Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

“Mu’re Hamu Nabo Abanyaku’ra”

“Mu’re Hamu Nabo Abanyaku’ra”

“Muhumuzanganege inywenka, kandi mwombekege inywena.”​—1 ABASESALONIKA 5:11.

EBIZINA: 90, 111

1, 2. Habwaki kikuru tubazeho omulingo tusobora kuhumuza abaine obujune? (Rora ekisisani ekiri ha kutandika kw’isomo linu.)

SUSI n’agamba ati: “Mutabani waitu obu yafiire, tukamara haihi omwaka gumu nituhurra oburumi bwingi muno.” Ow’oruganda ondi obu yaferiirwe mukazi we akagamba ngu akahurra “oburumi bw’amaani muno obwakaba atarukusobora kusoborra.” Abantu baingi batunga oburumi bwa mulingo gunu. Ab’oruganda baingi omu kitebe babaire nibatekereza ngu obulemu bwa Haramagedoni burasanga abagonzebwa babo bakyali bomeezi. Naiwe nosobora kuba waferiirwe mugonzebwa waawe, rundi nosobora kuba oine omuntu ow’omanyire ayaferiirwe mugonzebwa we. Obu kiraaba nukwo kiri, nosobora kuba noyekaguza, ‘Omuntu anyakwine obujune n’asobora kuhumuzibwa ata?’

2 Abantu abamu bagamba ngu obwire nubwo bukiza ekihooya ekya ha mutima. Baitu nitusobora kugamba ngu nukwo kiba na buli muntu? Omufakati omu akagamba, “Mazire kukyetegereza ngu obwire tibuli nubwo bukiza ekihoya baitu omulingo omuntu abukozesamu.” Nk’oku ekihooya kyonyini kyetaga obwire n’okukifaho kurungi kurora kyakira, n’ekihoya ekya ha mutima nakyo kyetaga obwire n’okukifaho. Kiki ekisobora kukonyera abanyakwine obujune kukehya ha burumi bwabo obwa ha mutima?

YAHWE ALI “RUHANGA OWOKUHUMUZA KWONA”

3, 4. Habwaki nitugumya ngu Yahwe n’amanya oburumi obu tutunga?

3 Yahwe Isiitwe ow’okuganyia nuwe ndugirro y’okuhumuza kwona oku tutunga. (Soma 2 Abakolinso 1:3, 4.) Nuwe akyakizireyo kuba kyokurorraho kirungi omu kurumirirwa abantu, kandi n’aijukya abantu be ngu: “Nyowe, ninyowe ogu arukubahumuza.”​—Isaya 51:12; Zabuli 119:50, 52, 76.

Yahwe mali alindiriire ekiro obwalihumbuura abantu abesigwa

4 Yahwe nauwe aferiirwe abahereza be abayagonzaga muno nka Iburahimu, Isaka, Yakobo, Musa, hamu n’Omukama Daudi. (Okubara 12:6-8; Matayo 22:31, 32; Engeso Ezabakwenda 13:22) Baibuli n’etugambira ngu Yahwe alindiriire ekiro obwalihumbuura abahereza be banu abesigwa. (Yobu 14:14, 15) Balitunga okusemererwa kandi baliba n’obwomeezi obuhikiriire. Omuntu ondi ou Yahwe yaferiirwe nuwe Omwana we omuzigaijo. Baibuli n’eyoleka ngu Yesu yaleteraga Ruhanga okusemererwa. (Enfumo 8:22, 30) Titusobora n’okumanya oburumi bwonyini obu Yahwe yatungire habw’okurora Omwana we naitwa.​—Yohana 5:20; 10:17.

5, 6. Yahwe atuhumuza omu mulingo ki?

5 Tukigumize kimu ngu Yahwe n’aija kutukonyera. Nahabweki titusemeriire kutiina kumusoborra oburumi n’obujune bw’amaani obu turukutunga. Kanikigarramu amaani kumanya ngu Yahwe namanya omulingo turukwehurra kandi ngu natuhumuza nk’oku kirukwetagisibwa! Baitu eki nakikora ata?

6 Yahwe akozesa omwoyo gwe ogurukwera kutuhumuza. (Engeso Ezabakwenda 9:31) Yesu akagamba ngu Yahwe n’aija kuha mwoyo gwe ogurukwera hali omuntu weena aragumusaba. (Luka 11:13) Susi, ou tusangirwege tubalizeho n’agamba ngu: “Tukateza amaju emirundi nyingi nitwesengereza Yahwe kutuhumuza. Buli murundi twamusabaga, mali obusinge bwe bwalindaga emitima yaitu n’ebitekerezo byaitu.”​—Soma Abafiripi 4:6, 7.

