Go Homotša Bao ba Swerwego ke Malwetši a sa Alafegego

“Ka morago ga go kwa gore bolwetši bja mma ke bjo bo sa alafegego, ke ile ka se kgolwe seo. Ke ile ka gateletšega kudu, ke sa dumele gore mma yo ke mo ratago o be a tlo hwa.”—Grace, kua Canada.

GE DINGAKA di lemoga gore motho yo a ratwago o swerwe ke bolwetši bjo bo sa alafegego, ba lapa gotee le bagwera ba gateletšega kudu gomme ba ka palelwa ke go tseba seo ba ka se dirago. Ba bangwe ba ka ipotšiša ge e ba ba swanetše go botša molwetši therešo ka moka mabapi le bolwetši bja gagwe. Ba bangwe ba belaela ge e ba ba tla kgona go lebeletšana le go bona moratiwa wa bona a tlaišega goba mohlomongwe a lahlegelwa ke seriti ka baka la ditla-morago tša bolwetši. Ba bantši ba tshwenyega ka gore ba ka se tsebe seo ba tlago go se bolela goba go se dira ge molwetši a le kgaufsi le go hwa.

Ke’ng seo o swanetšego go se tseba mabapi le tsela yeo o ka swanelwago ke go itshwara ka yona ge o e-kwa ditaba tše bjalo tše di sa kgahlišego? Le gona, o ka ba bjang “mogwera wa kgonthe” gomme wa nea khomotšo le thekgo dinakong tše tšeo di gateletšago?—Diema 17:17, NW.

Tsela Yeo ka Tlhago re Itshwarago ka Yona

Ke mo go tlwaelegilego go ikwa re gateletšegile ge moratiwa wa rena a hlaselwa ke bolwetši bjo šoro. Gaešita le dingaka, go sa šetšwe gore ka mehla di bona batho ba e-hwa—gantši di ikwa di nyamile—gaešita le go fela matla—ge di lebeletšane le dilo tšeo motho yo a swerwego ke bolwetši bjo bo sa alafegego a swanetšego go di direlwa gotee le dinyakwa tša gagwe tša maikwelo.

Le wena o ka thatafalelwa ke go laola maikwelo  a gago ge o bona moratiwa wa gago a tlaišega. Hosa yo a dulago kua Brazil, yoo ngwanabo a bego a swerwe ke bolwetši bjo bo sa alafegego o re: “Go kweša bohloko kudu go bona motho yo o tlogago o mo rata a tlaišwa ke bohloko bjo bo sa kgaotšego.” Ka morago ga go bona kgaetšedi’agwe e otlwa ka lephera, monna yo a botegago Moše o ile a lla ka gore: “Joo Modimo! A k’o mo fodišê!”—Numeri 12:12, 13.

Re ikwa re gateletšwa ke go tlaišega ga baratiwa ba rena bao ba babjago ka gobane re bopilwe ka seswantšho sa Modimo wa rena yo a nago le kwelobohloko, Jehofa. (Genesi 1:27; Jesaya 63:9) Jehofa o ikwa bjang ka go tlaišega ga batho? Ela hloko tsela yeo Jesu a ilego a itshwara ka yona. O ile a bonagatša semelo sa Tatagwe ka mo go phethagetšego. (Johane 14:9) Ge Jesu a bona batho ba tlaišwa ke malwetši, o be a ‘ba hlomogela pelo.’ (Mateo 20:29-34; Mareka 1:40, 41) Bjalo ka ge go hlalositšwe sehlogong se se fetilego ka makasineng wo, ge mogwera wa Jesu e lego Latsaro a hwile gomme Jesu a bona kamoo lehu la Latsaro le kgomilego lapa labo le bagwera ba gagwe, o ile a tsetsela gomme “a ntšha megokgo.” (Johane 11:32-35) Ka kgonthe, Beibele e hlalosa lehu e le lenaba gomme e holofetša gore kgaufsinyane bolwetši le lehu di ka se sa hlwa di e-ba gona.—1 Bakorinthe 15:26; Kutollo 21:3, 4.

