Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Munasiñajj wiñayatakïspati?

¿Munasiñajj wiñayatakïspati?

“¡Munasiñasti ninar uñtatawa aqaraki, ukasti qollana ninawa!” (CANT. DE CANT. 8:6)

1, 2. ¿Khitinakas Cantar de los Cantares qellqatat yateqasipjjaspa, ukat kunatsa? (Aka janankir foto uñjjattʼam.)

CASARASIR waynampi noviapampejj wali kusisitaw uñkattʼasipjje. Taqeniw wal munasipjjatap amuyapjjaraki. Jupanakar uñjasajj discurso churir jilatas akhamwa chuymapan saraki: “¿Wiñayatakit ukham munasipjjpachäni?” sasa. Cheqas kunapachatï chacha warmin munasiñajj utji ukhajja, jan walinakan uñjasisas janiw aynachtʼapkaniti. Ukampis jichhürunakanjja, walja casado chacha warminakaw jaljtañar puripjje. Uk uñjañajj ¡wali llakkañawa! Ukatwa waljanejj akham jisktʼasipjje: “¿Munasiñajj wiñayatakïspati?” sasa.

2 Salomón reyejj jakkäna uka tiemponjja, cheqpach munasiñajj janiw utjkänti. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Salomón pachpaw akham säna: “Waranqa chachanakatjja maynikwa aski jaqjja jikjjatta, ukampis janiw mä aski warmsa jikjjatkti. Akakwa nayajj jikjjatta: Diosajj jaqerojj aski luräna, ukampis jaqew jakañapanjja jan waltʼañanaka thaqasiwayi” sasa (Ecl. 7:26-29). Uka urunakanjja, yaqha markat jutir warminakaw israelitanak taypin jakapjjäna. Jupanakasti Baal diosar loqtiri, jan wali sarnaqeri ukhamäpjjänwa. Israelit chachanakas warminakasa jupanakjamaw sarnaqjjapjjäna. Ukatwa Salomonatakejj mä aski jaqe jikjjatañajj chʼamänjja. * Ukampis 20 maranak nayrajja, Salomonajj Cantar de los Cantares librwa qellqäna, ukanjja kunjamsa mä waynampi tawaqompejj munasipjjäna uka toqetwa parläna. Ukatsti kunjamas cheqpach munasiñajja, kunjamsa uñachtʼaysna ukanakatsa parlarakiwa. Ukhamajj uka sarnaqäwit solteronakasa casadonakasa taqeniw yateqasipjjaspa.

CHEQPACH MUNASIÑAJJ UTJIWA

3. Chacha warminakan munasiñajj wiñayatakiw utjaspa sasajja, ¿kunatsa sissna?

3 (Cantar de los Cantares 8:6 liytʼañataki.) Munasiñajj “qollana ninawa” sasaw Salomonajj säna, ¿kunatsa ukham sispachäna? Jehová Diosajj jupjam munasirwa jaqer lurawayi, ukatwa jaqejj munasirirakejja (Gén. 1:26, 27). Kunapachatï Adanajj nayrïr kuti Eva warmir uñjäna ukhajja, wali suma arunakwa arsüna. Evasa Adanan jaraphipat luratätap laykojja, chachapampejj sumwa jikjjatasïna (Gén. 2:21-23). Niyakejjay Jehová Diosajj jaqenakar Jupjama munasir lurawaychejja, ukhamajj chachampi warmimpejj wiñayatakiw munasipjjaspa.

4, 5. ¿Kuna toqetsa Cantar de los Cantares qellqatajj parli?

4 Chachansa warminsa munasiñajj utjaspawa, ukwa Cantar de los Cantares qellqatajj sum qhanañchi. Uka libronjja, mä uwij awatir waynampita, Sunem (jan ukajj Sulem) cheqankir mä tawaqompitwa parli. Mä urojja, sulamitajj Salomonana soldadonakapana campamentop jakʼanwa uva yapunak uñjaskäna. Ukanwa Salomonajj jupar uñjäna. Jupampïñ munasasti, irptayanisinwa suma arunakampi parljjayäna, ukampis sulamitajj awatiriruw munasïna (Cant. de Cant. 1:4-14). Uwij awatir waynajj sulamitar thaqhasaw Salomonan campamentopar purïna, munatapamp jikisisajj kunjsa munasipjje ukwa munasiñ arunakampi sasipjjäna (Cant. de Cant. 1:15-17).

