Julani

Lutani pa vo ve mukati

Muperekengi Ulemu Kwaku Wo Mbakwenere Ulemu

Muperekengi Ulemu Kwaku Wo Mbakwenere Ulemu

“Kwaku Yo waja pampandu wachifumu ndi kwa mwana wa mbereri, kuŵi thumbiku, ulemu, unkhankhu ndi nthazi mpaka muyaya.”CHIV. 5:13.

SUMU: 10, 16

1. Ntchifukwa wuli ŵanthu anyaki atenere kupasika ulemu, nanga tikambisanengi fumbu nili?

KUPASA munthu ulemu kung’anamuwa kumutumbika kweniso kumuwona kuti ngwakukhumbika. Nyengu zinyaki tiŵanaŵana kuti munthu yo tingamutumbika ndi yo we ndi udindu pamwenga yo wachita vinthu vinyaki vo vachitisa kuti waje wakwenere kupasika ulemu. Mwaviyo, tingajifumba kuti, Mbayani wo titenere kuŵapasa ulemu, nanga ntchifukwa wuli?

2, 3. (a) Ntchifukwa wuli Yehova ngwakwenere kumupasa ulemu? (Wonani chithuzi cho che pachanya.) (b) Pa lemba la Chivumbuzi 5:13, kumbi Mwana wa Mbereri ndi yani, nanga ntchifukwa wuli ngwakwenere kumupasa ulemu?

2 Nge mo lemba la Chivumbuzi 5:13 lilongore, “Yo waja pampandu wachifumu ndipuso . . . Mwana wa Mbereri” mbakwenere kupasika ulemu. Chaputala 4 cha buku la Chivumbuzi, chilongo chifukwa cho Yehova ngwakwenere kupasika ulemu. Angelu wo ŵe kuchanya athamika Yehova, “Yo waliku muyaya ndi muyaya” ndipu akweza mazu ndikukamba kuti: “Ndimwi wakwenere Yehova Chiuta widu, kulonde unkhankhu, ulemu ndi nthazi, pakuti mukulenga vinthu vosi, ndipu chifukwa cha khumbu linu vikuŵaku ndipu vikulengeka.”—Chiv. 4:9-11.

3 “Mwana wa Mbereri waku Chiuta yo watuzgapu ubudi wa charu,” ndi Yesu Khristu. (Yoh. 1:29) Bayibolu likamba kuti iyu ngwapachanya ukongwa kuluska mafumu ngo ngengaku ndipuso ngo ngaliku. Ilu likamba kuti: “Iyu ndi Fumu yaku wo alamuliya nge mafumu ndi Mbuya waku wo alamuliya nge ambuya, yija yo we ndi umoyu wo ungafwa cha, waja mu ukweru wakuti munthu wangafikaku cha, palivi munthu yo wakumuwonapu pamwenga wangamuwona.” (1 Tim. 6:14-16) Kumbi ndi fumu yinyaki niyi yo yikufwa kuti yipereki sembi chifukwa cha maubudi ngidu? Mphakwenere kukoliyana ndi angelu anandi anthazi wo ŵe kuchanya pakukamba kuti: “Mwana wa mbereri yo wangubayika ngwakwenere kulonde nthazi, usambasi, zeru, mazaza, ulemu, unkhankhu ndi thumbiku.”—Chiv. 5:12.

4. Ntchifukwa wuli tikhumbika kupereka ulemu kwaku Yehova ndi Khristu?

4 Tikhumbika kupereka ulemu kwaku Yehova ndi Khristu chifukwa asani tileka kuŵapasa ulemu, tingaziwusaniya cha umoyu wamuyaya. Mazu ngo Yesu wangukamba pa Yohane 5:22, 23 ngatitiwovya kuvwisa fundu yeniyi. Lemba ili likamba kuti: “Ada ayeruzga munthu weyosi cha kweni akupereka udindu wakuyeruzga ku Mwana, kuti wosi atumbiki Mwana nge mo atumbikiya Ada. Weyosi yo waleka kutumbika Mwana watiŵatumbika cha Ada wo akumutuma.”—Ŵerengani Sumu 2:7-9, 11.

