1, 2. Wetin wi kin tink bɔt sɔntɛnde? Us ɛgzampul dɛn na di Baybul kam na yu maynd?

YU DƆN ɛva sik ɛn aks yusɛf dis kwɛstyɔn: ‘A go wɛl?’ Ɔ sɔntɛm yu go dɔn de wɔnda if pɔsin na yu famili we yu lɛk ɔ yu padi go wɛl. Na nɔmal tin fɔ lɛ pɔsin wɔri we i sik siriɔs wan. Insay prɔfɛt Ilayja ɛn Ilaysha dɛn tɛm, tu kiŋ dɛn bin wɔri we dɛn bin sik siriɔs wan. Eab ɛn Jezibɛl dɛn pikin we na Kiŋ Aazaya, bin fɔdɔm bad bad wan, so i aks “if i go wɛl”? Leta, Kiŋ Bɛnadad na Sirya bin sik bad bad wan, ɛn insɛf aks “if i go wɛl”?—2 Kiŋ 1:2; 8:7, 8.

² Fɔ tru, wi kin op se wi ɛn di wan dɛn we wi lɛk go wɛl we wi sik. Bɔt stil, bɔku pipul dɛn kin wɔnda wetin Gɔd go du fɔ ɛp dɛn. Di tɛm we dɛn kiŋ dɛn ya bin de alayf, Gɔd bin de pafɔm mirekul fɔ mɛn sɔm pipul dɛn. Jiova bin ivin de yuz in prɔfɛt dɛn fɔ gi layf bak to sɔm pipul dɛn we bin dɔn day. (1 Kiŋ 17:17-24; 2 Kiŋ 4:17-20, 32-35) Yu tink se wi fɔ fil se Gɔd go du sɔntin lɛk dis insay wi yon tɛm?

3-5. Us pawa Gɔd ɛn Jizɔs gɛt? Us kwɛstyɔn dɛn dat go mek wi aks?

³ Wi biliv se Gɔd gɛt di pawa fɔ mek pɔsin sik ɛn fɔ ɛp pɔsin  we i sik. Di Baybul sho se dis na tru. Sɔntɛnde Gɔd kin pɔnish pɔsin wit sik, jɔs lɛk aw i bin du to Fɛro we bin de insay Ebraam in tɛm ɛn leta i du di sem tin to Mozis in sista, Miriam. (Jɛn. 12:17; Nɔm. 12:9, 10; 2 Sam. 24:15) Gɔd bin wɔn di Izrɛlayt dɛn se if dɛn nɔ fetful, i go briŋ kam pan dɛn “ɔlkayn siknɛs ɛn waala dɛn.” (Dit. 28:58-61) Apat frɔm dat, Jiova ebul fɔ mek sik nɔ mit pɔsin. (Ɛks. 23:25; Dit. 7:15) I kin mɛn pɔsin bak. Afta Job bin dɔn so sik dat i bin want fɔ day, Gɔd mɛn am!—Job 2:7; 3:11-13; 42:10, 16.

⁴ So wi si se Gɔd gɛt di pawa fɔ ɛp ɛn mɛn pɔsin we sik. In Pikin sɛf ebul fɔ du dis sem tin. Insay di Baybul, wi si se Jizɔs bin mɛn di wan dɛn we gɛt lɛprɔsi, fiks, blaynman dɛn, ɛn pipul dɛn we nɔ ebul waka. (Rid Matyu 4:23, 24; Jɔn 9:1-7) Di mɛn we Jizɔs bin mɛn pipul dɛn de mek wi gɛt fet se i go du mɔ insay di nyu wɔl. Da tɛm de ɛnibɔdi “we tap de nɔ go se: ‘A nɔ wɛl.’”—Ayz. 33:24.

⁵ Bɔt yu tink se wi fɔ op se Gɔd ɔ Jizɔs go pafɔm mirekul fɔ mɛn wi naw? Aw wi fɔ si dɛn siriɔs sik dɛn, ɛn wetin wi fɔ du we wi sik?

