Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

NGANI JAKULIJIGANYA 3

Yehofa Akusatukamuchisya Kuti Yindu Yitujendeleje Chenene

Yehofa Akusatukamuchisya Kuti Yindu Yitujendeleje Chenene

“AMBUJE ŵaliji ni Yosefe. . . , soni ŵayipele upile yindu yosope yiŵapanganyaga.”—GEN. 39:2, 3.

NYIMBO NA. 30 Atati Ŵangu, Mlungu Jwangu Soni Mjangu

YACHITULIJIGANYE a

1-2. (a) Ligongo chichi ngatukusasimonga ni yakusawusya yatukusasimana nayo? (b) Ana chitukambilane chichi munganiji?

 ŴAKUTUMICHILA ŵa Yehofawe, ngatukusasimonga patukusimana ni yakusawusya. Tukusamanyilila yajikusasala Baibulo kuti, “Tukusosekwa kupilila yakusawusya yejinji kuti tukajinjile mu Uchimwene wa Mlungu.” (Mase. 14:22) Tukusamanyililasoni kuti yakusawusya yetu yine nganiyiŵa yimasile apano, nambo yichimala m’chilambo chasambano mwele “chiwa ngasichipagwasoni. Ngasipapagwasoni yakutesya chanasa, kulila kapena kupikana kupweteka. Yindu yakala yosope yeneyi yichiŵa yili yimasile.”—Chiw. 21:4.

2 Yehofa jwangatuchenjela mwakusimonjesya pa yakusawusya yatukusasimana nayo. Nambope, jwalakwe akusatukamuchisya kuti tukomboleje kuyipilila. Kwende tulole yajwasasile ndumetume Paulo kwa Aklistu ŵa ku Loma. Chandanda, jwalakwe jwasasile yakusawusya yajwasimanaga nayo nambosoni yaŵasimanaga nayo Aklistu achimjakwe. Kaneko jwalembile kuti, “Tukuyipunda yosopeyi ni chikamuchisyo cha jwele jwakusatunonyelajo.” (Alo. 8:35-37) Yeleyi yikugopolela kuti Yehofa mpaka atendekasye yindu kutujendela chenene atamose patukusimana ni yakusawusya. Kwende tulole yajwatesile Yehofa pakumkamuchisya Yosefe kuti yindu yimjendele chenene soni yampaka atende jwalakwe pakwakamuchisya wawojo.

YINDU PAYICHENJILE MWANGAJEMBECHEYA

3. Ana ni yindu yapi yangayijembecheya yajwasimene nayo Yosefe?

3 Yakobo jwatendaga yiliyose yakakombwele pakulosya kuti ŵamnonyelaga mnope Yosefe juŵaliji mwanache jwakwe. (Gen. 37:3, 4) Yeleyi yatendekasisye kuti achakulugwe Yosefe amtendeleje jelasi. Upile pawapatikene, jemanjaji ŵamsumisye Yosefe kwa ŵandu ŵamalonda ŵa ku Midiyani. Mwamti ŵamalondaŵa ŵamjigele Yosefe ni kwenda najo ulendo welewu mpaka kuja kwika ku Iguputo. Ali ayiche kweleko ŵamalonda ŵala ŵamsumisyesoni Yosefe kwa Potifala juŵaliji jwamkulungwa jwa asilikali ŵaŵamlolelaga Falawo. Apatu yindu yachenjile mwachitema mnope pa umi wa Yosefe. Kutyoka pakuŵa mwanache juŵamnonyelaga mnope babagwe, ni kwika pakuŵa kapolo jwa mundu jwa ku Iguputo.—Gen. 39:1.

4. Ana ni yakusawusya yapi yampaka tusimane nayo yampaka yitutendekasye kulagasika mpela muyaŵelele ni Yosefe?

4 Baibulo jikusati, “yindu yakusakala yikusamtendechela jwalijose.” (Jwak. 9:11, Holy Bible—Easy-to-Read Version) Ndaŵi sine tukusasimana ni yakusawusya yakusimana nayosoni “ŵandu wosope.” (1 Akoli. 10:13) Mwinesoni mpaka tusimaneje ni yakusawusya ligongo lyakuti tuli ŵakumkuya ŵa Yesu. Mwachisyasyo, ŵane mpaka atunyosyeje, kutusisya, atamosesoni kutulagasya ligongo lya chikulupi chetu. (2 Tim. 3:12) Nambotu, chinga akusimana ni yakusawusya yamtuli, Yehofa mpaka ŵakamuchisye kuti akombole kuyipilila. Ana jwalakwe jwatesile chamtuli yeleyi kwa Yosefe?