YESU NAUWE AMANYIRE OMULINGO TWEHURRA

7, 8. Habwaki nitukigumya ngu Yesu n’aija kutuhumuza?

7 Yesu obwakaba ali omu nsi, ebigambo bye n’ebikorwa bye bikolekera kimu ngu akaba aine emiringo ya Yahwe. (Yohana 5:19) Yahwe akatuma Yesu kwija omu nsi kuhumuza “abanyina omutima ogucwekere” hamu nabo “abaganya.” (Isaya 61:1, 2; Luka 4:17-21) Abantu bakarora ngu Yesu akaba n’afaayo habw’okubonabona kwabo kandi ngu akaba n’agonza kubakonyera.​—Abaheburaniya 2:17.

8 Obwakaba ali muto, nauwe n’asobora kuba yaferiirwe abanywani be rundi abanyabuzale be. Ekyokurorraho, Yusufu, ayali ise ow’omu nsi n’asobora kuba yafiire Yesu akyali musigazi. * (Rora obugambo obuli hansi.) Kusigikirra nk’oku akaba ali musigazi ayafahoga abantu, okufa kwa ise n’okurora obujune nyina n’abagenzi be batungire bisobora kuba byamuletiire enaku y’amaani.

9. Yesu akoleka ata ngu akarumwa hanyuma ya Lazaro kufa?

9 Yesu obwakaba n’atebeza omu nsi, akolekera kimu ngu yayetegerezaga omulingo abantu bayehurramuga kandi yabarumirirwaga. Ekyokurorraho, Lazaro, enganjani ye obu yafiire, Yesu akehurra kubi muno nk’oku Malyamu na Maliza bayehuliire. Akarumwa muno yahika n’okurra n’obwaraaba yali amanyire ngu n’agenda kumuhumbuura.​—Yohana 11:33-36

10. Nitumanya tuta ngu Yesu n’amanya omulingo twehurramu?

10 Ebigambo by’okuhumuza ebi Yesu yakozeseze omu kasumi ako nibisobora kutugarramu bita amaani omu kasumi kanu? Baibuli n’eyoleka ngu Yesu takahindukaga. N’egamba: “Yesu Kristo nasisana okumu ijo, na hati, nebiro byona.” (Abaheburaniya 13:8) Kandi n’ayetwa “Omukuru wobwomezi” habwokuba nuwe arukutusobozesa kutunga obwomeezi obutahwaho. Nauwe namanya omulingo obujune bukwata kandi “asobora . . .  okujuna abo abarukwohebwa.” (Engeso Ezabakwenda 3:15; Abaheburaniya 2:10, 18) Nahabweki tutebwa ngu na hati Yesu nakwatwaho obwarora abantu baine oburumi. N’amanya oburumi obu barukurabamu kandi n’aija kutuhumuza “obuturatagaga bwona.”​—Soma Abaheburaniya 4:15, 16.

‘OKUHUMUZIBWA OKW’OMU BYAHANDIKIRWE’

11. Byahandikirwe ki ebirukukirayo kukuhumuza?

11 Ekyahandikirwe ekirukwoleka omulingo Yesu yarumirwe hanyuma ya Lazaro kufa kiri kimu ha byahandiikirwe bingi ebirukusangwa omu Baibuli ebisobora kutuhumuza. Kinu tikirukuhuniriza habwokuba “byona ebyahandikirwe ira, bikahandikwa obwokwegesa itwe, nukwo tube nokunihira obwokugumisiriza nobwokuhumura okwomu byahandikirwe.” (Abarumi 15:4) Obworaaba oine obujune, nosobora kutunga okuhumuzibwa kuruga omu byahandiikirwe nka binu:

  • “Mukama aikara haihi nabo abomutima ogucwekere, abajuna abanyakuina omutima oguzizire.”​—Zabuli 34:18, 19.

  • “Omu bitekerezo byange ebingi ebiri omuli nyowe, okuhumuza kwawe [Yahwe] kunsemeza obwomezi bwange.”​—Zabuli 94:19.

  • “Kandi Mukama waitu wonyini Yesu Kristo na Ruhanga Isitwe, ayatugondeze, natuha okuhumura okutahwaho, nokunihira okurungi omu mbabazi, ahumuze emitima yanyu, agigumye omu ngeso zona.”—2 Abasesalonika 2:16, 17. *​—Rora obugambo obuli hansi.