Go a kwešišega gore o ka ikwa o nyaka go bea motho yo mongwe molato—motho le ge e le ofe—ka ditaba tše di sa kgahlišego tša gore moratiwa wa gago o swerwe ke bolwetši bjo bo sa alafegego. Lega go le bjalo, Dr. Marta Ortiz, yo a ngwadilego mabapi le go hlokomela batho bao ba swerwego ke malwetši a sa alafegego, o nea keletšo ye: “Phema go bea ba bangwe molato—sehlopha sa tša kalafo, baoki goba wena ka noši—ka baka la boemo bja molwetši. Go dira bjalo go tla thatafatša ditswalano le go feta gomme gwa dira gore go se lebišwe tlhokomelo selong seo le swanetšego go tshwenyega kudu ka sona: dinyakwa tša motho yo a swerwego ke bolwetši bjo bo sa alafegego.” O ka gata megato efe e šomago go thuša moratiwa wa gago gore a lebeletšane ka katlego le bolwetši bja gagwe le taba ya ge e ba a ka hwa?

 Šetša Motho, e Sego Bolwetši

Mogato wa pele ke gore o se ke wa lebiša tlhokomelo go ditla-morago le ge e le dife tšeo di gwahlafatšago tša bolwetši goba tšeo di ka fetošago ponagalo ya molwetši eupša o e lebiše go molwetši ka boyena. O ka dira seo bjang? Sarah yoo e lego mooki o re: “Ke ipha nako ya go lebelela diswantšho tša molwetši ge a be a sa phetše gabotse. Ke theetša ka kelohloko ge a dutše a mpotša dilo tša nakong e fetilego. Se se nthuša go gopola bophelo le histori ya molwetši e sego feela go lebiša tlhokomelo boemong bja gagwe bja gona bjale.”

Anne-Catherine, yoo le yena e lego mooki, o hlalosa kamoo a sa lebišego tlhokomelo go ditla-morago tša bolwetši mmeleng wa molwetši. O re: “Ke lebelela motho ka mahlong gomme ke katanela go bona kamoo nka kaonefatšago boemo bja molwetši.” Puku ya The Needs of the Dying—A Guide for Bringing Hope, Comfort, and Love to Life’s Final Chapter e re: “Ke mo go tlwaelegilego go ikwa o sa lokologa ge o bona moratiwa wa gago a fetotšwe sebopego ke bolwetši goba kotsi ya koloi. Selo se sekaone seo o ka se dirago ka tlase ga maemo a bjalo ke go lebelela moratiwa wa gago ka mahlong gomme o bone seo a lego sona e le ka kgonthe go sa šetšwe bolwetši bja gagwe.”

Ke therešo gore go dira seo go nyaka gore o be le boitshwaro le boikemišetšo. Georges, mogolo wa Mokriste yoo ka mehla a etelago balwetši bao ba swerwego ke malwetši a sa alafegego o bea taba ka mokgwa wo: “Lerato leo re ratago mogwera wa rena ka lona le swanetše go ba matla go feta bolwetši bja gagwe.” Ge e ba o lebiša tlhokomelo mothong e sego bolwetšing bja gagwe, o a ikhola gaešita le go mo hola. Yvonne, yo a ilego a hlokomela bana bao ba swerwego ke kankere o re: “Go lemoga gore o ka thuša balwetši go boloka seriti sa bona go go thuša go lebeletšana le go gwahlafala ga bona mmeleng.”

