JW.ORG
Avahi (opens new window)
Kumi ʼi Te JW.ORG
ʼULUAKI PASINA
AKONAKI FAKATOHI-TAPU
Te ʼu Tali Ki Te ’u Fehu’i Fakatohi-Tapu
Ako Tohi-Tapu
Te ʼu Meʼa Gaue Ki Te Ako
Kau Tupulaga
TOHI
Te Tohi-Tapu
Nusipepa
Tohi Mo Kaupepa
Alatike Hokohoko
Kaupepa Ako
Guidelines
Te Minisitelio ʼo Te Puleʼaga
Televisio JW
ʼAta Viteo
Musika
Te ʼu Gaoʼi Fakatohi-tapu
Te ʼu Fakamatala ʼi Te Tohi-Tapu Neʼe Lau
Tanaki’aga Tohi ’i Te Neti (opens new window)
IA MATOU
Fehuʼi ʼe Fai Tuʼumaʼu
Fakaʼui Hau ʼAʼahi
Faitohi Mai
Mamata ’Amatou Pilo
ʼAmatou Fono
Fakamanatu
ʼAmatou Fakatahi Lalahi
Gaue
Te ʼu Faifakamatala
ʼI Te Malamanei Katoa
Meʼa ʼOfa (opens new window)
AVAHI (opens new window)
JW.ORG

Kau Fakamo’oni ’a Sehova

Filifili he lea Faka'uvea Avahi (opens new window)
  • ʼULUAKI PASINA
  • AKONAKI FAKATOHI-TAPU
    • Akonaki Fakatohi-Tapu
      • Te ʼu Tali Ki Te ’u Fehu’i Fakatohi-Tapu
      • Ako Tohi-Tapu
      • Te ʼu Meʼa Gaue Ki Te Ako
      • Kau Tupulaga
  • TOHI
    • Te ʼu Tohi Neʼe Filifili
      • Te Tohi-Tapu
      • Nusipepa
      • Tohi Mo Kaupepa
      • Alatike Hokohoko
      • Televisio JW
      • ʼAta Viteo
      • Musika
      • Te ʼu Gaoʼi Fakatohi-tapu
      • Te ʼu Fakamatala ʼi Te Tohi-Tapu Neʼe Lau
      • Kaupepa Ako
      • Guidelines
      • Te Minisitelio ʼo Te Puleʼaga
      • Tanaki’aga Tohi ’i Te Neti (opens new window)
  • IA MATOU
    • ʼO ʼUhiga Mo Te Kau Fakamoʼoni ʼa Sehova
      • Fehuʼi ʼe Fai Tuʼumaʼu
      • Fakaʼui Hau ʼAʼahi
      • Faitohi Mai
      • Mamata ’Amatou Pilo
      • ʼAmatou Fono
      • Fakamanatu
      • ʼAmatou Fakatahi Lalahi
      • Gaue
      • Te ʼu Faifakamatala
      • ʼI Te Malamanei Katoa
      • Meʼa ʼOfa (opens new window)
  1. Te ʼu Tohi Neʼe Filifili
  2. Tohi Mo Kaupepa
  3. Kua Pule Ia Te Puleʼaga ʼo Te ʼAtua!

’E ke fia lau koa te alatike ’aeni ’i te %%?

 KAPITE 12

ʼE Fakatuʼutuʼu Ia Te Tauhi Ki “Te Atua o Te Tokalelei”

ʼE Fakatuʼutuʼu Ia Te Tauhi Ki “Te Atua o Te Tokalelei”

FAKATUʼUTUʼU ʼO TE KAPITE

ʼE fakatuʼutuʼu mamalie e Sehova ia tana hahaʼi

1, 2. Kotea te fetogi neʼe fai ki Te Tule Leʼo ʼo te mahina ʼo Sanualio 1895, pea neʼe feafeaʼi te ʼu tehina ʼi te fetogi ʼaia?

 NEʼE fiafia ʼaupito ia te tehina ko John A. Bohnet ʼi te temi ʼae neʼe ina maʼu ai tana nusipepa Te Tule Leʼo ʼo te mahina ʼo Sanualio 1895. Neʼe ina tokagaʼi ia te meʼa foʼou ʼi tona takafi, neʼe ko te pakī ʼo te tule ʼe ina fakamalamagia te lagi ʼe afasia pea mo te tai ʼe tokakovi. Neʼe fakaha ʼi te nusipepa ia te fetogi ʼaia ʼi te kupu tafitō ʼae “Tatatou Takafi Foʼou.”

2 ʼI tana fiafia ʼaia, neʼe faitohi ia te tehina ko Bohnet ki te tehina ko Russell. Neʼe ina tohi fenei: “ ʼE au fiafia ʼi taku sio ʼae ki te matalelei ʼo TE TULE LEʼO.” Ko te tahi tehina agatonu ko John H. Brown, neʼe ina tohi fenei ʼo ʼuhiga mo te pakī ʼaia: “Neʼe au fiafia ʼaupito ʼi taku sio ʼae ki te pakī, ia te tuʼu malohi ʼo te tule leʼo, logo la te ʼu peau pea mo te afā.” Ko te takafi foʼou ʼaia neʼe ko te ʼuluaki fetogi ʼae neʼe sio ki ai te ʼu tehina ʼi te taʼu ʼaia, pea neʼe mole gata ai. ʼI te mahina ʼo Novepeli, neʼe fakaha age kia natou te tahi fetogi maʼuhiga ka fai.

3, 4. Kotea te fihifihia neʼe talanoa ki ai ʼi Te Tule Leʼo ʼo te ʼaho 15 ʼo Novepeli 1895, pea kotea te fetogi maʼuhiga neʼe fakaha ai?

3 Ko te alatike loaloaga neʼe ta ʼi Te Tule Leʼo ʼo te ʼaho 15 ʼo Novepeli 1895, neʼe talanoa ai ki te fihifihia. ʼI te kokelekasio ʼo te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu, neʼe hoko ai ni maveuveu he neʼe tautau fihi te ʼu tehina ʼi tanatou fia iloʼi pe ko ai ʼae ʼe tonu ke ina takitaki ia te kokelekasio. Moʼo tokoni ki te ʼu tehina ke mole natou maʼu ia te manatu fakataupiepie ʼaia ʼae ʼe fakatupu maveuveu, neʼe fakatatau ʼi te alatike ʼaia ia te kokelekasio ki he vaka. Pea neʼe fakaha lelei ai ko te ʼu tehina takitaki neʼe mole natou teuteuʼi te kokelekasio ki te temi ʼae ka hoko ai he ʼu faigataʼaia. Kotea ʼae neʼe tonu ke fai?

4 Neʼe ui ʼi te alatike, ko te kapiteni ʼo te vaka ʼe tonu ke ina vakaʼi pe ʼe maʼu ai ia meʼa fuli ki te haofaki pea mo iloʼi e te kauvaka ia te meʼa ʼe tonu ke natou fai moka hoko he afā. ʼO toe feia, ko te ʼu tehina takitaki ʼo te kautahi neʼe ʼaoga ke natou vakaʼi pe ʼe feala ki te ʼu kokelekasio fuli hanatou fakatokatoka ni aluʼaga faigataʼa ka hoko. Koia, ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, neʼe fakaha ʼi te alatike ia he fetogi lahi. Neʼe ui fenei ai: “ ʼO kamata  atu ʼi te temi nei, ʼi te ʼu kokelekasio fuli, ʼe tonu ke filifili he ʼu tagata ʼafeā ke natou ‘leoleo’ te faga ovi.”—Gaue 20:28.

5. (1) He ko ʼe ko te ʼuluaki fakatuʼutuʼu ʼo ʼuhiga mo te kau tagata ʼafeā neʼe hoko ʼi tona temi totonu? (2) Kotea te ʼu fehuʼi ʼae ka tou vakaʼi anai?

5 Neʼe hoko te ʼuluaki fakatuʼutuʼu ʼaia ʼi tona temi totonu he neʼe tokoni ai ke tuʼu malohi te ʼu kokelekasio. Neʼe tokoni ai ki te ʼu tehina ke natou fakalaka ʼi te ʼu faigataʼaia ʼae neʼe hoko ʼi te ʼUluaki Tau Fakamalamanei. ʼI te ʼu taʼu ki muli age, ko te tahi age ʼu fetogi ʼi te kautahi neʼe tokoni ai ki te hahaʼi ʼa te ʼAtua ke lelei age tanatou tauhi ʼae kia Sehova. Ko te lea fakapolofeta fea ʼae neʼe ina fakakikite ia te ʼu fetogi ʼaia? Kotea te ʼu fetogi ʼae neʼe ke sio ki ai? Neʼe fua lelei feafeaʼi kia koe?

“ ʼE Au Fakatuʼu Anai Te Tokalelei Ohage Ko ʼAu Tagata Taupau”

6, 7. (1) Kotea te fakaʼuhiga ʼo te vaega Tohi-Tapu ʼo Esaia 60:17? (2) Kotea ʼae ʼe ha ʼaki te talanoa ʼae ki te ʼu “tagata taupau” pea mo te ʼu “hahaʼi tufa gaue”?