Yehofa ŵamkamuchisye Yosefe kuti yindu yimjendele chenene atamose kuti ŵamsumisye mpela kapolo kwa Potifala ku Iguputo (Alole ndime 5)

5. Ana Potifala jwasasile kuti ŵani ŵaŵamkamuchisyaga Yosefe kuti yindu yimjendeleje chenene? (Genesesi 39:2-6)

5 Aŵalanje Genesesi 39:2-6. Potifala jwamanyilile kuti Yosefe ali mnyamata jwalunda soni jwakulimbichila masengo. Jwamanyililesoni ligongo lyakwe Yosefe jwaliji jwakulekangana ni ŵane. Potifala jwamanyilile kuti Yehofa “ŵayipele upile yindu yosope yiŵapanganyaga” Yosefe. b Mwamti kaneko ŵamŵisile Yosefe kuti aŵe kapitawo jwa mnyumba mwakwe. Jwayikenesoni pakumŵika Yosefe kuŵa jwamkulungwa jwakulolela chipanje chakwe chosope cha mnyumba mwakwe. Yeleyitu yatendekasisye kuti yindu yimjendeleje chenene Potifala.

6. Ana komboleka kuti Yosefe jwapikanaga uli pajwasimanaga ni yakusawusya?

6 Aganichisye mwajwapikanilaga Yosefe. Ana ni chindu chapi chaŵachisakaga mnope jwalakwe? Ana chaliji kunonyeledwa soni kupedwa yindu yine yambone ni Potifala? Ngatukukayichila kuti chaŵasakaga mnope Yosefe chaliji kugopoledwa kuti awujile kwa babagwe. Atamose kuti Yosefe jwapochele maudindo gejinji, nambope jwalakwe jwaliji chiŵela kapolo jwa mundu jwele nganamtumichilaga Yehofa. Nambo Yehofa nganamtendekasya Potifala kuti amgopole Yosefe. Soni yaliji yakuti Yosefe chasimane ni yakusawusya yekulungwa mnope.

NAGA YINDU YIKUSAKALA MNOPE

7. Ana yindu yapitilisye chamtuli kusakala mnope paumi wa Yosefe? (Genesesi 39:14, 15)

7 Mpela mwakuŵechetela pa Genesesi chaputala 39, ŵamkwakwe Potifala ŵamnonyele Yosefe soni mwakuwilisyawilisya ŵamkanganichisyaga kuti agone najo. Nambo Yosefe jwakanaga. Pambesi pakwe, ŵamkwakwe Potifala ŵatumbile mnope mwamti ŵamlambuchisye Yosefe kuti ŵasakaga kwakamulila. (Aŵalanje Genesesi 39:14, 15.) Potifala paŵagambile kupikana yeleyi, ŵamŵisile Yosefe mundende, muŵatemi kwa yaka yingapo. (Gen. 39:19, 20) Ana ndende jakwe jaliji jamtuli? Liloŵe lya Chihebeli liŵalikamulichisye masengo pakwamba ya ndende ja Yosefe mpaka ligopolelesoni “m’chisime” kapena “mwisimbo.” Yeleyi yikugopolela kuti jwalakwe jwaliji m’malo ga chipi soni jwayiwonaga kuti nganakola chembecheyo chilichose. (Gen. 40:15.) Nambosoni Baibulo jikusalosya kuti Yosefe ŵamtaŵile sajo syakwe soni lukosi lwakwe ŵalutaŵile ni yisyano. (Sal. 105:17, 18) Yindu yapitilisye kusakala mnope paumi wa Yosefe. Jwalakwe jwatyosile pakuŵa kapolo jwakudalilichika ni kuŵa mkayidi jwakutuluka mnope.

8. Ana ngatukusosekwa kukayichila ya chichi, atamose kuti yakusawusya yetu yiyiche pakusakala mnope?

8 Ana pakwete pasimene ni yakusawusya yayayiche pakusakala mnope atamose kuti ŵapopelaga kutyochela pasi pamtima? Yeleyi mpaka yitendekwe nditu. Yehofa jwangatuchenjela mwakusimonjesya patukusimana ni yakusawusya mchilambo cha Satanachi. (1 Yoh. 5:19) Atamose yili myoyo, nambope nganaŵa akayichile maloŵe gakuti Yehofa akusamanyilila chenene yindu yosope yayikwatendechela soni jwalakwe akusasamala ya wawojo. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Konjechesya pelepa, jwalakwe jwasasile kuti, “Une ngasinamleka, soni ngasinamjasa ata panandi.” (Aheb. 13:5) Yehofa mpaka ŵakamuchisye kuti akombole kupilila atamose payikuwoneka kuti pangali jwampaka atukamuchisye. Kwende tulole mwayatendechele yeleyi kwa Yosefe.

