PE SOMBA zimanavi ukongwa zo ziziziswa ŵanthu nge mo zichitiya somba zo zidanika kuti clown fish. Panyaki zititiziziswa chifukwa chakuti ze ndi mitundu yakutowa ukongwa, yo yititikumbusa ŵanthu wo avwala mwakusekesa kuti akondwesengi ŵanthu. Pamwenga zititiziziswa chifukwa cha malu ngo zitanja kuja. Zitanja kuja m’maluŵa nga minga ngo ngadanika kuti anemone. Ndichu chifukwa chaki somba zenizi zidanika so kuti somba za m’maluŵa nga m’nyanja (anemonefish).

Nge mo ŵanthu akutchuka atanjiya vithuzi, somba izi nazu zithaŵa cha asani ŵanthu akhumba kuzijambula. Ŵanthu wo asambira mu nyanja zikuluzikulu asuzgika cha kujambula somba zenizi chifukwa ziluta kutali cha ndi malu ngo zija kweniso zilivi mantha.

Kweni chakuziziswa ukongwa ntchakuti somba zenizi zija m’malu ngo ngawoneka kuti ngakofya. M’malu ngenanga mwe maluŵa ngapoyizoni. Kuja m’malu ngenanga tingakuyeruzgiya ndi kuzenga nyumba kuzenji la njoka. Chinanga kuti ve viyo, somba zenizi zilekana cha ndi maluŵa yanga. Ntchinthu wuli cho chitovya somba zenizi kuti zijengi m’malu ngenanga kwambula suzgu lelosi?

Mwakuyanana ndi ŵanthu wo akoliyana, somba za clown ndi maluŵa nga m’nyanja vithembana ukongwa. Somba zenizi ziwovyeka ukongwa chifukwa cha kuja m’maluŵa ngenanga. Asayansi wo asambira vinthu va m’nyanja nawu asaniya kuti somba zenizi zingaja cha kwambula maluŵa nga m’nyanja. Izu zijila kusambira ndipu zingaryika ndi somba zinyaki asani zingaleka kuvikilirika ndi maluŵa ngenanga. Kweni zingaja ndi umoyu kwa vyaka 10 chifukwa chakuti zija m’maluŵa nga m’nyanja kweniso zibisamamu asani zawona kuti ziryikengi ndi somba zinyaki.

Maluŵa nga m’nyanja ngatovya somba zenizi kuti zijengemu kwambula kopa kweniso kuti ziwukuliyengemu machewu. Somba yinthikazi yiwukuliya machewu pasi pa maluŵa. Pavuli paki, somba zosi ziŵi, yinthikazi ndi yinthurumi ziphwere machewu ngenanga. Pakumaliya, zosi ndi ŵana zilutiriza kuja m’maluŵa ngenanga.

Kumbi maluŵa nga m’nyanja ngawovyeka wuli ndi somba zenizi? Somba izi zija nge alonda a maluŵa nga m’nyanja chifukwa zidikisa somba zinyaki zo zitanja kurya maluŵa ngenanga. Maluŵa yanga ngangaja cha kwambula somba za clown. Ŵanthu wo apanga kafukufuku ŵati atuzapu somba izi kwa zuŵa limoza, angusaniya kuti maluŵa ngosi pengavi. Viwoneka kuti somba zinyaki ndizu zingurya maluŵa ngenanga.

Viwoneka kuti somba za clown zitovya so kuti maluŵa yanga ngakuwengi ndi nthazi. Izu zituza amoniya, yo watovya kuti maluŵa nga m’nyanja ngakuwengi mwaliŵi. Kweniso, asani somba izi zisambira, zitovya kuti maji ngo nge ndi okusijini ngasapariyi maluŵa ngenanga.

Somba za clown zitijivikiriya ndi khungu laki. Khungu ili ndakulama ndipu lituza timaji takulenda to titovya kuti zilekengi kulasika. Chifukwa cha timaji teniti, viwoneka kuti maluŵa nga m’nyanja ngawona somba zenizi nge ndi maluŵa nganyaki.

Ŵanthu anyaki ŵati achita kafukufuku, angusaniya kuti asani somba za clown zasaniya maluŵa nganyaki ngakujamu zitingaziŵiriya dankha. Asani somba izi zafika pa maluŵa kakwamba, zitingakwasa pafupipafupi kwa maora ngamanavi. Ivi vitovya somba zenizi kuti zisinthi timaji taki takulenda. Zichita viyo kuti timaji teniti tikoliyani ndi poyizoni wa maluŵa ngasonu. Viwoneka kuti asani somba izi zichita viyo zilasika ndi maluŵa yanga. Kweni pavuli paki, zilasika so cha, ndipu ziziŵiriya.

Ŵanthu wo agwiriya ntchitu pamoza angasambira vinandi ku vakulengeka vakupambana vo vikoliyana ukongwa. Ŵanthu akutuliya m’mitundu yakupambana apinduwa ukongwa asani atovyana. Nge mo zichitiya somba za clown, nasi tingato kanyengu kuti tiziŵiriyi kugwira ntchitu ndi anyidu. Kweni pakumaliya, tosi tipinduwa ukongwa.