6 Ohage ko tatatou vakaʼi ʼi te Kapite 9, neʼe fakakikite e Esaia ʼe tapuakiʼi anai e Sehova tana hahaʼi ʼaki tana fakaliliu natou ʼo kaugā malie. (Esa. 60:22) Kaʼe neʼe fakapapau e Sehova te tahi age ʼu tapuakina. Neʼe ina fakakikite fenei: “ ʼE mole au ʼaumai anai te kapa, kaʼe ko te ʼaulo, ʼe mole au ʼaumai anai te ukamea kaʼe ko te siliva, ʼe mole au ʼaumai anai te ʼakau kaʼe ko te kapa, ʼe mole au ʼaumai anai te maka, kaʼe ko te ukamea; pea ʼe au fakatuʼu anai te tokalelei ohage ko ʼau tagata taupau, pea ko te faitotonu ohage ko tau hahaʼi tufa gaue.” (Esa. 60:17, MN) Kotea te fakaʼuhiga ʼo te lea fakapolofeta ʼaia? ʼE hoko feafeaʼi kia tatou ia ʼaho nei?

ʼE fetogi he meʼa ʼe lelei ʼaki he meʼa ʼe toe lelei age

7 ʼE talanoa ia te lea fakapolofeta ʼaia ki te fetogi ʼo he meʼa ʼe lelei ʼaki he meʼa ʼe toe lelei age. Ohage ko te fetogi ʼo te kapa ʼaki te ʼaulo, ʼe liliu ko he meʼa ʼe lelei age. ʼE toe feia mo te ʼu fetogi ʼae ʼe fakaha ʼi te vaega. Koia, ʼaki he palalau fakata, neʼe fakakikite e Sehova ʼe fetogi mamalie pe anai te aluʼaga ʼo tana hahaʼi, ʼo lelei age. Ko te ʼu fetogi ʼi te faʼahi fea ʼae ʼe talanoa ki ai te lea fakapolofeta ʼaia? ʼI te vaega ʼaia, ʼe talanoa ki te ʼu “tagata taupau” pea mo te ʼu “hahaʼi tufa gaue.” Koia neʼe fakaha ai e Sehova ʼe hoko ia te ʼu fetogi ʼi te faʼahiga tokaga ʼae ki tana hahaʼi pea mo te fakatuʼutuʼu ʼo tana kautahi.

8. (1) Ko ai ʼae neʼe ina fakahoko ia te ʼu fetogi ʼae ʼe talanoa ki ai ia te lea fakapolofeta ʼa Esaia? (2) Kotea te ʼu lelei ʼe tou maʼu mai te ʼu fetogi ʼaia? (Vakaʼi mo te fakamatala ʼae ʼi te ʼa takai “ Neʼe Ina Tali ʼAki He Agavaivai Tona Fakatonutonuʼi.”)

8 Ko ai ʼae ʼe ina fakahoko ia te ʼu fetogi ʼaia? ʼE ui ʼi te vaega, ʼe ko Sehova ʼae ʼe ina ʼaumai anai te ʼaulo, mo te siliva pea mo ina fakatuʼu anai te tokalelei. Koia, ko te ʼu fetogi ʼaia ʼi te fakatuʼutuʼu ʼo te ʼu kokelekasio neʼe mole fakahoko ia e te tagata, kaʼe neʼe ko Sehova totonu. Pea talu mai te fakanofo Hau ʼo Sesu, neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova ia tona Alo moʼo fakahoko ia te ʼu fetogi ʼaia. Kotea te ʼu lelei ʼe tou maʼu mai te ʼu fetogi ʼaia? ʼE ui ʼi te vaega pe ʼaia, ʼaki te ʼu fetogi ʼaia, ʼe maʼu anai ia “te tokalelei” mo “te faitotonu.” Ka tou tali ke takitaki tatou e te ʼAtua pea mo fai ni fetogi, ʼe tou maʼu ai te tokalelei. Pea ko  totatou ʼofa ki te faitotonu, ʼe ina uga tatou ke tou tauhi kia Sehova, ʼae ʼe ui e Paulo ʼe ko “te Atua o te tokalelei.”—Filp. 4:9.

9. Ke fakatuʼutuʼu lelei pea mo logo tahi te ʼu kokelekasio, kotea ʼae ʼe tonu ke fakatafito ki ai, pea kotea tona tupuʼaga?

9 ʼO ʼuhiga mo Sehova, neʼe tohi fenei e Paulo: “Ko te Atua e mole ko he Atua o te maveuveu, kae ko te Atua o te tokalelei.” (1 Ko. 14:33) ʼE feala ke tou tokagaʼi neʼe mole ui e Paulo ko te fakafeagai ʼo te maveuveu ʼe ko te fakatuʼutuʼu lelei, kaʼe ko te tokalelei. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi ko he ʼu meʼa kua fakatuʼutuʼu lelei ʼe mole fakaʼuhiga leva ʼe maʼu tuʼumaʼu pe anai te tokalelei. Ohage la, ko he kau solia, ʼi te temi tau, ʼe fakatuʼutuʼu lelei tanatou haʼele ki te tau kaʼe mole ki te tokalelei. Koia, ko tatou kau Kilisitiano, ʼe tou manatuʼi ia te faʼahi maʼuhiga ʼaeni: Ko he faʼahi kua fakatuʼutuʼu lelei, ʼe mole fualoa anai mo kapau ʼe mole fakatafito ki te tokalelei. Kaʼe ʼaki te tokalelei ʼae ʼe foaki mai e te ʼAtua, ʼe fakatuʼutuʼu lelei ai ia meʼa fuli pea mo fualoa anai. Koia, ʼe tou fiafia he ʼe takitaki tatatou kautahi e “te Atua o te tokalelei”! (Loma 15:33) ʼE feala ke fakatuʼutuʼu lelei pea mo logo tahi te ʼu kokelekasio ʼi te malamanei ʼuhi ko te tokalelei ʼae ʼe foaki mai e te ʼAtua.—Pes. 29:11.

10. (1) Kotea te ʼu fetogi neʼe fai ʼi tatatou kautahi ʼi te kamataʼaga? (Vakaʼi te fakamatala ʼae ʼi te ʼa takai “ Te ʼu Fetogi ʼi Te Faʼahiga Fakanofo ʼo Te Kau Tagata ʼAfeā.”) (2) Kotea te ʼu fehuʼi ʼae ka tou vakaʼi anai?

10 ʼI te fakamatala ʼae ʼi te ʼa takai “ Te ʼu Fetogi ʼi Te Faʼahiga Fakanofo ʼo Te Kau Tagata ʼAfeā,” ʼe fakaha ai te ʼu fetogi neʼe fai e tatatou kautahi ʼi te kamata mai. Kotea te tahi ʼu fetogi neʼe fai e Sehova ʼaki totatou Hau, ʼo ina fetogi te kapa ʼaki te ʼaulo? Ko te ʼu fetogi ʼo ʼuhiga mo te faʼahiga taupau ʼo te ʼu kokelekasio. Neʼe tokoni feafeaʼi te ʼu fetogi ʼaia ki te maʼu ʼo te tokalelei pea mo te logo tahi? Pea neʼe tokoni feafeaʼi atu ke ke tauhi ki “te Atua o te tokalelei”?

ʼE Takitaki Feafeaʼi e Sesu Ia Te Kokelekasio?

11. (1) Kotea ʼae neʼe mahino ki ai te ʼu tehina ʼi tanatou ako ia te Tohi-Tapu? (2) Kotea ʼae neʼe fakatotonu e te ʼu tehina ʼo te kolesi pule ke natou fai?

11 ʼO kamata mai te taʼu 1964 ki te taʼu 1971, neʼe takitaki e te kolesi pule ia te ako loloto ʼo te Tohi-Tapu, moʼo vakaʼi pe neʼe fakatuʼutuʼu feafeaʼi ia te ʼu ʼuluaki kokelekasio Fakakilisitiano. a Neʼe fakaha e te ako ʼaia neʼe ko te ʼu tagata ʼafeā ʼae neʼe natou taupau ia te ʼu kokelekasio, kaʼe neʼe mole ko he tagata ʼafeā pe ʼe tahi. (Lau ia Filipe 1:1; 1 Timoteo 4:14.) ʼI tanatou kua mahino lelei age ki te faʼahi ʼaia, neʼe iloʼi ai e te kolesi pule neʼe takitaki natou e tonatou Hau, ia Sesu, ke natou fai he fetogi ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼutuʼu ʼo te hahaʼi ʼa te ʼAtua. Neʼe fakatotonu e te ʼu tehina ʼo te kolesi pule ke natou mulimuli ki te takitaki ʼa te Hau. Neʼe natou fakahoko atu aipe te ʼu fetogi ke natou faʼifaʼitakiʼi te ʼu ʼuluaki Kilisitiano, ʼo ʼuhiga mo te fakanofo ʼo te ʼu tagata ʼafeā. Kotea ʼihi fetogi neʼe fai ʼi te kamata ʼo te ʼu taʼu 1970?

