúrakich pwe sipwe túmúnúkich seni. (Kalatia 5:19-21) Ekkewe chónláng mi ngaw ra kan ákkáeá angangen roong usun chék án ekkewe chón attau ákkáeá ammwon. Chón attau ra ákkáeá sókkopaten ammwon pwe repwe liapeni sókkopaten iik. Iwe pwal ina chék usun, ekkewe chónláng mi ngaw ra ákkáeá sókkopaten angangen roong pwe repwe nemeni aramas meinisin.

11. Met weween pwee? Pwata sisap fókkun féri?

¹¹ Pwee, ina eú sókkun ammwon ekkewe chónláng mi ngaw ra áeá. Met weween pwee? A wewe ngeni án aramas kútta pwóróusen mwachkkan are mettóch mi monomon. A wor sókkopaten angangen pwee, kapachelong pween fúú, horoscope, pwee wóón paan núú, pwee lón Paipel me kútten áweween ttan. Inaamwo ika chómmóng aramas ra ekieki pwe angangen pwee ese efeiengaw nge ewe Paipel a affata pwe ekkewe soupwee ra angang fán emmwenien chónláng mi ngaw. Áwewe chék, Föför 16:16-18 a kapas usun án emén chónláng mi ngaw atufichi emén fépwúl pwe epwe osuni minne epwe fis. Nge neminna ese chúen tufichin  féri ena lupwen ewe chónláng mi ngaw a towu seni.

12. Pwata a efeiengaw ach sótun kapas ngeni ekkewe mi máló?

¹² Ekkewe chónláng mi ngaw ra pwal otupu aramas ren ar etipetiper le fós are kapas eis ngeni chókkewe mi máló. Fán chómmóng, aramas mi chúúpwúl ren málóón attongeer ra tup ren ar ekiek mi mwáál usun ekkewe mi máló. Eli emén souawarawar epwe akkaffat pwóróus mi monomon are epwe itá pwomweni léúwen emén mi fen máló. Ina minne, chómmóng aramas ra lúkú pwe ekkewe mi máló ra chúen manaw me repwe chip ren ar chuuriir. Nge ena sókkun ouruur a chofona me pwal efeiengaw. Pwata? Pún ekkewe chónláng mi ngaw ra tongeni nikáppirú léúwen aramas mi máló me awora ngeni souawarawar pwóróusen ewe mi máló. (1 Samuel 28:3-19) Sia fen káé lón Sópwun 6 pwe ekkewe mi máló ra fen móróló. (Kölfel 115:17) Ina minne, emén mi fós are kapas eis ngeni ekkewe mi máló a fen tupuló ren ekkewe chónláng mi ngaw me a ú ngeni letipen Kot. (Álleani Tuteronomi 18:10, 11; Aisea 8:19) Ina popun, sipwe túmúnúkich me sú seni án ekkewe chónláng mi ngaw kana sókkun ammwon mi efeiengaw.

13. Chómmóng mi piin niwokkusiti ekkewe chónláng mi ngaw ra tufichin met?

¹³ Ekkewe chónláng mi ngaw rese chék otupu aramas nge ra pwal eniwokkusur. Satan me néún kewe chónláng ra silei pwe ‘a mochomoch chök ar fansoun’ me mwen ar repwe ninniiló, iwe iei ra kon kirikiringaw lap seni me lóóm. (Pwärätä 12:12, 17)  Iwe nge, fitengeréú aramas mi piin niwokkusiti ekkena chónláng mi ngaw me lóóm, iei ra tufichin ngaseló seniir. Ifa usun? Met emén a tongeni féri ika mi fen féfféri angangen roong?

14. Ifa usun sipwe ngaseló seni ekkewe chónláng mi ngaw usun chék ekkewe Chón Kraist lón Efisos me lóóm?

¹⁴ Paipel a áiti ngenikich ifa usun sipwe ú ngeni me ngase seni ekkewe chónláng mi ngaw. Ekieki mwo pwóróusen ekkewe Chón Kraist lón Efisos lemanawen ekkewe aposel. Ekkóch me leir iir sourong me mwen ar ra wiliti Chón Kraist. Met ra féri lupwen ra mochen péútaaló angangen roong? Iei alon Paipel: “Chomong me lein chokewe mi föri angangen roong ra uwato nöür kewe puken roong o  keniirela mwen mesen ekewe aramas meinisin.” (Föför 19:19) Ren ar kenaló néúr kewe puken roong are puken magic, ekkena minefé Chón Kraist ra isetiw eú leenien áppirú ngeni aramas mi mochen ú ngeni chónláng mi ngaw ikenái. Aramas mi mochen angang ngeni Jiowa repwe péútaaló mettóch meinisin mi riri ngeni angangen roong. A kapachelong ekkewe puk, kachito, sasing me kél mi apéchékkúla angangen roong me ámmeef ngeniir pwe a ámmeseik me amwarar. Repwe pwal péútaaló ekkewe náná are pisek aramas ra ákkáeá pwe repwe itá túmúnúúr seni mettóch mi ngaw.​—1 Korint 10:21.