5 Salomonajja, Jerusalén markaruw sulamitar irpasjjäna, ukampis awatirejj qhepapwa munatapar arkäna (Cant. de Cant. 4:1-5, 8, 9). Taqe kunwa Salomonajj sulamitan chuymap lunthatañatak luräna, ukampis inamayakïnwa (Cant. de Cant. 6:4-7; 7:1-10). Jan kun lurirjamäsajja, utaparuw khitjjäna. Ukatsti, sulamitajj munataparuw mä tarujar uñtat jutañapataki jawsäna. Uka arunakampiw Salomonan qʼochupajj tukuyi (Cant. de Cant. 8:14).

6. Khitis parlaski uk amuytʼañajja, ¿kunatsa chʼamäspa?

6 Salomonan qʼochupajja, suma ukat walja yatichäwinakaniwa (Cant. de Cant. 1:1). Qʼochojj kunja suma arunakanisa uk amuyasiñapwa Salomonajj munäna. Ukatwa qʼochupanjja sutinak jan aytkiti. Ukhamïpanwa awisajj khitis parlaski uk yatiñajj chʼamäspa, ukhamäkchi ukasa, khitis parlaski uk amuytʼsnawa. *

“MUNASIÑAMAJJ VINOT SIPANSA JUKʼAMPI MOJJSAWA”

7, 8. ¿Kunjamsa uwij awatirimpi sulamitampejj munasipjjatap uñachtʼayasipjjäna?

7 Sulamitampi uwij awatirimpejj wali munasiña arunakampiw parlasipjjäna. Inas uka arunakajj jichhürunakan mayjächispa. Cheqas 3.000 jila maranak nayraw qellqasïna. Costumbrenakapas jiwasankirit sipansa mayjänwa. Ukhamäkchi ukasa, qawqsa munasipjjäna uk sum amuysna. Amuytʼañataki, sulamitan nayranakapajj palomanakan nayranakapjamawa sasaw uwij awatirejj säna (Cant. de Cant. 1:15). Sulamitasti, munatapan nayranakapajj pä palomanakar uñtasit wali sumawa sarakïnwa (Cantar de los Cantares 5:12 liytʼañataki). Sulamitatakejja, waynan suma color (iris) nayranakapajj chʼiyar palomanakar uñtasitänwa, lechensa jarisipkaspa ukhama.

8 Uwij awatirimpi sulamitampejja, janiw suma uñnaqtʼanïpjjatap laykukejj munasipkänti. Awatiritakejja, kunjam suma arunakampis sulamitajj jaqenakar parlirïna ukaw wali askïnjja (Cantar de los Cantares 4:7, 11 liytʼañataki). Ukatwa akham säna: “Munatajjay, lakamatjja miskʼiw jalaski. ¡Lajjram manqhensti miskʼimpi, lechempiw utji!” sasa. Jupatakejja, munatapan arunakapajj lechjama, miskʼjama wali sumänwa. Ukatsti saskakïnwa: “Munatajjay, jumajj munkañätawa [...]. ¡Jumansti janiw kuna jan walis jikjjataskiti!” sasa. Ukhamasti janiw suma uñnaqtʼanïtap laykukejj sulamitar munaskänti, jan ukasti suma chuymanïtap laykuw munasïna, ukwa uka arunakapat amuysna.

9. 1) ¿Kunjam munasiñas chacha warminakan utjañapa? 2) ¿Kunatsa chacha warminakan munasipjjañapajj wali wakiskirejja?

9 Casado cristianonakatakejja, matrimoniojj janiw aleq contratokïkiti, jan ukasti jupanakajj cheqapuniw munasipjje. ¿Kunjamsa uk uñachtʼayapjje? Nayrïrejj akäspawa: Bibliajj jaqe masimaru munasipjjam sasin siski ukham munasisa (1 Juan 4:8). Payïri: kunjamtï familiasar munasktan uka munasiñ uñachtʼayasisa. Kimsïri: kunjamtï amigonakajj munasipki ukham munasisa (Juan 11:3). Pusïri: chacha warminakajj kunjamtï munasipki ukham munasisa (Pro. 5:15-20). Taqe uka munasiñanakaw chacha warmin utjañapa. Uka munasiñsti arunakampi luratanakampiw uñachtʼayasipjjañapa. Awisajj janis tiemponïpkchinejja, munasipjjañapapuniwa. Ukhamatwa kusisita sum jakasipjjani. Yaqhep markanakan awk taykanakaw khitimpis wawanakapajj casarasipjjani uk amtapjje. Ukham casarasirinakajj janis qalltan uñtʼasipkchïnjja, munasipjjañapawa. Ukhamatwa sum apasipjjani kusisitas jakasipjjarakini.