 NEʼE INA TALI ʼAKI HE AGAVAIVAI TONA FAKATONUTONUʼI

ʼI FINLANDE, ʼi Te Tule Leʼo ʼo te ʼaho 1 ʼo Apelili 1916, neʼe fakaha ai te tohi neʼe fai e te tehina ko Russell moʼo tokoni ki te ʼu tehina ʼi Scandinavie. Neʼe kau ia natou ʼaia ia te tehina ko Kaarlo Harteva. Neʼe faitohi fenei ia te tehina ko Russell kia natou: “ ʼE matou fakalotomalohiʼi koutou fuli, ʼu tehina ʼofaina ʼi te tui, ke kotou toe liliu mai ki te moʼoni pea ke kotou toe tokakaga ki te gaue ʼae ʼe tonu ke fai.” He ko ʼe neʼe fai e te tehina ko Russell ia te tokoni ʼaia?

Kaarlo Harteva

Ko te tehina ko Harteva, ʼae neʼe tupu ʼi te taʼu 1882, neʼe kau ʼi te ʼu ʼuluaki Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu ʼi Finlande. Neʼe papitema ʼi te mahina ʼo Apelili 1910, pea ʼi te mahina ʼo ʼAukusito 1912, neʼe fakagafua e te tehina ko Russell ke ina ta ia Te Tule Leʼo ʼi te lea ʼo te fenua ko Finlande. Kaʼe neʼe hoko leva te fihifihia ʼi te temi ʼae neʼe hoko ai te ʼUluaki Tau Fakamalamanei. ʼI Te Tule Leʼo ʼo te ʼaho 1 ʼo Tesepeli 1914, neʼe tohi fenei ai e te tehina ko Harteva: “ ʼUhi ko te ʼu faigataʼaia fakaekonomika . . . ʼe mole matou iloʼi pe ʼe feala anai ke ta ia te ʼu pasina fuli ʼo Te Tule Leʼo pea mo maʼu ʼi te mahina fuli ʼi te taʼu ʼaeni.” Kaʼe ʼi te taʼu 1915, ke feala ke maʼu he foʼi falā, ko te tehina ko Harteva pea mo ʼihi atu, neʼe natou fakatuʼu ia he kautahi foʼou neʼe higoa ko Ararat, pea neʼe natou kamata ta ia te nusipepa neʼe fakahigoa feia.

Mai tona aluʼaga ʼae neʼe kua tokaga pe ia te tehina ko Harteva ki te kautahi foʼou ʼaia pea mo te nusipepa foʼou ʼaia, neʼe ko te tahi tehina leva ʼae neʼe ina ta ia Te Tule Leʼo. Neʼe maʼu ʼi te nusipepa Ararat ia te ʼu alatike neʼe fakatafito ki te Tohi-Tapu, mo te ʼu alatike neʼe talanoa ki he ʼu faitoʼo pea mo te lea foʼou ʼae neʼe faʼu ko te Esperanto. Mole fualoa, pea neʼe mole kei tokakaga ia te ʼu tehina ki te ʼu akonaki ʼo te moʼoni. Koia, ʼi te tuʼania ʼa te tehina ko Russell ki te aluʼaga fakalaumalie ʼo te ʼu tehina ʼaia, neʼe ina kole ai kia natou ke natou “toe liliu mai ki te moʼoni.”

Kotea ʼae neʼe fai e te tehina ko Harteva? Neʼe ina ta ʼi te nusipepa Ararat ia te tohi ʼae neʼe fai e te tehina ko Russell, ʼo feia mo tana tali ki ai. Neʼe faifakalelei ia te tehina ko Harteva ʼuhi ko te ʼu meʼa ʼae neʼe ina fai, pea mo ina ui fenei: “ ʼE au faiga fakamalotoloto anai ke au fai he ʼu fetogi.” Ki muli age, ʼi te nusipepa fakamuli ʼo te Ararat, neʼe toe faifakalelei ia te tehina ko Harteva ʼo ʼuhiga mo te maveuveu ʼae neʼe hoko, pea mo ina ui fenei: “ ʼE au faiga anai ke au tokaga ki te ʼu faʼahi fuli ʼo ʼuhiga mo te moʼoni.” Neʼe mole hage te tehina ko Kaarlo Harteva ko te ʼu tagata ʼafeā fiameʼalahi ʼae neʼe voteʼi ʼi te temi ʼaia ʼi te ʼu kokelekasio. Kaʼe neʼe ina tali ʼaki he agavaivai tona fakatonutonuʼi.

Ki muli age, neʼe toe hinoʼi ia te tehina ko Harteva ke ina ta ia Te Tule Leʼo pea ke toe kau ki te komite ʼo te filiale. Neʼe hoko atu tana gaue ʼaia ʼo kaku ki te taʼu 1950. Neʼe nofo agatonu kia Sehova pea mo te moʼoni ʼo kaku ki tona mate ʼi te taʼu 1957. Koia, ko natou ʼae ʼe natou tali ʼaki he agavaivai ke fakatonutonuʼi natou e tonatou Hau ko Sesu, ʼe natou fai he ʼu fetogi pea ʼe tapuakinaʼi natou e Sehova.

12. (1) Kotea te ʼu fetogi neʼe fai ʼi te kolesi pule? (2) Fakamatala peʼe fakatuʼutuʼu feafeaʼi ia ʼaho nei ia te Kolesi Pule. (Vakaʼi te fakamatala ʼae ʼi te ʼa takai “  ʼE Tokaga Feafeaʼi Te Kolesi Pule Ki Te ʼu Gaue ʼo Te Puleʼaga?” ʼi te pasina 130.)

12 Neʼe kamata pe te ʼu fetogi ʼi te kolesi pule. ʼO kaku ki te temi ʼaia, neʼe faʼufaʼu e te ʼu tehina ʼe toko 7 ia te kolesi pule pea  mo te Komite Takitaki ʼo te Sosiete. Kaʼe ʼi te taʼu 1971, neʼe liliu te kolesi pule ʼo toko 11 pea neʼe mole kei pipiki ki te komite takitaki. Neʼe mole he tahi neʼe fia maʼoluga ʼi te ʼu tehina ʼaia pea neʼe natou fefakahoahoaʼaki ʼi te taʼu fuli ʼi te tuʼulaga pelesita.

13. (1) ʼO kamata mai te taʼu 1932 ki te taʼu 1972, neʼe taupau feafeaʼi ia te ʼu kokelekasio? (2) Kotea ʼae neʼe fai e te Kolesi Pule ʼi te taʼu 1972?

13 Neʼe hoa mai ki ai te ʼu fetogi ʼi te ʼu kokelekasio. Kotea te ʼu fetogi ʼaia? ʼO kamata mai te taʼu 1932 ki te taʼu 1972, neʼe ko te tehina pe ʼe tahi ʼae neʼe taupau ki te kokelekasio. ʼO kaku ki te taʼu 1936, ko te tehina ʼaia neʼe higoa ko te tehina takitaki gaue. Hili ʼaia, neʼe fetogi ʼo fakahigoa ko te tehina takitaki ʼo te kokelekasio pea ki muli age leva neʼe fakahigoa ko te taupau ʼo te kokelekasio. Ko te tehina ʼaia neʼe tokaga lelei ki te aluʼaga fakalaumalie ʼo te faga ovi. ʼI te agamahani, ko te tehina taupau ʼaia ʼo te kokelekasio neʼe ina fai tokotahi te ʼu tonu ʼo mole kau ki ai ʼihi tehina ʼo te kokelekasio. Kaʼe, ʼi te lolotoga ʼo te taʼu 1972, neʼe fakatuʼutuʼu e te Kolesi Pule ke fai he toe fetogi lahi. Kotea te fetogi ʼaia?

14. (1) Kotea te fetogi neʼe fai ʼi te ʼaho 1 ʼo Oketopeli 1972? (2) ʼE maʼuliʼi feafeaʼi e te kootinatea ʼo te kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā ia te tokoni ʼae ʼe tuʼu ia Filipe 2:3?

14 Neʼe mole kei fakanofo he tehina pe ʼe tahi moʼo taupau ia te kokelekasio. Kaʼe ko ʼihi age tehina ʼae neʼe natou mulimuli ki te ʼu fakamaʼua ʼi te Tohi-Tapu, neʼe feala ke fakanofo ke natou tagata ʼafeā. Neʼe natou faʼufaʼu fuli ia te kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā pea ʼe natou taupau ia te kokelekasio. Neʼe fai  ia te fetogi ʼaia ʼi te ʼaho 1 ʼo Oketopeli 1972. Ia ʼaho nei, ko te kootinatea ʼo te kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā ʼe mole maʼuhiga age ia ʼi te tahi ʼu tagata ʼafeā, kaʼe ʼe ko ia “ae e veliveli.” (Luka 9:48) ʼE liliu te ʼu tehina agavaivai ʼaia ko he tapuakina ki te fale tau tehina ʼi te malamanei.—Filp. 2:3.