EKITEBE NAKYO KIRUMU OKUHUMUZIBWA KWINGI

12. Nitusobora kugarramu tuta abandi amaani?

12 Ekiikaro kindi nambere abaine obujune basobora kutunga okuhumuzibwa nuho omu kitebe Ekikristaayo. (Soma 1 Abasesalonika 5:11.) Nitusobora kuhumuza tuta abanyakwine “omwoyo ogucwekere”? (Enfumo 17:22) Ijuka ngu haroho “akasumi akokucule’ramu, kandi [haroho] akasumi akokugambiramu.” (Enfumo 3:7) Omufakati omu arukwetwa Dalene nagamba ngu omuntu aine obujune asemeriire kugamba eky’arukutekereza n’omulingo arukwehurra. Nahabweki iwe eky’osemeriire kukora nukwo kumuhuliiriza otamucwire kalimi. Hanyuma ya mugenzi we kweyita, Junia n’agamba, “Nosobora kuba otarukwetegerereza kimu obujune omuntu aine, baitu ekikiru nukwo kuba n’omutima gw’okugonza kumwetegereza.”

13. Kiki eki tusemeriire kumanya ha bantu abarukuganya?

13 Twijuke ngu buli muntu aganya omu mulingo ogurukwahukanaho n’ogw’abandi. Obwire obumu haroho obu kiguma kusoborra oburumi bwonyini obu turukuhurra. Baibuli n’egamba: “Omutima gumanyire okusasa kwagwo; kandi omugenyi tayetaba omu kusemererwa kwagwo.” (Enfumo 14:10) Kandi omuntu n’obwasoborra omulingo arukwehurra, tikyanguhire abandi kwetegereza ekintu kyonyini eky’arukugamba.

Emirundi erukukira obwingi, ekintu ekikonyera nukwo ‘kurra hamu nabo abanyakurra’

14. Nitusobora kuhumuza tuta abarukuganya?

14 Kandi nikisobora kutugumira kumanya ebigambo byonyini ebitusobora kukozesa kuhumuza omuntu arukuganya. Baitu Baibuli n’egamba ngu “orulimi orwabamagezi bwomezi.” (Enfumo 12:18) Abantu baingi bakozeseze burocuwa erukwetwa When Someone You Love Dies kusobora kuhumuza abarukuganya. * (Rora obugambo obuli hansi.) Baitu obwire oburukukira, ekintu eky’osobora kukora nukwo ‘kurra hamu nabo abanyakurra.’ (Abarumi 12:15) Omukazi arukwetwa Gaby ayaferiirwe iba n’agamba ngu obwire obumu ahurra okurra nugwo mulingo gwonka ogw’asobora kwolekamu obujune obwaine. Kandi n’agamba: “Kimpumuza muno obu ndora abanywani bange nibarra hamu na nyowe. Kindetera kuhurra ntali nyenka omu bujune.”

15. Kakuba kikugumira kugambira omuntu ebigambo by’okuhumuza, nosobora kukora ki? (Rora akasanduuko akaine omutwe “ Ebigambo Ebihehiire Kandi Ebirukuhumuza.”)

15 Obu kiraaba kitarukukwanguhira kugambira omuntu ebigambo ebirukuhumuza, nosobora kumusindikira kaadi, obutumwa, rundi ebbaruha. Nosobora kuhandikamu ekyahandiikirwe, kubazaaho omulingo gw’embaganiza omuntu afiire ogwakaba aine, rundi obazeeho akasumi k’okusemererwa akamwatungire hamu. Junia n’agamba, “Kakuba omuntu akusindikira obutumwa bw’okukugarramu amaani, rundi Omukristaayo akuraliza kugenda omaleho obwire nauwe nikikonyera muno. Ebintu nk’ebi bindetera kurora ngu nibangonza kandi ngu nibamfaho.”

16. Mulingo ki omurungi muno ogu tusobora kukozesa kuhumuza abarukuganya?

16 Esaara zaitu nizisobora kukonyera ab’oruganda n’abanyaanya itwe abanyakuganya. Nitusobora kubasabira rundi kusaba tuli nabo. Nobukiraaba ngu nikisobora kukugumira habwokuba nosobora kwesanga ocuzire, esaara yaawe n’esobora kumuhumuza mali. Dalene n’agamba ngu obwire bumu abanyaanya itwe obu baija kumpumuza “mbasaba basabe bali nanyowe. Ha kubanza obu baba nibakyatandika, mpurra amaraka gabo nigoleka ngu nibaserra ebigambo ebi barakozesa. Baitu obu beyongerayo bamalirra basabire esaara erugiire kimu ha mutima. Okwikiriza kwabo okw’amaani, okugonza kwabo, n’okufaayo kwabo byongiire kugumya okwikiriza kwange.”