Yehofa nganamleka Yosefe pajwaliji mundende mwamti ŵaŵichidwe kuŵa jwakwalolela achikayidi wosope (Alole ndime 9)

9. Ana chichi chachikulosya kuti Yehofa ŵamkamuchisyaga Yosefe pajwaliji mundende? (Genesesi 39:21-23)

9 Aŵalanje Genesesi 39:21-23. Atamose pandaŵi jakusawusya jaŵaŵichidwe Yosefe mundende, Yehofa ŵamkamuchisye jwalakwe kuti yindu yimjendele chenene. Ana Yehofa jwatesile chatuli yeleyi? Mkupita kwandaŵi, jwamkulungwa jwakulolela achikayidi jwatandite kumdalila soni kumchimbichisya Yosefe, mpela muŵatendelagasoni ni Potifala. Pambesi pakwe, jwalakwe jwamŵisile Yosefe kuŵa jwakwalolela achikayidi achimjakwe. Mwamti Baibulo jikusasala kuti, “Jwamkulungwa jwa akayidi nganalolela kandu kalikose kakaliji m’myala mwa Yosefe.” Sambanotu Yosefe ŵakwete masengo gaŵakamulaga. Pelepatu yindu yachenjile kwa jwalakwe mwangajembecheya. Ana yakomboleche chamtuli kuti mkayidi juŵamlambuchisye kuti ŵasakaga kumkamulila jwamkongwe jwa nduna ja mwenye apochele udindo welewu? Kwanga kwakwe kukusimanikwa pa Genesesi 39:23 papakusati, “Pa chindu chilichose chaŵapanganyaga Yosefe, AMBUJE ŵachipaga upile.”

10. Alondesye ligongo lyakwe Yosefe nganaganichisyaga kuti yindu yichimjendelasoni chenene.

10 Alinjesoni kuganichisya muŵapikanilaga mumtima Yosefe. Panyuma pakumlambuchisya magambo soni kumŵika mundende, ana akuganisya kuti Yosefe jwamanyililaga kuti yindu yichimjendela chenene? Ana Yosefe jwasachililaga mnope chichi? Ana jwasakaga kuti jwamkulungwa jwakulolela achikayidi amnonyeleje? Komboleka kuti Yosefe jwasakaga magambo gakwe gali gamasile soni jwasakaga kuti amgopole. Jwalakwe jwayikene pakumŵenda mkayidi mjakwe juŵaliji ali asigele panandi kugopoledwa kuti akaŵechete ni Falawo mmalo mwa jwalakwe kuti nombe amkoposye mundendemo. (Gen. 40:14) Nambope munduju ali amkopwesye nganamsalila Falawo yaŵamtumile Yosefe yila ndaŵi jijojo. Yakuyichisya yakwe Yosefe jwaŵelepe mundende kwa yaka yakupunda yiŵili. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Nambope, Yehofa jwapitilisye kumkamuchisya jwalakwe kuti yindu yimjendele chenene. Ana jwatesile chamtuli yeleyi?

11. Ana Yehofa ŵampele Yosefe lunda lwamtuli? Ana yeleyi yakwanilisye chamtuli chakulinga cha Yehofa?

11 Yosefe pajwaliji mundende, Yehofa ŵamtendekasisye mwenye jwa ku Iguputo kusagamila sagamisi siŵili. Falawo jwasakaga kumanyilila ngopolelo ja sagamisisyo. Mwenyeju paŵayimanyi kuti Yosefe mpaka akombole kugopolela sagamisisyo, ŵatumisye mundu kuti akamjigale jwalakwe. Yehofa ŵamkamuchisye Yosefe kuti akombole kugopolela sagamisisyo soni Falawo jwakamulene ni malangiso gakamuchisya gaŵapeleche Yosefe. Pakuyiwona kuti Yehofa ŵamkamuchisye Yosefe, Falawo ŵamsagwile jwalakwe kuti aŵe jwakulolela yakulya m’chilambo chosope cha Iguputo. (Gen. 41:38, 41-44) Kaneko kwapali sala jajayiche mpaka ku Kanani kuŵatyochele Yosefe. Apatu Yosefe jwaliji pamalo gambone gakuti ŵakulupusye ŵachinasi ŵakwe, yayakamuchisye kuti awukulupusye msela waŵapagwile Mesiya.