5. Ntchifukwa wuli tikhumbika kupasa ulemu ŵanthu wosi?

5 Ŵanthu akulengeka “mu chikozgu chaku Chiuta.” (Chiy. 1:27) Mwaviyo, anandi ŵe ndi mijalidu yinyaki yo Chiuta wenayu chinanga kuti angayanana nayu ndendende cha. Yiwu atanjana, achitiyana lisungu ndipuso chitima. Ŵanthu akulengeka ndi njuŵi yo kanandi yitiŵawovya kupambanisa pakati pa chamampha ndi chiheni, chauneneska ndi chaboza, chakwenere ndi chambula kwenere, chinanga kuti nyengu zinyaki asankha umampha cha vinthu. (Ŵar. 2:14, 15) Anandi akopeka ndi vinthu vamampha kweniso vakutowa. Yiwu akhumba kuti ajengi mwachimangu ndi anyawu. Kwali aziŵa pamwenga cha, alongoku unkhankhu waku Yehova ndipu mbakwenere kupasika ulemu.—Sumu 8:5.

MUPEREKENGI ULEMU MU NTHOWA YAKWENERE

6, 7. Pa nkhani yakupasa ŵanthu ulemu, kumbi Akaboni aku Yehova apambana wuli ndi ŵanthu anandi?

6 Tikhumbika kuchita vinthu mwakuphwere kuti tipasengi ŵanthu ulemu mu nthowa yakwenere. Ve viyo chifukwa chakuti ŵanthu anandi achita vinthu mwakulongozgeka ndi charu chaku Satana ichi. M’malu mwakuti apasengi ulemu ŵanthu mu nthowa yakwenere, yiwu atiŵasopa. Kanandi ŵanthu asani awona alongozgi avisopa, andali, akuchita masaza, akuchita vakusangaluska ndipuso ŵanthu anyaki akutchuka, achita nawu vinthu nge achiuta ŵawu. Mwaviyo, achinyamata ndi arara atole mo ŵanthu ŵenaŵa achitiya vinthu, mo avwaliya kweniso mijalidu yawu.

7 Akhristu auneneska akana kutumbika ŵanthu mu nthowa yeniyi. Pa ŵanthu wosi, ndi Khristu pe yo tingalondo chakuwoniyapu chaki. (1 Pet. 2:21) Chiuta wangakondwa cha asani tipasa ŵanthu ulemu wakujumphisa. Tikhumbika kukumbuka fundu yauneneska iyi yakuti: “Wosi mbakubuda ndipu mbakupereŵere pa unkhankhu waku Chiuta.” (Ŵar. 3:23) Kukamba uneneska, palivi munthu yo ngwakwenere kumusopa chifukwa kuchita viyo, kungaŵa kusopa angoza.

8, 9. (a) Kumbi Akaboni aku Yehova atiŵawona wuli arara a boma? (b) Kumbi mpha nyengu niyi po tikhumbika cha kuvwiya arara aboma?

8 Pe ŵanthu anyaki wo tikhumbika kuŵapasa ulemu chifukwa cha udindu wo ŵe nawu. Mwakuyeruzgiyapu, arara aboma awonesesa kuti ŵanthu avwiya marangu, aja mwachimangu kweniso ŵe ndi vakukhumbika pa umoyu. Venivi vitovya tosi. Wakutumika Paulo wanguchiska Akhristu kuti akhumbika kujithereska ku ŵanthu wo ŵe ndi maudindu. Iyu wanguŵakambiya kuti: “Perekani kwaku wosi vo akhumba: Kwaku wo akhumba musonkhu, apaseni musonkhu; . . . kwaku wo akhumba ulemu apaseni ulemu.”—Ŵar. 13:1, 7.

9 Akaboni aku Yehova mbakunozgeka kupereka ulemu kwa arara aboma. Vo arara aboma angakhumba kuti tichiti vingapambana chifukwa chakuti charu chechosi che ndi marangu ngaki. Chinanga kuti ve viyo, isi tikoliyana nawu pa ntchitu zo agwira. Mbuneneska kuti tipereka ulemu ndipuso titiŵawovya pa ntchitu zawu kweni asani vo atitikambiya vikoliyana cha ndi fundu za m’Malemba, titiŵavwiya cha. Tingachita cha vinthu vo vingalongo kuti tileka kuvwiya Chiuta kweniso vo vingachitisa kuti tichiti vinthu vo Mkhristu wakanizgika.—Ŵerengani 1 Petro 2:13-17.