Koia, ʼaki tona poto, neʼe foaki e te Hau ki ʼana tisipulo he ʼu tagata ʼafeā ʼi tona temi totonu

15. (1) Kotea te ʼu lelei neʼe maʼu ʼaki te fakatuʼutuʼu ke ʼi ai he kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā ʼi te ʼu kokelekasio? (2) Kotea ʼae ʼe ha ai ʼe maʼu e totatou Hau ia te poto?

15 Ko te vaevae ʼaia ʼo te ʼu gaue ʼo te kokelekasio e te kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā neʼe ko he meʼa lelei. Tou vakaʼi te ʼu lelei ʼaeni ʼe tolu: ʼUluaki, neʼe tokoni tafitō ia te fetogi ʼaia ke manatuʼi e te kau tagata ʼafeā, tatau aipe pe kotea tanatou gaue, kaʼe ʼe ko Sesu te Pule ʼo te kokelekasio. (Efe. 5:23) Lua, ʼe hage pe ko tona ui fenei ia Taaga Lea 11:14, MN: “ ʼE iku lelei mo kapau ʼe lahi te kau faitokoni.” Ka felogoʼi te kau tagata ʼafeā ʼo ʼuhiga mo te aluʼaga fakalaumalie ʼo te kokelekasio pea mo natou fetalaʼaki ʼanatou manatu, pea ʼe feala ai ke natou fai he ʼu tonu ʼe mulimuli ki te ʼu pelesepeto ʼo te Tohi-Tapu. (Taag. 27:17) ʼE tapuakiʼi e Sehova ia te ʼu tonu ʼaia, pea ʼe fua lelei ai. Tolu, ʼi te maʼu ʼo ʼihi age tehina ke natou tagata ʼafeā, ʼe feala ki te kautahi ke tali ki te ʼaoga lahi ʼo he ʼu tehina ke natou taupau pea mo tauhi te ʼu kokelekasio. (Esa. 60:3-5) Fakakaukauʼi muʼa, ʼi te taʼu 1971 neʼe ko kokelekasio ʼe 27 000 pea neʼe tuputupu ʼo 113 000 tupu ʼi te taʼu 2013. Koia, ʼaki tona poto, neʼe foaki e te  Hau ki ʼana tisipulo he ʼu tagata tauhi ovi ʼi tona temi totonu.—Mik. 5:4.

  TE ʼU FETOGI ʼI TE FAʼAHIGA FAKANOFO ʼO TE KAU TAGATA ʼAFEĀ

  • 1881—Ke fakatahitahi te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu ʼae ʼe natou kolo tahi, neʼe kole e te tehina ko Russell kia natou ʼae neʼe natou fakatuʼutuʼu te ʼu fono ke fakaha age ki te pilo ʼo te Watch Tower ia te koga meʼa ʼae ʼe fai ai tanatou fono.

  • 1895—Neʼe fakatotonu ki te ʼu kokelekasio fuli ke natou filifili ni tehina ke liliu ko he kau tagata ʼafeā.

  • 1919—ʼI te ʼu kokelekasio takitahi, neʼe hinoʼi ai e te filiale ia te tehina takitaki gaue. Neʼe tonu ki te tehina ʼaia ke tokaga ki te gaue faifakamafola pea mo fakalotomalohiʼi te kokelekasio ke natou lagolago ki ai. Ko ʼihi tagata ʼafeā neʼe mole natou tali ia te fakatuʼutuʼu ʼae ke ʼi ai he tehina takitaki gaue.

  • 1932—Neʼe fakagata ia te vote ʼae neʼe fai ʼi te taʼu fuli e te kokelekasio moʼo fakanofo he ʼu tagata ʼafeā. Kaʼe neʼe voteʼi e te kokelekasio ia he ʼu tehina ke natou faʼufaʼu te komite gaue. Neʼe ko te ʼu tehina neʼe faʼafai ʼi te faifakamafola pea mo mulimuli ki te higoa foʼou ʼae ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Ko te tehina ia natou ʼaia ʼae neʼe filifili e te kokelekasio, neʼe hinoʼi e te Sosiete peʼe ko te Petele ke liliu ko te tehina takitaki gaue.

  • 1937—Ko te ʼu tehina ʼae ʼe kau ki te toe hahaʼi kaugā malie neʼe feala ke natou gaue fakatahi mo te ʼu tehina fakanofo ʼi he ʼu komite gaue.

  • 1938—Neʼe tali e te ʼu kokelekasio te tonu ʼae neʼe fai ke fakanofo he ʼu tehina ʼo mulimuli ki te ʼu fakamaʼua ʼae ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu. Neʼe gata ai te ʼu vote ʼae neʼe fai ʼi te ʼu kokelekasio.

Kapau ʼe ke fia maʼu he tahi ʼu manatu ʼo ʼuhiga mo te ʼu fetogi ʼo te ʼu fakatuʼutuʼu ʼo te kautahi, vakaʼi ia te tohi Les Témoins de Jéhovah, prédicateurs du Royaume de Dieu, ʼi te ’u pasina 204-235.

“Neʼe hikiʼomatou nimaʼo voteʼi he ʼu tagata ʼafeā. Pea neʼe lau e he tehina te ʼu nimaʼae neʼe hiki.”—Ko te tuagaʼane ko Rose Swingle, ʼi Chicago, ʼi Amelika.

“Kotou Liliu Ko Ni Faifaitakiaga Ki Te Faga Ovi”

16. (1) Kotea te maʼua ʼa te kau tagata ʼafeā? (2) Kotea te manatu ʼae neʼe maʼu e te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te fakatotonu ʼa Sesu ke ‘fafaga te ʼu ovi’?

16 ʼI te temi ʼo te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu, neʼe kua mahino ki te kau tagata ʼafeā tonatou maʼua ʼae ke natou tokoni ki ʼonatou tehina ke natou haga tauhi ki te ʼAtua. (Lau ia Kalate 6:10.) ʼI te taʼu 1908, ʼi te alatike ʼi Te Tule Leʼo neʼe vakaʼi ai ia te fakatotonu ʼaeni neʼe fai e Sesu: “Fafaga aku ovi.” (Soa. 21:15-17) Neʼe ui fenei ʼi te alatike ki te kau tagata ʼafeā: “ ʼE tonu ke maʼuhiga ʼaupito kia tatou tatatou fakamuʼamuʼa ia te fakatotonu ʼo te Pule ʼo ʼuhiga mo te faga ovi, pea ke tou fakaʼuhiga ʼe ko he pilivilesio lahi tatatou fafaga pea mo tokakaga ki te ʼu tisipulo ʼa te ʼAliki.” ʼI te taʼu 1925, neʼe toe fakaha lelei ʼi Te Tule Leʼo ia te maʼuhiga ʼo te tauhi ʼo te ʼu ovi. Neʼe fakamanatuʼi ai ki te kau tagata ʼafeā, ko te kokelekasio ʼe ʼa te ʼAtua pea ʼe ina fakamaʼua ke natou fakahoko fuli ʼonatou pilivilesio ʼae ko te tokaga ki ʼonatou tehina.

17. Neʼe tokoni feafeaʼi ki te kau tagata ʼafeā ke lelei age tanatou tauhi te ʼu ovi?

17 Kotea ʼae neʼe fakatuʼutuʼu e te kautahi ʼa Sehova moʼo tokoni ki te kau tagata ʼafeā ke lelei age tanatou tauhi te ʼu ovi? Neʼe fakatuʼutuʼu te ʼu ako. ʼI te taʼu 1959, neʼe fai maʼa te ʼu tehina taupau ia te ʼuluaki Ako ʼo Te Minisitelio ʼo Te Puleʼaga. Neʼe fai ia te akonaki ko tona kupu tafitō “Tokaga Lelei Ki Te ʼu Ovi ʼo Te Kokelekasio.” Neʼe fakalotomalohiʼi ia te ʼu tehina taupau ʼaia ke natou “fai he polokalama ke natou ʼaʼahi te kau faifakamafola.” Neʼe foaki te ʼu tokoni ke feala ke fai e te kau tagata tauhi ovi he ʼu ʼaʼahi fakalotomalohi. ʼI te taʼu 1966, neʼe fai te ʼu fetogi ʼi te Ako ʼo Te Minisitelio ʼo Te Puleʼaga. Pea neʼe fai te akonaki ko tona kupu tafitō “Te Maʼuhiga ʼo Te Gaue  Tauhi Ovi.” Kotea te manatu ʼae neʼe vakaʼi tafitō ʼi te ako ʼaia? Neʼe ui ai ko te ʼu tehina ʼae ʼe takitaki “ ʼe tonu ke natou ʼoʼofa ki te faga ovi ʼa te ʼAtua, mo toe tokakaga lelei ki ʼonatou famili pea mo natou kau ki te faifakamafola.” Mole heʼeki faʼa fualoa, neʼe fai ʼihi age ako maʼa te kau tagata ʼafeā. Kotea te ʼu fua ʼo te ako hoholo ʼaia neʼe fai e te kautahi ʼa Sehova? Ia ʼaho nei, kua maʼu ʼi te ʼu kokelekasio te ʼu tehina ʼe toko lau ʼi afe ʼe natou manatu fakalaumalie pea mo natou fakahoko tanatou gaue ʼae ko te tauhi ʼo te ʼu ovi.

