RI KUBʼIJ RI BIBLIA
Ri uchʼakik pwaq pa taq etzʼanem
Jujun winaq kkichomaj che waʼ taq etzʼanem riʼ kʼo ta kubʼano, are kʼu nikʼaj chik kkibʼij che wariʼ kubʼan kʼax chqe rumal che kqanaqʼatisaj qibʼ che ubʼanik.
¿La utz we kqabʼan etzʼanem rukʼ ri pwaq?
RI KKICHOMAJ JUJUN WINAQ.
E kʼi winaq kkibʼij che ri etzʼanem rukʼ pwaq kʼo ta kʼax kubʼano, we kbʼanik junam rukʼ ri kubʼij ri taqanik re ri tinamit. Jujun taq mul ri qʼatbʼal tzij kubʼan loterías are kʼu ri pwaq che kchʼakik kkoj nikʼaj che kitoʼik ri winaq.
RI KUYA UBʼIXIK RI BIBLIA.
Ri Biblia kuya ta jun pixabʼ chrij ri etzʼanem chrij pwaq. Are kʼu kubʼij chqe ri kuchomaj ri Dios chrij waʼ taq etzʼanem riʼ.
Ri rumal che kbʼan waʼ taq etzʼanem riʼ are che kkichʼak ri kirajil ri e nikʼaj chik, are kʼu wariʼ junam ta rukʼ ri xubʼij kan ri Jesús: «Chichajij iwibʼ, mirayij umulixik kʼi jastaq iwe» (Lucas 12:15). Ri e winaq ketzʼanik rumal che kkirayij kʼi pwaq, paneʼ kechʼakan taj. Are kʼu ri kechakun chrij waʼ taq etzʼanem riʼ kkibʼij che ri winaq kkunik kuchʼak nimalaj pwaq. Ri e winaq kkaj che keʼux e qʼinomabʼ rumal laʼ ketzʼan chrij pwaq pa nimaʼq taq casinos. Waʼ taq etzʼanem riʼ kubʼan che ri winaq kurayij kʼi jastaq.
Ri etzʼanem riʼ kubʼan kʼax, rumal che ri kchʼakan pa ri etzʼanem kukʼam bʼi ri kirajil ri xechʼakan taj. Are kʼu ri Biblia kubʼij «kʼo jun mutzukuj ri utz che chbʼil ribʼ, xaneʼ chutzukuj ri utz che ri jun chik» (1 Corintios 10:24). Jun chke ri taqanik kubʼij: «Makiʼaq rayij ri rachoch ri awajil atzʼaqat: [...] mawi jun jasach ri rech» (Éxodo 20:17). Are chiʼ jun winaq kraj kchʼakanik kreyej che ri e nikʼaj chik kechʼakan taj, rech kukʼam bʼi ri kirajil.
Ri Biblia kubʼij chqe che rajawaxik kqachajij qibʼ y kqachomaj taj che ri suerte are jun uxlabʼal che kojutoʼo rech kkʼojiʼ kiʼ jastaq qe. Pa ri ojer tinamit Israel, e kʼo jujun xekojon ta chrij ri Dios are kʼu xkiya kiqʼij ri «kidiosibʼ ri qʼinomal». ¿Jas xuchomaj ri Dios chrij wariʼ? Ri Areʼ xubʼij: «Man xinitatabʼej ta k’ut xibʼan ri man xqaj ta chnuwach» (Isaías 65: 11, 12).
Jujun taq tinamit kkikoj ri rajil che xkimulij pa taq ri etzʼanem rech kkiya ri kitobʼanik pa jalajoj taq jastaq; jun kʼutbʼal, kkikoj che kitoʼik ri akʼalabʼ y che uyaʼik más chak pa ri tinamit. Are kʼu wariʼ kukʼex ta ri bʼanom che uchʼakik ri pwaq: rumal che esam pa etzʼanem, kubʼano che ri winaq kkirayij más pwaq y kkibʼan kʼax chke nikʼaj chik.
«Makiʼaq rayij ri rachoch ri awajil atzʼaqat: [...] mawi jun jasach ri rech».(Éxodo 20:17)
¿Jas kʼax kuya ri etzʼanem chrij ri pwaq?
RI KUYA UBʼIXIK RI BIBLIA.
Ri Biblia kubʼij: «Are kʼu ri kkaj keqʼinomarik, are riʼ ketaqchiʼx pa mak, ketzaq chupam. Ketzaq pa chapbʼal, pa kʼi konalaj taq rayinik ri kkibʼan kʼax, ri kkibʼan chke ri winaq chi man kʼo ta chi upatan ri kikʼaslemal xuqujeʼ kasach kiwach» (1 Timoteo 6:9). Ri rumal che kebʼan ri etzʼanem are che ri winaq kkaj keqʼinomarik. Rumal laʼ ri uTzij ri Dios kubʼij che rajawaxik kqaxutuj ri etzʼanem riʼ (Efesios 5:3).
Ri etzʼanem kubʼano che kʼax ta kbʼan che uchʼakik ri pwaq, wariʼ kubʼano che más kloqʼoqʼex ri pwaq. Ri Biblia kubʼij che «rukʼ ri uloqʼoqʼexik ri pwaq kkʼiy wi uloq ronojel etzelal». Ri urayixik kʼi pwaq kubʼano che jun winaq ksach ri uchomanik, kuriq kʼax pa ri ukʼaslemal y pa ri ukojonik. Ri Biblia kubʼij che jachin e qajinaq pa wajun chapabʼal riʼ are «xkibʼan kʼiʼalaj kʼax chbʼil kibʼ» (1 Timoteo 6:10).
Ri urayixik más pwaq kubʼano che ri winaq kkikot ta rukʼ ri kuchʼako y ri kʼo rukʼ. Rumal la pa Eclesiastés 5:10 kubʼij: «Ri kuloqʼoqʼej ri pwaq, amaqʼel kraj chi nikʼaj; ri kuloqʼoqʼej ri qʼinomal mawi jubʼiqʼ kukojo chi kʼi chik ri kʼo rukʼ».
E kʼi winaq che ojer xkibʼan wajun etzʼanem riʼ, kimik kekun ta chik kkiya kanoq. Xaq xiw pa Estados Unidos e kʼo millones winaq che bʼenaq kikʼuʼx chrij wajun etzʼanem riʼ.
Proverbios 20:21 kukʼutu che ri winaq kurayij ri qʼinomal, paneʼ kqʼinomarik, are kʼu kkikot taj. Y jachin ri kinaqʼatisam kibʼ rukʼ wajun etzʼanem riʼ kubʼano che kkinim kibʼ pa kʼasaj, kʼo ta chi kachiʼl, kʼo ta chi kichak xuqujeʼ kʼo ta chi kifamilia. Ubʼanik ri pixabʼ che kʼo pa ri Biblia kojuchajij chuwach ri kʼax che kuya ri etzʼanem chrij pwaq.
«Are kʼu ri kkaj keqʼinomarik, are riʼ ketaqchiʼx pa mak, ketzaq chupam. Ketzaq pa chapbʼal, pa kʼi konalaj taq rayinik ri kkibʼan kʼax, ri kkibʼan chke ri winaq chi man kʼo ta chi upatan ri kikʼaslemal xuqujeʼ ksach kiwach» (1 Timoteo 6:9).