OIKALE NOHUMUZA ABARUKUGANYA

17-19. Habwaki tusemeriire kwikara nitugarramu abantu amaani?

17 Titusobora kumanya obwire bwonyini omuntu asobora kumara n’aganya. Omuntu obwaba aferirwe omugonzebwa we, abanywani n’abanyabuzaale babaho ha bwire obu nukwo bamuhumuze. Baitu obu bagaruka omu mirimo yabo, omuntu anyakuferirwe aba nakyayetagisa kuhumuzibwa. Nahabweki oikale oyetegekere kukonyera. “Enganjani negonza obusumi bwona, mugenziwe ayazairwe habwobujune.” (Enfumo 17:17) Tusemeriire kuhumuza abarukuganya obwire bwona obu barukuba nibatwetaga.​—Soma 1 Abasesalonika 3:7.

18 Twikale nitwijuka ngu haroho ebintu ebirukusobora kusisimura obujune bw’omuntu. Nk’ekyokurorraho akasumi k’okwijuka omukoro obu karukuhika, ebizina ebimu, ebisisani, emikoro, obuhooho, amaraka, rundi obusumi omu mwaka. Omuntu n’asobora kukora ekintu ekyakaba amanyiriire kukora n’omugonzebwa we nk’okugenda ha ruso’rokano orukooto, Ekiijukyo, nikimuletera enaku y’amaani. Ow’oruganda omu ayaferiirwe mukazi we akagamba ngu “Nkaba ntarukugonza ekiro kihike nambere twakubaire tumazire omwaka gumu omu buswere. Kandi mali obu kyahikire kitanyanguhire. Baitu ab’oruganda n’abanyaanya itwe bakatekaniza omukoro mutaito nukwo ntaba nyenka ha kiro eki baitu mbe n’abanywani bange nfe na nfe.”

19 Kandi tutabanza kulinda habeho ekintu ekirukusobora kusisimura enaku y’omuntu nukwo hanyuma tukagenda kumuhumuza. Junia n’agamba ngu “Obukonyezi obwoba otarukunihira bugarramu muno amaani.” Ky’amananu ngu titusobora kumaraho obujune bw’omuntu, baitu nitusobora kukora ebintu ebirukumuhumuza. (1 Yohana 3:18) Gaby n’agamba: “Ninsiima muno Yahwe habw’okutuha abagurusi abankonyire omu bwire bwona obugumire. Mali bankonyire kurora omulingo Yahwe ankwatiriireho.”

20. Habwaki emirago ya Ruhanga n’etuhumuza muno?

20 Nikigarramu amaani kumanya ngu Yahwe, Ruhanga ow’okuhumuza kwona n’aija kumaraho okuganya kwona ha kiro ky’okuhumbuuka. (Yohana 5:28, 29) Baibuli n’eturaganiza eti, ‘alimirra kimu okufa ebiro byona; kandi Mukama Ruhanga aliragaza amaizi ha maiso gona.’ (Isaya 25:8) Kuruga obu, omu kiikaro ‘ky’okurra hamu n’abo abarukurra,’ ‘tulisemererwa hamu n’abo abanyakusemererwa.’​—Abarumi 12:15.

^ kac. 8 Baibuli n’eyoleka ngu Yesu obwakaba aine emyaka 12, Yusufu akaba akyali mwomeezi. Baitu Baibuli tebazaho Yusufu ha kiro Yesu yakozere eky’amahano kye ky’okubanza, eky’okuhindura amaizi kufooka maarwa, rundi eby’amahano bindi ebi yakozere. Nikisobora kuba ngu Yusufu akaba afiire ira akasumi ako. Kwongerezaho, Yesu obwakaba ahanikirwe ha muti, akasaba omukwenda Yohana kurolerra nyina. Kakuba Yusufu yali akyali mwomeezi, tiyakusabire Yohana kurolerra nyina.​—Yohana 19:26, 27.

^ kac. 14 Rora Watchtower ya Novemba 1, 2010 nambere hali omutwe ogurukugamba “Humuza Abarukuganya nk’Oku Yesu Yakozere.”