Ko te Ako ʼo Te Minisitelio ʼo Te Puleʼaga ʼi Filipine, ʼi te taʼu 1966

18. (1) Kotea te gaue maʼuhiga neʼe foaki ki te kau tagata ʼafeā? (2) He ko ʼe ko Sehova pea mo Sesu ʼe nā ʼoʼofa ʼi te ʼu tagata ʼafeā ʼae ʼe gaue kinakina?

18 ʼAki totatou Hau ko Sesu, neʼe fakatuʼutuʼu e Sehova ke ʼi ai he kau tagata ʼafeā, ke natou fakahoko he gaue maʼuhiga. Kotea te gaue ʼaia? Ke natou takitaki te ʼu ovi ʼa te ʼAtua ʼi te temi faigataʼa ʼaeni. (Efe. 4:11, 12; 2 Tim. 3:1) Ko Sehova pea mo Sesu ʼe nā ʼoʼofa ʼi te ʼu tagata ʼafeā ʼae ʼe gaue kinakina, koteʼuhi ʼe fakalogo te ʼu tehina ʼaia ki te fakatotonu ʼaeni ʼi te Tohi-Tapu: “Kotou fafaga te faga ovi a te Atua ae kua tuku atu ke kotou tauhi . . . i te lotolelei . . . i te faa fai o te ofa . . . ke kotou liliu ko ni faifaitakiaga ki te faga ovi.” (1 Pet. 5:2, 3) Tou vakaʼi ia faʼahi ʼe lua ʼe tuku ai e te kau tagata tauhi ovi ia he faʼifaʼitaki lelei ki te faga ovi pea mo lagolago ai ki te tokalelei mo te fiafia ʼo te kokelekasio.

 “NEʼE MA PUNAMAʼULI”

KO TE taumatuʼa misionea ʼi Asia neʼe hinoʼi ki he kokelekasio neʼe mole tuputupu talu mai fualoa. Neʼe nā tokagaʼi, ko te ʼu tehina ʼo te kokelekasio neʼe natou agalelei kaʼe neʼe mole natou mulimuli ki te ʼu fakatuʼutuʼu ʼo te kautahi. ʼI tanā kua felogoʼi lelei mo te ʼu tehina, neʼe faiga mamalie ia te tehina misionea ke mulimuli te kokelekasio ki te ʼu fakatuʼutuʼu ʼae ʼe mulimuli ki ai te hahaʼi ʼa Sehova ʼi te malamanei katoa. Neʼe kotea ʼona fua? Ia taʼu ʼe lua, neʼe tuputupu te kaugā malie ʼo natou ʼae neʼe kau ki te ʼu fono, neʼe maʼu ia te ʼu kaugā fagona foʼou pea neʼe ko te toko 20 tupu neʼe papitema. Neʼe fakamatala fenei e te taumatuʼa: “Neʼe ma punamaʼuli. Neʼe lahi tomatou tapuakinaʼi e Sehova! Pea neʼe fiafia te kokelekasio katoa ʼi tanatou sisio ʼae ki te ʼu fua lelei ʼo te mulimuli ki te ʼu fakatuʼutuʼu ʼo te kautahi ʼa te ʼAtua.”

ʼE Tokaga Feafeaʼi Te Kau Tagata ʼAfeā Ki Te Faga Ovi ʼa Te ʼAtua?

19. Kotea tatatou manatu ʼo ʼuhiga mo te kau tagata ʼafeā ʼae ʼe faifakamafola mo tatou?

19 ʼUluaki, ʼe gaue te kau tagata ʼafeā mo natou ʼo te kokelekasio. Neʼe ui fenei e te tagata faitohi Evaselio ko Luka ʼo ʼuhiga mo Sesu: “Nee alu leva ia . . . ki te u kolo lalahi mo te u kolo liliki, o akonaki te folafola pea mo fakaha te logo lelei o te puleaga o te Atua. Pea nee fakatahi mo ia te toko hogofulu ma  lua.” (Luka 8:1, 2) Ohage pe ko te faifakamafola ʼa Sesu mo ʼana apositolo, ʼe toe fai feia te kau tagata ʼafeā ia ʼaho nei. ʼE natou faifakamafola fakatahi mo te ʼu tehina mo tuagaʼane. ʼE natou tokagaʼi ai te fiafia ʼo te kokelekasio. Kotea te manatu ʼa te kokelekasio ʼo ʼuhiga mo te kau tagata ʼafeā? Ko Jeannine, te tuagaʼane kua taʼu 80 tupu, ʼe ina ui fenei: “Ka au faifakamafola mo he tagata ʼafeā, ʼe au maʼu ai te faigamalie ke au faipalalau mo ia pea mo au iloʼi lelei age ia ia.” Ko Steven, te tehina ʼe taʼu 30 tupu, ʼe ina ui fenei: “Ka au faifakamafola mo he tagata ʼafeā, ʼe au tokagaʼi ʼe fia tokoni moʼoni mai pea ʼe au fiafia ai.”

Ohage ko te kumi e te tagata tauhi ovi ia te ovi ʼae neʼe puli, ko te kau tagata ʼafeā ʼe natou faiga ke natou maʼu ia natou ʼae ʼe mole kei fakatahi mo te kokelekasio

20, 21. ʼE lava faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi e te kau tagata ʼafeā ia te tagata tauhi ovi ʼo te lea fakata ʼa Sesu? Tuku mai he faʼifaʼitaki. (Vakaʼi mo te fakamatala ʼae ʼi te ʼa takai “ Te ʼu Fua Lelei ʼo Te ʼu ʼAʼahi ʼi Te Vahaʼa Fuli.”)

20 Lua, ʼe akoʼi e te kautahi ʼa Sehova ia te kau tagata ʼafeā ke natou tokoni kia natou ʼae ʼe mole kei fakatahi mo te kokelekasio. (Hep. 12:12) He ko ʼe ʼe tonu ke natou fai ia te faʼahi ʼaia, pea ʼe tonu ke feafeaʼi tanatou foaki ia te tokoni ʼaia? ʼE tali ki ai ia te lea fakata ʼa Sesu ʼo ʼuhiga mo te tagata tauhi ovi pea mo te ovi ʼae neʼe puli. (Lau ia Luka 15:4-7.) ʼI te tokagaʼi e te tagata tauhi ovi ia te puli ʼo tana ovi, ʼe ina kumikumi lelei, ohage neʼe ko tana ovi pe ʼaia ʼe tahi. Ia ʼaho nei, ʼe faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi e te kau tagata ʼafeā ia te tagata tauhi ovi ʼaia? Ohage pe ko te maʼuhiga kia mata ʼo te tagata tauhi ovi ia te ovi ʼae neʼe puli, ʼe toe maʼuhiga ki te kau tagata ʼafeā ia natou ʼae ʼe mole kei fakatahi mo te hahaʼi ʼa te ʼAtua. ʼE mole ko he fakapuli temi maʼa te kau tagata ʼafeā ia te tokoni kia natou ʼaia. Pea ohage pe ko te tagata tauhi ovi ʼae ʼe “alu ia o kumi ae kua puli, o kaku ki tana mau,” ʼe toe faiga mo te kau tagata ʼafeā ke natou maʼu pea mo tokoni kia natou ʼae kua vaivai ʼi te faʼahi fakalaumalie.