10. Kumbi ateŵeti aku Yehova a munyengu yakali, angulongo wuli chakuwoniyapu chamampha pakuchita vinthu ndi boma ndipuso ndi arara aboma?

10 Ateŵeti aku Yehova a munyengu yakali angulongo chakuwoniyapu chamampha pakuchita vinthu ndi boma ndipuso ndi arara aboma. Pa nyengu yo Fumu ya Aroma yingudana ŵanthu kuti akalembesi mazina ngawu, Yosefe ndi Mariya anguvwiya. Yiwu anguluta ku Betelehemu chinanga kuti Mariya wenga pafupi kubala mwana waki wakwamba. (Luka 2:1-5) Pati pajumpha nyengu, Paulo angumumba mulandu kuti wanguchita vinthu viheni. Iyu wangulongo ulemu pa nyengu yo wajivikiliyanga ndipu wangupereka ulemu wakwenere kwaku Herode Agripa yo wenga Fumu kweniso Festo yo wenga nduna muchigaŵa cha Yuda cho chalamulikanga ndi Aroma.—Mac. 25:1-12; 26:1-3.

11, 12. (a) Ntchifukwa wuli tipambanisa pakati pa arara aboma ndi alongozgi avisopa? (b) Ntchinthu wuli cho chinguchitika mubali wa ku Austria wati wapereka ulemu ku munthu yo wenga wandali?

11 Akaboni aku Yehova awona kuti alongozgi a visopa mbakwenere cha kupasika ulemu wakujumphisa chinanga kuti yiwu angakhumba ulemu waviyo. Alongozgi yaŵa asambiza uneneska cha wakukwaskana ndi Chiuta ndipuso Mazu ngaki. Mwaviyo, titiŵapasa ulemu nge mo tichitiya ndi ŵanthu wosi kweni titiŵapasa ulemu wapade cha. Tikumbuki kuti Yesu wangukamba alongozgi a munyengu yaki kuti ŵenga achinyengu ndipuso achibulumutiya. (Mat. 23:23, 24) Mwakupambana ndi alongozgi avisopa, kupasa ulemu arara aboma kungachitisa kuti vinthu vitiyende umampha kuluska mo taŵanaŵaniyanga.

12 Mubali Leopold Engleitner wenga wa ku Austria. Iyu wapharazganga mwaphamphu ndipu a chipani cha Nazi angumumanga ndi kumutumiza ku jeri la Buchenwald pa sitima ya pamtunda. Musitima yo mwenga so Dr. Heinrich Gleissner yo angumumanga. Iyu wenga wa ku Austria ndipu wachitanga ndali. Chinanga kuti venga viyo, a chipani cha Nazi amutinkhanga. Pa nyengu yo Mubali Engleitner wakanga ku jeri, wangumupharazgiya mwaulemu Gleissner ndipu wanguvwisiya. Nkhondu yachiŵi ya pacharu chosi yati yamala, Gleissner wanguwovya Akaboni aku Yehova ku Austria chifukwa cha udindu wo wenga nawu. Panyaki muziŵa vinthu vinyaki vamampha vo vinguchitika chifukwa chakuti Akaboni aku Yehova angupereka ulemu kwa arara aboma, wo Bayibolu likamba kuti Akhristu atenere kuŵapasa.