15. Met sipwe féri pwe sipwe tufichin ú ngeni ekkewe chónláng mi ngaw?

¹⁵ Iei makkeien ewe aposel Paulus ngeni ekkewe Chón Kraist lón Efisos fitu ier mwirin ar kenaló néúr kewe puken roong are puken magic: “Sia maun ngeni” ekkewe chónláng mi ngaw. (Efisos 6:12) Ekkewe chónláng mi ngaw rese fangetá. Ra chúen mochen nemeni aramas. Iwe, met ekkena Chón Kraist repwe pwal féri? Paulus a erá: “Iteiten fansoun meinisin oupwe lükü Kot pwe ina ämi epetin maun, pwe oupwe tongeni kunu ngeni ekewe föün esefich mi pulopulen ekkei seni ewe Eman mi Ngau.” (Efisos 6:16) Lapólóón péchékkúlelóón ach tittin maun itan lúkú pwal lapólóón ach tufichin ú ngeni ekkewe chónláng mi ngaw.​—Mateus 17:20.

16. Epwe ifa usun sipwe apéchékkúlaló ach lúkú?

¹⁶ Iwe, ifa usun sipwe apéchékkúlaló ach lúkú? Ren ach kákkáé ewe Paipel. Áwewe chék, eú ttit are eppetin sáát epwe núkúchar ika lóngólóngun  a péchékkúl. Iwe, pwal ina chék usun, núkúcharen ach lúkú a alóngólóng wóón úkúkún ach silefichi ewe enlet lón án Kot we Kapas ewe Paipel. Ika sipwe álleani me káé Paipel iteiten rán, iwe ach lúkú epwe péchékkúleló. Ena sókkun lúkú a usun chék eú ttit mi péchékkúl, iwe epwe túmúnúkich seni angangen ekkewe chónláng mi ngaw.​—1 Johannes 5:5.

17. Met a lamot sipwe féri pwe sipwe tufichin ú ngeni ekkewe chónláng mi ngaw?

¹⁷ Met a lamot ekkena Chón Kraist lón Efisos repwe pwal féri? Repwe pwal kútta túmún pún ra nónnóm lón eú telinimw mi ur ren angangen chónláng mi ngaw. Ina minne, Paulus a ereniir: “Oupwe föri ekei mettoch meinisin lon ämi iotek ngeni Kot pwe epwe alisikemi. Oupwe iotek won met oua föri usun Ngünmifel a emwenikemi.” (Efisos 6:18) Iwe, pokiten ei ótót sia nóm lón a pwal ur ren angangen ekkewe chónláng mi ngaw, sipwe ikkiótek ngeni Jiowa ren an túmún pwe sipwe tufichin ú ngeniir. Iwe, a lamot sipwe pani iten Jiowa lón ach kewe iótek. (Álleani Än Salomon Fos 18:10.) Ina minne, sipwe tittingor ngeni Kot: “Angasakem seni ewe mi ngau,” Satan ewe Tefil. (Mateus 6:13) Jiowa epwe pélúweni ach kewe iótek mi pop seni letipach.​—Kölfel 145:19.

18, 19. (a) Pwata sia lúkú pwe sipwe tongeni win lón ach maun ngeni ekkewe chónláng mi ngaw? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis repwe pélú lón ena sópwun mwirin ei?

¹⁸ Ekkewe chónláng mi ngaw ra fókkun efeiengaw. Nge ika sia ú ngeni ewe Tefil me arap ngeni Kot ren ach féfféri letipan ese wor popun sipwe niwokkusitiir. (Álleani James 4:7, 8.) Mi kaúk  péchékkúlen ekkewe chónláng mi ngaw. Ra kúna kapwúng lón fansoun Noa we me repwe pwal kúna ar sáingoon kapwúng lón mwachkkan. (Jutas 6) Chemeni mwo pwe néún Jiowa kewe chónláng mi fókkun péchékkúl ra pwal túttúmúnúkich. (2 King 6:15-17) Ra fókkun mochen sipwe win lón ach fiffiu ngeni ekkewe chónláng mi ngaw. Ra kan ámweirakich pwe sipwe achocho. Ina popun, sipwe fitipach ngeni Jiowa me an we familien chónláng mi tuppwél. Sipwe pwal túmúnúkich seni sókkun angangen roong meinisin me akkapwénúetá ekkewe fén seni án Kot Kapas fansoun meinisin. (1 Petrus 5:6, 7; 2 Petrus 2:9) Ika ina, sia tongeni lúkú pwe sipwe win lón ach maun ngeni ekkewe chónláng mi ngaw.

¹⁹ Nge pwata Kot a mut ngeni ekkewe chónláng mi ngaw ar repwe nónnóm tori iei? Pwata a mutatá féfféringaw an epwe sópwósópwóló nge aramas ra fókkun riáfféú ren? Sipwe kúna pélúwen ekkena kapas eis lón ena sópwun mwirin ei.