21 Kotea ʼae ʼe fai e te tagata tauhi ovi ʼi tana maʼu ia te ovi? ʼE ina hiki ake, mo “ina hili ia ki ona fugauma” pea ina toe ʼaumai ki te faga ovi. ʼO toe feia pe, ko te ʼu palalau agalelei ʼae ʼe fai e he tagata ʼafeā, ʼe feala ke ina fakalotomalohiʼi he tahi kua vaivai ʼi te faʼahi fakalaumalie pea mo tokoni ki ai ke toe fakatahi mo te kokelekasio. Neʼe hoko te faʼahi ʼaia kia Victor, ko te tehina ʼi Afelika. ʼE ina ui fenei: “Lolotoga te ʼu taʼu ʼe valu ʼae neʼe mole au fakatahi ai mo te kokelekasio, neʼe ʼaʼahi tuʼumaʼu pe au e te kau tagata ʼafeā.” Kotea ʼae neʼe malave tafitō kia ia? ʼE ina ui fenei: “ ʼI te tahi ʼaho, ko te tagata ʼafeā ko John, ʼae neʼe ma kau fakatahi ki te Ako ʼo Te Kau Pionie, neʼe ina ʼaʼahi au pea neʼe ina fakaha mai he ʼu pakī ʼo te ako ʼaia. ʼI taku sio ki te ʼu pakī, neʼe au toe logoʼi ia te fiafia ʼae neʼe au maʼu ʼi te temi ʼae neʼe au gaue ai kia Sehova.” Mole faʼa fualoa ki ai, neʼe toe kau ia Victor ki te kokelekasio. Ia ʼaho nei, kua toe liliu ʼo pionie. ʼE mahino ia, ʼe lahi tatatou fiafia ʼuhi ko te ʼu tagata ʼafeā lotoʼofa.—2 Ko. 1:24. b

 TE ʼU FUA LELEI ʼO TE ʼU ʼAʼAHI ʼI TE VAHAʼA FULI

ʼI TANATOU fia tokoni ki te ʼu ovi ʼae neʼe mole kei fakatahi mo te faga ovi, neʼe vakavakaʼi e te kau tagata ʼafeā ʼo te kokelekasio ʼi Amelika pe ʼe natou lava tokoni feafeaʼi kia natou ʼaia. Neʼe natou iloʼi ko te teitei toko 30 neʼe mole kei kau ki te kokelekasio talu mai fualoa, pea ʼe kei nonofo ʼi te telituale ʼo te kokelekasio. Tokolahi ia natou ʼaia kua matutuʼa.

Neʼe maʼu e te tagata ʼafeā ko Alfredo te lisi ʼo te ʼu higoa ʼo natou ʼaia, pea neʼe ina kamata ʼaʼahi natou. ʼE ina ui fenei: “ ʼI te Feliaono uhu fuli, ʼe au alu ʼo ʼaʼahi he tahi ʼe mole kei kau ki te ʼu gaue ʼo te kokelekasio.” ʼI tanā faipalalau ʼaia, ʼe agalelei ia Alfredo pea mo ina fakaha age tana fia tokoni kia ia. ʼE ina ui age ʼe kei manatuʼi pe e te kokelekasio ia tana gaue lelei ʼae neʼe ina fai moʼo lagolago ki te Puleʼaga ʼo Sehova. ʼE ui fenei e Alfredo: “Neʼe au fakaha age ki te tehina kua matuʼa ʼona hola faifakamafola ʼi tana pepa tanaki gaue fakamuli ʼo te taʼu 1976, pea mo te ʼu nusipepa ʼae neʼe ina tufa. Neʼe tagi ia te tehina.” ʼE toe lau e Alfredo mo natou ʼae ʼe ina ʼaʼahi ia Luka 15:4-7, 10 pea ina hoko atu fenei: “ ʼE ke tokagaʼi pe kotea ʼae ʼe hoko moka toe liliu mai te ovi ʼae neʼe puli ki te kokelekasio? Ko Sehova, mo Sesu pea mo te kau ʼaselo ʼe natou fiafia!”

Lolotoga te ʼu taʼu ʼe lua ʼaeni kua hili, neʼe faiga ia Alfredo ke ina ʼaʼahi ia natou ʼae ʼe mole kei kau ki te ʼu gaue ʼo te kokelekasio. Kotea te ʼu fua ʼo tana faʼa kataki ʼaia? Neʼe ina maʼu ia te fiafia ʼae ko te tokoni ki te ʼu tehina ʼe toko lua ke nā toe fakatahi mo te kokelekasio. Kua nā kau tuʼumaʼu ki te ʼu fono ʼo te ʼAhotapu. ʼE ui fenei e Alfredo: “ ʼI tanā hu mai ʼae ki te Fale Fono, neʼe ko au leva ʼae neʼe tagi. Pea logo la kua nā toe kau ki te ʼu fono, kaʼe ʼe kei au ʼaʼahi pe naua ʼi te ʼu Feliaono, koteʼuhi neʼe nā ui mai tanā fakatalitali ʼaki he fakaʼamu ke au alu age, pea neʼe toe feia foki mo au.”

 ʼE Logo Tahi Te Hahaʼi ʼa Te ʼAtua ʼUhi Ko Te ʼu Fetogi

22. ʼE tokoni feafeaʼi te faitotonu mo te tokalelei ke logo tahi te ʼu kokelekasio? (Vakaʼi mo te fakamatala ʼae ʼi te ʼa takai “ Neʼe Ma Punamaʼuli.”)

22 Ohage ko tatatou vakaʼi ʼi muʼa atu, neʼe fakakikite e Sehova ʼe tuputupu anai ia te faitotonu pea mo te tokalelei ʼi te hahaʼi ʼa te ʼAtua. (Esa. 60:17, MN) Ka maʼu te ʼu faʼahi ʼaia e lua ʼi te ʼu kokelekasio, pea ʼe natou logo tahi ai. ʼO feafeaʼi? ʼO ʼuhiga mo te faitotonu, ko “totatou Atua, ko te [Sehova] pe aia e tahi.” (Tet. 6:4) Ko ʼana lekula ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼae ʼe lelei mo ʼae ʼe kovi ʼe tatau, ʼi te ʼu kokelekasio fuli ʼi te malamanei. (1 Ko. 14:33) Koia, ʼe tuputupu pe anai he kokelekasio mo kapau ʼe mulimuli ki te ʼu lekula ʼa te ʼAtua. ʼO ʼuhiga leva mo te tokalelei, ʼe mole loto pe e totatou Hau ke maʼu te tokalelei ʼi te kokelekasio, kaʼe ke tou toe “ave te tokalelei.” (Mat. 5:9) ʼE tou kumi ai “te u mea ae e aoga ki te tokalelei.” Ka hoko he ʼu fihifihia, ʼe tou faiga ke tou fakatokatoka. (Loma 14:19) ʼI tatatou fai ʼaia, ʼe tou lagolago ai ki te tokalelei pea mo te logo tahi ʼo tatatou kokelekasio.—Esa. 60:18.

23. ʼE feafeaʼi te aluʼaga ʼo te ʼu kaugana ʼa Sehova ia ʼaho nei?

23 ʼI Te Tule Leʼo ʼo te mahina ʼo Novepeli 1895, ʼae neʼe tohi ai te fakatuʼutuʼu ʼae ke ʼi ai he kau tagata ʼafeā, neʼe toe fakaha ai e te ʼu tehina takitaki ʼanatou fakaʼamuʼamu. Neʼe natou fakaʼamu pea mo faikole ke tokoni ia te fakatuʼutuʼu foʼou ʼaia ki te hahaʼi ʼa te ʼAtua ke natou “kaku fakavilivili ki te logo tahi ʼi te tui.” ʼI te temi nei, ʼe tou lotofakafetaʼi ʼi tatatou tokagaʼi ia te ʼu fetogi ʼae neʼe fai mamalie e Sehova ʼaki ia totatou Hau ʼo ʼuhiga mo te taupau ʼo te ʼu kokelekasio. Neʼe toe malohi ai tatatou logo tahi ʼi te tauhi ʼae kia Sehova. (Pes. 99:4) Koia, ia ʼaho nei, ko te hahaʼi ʼa Sehova ʼi te malamanei ʼe natou fiafia, he ʼe natou “haele i he laumalie e tahi,” mo mulimuli ʼi “he ala e tahi” pea mo tauhi ki te “Atua o te tokalelei” ʼaki “he loto e tahi.”—2 Ko. 12:18; lau ia Sofoni 3:9.

a Ko te ʼu faʼahi ʼae neʼe natou mahino ki ai mai te ako ʼaia, neʼe ta ʼi te tohi Auxiliaire pour une meilleure intelligence de la Bible.

b Vakaʼi te alatike “Te Kau Tagata ʼAfeā Kilisitiano ʼe Ko He Kau Gaue Ki Totatou Fiafia” ʼi Te Tule Leʼo ʼo te ʼaho 15 ʼo Sanualio 2013, ʼi te ʼu pasina 27-31.

ʼE Moʼoni Koa Ia Te Puleʼaga Kia Koe?

  • Kotea te ʼu fetogi neʼe fai e te Puleʼaga ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼutuʼu ʼo te kautahi?

  • Neʼe tokoni feafeaʼi atu te ʼu fetogi ʼo ʼuhiga mo te taupau ʼo te ʼu kokelekasio ke ke tauhi ki “te Atua o te tokalelei”?

  • Kotea la he ʼu palalau peʼe ko he ʼu gaue neʼe fai e he tagata ʼafeā neʼe ke fiafia ai?

  • Kotea ʼae ʼe feala ke ke fai ke maʼu te tokalelei pea mo te logo tahi ʼi te kokelekasio?

 ʼE TOKAGA FEAFEAʼI TE KOLESI PULE KI TE ʼU GAUE ʼO TE PULEʼAGA?

ʼE FAʼUFAʼU ia te Kolesi Pule ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova e te ʼu tehina neʼe fakanofo e Sehova ʼAtua. Ko natou fuli ʼe natou faʼufaʼu ia “te tagata faifekau agatonu mo poto.” Ko tonatou maʼua ʼe ko te foaki ia te meʼa kai fakalaumalie, mo takitaki pea mo fakalotomalohiʼi ia te gaue faifakamafola ʼi te kele katoa.—Mat. 24:14, 45-47.