ANYAKI WO MBAKWENERE KUŴAPASA ULEMU

13. Kumbi mbayani so wo titenere kuŵapasa ulemu, nanga ntchifukwa wuli?

13 Abali ndi azichi nawu akhumbika kuŵapasa ulemu. Tikhumbika kuchita viyo, ukongwa ku ŵara wo alongozga mumipingu. (Ŵerengani 1 Timote 5:17.) Titiŵapasa ulemu abali ŵenaŵa chinanga kuti tipambana nawu vyaru vo tituliya, kawonekeru, masambiru ndipuso kaya mbakukhupuka pamwenga cha. Bayibolu litiŵakamba kuti ‘mbanthurumi wo akuperekeka nge mphasu.’ Yiwu mbakukhumbika chifukwa afiska udindu wo Chiuta wakuŵapasa wakuphwere ŵanthu ŵaki. (Ŵaef. 4:8) Ŵanaŵaniyani ŵara mumpingu, akuwonere madera, abali a mu Komiti ya Nthambi ndipuso a mu Wupu Wakulongozga. Abali ndi azichi a munyengu yakali, aŵatumbikanga ukongwa ŵanthu wo angusankhika kuti alongozgengi mumpingu. Nasi so tichita viyo mazuŵa nganu. Abali wo amiya mpingu wachikhristu titiŵasopa cha pamwenga kuŵawona nge angelu. Chinanga kuti ve viyo, titiŵapasa ulemu chifukwa agwira ntchitu mwaphamphu ndipuso atijiyuyuwa.—Ŵerengani 2 Ŵakorinte 1:24; Chivumbuzi 19:10.

14, 15. Kumbi ŵara achikhristu wo agwira ntchitu yawu mwauneneska apambana wuli ndi wo atijikamba ŵaka kuti mbara achikhristu?

14 Abali ŵenaŵa aziŵika kuti aliska mbereri zaku Chiuta mwakujiyuyuwa. Yiwu akana kuti ŵanthu achitengi nawu vinthu nge ŵanthu akutchuka vo vilongo kuti mbakujiyuyuwa. Pa chifukwa chenichi, apambana ndi alongozgi a visopa a mazuŵa nganu ndipuso akali wo Yesu wangukamba kuti: “Atanja malu ngakutumbikika pa nyengu ya chakurya chamazulu ndipu aja mumipandu yakunthazi ya mumasinagoge kweniso atanja kupasika moni mumisika.”—Mat. 23:6, 7.

15 Ŵara achikhristu wo agwira ntchitu yawu mwauneneska atijiyuyuwa, yiwu avwiya mazu ngaku Yesu ngakuti: “Mungadanikanga kuti Rabi cha chifukwa Musambizi winu njumoza ndipu mosi ndimwi abali. Mukhumbika cha kudana weyosi kuti ada chifukwa Ada ŵinu mbamoza, wo ŵe kuchanya. Mungadanikanga kuti alongozgi cha chifukwa Mulongozgi winu njumoza, Khristu. Kweni yo ndi mura pakati pinu watenere kuŵa muteŵeti winu. Weyosi yo watijikweza wasisikengi kweni weyosi yo ngwakujiyuyuwa wakwezekengi.” (Mat. 23:8-12.) Ndichu chifukwa chaki ŵara mumipingu yosi pacharu chapasi ayanjika ndipuso apasika ulemu ndi Akaboni anyawu.

Asani ŵara ateŵete mwakujiyuyuwa, ayanjika ndipuso apasika ulemu (Wonani ndimi 13-15)

16. Ntchifukwa wuli tikhumbika kulutiriza kuchita phamphu kuti tiziŵi ndipuso tigwirisiyi ntchitu vo Bayibolu likamba pa nkhani ya kupereka ulemu?

16 Kukamba uneneska, kungato nyengu kuti tiziŵi mo tingapereke ulemu kweniso wo titenere kuŵapasa ulemu. Venga so viyo ndi Akhristu a munyengu yakali. (Mac. 10:22-26; 3 Yoh. 9, 10) Kweni tikhumbika kuchita phamphu kuti tichitengi vo Bayibolu likamba pa nkhani yakupereka ulemu. Asani tingafiska kuchita venivi, tisaniyengi vitumbiku vinandi.