12. Ana Yehofa ŵatesile yamtuli kuti yindu yimjendeleje chenene Yosefe?

12 Aganichisye yakusawusya yaŵasimanaga nayo Yosefe paumi wakwe. Ana ŵani ŵaŵatendekasisye kuti Potifala atende chidwi ni Yosefe juŵaliji kapolo wamba? Ana ŵani ŵaŵatendekasisye kuti jwamkulungwa jwakulolela achikayidi amtendele yindu yambone Yosefe juŵaliji mkayidi wamba? Ana ŵani ŵaŵamtendekasisye Falawo kusagamila soni ŵaŵamkamuchisye Yosefe kuti akombole kugopolela sagamisisyo? Ana ŵani ŵaŵamlimbikasisye Falawo kuti amsagule Yosefe kuŵa jwakulolela yakulya mchilambo chosope cha Iguputo? (Gen. 45:5) Ngatukukayichila kuti Yehofa ni juŵatendekasisye kuti yindu yimjendele chenene Yosefe. Atamose kuti achalongo achimjakwe ŵa Yosefe ŵasakaga kumwulaga, Yehofa jwachenjile yeleyi ni chakulinga chakuti akwanilisye chakulinga chakwe.

YAKUSATENDA YEHOFA PAKWAKAMUCHISYA KUTI YINDU YAJENDELEJE CHENENE

13. Ana Yehofa akusatukamuchisya pachikutendekwa chilichose chatukusasimana nacho? Alondesye.

13 Ana yayamtendechele Yosefe yikutujiganya chichi? Ana Yehofa akusajigala mbali pachakutendekwa chilichose chatukusasimana nacho? Ana jwalakwe ni jwakusatendekasya yindu yosope yatukusasimana nayo paumi wetu, mwamti yakusakala yosope yatukusasimana nayo yikusatendekwa pamagongo gambone? Iyayi. Baibulo jangasala yeleyi. (Jwak. 8:9; 9:11) Nambope yatukumanyilila yili yakuti patukusimana ni yakusawusya Yehofa akusamanyilila soni akusapikana kulila kwetu patukuŵenda chikamuchisyo kwa jwalakwe. (Sal. 34:15; 55:22; Yes. 59:1) Konjechesya pelepa Yehofa akusatukamuchisya kupilila yakusawusya yetu mwamti yindu yikusatujendelaga chenene. Ana akusatenda chamtuli yeleyi?

14. Ana Yehofa akusatukamuchisya chamtuli patukulagasidwa?

14 Litala limo lyakusatukamuchisya Yehofa lili kutulimbikasya pandaŵi jakuŵajilwa. (2 Akoli. 1:3, 4) Yeleyi ni yayamtendechele m’bale jwine lina lyakwe Eziz, jwakusatama ku Turkmenistan. Jwalakwe ŵamlamwile kuti akatame kundende yaka yiŵili ligongo lya chikulupi chakwe. Jwalakwe jwasasile kuti,“Kundaŵi kwa lisiku lya magambo gangu, m’bale jwine jwandosisye lilemba lya Yesaya 30:15, lyalikusati, ‘Chimchikolasoni machili naga mkutenda yindu mwakuwusimana mtima, soni naga mkulosya chikulupi.’ Lilembali lyangamuchisye mnope kuŵa mundu jwakuwusimana mtima soni kuti namdalileje mnope Yehofa pachilichose. Kuganichisya mwakusokoka lilembali kwangamuchisye kuti ngombole kupilila pa ndaŵi janaliji mundende.” Ana mpaka ajikumbuchile ndaŵi jele Yehofa jwakamuchisye soni kwalimbikasya paŵasosechelaga chikamuchisyo?

15-16. Ana alijiganyisye chichi pa yindu yaŵasimene nayo Mlongo Tori?

15 Patukulola munyuma pa yakusawusya yatusimene nayo, ni patukusapikanichisya kuti Yehofa aŵele ali mkutukamuchisya mundaŵi jakusawusyaji. Mlongo jwine lina lyakwe Tori jwakuweni kukwanilichikwa kwa mfundo jeleji. Mwanache jwakwe jwamlume jwaŵele ali mkulwala ulwele wa kansa kwa yaka 6 mpaka pajwawile. Kusala yisyene, mlongoju jwalagasiche mnope nganisyo, mwamti jwasasile kuti, “Pangali chindu chakupweteka mnope mpela chelechi kwa uneji nangolo jwamkongwe.” Jwasasilesoni kuti, “Achinangolo ŵane mpaka anjitichisye kuti kumwona mwanache jwakwe ali mkulaga mnope ni ulwele kukusaŵa kwakupweteka mnope kupunda yikaŵe kuti ugwejo ni jwawukulwala.”