Ikemišetše go Theetša

Batho ba ka dika-dika go ikgokaganya le motho yo a lego kgaufsi le go hwa gaešita le ge ba mo rata kudu. Ka baka la’ng? Ba tshwenyega ka gore ba ka se tsebe seo ba swanetšego go se bolela. Lega go le bjalo, Anne-Catherine yo a sa tšwago go hlokomela mogwera yo a swerwego ke bolwetši bjo bo sa alafegego, o bontšha bohlokwa bja go homola. O re: “Khomotšo ga e tlišwe ke mantšu a rena feela, eupša e tlišwa gape ke boemo bja rena bja kgopolo. Go dula fase, go mmatamela le go mo swara ka seatla, go lla ge a re botša kamoo a ikwago ka gona—tše ka moka di bontšha gore re a mo rata.”

Mohlomongwe moratiwa wa gago o nyaka go hlalosa maikwelo a gagwe—go go botša kamoo a ikwago ka gona e le ka kgonthe. Lega go le bjalo, gantši molwetši o tshwenyega ka gore baratiwa ba gagwe ga ba lokologe gomme o phema go bolela ka ditaba tša bohlokwa tšeo a tshwenyegilego ka tšona. Bagwera le ba lapa bao ba nago le maikemišetšo a mabotse ba ka phema go bolela ka dilo tšeo molwetši a tshwenyegilego ka tšona gaešita le go mo utela tsebišo ya bohlokwa ya mabapi le bolwetši bja gagwe. Go utelana tsebišo mo go bjalo go feleletša ka’ng? Ngaka e nngwe yeo e hlokomelago balwetši bao ba swerwego ke malwetši ao a sa alafegego e hlalosa gore maiteko ao a nyakegago e le gore go utwe therešo “a amoga motho matla ao a ka a dirišago go bolela le molwetši le go amogela boemo bja gagwe.” Ka baka leo, ge e ba molwetši a nyaka go bolela ka bolokologi ka boemo bja gagwe le taba ya ge e ba go ka direga gore a hwe, o swanetše go dumelelwa go dira bjalo.

Ge ba be ba lebeletšane le lehu, bahlanka ba Modimo ba nakong e fetilego ga se ba ka ba dika-dika go botša Jehofa Modimo dilo tšeo di ba boifišago. Ka mohlala, Kgoši Hiskia yo a nago le nywaga e 39 o ile a bolela kamoo a tshwenyegilego ka gona ge a e-kwa gore o tlo hwa. (Jesaya 38:9-12, 18-20) Ka mo go swanago, bao ba swerwego ke bolwetši bjo bo sa alafegego ba swanetše go dumelelwa go hlalosa kamoo ba nyamilego ka gona ge ba lemoga gore ba tla hwa go sa letelwa. Mohlomongwe ba ikwa ba ferekane ka gobane ba ka se sa kgona go fihlelela dipakane tša bona tše bjalo ka go eta, go ba le bana, go bona ditlogolwana tša bona di gola goba go hlankela Modimo ka mo go oketšegilego. Mohlomongwe ba boifa gore bagwera le ditho tša lapa ba ka ikarola go bona ka gobane ba boifa gore ba ka se tsebe gore ba dire eng. (Jobo  19:16-18) Ba ka gateletšwa gape ke go boifa go tlaišega, go se kgone go laola ditho tša mmele goba go hwa go se motho yo mongwe kgaufsi le bona.

Anne-Catherine o re: “Ke gabohlokwa gore o dumelele mogwera wa gago go hlalosa kamoo a ikwago ka gona ka ntle le go mo tsena ganong goba go mo ahlola goba go nyenyefatša dilo tšeo a di boifago. Ke tsela e kaone-kaone ya go tseba kamoo a ikwago ka gona e le ka kgonthe le go kwešiša dilo tšeo a di nyakago, tšeo a di boifago le tšeo a di letetšego.”

Kwešiša Dinyakwa tša Motheo

Tlaišego ya mogwera wa gago, yeo mohlomongwe e gakaditšwego ke mekgwa e šoro ya kalafo le mafelelo a yona, e ka go nyamiša kudu moo o ka lebalago senyakwa sa gagwe sa motheo. Ke go nyaka ga gagwe gore a kgone go itirela diphetho.