ʼE fono te Kolesi Pule ʼi te vahaʼa fuli, ʼi te agamahani ʼi te Feliafa. ʼE feala ai ki te ʼu tehina ʼaia ke natou gaue fakatahi ʼi te logo tahi. (Pes. 133:1) ʼE toe kau te ʼu tehina ʼo te Kolesi Pule ki te ʼu komite. ʼE tahi tokaga te komite ki he faʼahi ʼo te ʼu gaue ʼo te Puleʼaga. Tou vakaʼi te ʼu komite ʼaia.

  •  Komite ʼo Te ʼu Kootinatea

    Ko te ʼu tehina ʼae ʼe kau ki te komite ʼaia ʼe natou tokakaga ki te ʼu fakamau ʼae ʼe fai ʼi te ʼu telepinale pea mo te felogoʼi mo te ʼu talalogo ʼi te televisio, mo te latio pea mo ʼihi atu moka ʼe tonu ke natou palalau ki tatatou tui. ʼE natou toe fakatuʼutuʼu te ʼu gaue moka hoko he ʼu tuʼutamaki fakanatula, he fakataga pea mo ʼihi atu faʼahi ʼe tonu ke foimo foaki he tokoni, ʼi te malamanei katoa.

  • Komite Ki Te Hahaʼi Gaue

    ʼE vakaʼi e te komite ʼaia ia te ʼu fakatuʼutuʼu neʼe fai maʼa te kau Petelite ʼi te malamanei, ʼi te faʼahi fakasino pea mo fakalaumalie, pea mo tokoni kia natou. ʼE tokaga ki te filifili pea mo te fakaafe ʼo he kau Petelite foʼou ki te famili pea mo te gaue ʼae ʼe natou fai ʼi te Petele.

  • Komite Ta Tohi

    Ko natou ʼae ʼe gaue ʼi te komite ʼaia ʼe natou tokakaga ki te ta pea mo te momoli ʼo te ʼu tohi Fakatohi-tapu ʼi te malamanei katoa. ʼE natou toe tokakaga ki te ʼu fale ta tohi pea mo te ʼu kele ʼae ʼe fakaʼaogaʼi e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼo feia mo te ʼu gaue laga fale ʼi te malamanei, ʼo kau ki ai te laga ʼo te ʼu Fale Fono. ʼE natou vakaʼi ke fakaʼaogaʼi fakapotopoto ia te falā ʼae neʼe foaki ki te gaue ʼo te Puleʼaga.

  • Komite ʼo Te Gaue

    Ko te ʼu tehina ʼo te komite ʼaia ʼe natou tokakaga ki te ʼu telituale fuli ʼae ʼe tou faifakamafola ai, pea mo te ʼu faʼahi ʼae ʼe ʼaoga ki te ʼu kokelekasio, mo te kau faifakamafola, mo te kau pionie, mo te kau tagata ʼafeā, mo te kau taupau feʼoloʼaki pea mo te kau misionea. ʼE natou tokakaga ki te ʼu gaue ʼo te ʼu Komite Fakafelogoʼi Tahi Mo Te Lopitali. ʼE natou toe vakaʼi ia te teuteuʼi ʼo Te Minisitelio ʼo Te Puleʼaga.

  • Komite ʼo Te ʼu Akonaki

    ʼE tokaga te komite ʼaia ki te ʼu akonaki ʼae ʼe fai ʼi te ʼu fakatahi lalahi pea mo te ʼu fono ʼi te kokelekasio. ʼE toe tokaga ki te Ako ʼo Kileate, mo Te Ako ʼo Te Kau Faifakamafola ʼo Te Puleʼaga, mo te Ako ʼo Te Kau Pionie pea mo te Ako Fakateokalatike, pea mo te tahi age ʼu ako. ʼE ina teuteuʼi mo te ʼu faʼahi ʼae ʼe tonu ke puke pea mo te ʼu ʼata viteo.

  • Komite ʼo Te Faitohi

    Ko te ʼu tehina ʼae ʼe gaue ʼi te komite ʼaia, ʼe natou tokakaga ki te teuteuʼi ʼo te meʼa kai fakalaumalie ʼi te ʼu tohi peʼe ʼi te ʼu olotinatea, maʼa te ʼu tehina mo tuagaʼane pea mo te hahaʼi fuli pe. ʼE toe tokaga ki te faʼahi ʼo te Neti pea mo te faifakaliliu ʼi te malamanei. ʼE toe tali te komite ʼaia ki te ʼu fehuʼi ʼo ʼuhiga mo he ʼu vaega Tohi-Tapu pea mo he ʼu manatu neʼe ha ʼi te ʼu tohi.

ʼAe ʼi muʼa atu
ʼAe ʼe hoa mai

Te Tahi ʼu Manatu

TE TULE LE’O (NUSIPEPA AKO)

Ko Sehova ʼe Ko Te ʼAtua ʼo Te Fakatokatoka

ʼE ha feafeaʼi ʼi te ʼu fakamatala ʼo ʼuhiga mo Iselaele pea mo te kau ʼuluaki Kilisitiano ko Sehova ʼe ina fakatuʼutuʼu lelei ia meʼa fuli?

TE TULE LE’O (NUSIPEPA AKO)

Tou Fakalogo Ki Te ʼu Tauhi Ovi ʼa Sehova

ʼE fakaʼaogaʼi e Sehova mo Sesu ia te kau tagata ʼafeā ohage he kau tauhi ovi moʼo tokaga pea mo puipui tatou. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai ke fua lelei kia tatou tanatou tokakaga pea mo tanatou takitaki?

TE TULE LE’O (NUSIPEPA AKO)

Tou Tau’i Fakatahi Ia Te Fakaʼosi ʼo Te Malama ʼAeni

ʼE ha ʼi te ʼu faʼifaʼitaki Fakatohi-tapu ʼe fa ia te maʼuhiga ʼo te logotahi, pea mo te maʼuhiga anai ʼae ke tou logotahi ʼi te ka haʼu.

KUA PULE IA TE PULEʼAGA ʼO TE ʼATUA!

ʼE Fakatuʼutuʼu Ia Te Tauhi Ki “Te Atua o Te Tokalelei”