16 Atamose kuti Tori jwasimene ni yakusawusya yakupweteka mnope, jwalakwe jwaganichisyaga yaŵatendaga Yehofa pakumkamuchisya. Jwalakwe jwasasile kuti, “Pajwalwalaga mwanache jwangu, Yehofa jwangamuchisye mwachinonyelo. Mwachisyasyo, atamose kuti Mason jwalwalaga mnope mwamti nganakombolaga kuwonegana ni ŵandu ŵayiche kukumlola, nambope abale ni alongo nganaleka kwika kukumlola. Jemanjaji ŵajendaga ulendo welewu pagalimoto kwika kuchipatala. Mwamti ndaŵi syosope paŵaga mundu jwakuti atukamuchisyeje. Nambosoni jemanjaji ŵatupaga yindu yatwasosechelaga. Atamose pandaŵi jakusawusya mnope twapatagape yindu yatwasosechelaga. Yehofa wamkamuchisye Mlongo Tori kuti akombole kupilila, soni ŵatesile yakulandanayi ni Mason.—Alole libokosi lyakuti “ Yehofa Akusatupa Yindu Yatukusosechela.”

AKALIŴALILAGA YINDU YAŴATENDELE YEHOFA

17-18. Ana chichi champaka chitukamuchisye kumanyilila soni kuyamichila yakutenda Yehofa pakutukamuchisya patukusimana ni yakusawusya? (Salimo 40:5)

17 Aŵalanje Salimo 40:5. Ŵandu ŵakusakwela matumbi chakulinga chawo chikusaŵa kuja kwika penani palitumbilyo. Nambope, pakukwela litumbilyo mpaka ayiche malo gane gampaka ajime kuti asangalale ni yindu yakusalala yakuyiwona. Mwakulandana ni yeleyi, ndaŵi syosope apateje ndaŵi jakwima ni ganichisya kaje yakuti pakwakamuchisya Yehofa kuti akombole kupilila atamose kuti akusimana ni yakusawusya. Lisiku lililyose palikumala aliwusyeje kuti, ‘Ana lelo Yehofa ambele upile mmatala gapi? Atamose kuti yakusawusya yanguyi yipalipe, ana Yehofa akungamuchisya chamtuli kuti ngombole kuyipilila?’ Aganichisyeje ni kulola naga mpaka apate atamose chindu chimpepe chatesile Yehofa pakwakamuchisya.

18 Yisyene kuti mpaka apopeleje kuti yakusawusya yawo yimale. Kutenda yeleyi nganikuŵa kulemwa. (Afil. 4:6) Nambope tukusasosekwasoni kutendaga chidwi ni yindu yambone yayikututendechela apano. Chakusangalasya mnope chili chakuti, Yehofa asasile kuti chachitulimbisya soni kutukamuchisya kuti tukombole kupilila. Myoyo, ndaŵi syosope ayamichileje yakusatenda Yehofa pakwakamuchisya. Kutenda yeleyi kuchakamuchisya kuti aloleje yakutenda Yehofa pakwakamuchisya kuti yindu yajendeleje chenene mpela mwajwatendele Yosefe atamose kuti jwasimanaga ni yakusawusya.—Gen. 41:51, 52.

NYIMBO NA. 32 Aŵe Kumbali ja Yehofa

a Patukulimbana ni yakusawusya yine yakwe, yikusaŵa yakusawusya kuyiwona kuti Yehofa akutukamuchisya kuti yindu yitujendeleje chenene. Mpaka tuganisyeje kuti yindu mpaka yitujendele chenene payimasile yakusawusya yetuyo. Nambope yindu yajwasimene nayo Yosefe mpaka yitujiganye chindu chakusosekwa mnope. Yehofa mpaka atukamuchisye kuti yindu yitujendele chenene atamose patukulaga mnope ni yakusawusya yatukusimana nayo. Nganiji chijilondesye mwampaka atendele yeleyi Yehofa.

b Baibulo jikusasala mu ndime syamnono ya kuchenga kweleku kwa umi wa Yosefe pajwaliji ku ukapolo. Nambope, komboleka kuti yeleyi yatendekwaga kwa yaka yejinji.