Ditšong tše dingwe, lapa le ka leka go šireletša molwetši ka go mo utela therešo ya mabapi le bolwetši bja gagwe go fihla bokgoleng bja gore ba se mo akaretše diphethong tša mabapi le tlhokomelo ya tša kalafo. Ditšong tše dingwe go ka tšwelela bothata bjo bo fapanego. Ka mohlala, Jerry, e lego mooki wa monna o re: “Ka dinako tše dingwe baeng ba rata go bolela ka molwetši mola ba eme ka thoko ga malao a gagwe, bjalo ka ge eka ga a sa le gona.” Go sa šetšwe gore boemo ke bofe, boitshwaro bjo bjalo bo amoga molwetši seriti.

Senyakwa se sengwe sa motheo ke kholofelo. Dinageng tšeo go nago le tlhokomelo e botse ya tša maphelo, gantši kholofelo e sepedišana le go hwetša mokgwa o šomago wa kalafo. Michelle, yo a ilego a thuša mmagwe ge a be a swerwe ke kankere ka makga a mararo o hlalosa gore: “Ge e ba mma a nyaka go leka mokgwa o mongwe wa kalafo goba a nyaka go bona ngaka e nngwe yeo ka mo go kgethegilego e šomago ka bolwetši bja gagwe, ke mo thuša go dira nyakišišo. Ke lemogile gore ke swanetše go ba le pono ya kgonthe ka pelong ya-ka eupša ka nako e swanago ke diriše mantšu a agago.”

Go thwe’ng ge e ba go se na kholofelo ya go hwetša kalafo? Gopola gore motho yo a swerwego ke bolwetši bjo bo sa alafegego o nyaka go bolela ka lehu ka bolokologi. Georges, e lego mogolo wa Mokriste yo a tsopotšwego pejana o re: “Ke gabohlokwa gore o se ke wa uta go batamela ga lehu. Se se thuša molwetši go dira ditokišetšo tša kgonthe le go itokišeletša lehu la gagwe.” Ditokišetšo tše bjalo di ka nea molwetši maikwelo a gore o dirile dilo ka moka tšeo a bego a nyaka go di dira pele a e-hwa le go dira gore a se ke a tshwenyega ka gore o tla ba morwalo go ba bangwe.

Ke therešo gore ke ga tlhago go hwetša go le thata go bolela ka dilo tše. Eupša go bolela ka tšona ka go lebanya ka tsela yeo, go go nea sebaka se se kgethegilego sa go hlalosa maikwelo a gago a tseneletšego ka potego. Motho yo a lego kgaufsi le go hwa a ka nyaka go lokiša diphapano tša nakong e fetilego, go hlalosa kamoo a itsholago ka gona le go kgopela tshwarelo. Dipoledišano tše bjalo di ka dira gore tswalano ya gago le motho yo a lego kgaufsi le go hwa e be ya kgaufsi-ufsi go feta pele.

Go Nea Molwetši Khomotšo Matšatšing a Gagwe a Mafelelo

O ka homotša bjang motho yo a lego kgaufsi le go hwa? Dr. Ortiz yo a tsopotšwego pejana o re: “Dumelela molwetši go bolela dilo tša mafelelo tšeo a di kgopelago. Mo theetše ka kelohloko. Ge e ba go kgonega, leka go dira seo molwetši a se nyakago. Ge e ba go sa kgonege go dira seo a se kgopelago, mmotše.”

Motho yo a lego kgaufsi le go hwa a ka nyaka go dula a e-na le batho ba bohlokwa kudu bophelong bja gagwe go feta le ge e le neng pele. Georges o re: “Thuša molwetši go ikgokaganya le bona, gaešita le ge dipoledišano tša gagwe le bona e ka ba tše dinyenyane ka baka la go felelwa ga gagwe ke matla.” Go ikgokaganya ga gagwe le bona ka tsela ye go dira gore ba kgone go kgothatšana le go rapela gotee, gaešita le ge go dirwa ka mogala. Christina, e lego mosadi wa kua Canada yo a hwetšwego ke baratiwa ba gagwe ba bararo ka go latelana o gopola gore: “Ge ba be ba le kgaufsi le go hwa, ke mo ba bego ba ithekgile kudu ka dithapelo tša bagwera ba bona ba Bakriste.”