UMAMPHA WAKUPEREKA ULEMU WAKWENERE

17. Kumbi ndi vinthu nivi vo vingachitika asani tipereka ulemu ku ŵanthu a maudindu?

17 Asani tipereka ulemu ku ŵanthu wo ŵe ndi udindu pa ntchitu, ŵanthu angatiŵikiya kuvuli asani tipharazga. Ivi vingachitisa kuti ntchitu yidu yakupharaza ayiwonengi mwakwenere. Vyaka vinandi vajumpha, Birgit yo ndi mpayiniya ku Germany wangudanika pa mwambu wakupereka makalata ku ŵana wo angumaliza sukulu ku pulayimale. Asambizi angukambiya Birgit kuti kwa vyaka vinandi vo ŵenga pa sukulu yo, akondwanga kuti penga ŵana ŵa Akaboni. Yiwu angukamba kuti vatingi viŵengi vakukondwesa cha asani pa sukulu yo pengavi ŵana ŵa Akaboni. Birgit wangukamba kuti, “Ŵana ŵidu asambizika kuti alondongi fundu zaku Chiuta za mijalidu yamampha, vo visazgapu kuvwiya asambizi ŵawu ndipuso kuŵapasa ulemu.” Musambizi munyaki wangukamba kuti, “Asani ŵana wosi ŵenga nge ŵana ŵinu, ntchitu yakusambiza yatingi yiŵengi yambula kusuzga.” Pati pajumpha masabata ngamanavi, musambizi munyaki wanguza ku unganu wachigaŵa wo unguchitikiya ku Leipzig.

18, 19. Ntchifukwa wuli ŵara akhumbika kuŵapasa ulemu wakwenere?

18 Fundu zamampha kweniso za zeru zo ze m’Mazu ngaku Chiuta, ndizu zititilongozga kuti tiperekengi ulemu wakwenere ku ŵara mumpingu. (Ŵerengani Ŵahebere 13:7, 17.) Tikhumbika kuŵawonga chifukwa chakugwira ntchitu mwaphamphu ndipuso kuyesesa kukoliyana ndi ulongozgi wo apereka. Ivi vingawovya kuti agwirengi ntchitu yawu mwalikondwa. Chinanga kuti ve viyo, tikhumbika cha kuvwala ndi kupesa nge mo mubali munyaki wakuziŵika ukongwa wachitiya, kuchitanga vinthu nge iyu asani tikamba nkhani pamwenga tikambisana ndi ŵanthu. Asani tingachita viyo, tilongongi nkharu yamampha cha ku ŵanthu. Tingaluwanga cha kuti nayu wakuwa ndi ubudi. Munthu wakwenere kumulondo ndipuso kutole vakuchita vaki, ndi Khristu.

19 Asani ŵara titiŵapasa ulemu wakwenere ndikuti titiŵawovya. Tikhumbika cha kuŵawona nge ŵanthu akutchuka. Kuchita viyo kungawovya kuti aleki kuja akujikuzga, kujiwona nge kuti mbapachanya kuluska anyawu ndipuso kuti palivi cho anangisa.

20. Kumbi kupasa ulemu ŵanthu kungatiwovya wuli?

20 Kupereka ulemu ku ŵanthu wo akhumbika kupasika ulemu, kutovya kuti tileki kujikuzga. Kungatiwovya kuti tilekengi kujiwona nge apachanya asani anyaki atitipasa ulemu. Kungatiwovya so kuvwiya vo gulu laku Yehova likamba kuti tileki kupereka ulemu wakujumphisa ku ŵanthu ndipuso tileki kuwupereka ku ŵanthu ambula kwenere kaya mbakhristu anyidu pamwenga cha. Kusazgiyapu pa fundu yeniyi, kuchita viyo ndi zeru chifukwa kungatiwovya kuti tileki kuguŵa asani munthu yo tamupasanga ulemu wachita vinthu vambula kukondwesa.

21. Ntchinthu wuli chakukhumbika ukongwa cho tichita asani tipasa ulemu ŵanthu wo mbakwenere kupasika ulemu?

21 Kuluska vosi tikondwesa Chiuta asani tipereka ulemu wakwenere ku ŵanthu wo mbakwenere kupasika ulemu. Tichita mwakukoliyana ndi vo Chiuta wakhumba ndipu tilongo kuti ndisi akugomezeka kwaku iyu. Venivi vitovya kuti wamuki weyosi yo wangayesa kumunyoza. (Nthanthi 27:11) Ŵanthu anandi mucharu ichi, atiŵaziŵa cha ŵanthu wo mbakwenere kuŵapasa ulemu. Te ndi mwaŵi chifukwa tiziŵa mo tingapereke ulemu mu nthowa yo yingakondwesa Yehova.