10. Munasiñ uñachtʼayasiñajja, ¿kunjamsa chacha warminakar yaqha toqet yanaptʼarakispa?

10 Chacha warminakarojja, munasipjjatapajj yaqha toqetwa yanaptʼarakispa. Cantar de los Cantares qellqatarjamajja, Salomonajj sulamitar qorita qollqeta aretenaka lurarapipjjäma sänwa. Ukatsti sarakïnwa: ‘Phajjsir uñtatjama wali suma, Intjama suma kʼajkirïtawa’ sasa (Cant. de Cant. 1:9-11; 6:10). Ukhamsa Salomonajj siskchïnjja, sulamitajj uwij awatiriruw munasïna. Munatapat jayankkchïna ukasa, ¿kunas Salomonampi jan apayasiñatakejj yanaptʼpachäna? (Cantar de los Cantares 1:2, 3 liytʼañataki.) Uwij awatirin suma arunakap amtañaw yanaptʼäna. Munatapan arunakapajj ‘vinot sipansa jukʼampi mojjsänwa’, arunakap amtañajj perfumat aceitempi pʼeqepar uskusiñat sipansa jukʼamp sumänwa (Sal. 23:5; 104:15). ¿Kunsa chacha warminakajj yateqasipjjaspa? Sapa kutiw munasiñ arunakamp parlasipjjañapa. Ukham lurapjjani ukhajja, jukʼampiw munasipjjani, janirakiw jaljtañarus puripkaniti.

MUNASIÑ JAN ALEQ UKHAMATAK SARTAYAÑÄNITI

11. ¿Kunsa casarasiñ munir wayn tawaqonakajj sulamitat yateqasipjjaspa?

11 Cantar de los Cantares qellqatan parlki uka sulamita tawaqotjja, casarasiñ munir wayn tawaqonakajj yateqapjjarakispawa. Sulamitajj janiw Salomonar munkänti, ukatwa palacionkir warminakarojj akham säna: ‘Jan munasiñaj sartayapjjestati, janirak munasiñarus wiytapjjestati, jupapachpaw uka toqer saraskani’ sasa (Cant. de Cant. 2:7; 3:5, NM). Sulamitan uka arunakapat ¿kunsa yateqsna? Casarasiñataki aleq ukhamaki parlañ qalltañajja janiw walïkiti. Jan ukasti, casarasiñ munapki ukanakajja, cheqpachapuni munasipkani ukar jikjjatañatakejj pacienciampiw suytʼapjjañapa.

12. ¿Kunatsa sulamitajj uwij awatirir munasïna?

12 ¿Kunatsa sulamitajj uwij awatirir munaspachäna? Waynasti jupatakejj suma uñnaqtʼanïnwa. Munatajajj mä ‘tarujar’ uñtatawa sasaw säna. Ukatsti amparanakapajj ‘qori anillonakjam’ wali chʼamaniwa sänwa. “Kayunakapasti marmolat lurat sayirinakjamawa” sarakïnwa. Wali chʼamani suma uñnaqtʼani ukhamäkchïnsa, sulamitajj Dios chuymätap layku, ukhamarak suma chuymanïtap laykuw uwij awatirirojj munasïna. Ukatwa akham säna: “Munatajajj yaqha qoqanak taypinkir mansano aljamawa” sasa (Cant. de Cant. 2:3, 9; 5:14, 15).

13. ¿Kunatsa uwij awatirejj sulamitar munasïna?

13 Sulamitajj wali suma uñnaqtʼanïnwa. Ukatwa Salomonas jupampïñ munäna. Uka tiempotakejja, Salomonajj ‘60 reynanakani, 80 uñtʼatanakani ukhamänwa, tawaqonakas jan jaktʼkayarakïnwa’, (NM). ¿Uwij awatirejj uñnaqtʼapatakti sulamitar munaspachäna? Janiwa. Sulamitajj Jehová Diosaruw munasïna ukat altʼat chuymanïnwa. Ukatwa ‘Sarón sat cheqankir aleq panqarakïtwa’ sasin säna. Ukampis uwij awatirejj wali askitwa jupar uñjäna, ukatwa akham säna: “Munatajajj chʼaphinak taypinkiri rosa panqarjamawa” sasa (Cant. de Cant. 2:1, 2; 6:8).