Na o swanetše go boifa go lla pele ga moratiwa wa gago? Aowa. Ge e ba o lla, o nea mogwera wa gago yo a lego kgaufsi le go hwa sebaka sa go ba mohomotši. Puku ya The Needs of the Dying e re: “Ke selo se se kgomago kudu go homotšwa ke motho yo a lego kgaufsi le go hwa gomme se e ka ba selo sa bohlokwa kudu go yena.” Ka go homotša ba bangwe, motho yo a bego a dutše a hlokometšwe  o kgona go lemoga karolo ya gagwe bjalo ka mogwera, tate goba mma yo a nago le taba.

Go a kwešišega gore maemo a ka go thibela go ba le moratiwa wa gago diiring tša gagwe tša mafelelo. Lega go le bjalo, ge e ba o kgona go ba le mogwera wa gago sepetlele goba ka gae, leka go mo swara ka seatla go ba go fihla a e-hwa. Dinako tše tša mafelelo di go nea sebaka sa go hlalosa maikwelo ao o ka bago o ile wa se hwetše sebaka sa go a hlalosa. O se ke wa dumelela go se arabele ga gagwe go go amoga sebaka sa go mo laela le go mmotša gore o a mo rata le gore o holofela go mmona gape tsogong ya bahu.—Jobo 14:14, 15; Ditiro 24:15.

Ge e ba o diriša dinako tše tša mafelelo gabotse, mohlomongwe o ka efoga go itshola ka morago. Ge e le gabotse, dinako tše tša maikwelo a tseneletšego e ka ba mothopo wa khomotšo yeo o tlago go e hloka nakong e tlago. O tla be o itlhatsetše o le mogwera wa kgonthe “wa mohla wa tlalêlô.”—Diema 17:17.

[Mantšu a ipiletšago a tsopotšwego go letlakala 27]

Go lebiša tlhokomelo mothong e sego bolwetšing bja gagwe go hola wena gotee le moratiwa wa gago

[Lepokisi/Seswantšho go letlakala 29]

Tsela ya go Hlompha Seriti sa Molwetši

Dinageng tše dintši, go dirwa maiteko a go hlompha tshwanelo ya motho yo a swerwego ke bolwetši bjo bo sa alafegego ya gore a hwe ka khutšo le ka seriti. Ditaelo tšeo di ngwadilwego ke molwetši e sa le pele di thuša gore go hlompšhe ditshwanelo tše gomme di dumelela molwetši go hwela ka gae goba lefelong leo batho ba swerwego ke malwetši a sa alafegego ba hlokomelwago go lona (hospice).

Taelo yeo e ngwadilwego e sa le pele e tla thuša ka ditsela tše di latelago:

• E tla dira gore go be le poledišano magareng ga dingaka le ba leloko

• E tla imolla ba lapa morwalo wa go dira diphetho

• E tla fokotša kgonagalo ya gore go dirišwe mekgwa e sa nyakegego, e se nago mohola, e šoro le e bitšago kudu ya kalafo

Taelo e atlegago yeo e ngwadilwego e sa le pele e akaretša bonyenyane tsebišo e latelago:

• Leina la motho yo o mo kgethilego gore a go direle diphetho ditabeng tša kalafo

• Mekgwa ya kalafo yeo o tlago go e amogela goba go e gana ge e ba bolwetši bja gago bo ka se kaonefale

• Ge e ba go kgonega, leina la ngaka yeo e tsebago mekgwa ya kalafo yeo o e nyakago

[Seswantšho go letlakala 26]

Lebiša tlhokomelo bophelong bja molwetši le historing ya gagwe e sego feela boemong bja gagwe bja gona bjale