Faka'uvea
ʼE Fakatuʼutuʼu Ia Te Tauhi Ki “Te Atua o Te Tokalelei”
https://cms-imgp.jw-cdn.org/img/p/1102014251/univ/art/1102014251_univ_sqr_xl.jpg
kr kap. 12 p. 118-131
ʼAe ʼi muʼa atu
TE ʼU KUPU TAFITO
ʼAe ʼe hoa mai
  • Te Tohi Mai Te Kolesi Pule
  • KAPITE 1 “Ke Hoko Mai Tou Puleʼaga”
  • KAPITE 2 Kua Fakatuʼu Te Puleʼaga ʼi Selo
  • FAʼAHI 1 Te ʼu Moʼoni ʼo ʼUhiga Mo Te Puleʼaga​​—ʼE Ina Foaki Ia Te Meʼa Kai Fakalaumalie
    • KAPITE 3 ʼE Fakaha e Sehova Tana Fakatuʼutuʼu
    • KAPITE 4 ʼE Fakakololiaʼi e Sehova Tona Huafa
    • KAPITE 5 ʼE Foaki e Te Hau He ʼu Fakamahino ʼo ʼUhiga Mo Te Puleʼaga
  • FAʼAHI 2 Te Fakamafola ʼo Te Puleʼaga​​—ʼE Tala Ia Te Logo Lelei ʼi Te Kele Katoa
    • KAPITE 6 Te Hahaʼi ʼAe ʼe Faifakamafola​​—Ko Te Kau Faifakamafola ʼe Natou Gaue ʼAki He Lotolelei
    • KAPITE 7 Te ʼu Faʼahiga Faifakamafola​​—Fakaʼaogaʼi Ia Meʼa Fuli Ke Kaku Te Logo Lelei Ki Te Hahaʼi
    • KAPITE 8 Te ʼu Meʼa Gaue Ki Te Faifakamafola​​—Te ʼu Tohi Ki Te Faifakamafola ʼi Te Malamanei Katoa
    • KAPITE 9 Te ʼu Fua ʼo Te Faifakamafola​—Ko “Te u Gaueaga Fulumeto Kua Natou Hihina Ki Te Tanaki o Te Fulumeto”
  • FAʼAHI 3 Te ʼu Lekula ʼo Te Puleʼaga​​—Kotou Kumi Te Faitotonu ʼa Te ʼAtua
    • KAPITE 10 ʼE Fakamaʼa e Te Hau Tana Hahaʼi
    • KAPITE 11 ʼE Ha Te Maʼoniʼoni ʼo Te ʼAtua ʼi Te ʼu Fetogi ʼo ʼUhiga Mo Te Aga
    • KAPITE 12 ʼE Fakatuʼutuʼu Ia Te Tauhi Ki “Te Atua o Te Tokalelei”
  • FAʼAHI 4 Te ʼu Malo ʼo Te Puleʼaga​—ʼE Fakamoʼoni e Te Lao Ia Te Logo Lelei
    • KAPITE 13 Ko Te Kau Faifakamafola ʼo Te Puleʼaga ʼe Natou Tagi Ki Te ʼu Telepinale
    • KAPITE 14 Tou Lagolago ʼAteaina Pe Ki Te Puleʼaga ʼo Te ʼAtua
    • KAPITE 15 Tou Tauʼi Ke Tou Fakahoko Faʼifaʼitaliha Tatatou Tauhi
  • FAʼAHI 5 ʼE Akoʼi Tatou e Te Puleʼaga​​—ʼE Akoʼi Te ʼu Kaugana ʼo Te Hau
    • KAPITE 16 ʼE Tou Fakatahitahi Moʼo Tauhi Kia Sehova
    • KAPITE 17 ʼE Akoʼi Te Kau Faifakamafola ʼo Te Puleʼaga
  • FAʼAHI 6 Tou Lagolago Ki Te Puleʼaga​​—Te Laga ʼo Te ʼu Fale Ki Te Tauhi Pea Mo Te ʼu Tokoni Moka Hoko He Tuʼutamaki
    • KAPITE 18 ʼE Fakapaʼaga Feafeaʼi Te ʼu Gaue ʼo Te Puleʼaga?
    • KAPITE 19 Te ʼu Laga Fale ʼe Ina Fakakololiaʼi Ia Sehova
    • KAPITE 20 ʼE Kau Ki Tatatou Minisitelio Te ʼu Tokoni Moka Hoko He Tuʼutamaki
  • FAʼAHI 7 Te ʼu Fakapapau ʼo Te Puleʼaga​​—ʼE Ina Fakafoʼou Anai Ia Meʼa Fuli
    • KAPITE 21 ʼE Fakaʼauha e Te Puleʼaga ʼo Te ʼAtua ʼOna Fili
    • KAPITE 22 ʼE Fakahoko e Te Puleʼaga Te Finegalo ʼo Te ʼAtua ʼi Te Kele
FA’AHIGA TO’O MAI
ʼE Fakatuʼutuʼu Ia Te Tauhi Ki “Te Atua o Te Tokalelei”
Text Publication download options Kua Pule Ia Te Puleʼaga ʼo Te ʼAtua!
  • PDF
  • EPUB
  • JWPUB
ʼAe ʼi muʼa atu
TE ʼU KUPU TAFITO
ʼAe ʼe hoa mai
  • Te Tohi Mai Te Kolesi Pule
  • KAPITE 1 “Ke Hoko Mai Tou Puleʼaga”
  • KAPITE 2 Kua Fakatuʼu Te Puleʼaga ʼi Selo
  • FAʼAHI 1 Te ʼu Moʼoni ʼo ʼUhiga Mo Te Puleʼaga​​—ʼE Ina Foaki Ia Te Meʼa Kai Fakalaumalie
    • KAPITE 3 ʼE Fakaha e Sehova Tana Fakatuʼutuʼu
    • KAPITE 4 ʼE Fakakololiaʼi e Sehova Tona Huafa
    • KAPITE 5 ʼE Foaki e Te Hau He ʼu Fakamahino ʼo ʼUhiga Mo Te Puleʼaga
  • FAʼAHI 2 Te Fakamafola ʼo Te Puleʼaga​​—ʼE Tala Ia Te Logo Lelei ʼi Te Kele Katoa
    • KAPITE 6 Te Hahaʼi ʼAe ʼe Faifakamafola​​—Ko Te Kau Faifakamafola ʼe Natou Gaue ʼAki He Lotolelei
    • KAPITE 7 Te ʼu Faʼahiga Faifakamafola​​—Fakaʼaogaʼi Ia Meʼa Fuli Ke Kaku Te Logo Lelei Ki Te Hahaʼi
    • KAPITE 8 Te ʼu Meʼa Gaue Ki Te Faifakamafola​​—Te ʼu Tohi Ki Te Faifakamafola ʼi Te Malamanei Katoa
    • KAPITE 9 Te ʼu Fua ʼo Te Faifakamafola​—Ko “Te u Gaueaga Fulumeto Kua Natou Hihina Ki Te Tanaki o Te Fulumeto”
  • FAʼAHI 3 Te ʼu Lekula ʼo Te Puleʼaga​​—Kotou Kumi Te Faitotonu ʼa Te ʼAtua
    • KAPITE 10 ʼE Fakamaʼa e Te Hau Tana Hahaʼi
    • KAPITE 11 ʼE Ha Te Maʼoniʼoni ʼo Te ʼAtua ʼi Te ʼu Fetogi ʼo ʼUhiga Mo Te Aga
    • KAPITE 12 ʼE Fakatuʼutuʼu Ia Te Tauhi Ki “Te Atua o Te Tokalelei”
  • FAʼAHI 4 Te ʼu Malo ʼo Te Puleʼaga​—ʼE Fakamoʼoni e Te Lao Ia Te Logo Lelei
    • KAPITE 13 Ko Te Kau Faifakamafola ʼo Te Puleʼaga ʼe Natou Tagi Ki Te ʼu Telepinale
    • KAPITE 14 Tou Lagolago ʼAteaina Pe Ki Te Puleʼaga ʼo Te ʼAtua
    • KAPITE 15 Tou Tauʼi Ke Tou Fakahoko Faʼifaʼitaliha Tatatou Tauhi
  • FAʼAHI 5 ʼE Akoʼi Tatou e Te Puleʼaga​​—ʼE Akoʼi Te ʼu Kaugana ʼo Te Hau
    • KAPITE 16 ʼE Tou Fakatahitahi Moʼo Tauhi Kia Sehova
    • KAPITE 17 ʼE Akoʼi Te Kau Faifakamafola ʼo Te Puleʼaga
  • FAʼAHI 6 Tou Lagolago Ki Te Puleʼaga​​—Te Laga ʼo Te ʼu Fale Ki Te Tauhi Pea Mo Te ʼu Tokoni Moka Hoko He Tuʼutamaki
    • KAPITE 18 ʼE Fakapaʼaga Feafeaʼi Te ʼu Gaue ʼo Te Puleʼaga?
    • KAPITE 19 Te ʼu Laga Fale ʼe Ina Fakakololiaʼi Ia Sehova
    • KAPITE 20 ʼE Kau Ki Tatatou Minisitelio Te ʼu Tokoni Moka Hoko He Tuʼutamaki
  • FAʼAHI 7 Te ʼu Fakapapau ʼo Te Puleʼaga​​—ʼE Ina Fakafoʼou Anai Ia Meʼa Fuli
    • KAPITE 21 ʼE Fakaʼauha e Te Puleʼaga ʼo Te ʼAtua ʼOna Fili
    • KAPITE 22 ʼE Fakahoko e Te Puleʼaga Te Finegalo ʼo Te ʼAtua ʼi Te Kele
JW.ORG® / TU’ASILA ’A TE KAU FAKAMO’ONI ’A SEHOVA
Akonaki Fakatohi-Tapu
  • Te ʼu Tali Ki Te ’u Fehu’i Fakatohi-Tapu
  • Ako Tohi-Tapu
  • Te ʼu Meʼa Gaue Ki Te Ako
  • Kau Tupulaga
Te ʼu Tohi Neʼe Filifili
  • Te Tohi-Tapu
  • Nusipepa
  • Tohi Mo Kaupepa
  • Alatike Hokohoko
  • Kaupepa Ako
  • Guidelines
  • Televisio JW
  • ʼAta Viteo
  • Musika
  • Te ʼu Gaoʼi Fakatohi-tapu
  • Te ʼu Fakamatala ʼi Te Tohi-Tapu Neʼe Lau
Ia Matou
  • Fehuʼi ʼe Fai Tuʼumaʼu
  • Fakaʼui Hau ʼAʼahi
  • Faitohi Mai
  • Mamata ’Amatou Pilo
  • ʼAmatou Fono
  • Fakamanatu
  • ʼAmatou Fakatahi Lalahi
  • Gaue
  • Te ʼu Faifakamatala
  • ʼI Te Malamanei Katoa
Maʼu Fakavilivili
  • Fakaʼui Hau ʼAʼahi
  • Maʼu He Fono (opens new window)
  • Kumi He Fakatahi Fakafenua (opens new window)
  • Kotea Te ʼu Logo Foʼou
  • ʼAta Viteo
  • Kumi
  • Meʼa ʼOfa (opens new window)
  • Tanakiʼaga Tohi ʼi Te Neti (opens new window)
  • JW Hub® (opens new window)

Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. FAKAMA’UA KI TONA FAKA’AOGA’I  |  LEKULA ’O TE CONFIDENTIALITÉ  |  PRIVACY SETTINGS

Filifili Tau Lea

Lea

Website Available
Publication Download Only

Vaevae

Copied
VAHE ʼI TE NETI