14. ¿Kunsa casarasiñ munirinakajj uwij awatirimpita sulamitampit yateqasipjjaspa?

14 Bibliajja, cristianonakarojj Diosar ‘iyawsirimpikiw’ casarasipjjañama sasaw ewjjtʼi (1 Cor. 7:39). Ukhamasti mä cristianojja, Jehová Diosar munasiri ukat bautisat jilat kullakampikiw casarasiñatak parlañapa. ¿Kunatsa ukajj wali wakiskirejja? Jakäwinjja kunayman jan waltʼäwinakaw utji. Ukampis chachasa warmisa Jehová Diosampi sum apasipjjani ukhajja, kusisitaw jakasipjjarakini. Ukhamasti, jumatï casarasiñ munsta ukhajja, uwij awatirimpita sulamitampitwa yateqasiñama. Jehová Diosar munasiri suma chuymani jilat kullakwa casarasiñatakejj thaqhañama.

Cristianonakajja, Diosar jan servirinakampejj janiw casarasiñatakejj parlapkiti (14 tʼaqa uñjjattʼäta)

MUNATAJAJJ ‘MÄ SUMA IMAT YAPJAMAWA’

15. Casarasiñatak parlat cristianonakajja, ¿kunsa sulamitat yateqasipjjaspa?

15 (Cantar de los Cantares 4:12 liytʼañataki.) Munatajajj ‘mä suma imat yapjamawa’ sasaw uwij awatirejj säna, ¿kunatsa ukham sispachäna? Kunattejj juparukiw sulamitajj munasïna, ukatwa ukham säna. Niyakejjay jupampi casarasiñatak parlatächïnjja, janiw sulamitajj Salomonar iyawskänti. Mä ‘perqjamänwa’ janiw taqen mantkay ‘punkükänti’ (Cant. de Cant. 8:8-10). Casarasiñatak parlat cristianonakajj ukhamarakiw maynimpik parlapjjañapa, janipuniw yaqhanakarojj chuyma churapjjañapäkiti.

16. Casarasiñatak parlatanakajja, ¿kunsa Cantar de los Cantares qellqatat yateqapjjaspa?

16 Mä urojja, uwij awatirejj ‘pasiytʼir sarañäni’ sasaw sulamitar säna. Ukampis jilanakapajj janiw khitañ munapkänti, jan ukasti uva yapu uñjiriw khitapjjäna. ¿Kunatsa ukham lurapjjpachäna? ¿Janit sulamitar confiyapkpachäna? ¿‘Awatirimpejj jan walinakwa lurapjjaspa’ sasat amuyapjjpachäna? Janiwa. Antisas jan walinakatwa jarkʼaqañ munapjjäna (Cant. de Cant. 1:6; 2:10-15). ¿Kunsa ukajj yatichistu? Casarasiñatak parlatanakajja, Jehová Dios nayraqatan qʼom sarnaqañatakiw chʼamachasipjjañapa. Janipuniw jaqenakajj jan utjki uka cheqanakan panipak sarnaqapjjañapäkiti. Munasiñampi uñjasipjjañapajj walikïskchisa, janipuniw jan walinak lurapjjañapäkiti.

17, 18. ¿Kunsa Cantar de los Cantares qellqatat yateqawayta?

17 Casado chacha warminakajj wiñayatak kusisit jakasipjjaspa ukwa Jehová Diosajj muni. Kunapachatï mä chachampi warmimpi casarasipki ukhajja, wal munasipjje. Ukampis jan jaljtañar puriñatakejja, munasiñ utjaskakiñapatakiw chʼamachasipjjañapa (Mar. 10:6-9).

18 Casarasiñ munsta ukhajja, khitirutï taqe chuym munaskäta ukaruw thaqhañama. Jikjjatäta ukhajja, panpachaniw munasiñ utjaskakiñapatak chʼamachasipjjañama. Kunjamtï Cantar de los Cantares qellqatan uñjawayktanjja, cheqpach munasiñajj utjiwa, wiñayatakirakïspawa. Uka munasiñasti ninar uñtataw aqe, ukasti “qollana ninawa” (Cant. de Cant. 8:6).

^ tʼaqa 2 La Atalaya enero 15, 2007, 31 jana uñjjattʼäta.

^ tʼaqa 6 Perspicacia para comprender las Escrituras, mayïr libron “Puntos sobresalientes del Cantar de los Cantares” sat recuadro 421 janan uñjjattʼäta.