6. Wetin di Baybul se bɔt di pawa we dɛn fɔstɛm Kristian dɛn bin gɛt “fɔ mɛn sikman”?

⁶ Di Baybul se insay di apɔsul dɛn tɛm, Gɔd bin ɛp sɔm anɔyntɛd Kristian dɛn fɔ pafɔm mirekul dɛn. (Akt 3:2-7; 9:36-42) Sɔm pan di “difrɛn kayn tin” dɛn we di spirit bin mek dɛn ebul fɔ du na “fɔ mɛn sikman.” (1 Kɔr. 12:4-11) Bɔt dis pawa we dɛn bin gɛt fɔ mɛn sik pipul dɛn, fɔ tɔk difrɛn langwej dɛn, ɛn fɔ tɔk bɔt tin dɛn we gɛt fɔ apin, bin dɔn. (1 Kɔr. 13:8) Gɔd nɔ de gi pɔsin pawa tide fɔ du dɛn tin ya. So wi nɔ gɛt ɛni rizin fɔ biliv se Gɔd go pafɔm mirekul fɔ mɛn wi ɔ di wan dɛn we wi lɛk.

7. Aw Sam 41:3 de ɛnkɔrej wi?

⁷ Stil, if wi sik, wi kin luk ɔp to Gɔd fɔ kɔrej wi, fɔ gi wi sɛns, ɛn ɛp wi, jɔs lɛk aw i bin du fɔ in savant dɛn trade trade. Kiŋ Devid bin rayt se: “Pɔsin we de sɔri fɔ udat nɔ ebul insɛf” ɔ udat po “go gɛt blɛsin. PAPA GƆD go pul in ed kɔmɔt pan trɔbul. PAPA GƆD go gi am lɔŋ layf ɛn wɛlbɔdi.” (Sam 41:1, 2) Wi no se di wan dɛn we bin de insay Devid in tɛm we bin de ɛp di po wan dɛn bin day. So Devid nɔ bin de pre se Gɔd fɔ pafɔm mirekul fɔ mek dɛn kayn pipul dɛn ya kɔntinyu fɔ liv ɛn gɛt layf we go de sote go. Wetin Devid bin min na dat Gɔd go ɛp dɛn kayn pipul ya. Aw Gɔd go du dat? Devid ɛksplen se: “If i sik sɛf, PAPA GƆD go put an pan am ɛn mek i grap nain sik bed.” (Sam 41:3) So ɛnibɔdi we de sɔri fɔ po pipul dɛn fɔ no se Gɔd no bɔt am ɛn di fayn tin dɛn we i de du. Ɛn di bɔdi we Gɔd dɔn gi am, we ebul fɔ mɛn insɛf go ɛp am fɔ lɛ i wɛl.

8. Insay Sam 41:4, wetin Devid bin want frɔm Jiova?

⁸ Di tɛm we Devid bin sik, i pre se: “PAPA GƆD, av masi; a dɔn sin bɔt mek a wɛl.” (Sam 41:4) I go mɔs bi se Devid bin rayt dis di tɛm we Absalɔm bin tray fɔ pul am kɔmɔt na pawa. Ɛn da tɛm de i bin sik ɛn i nɔ bin ebul fɔ stɔp Absalɔm. Pan ɔl we Gɔd bin dɔn fɔgiv Devid, Devid nɔ bin fɔgɛt di bad tin we i bin du wit Batshiba ɛn di bad tin dɛn we bin apin to am fɔ dat. (2 Sam. 12:7-14) Stil, Kiŋ Devid bin no se Gɔd go ɛp am we i sik.  Bɔt fɔ se Devid bin de aks Gɔd fɔ lɛ i pafɔm mirekul fɔ lɛ i wɛl ɛn gɛt lɔng layf?

9. (a) Wetin Jiova bin du fɔ Kiŋ Ɛzikaya? (b) Wetin Devid bin want lɛ Jiova du fɔ am?

⁹ Na tru se sɔntɛnde Gɔd bin de mɛn pipul dɛn. Wan ɛgzampul na Kiŋ Ɛzikaya we bin “sik bad bad wan ɛn want fɔ day.” Bɔt Gɔd mɛn am ɛn i ad 15 ia pan in layf. (2 Kiŋ 20:1-6) Bɔt Devid nɔ bin pre to Gɔd fɔ lɛ i pafɔm mirekul fɔ mɛn am. Di vas dɛn sho se Devid bin beg Jiova fɔ ɛp am di sem we aw I go ɛp sɔmbɔdi we bin de ɛp di po wan dɛn. Dat min se i bin want lɛ Gɔd ɛp am “nain sik bed.” Bikɔs Gɔd bin dɔn fɔgiv Devid in sin, na dat mek i bin aks Gɔd lɛ i kɔrej am ɛn sɔpɔt am. I bin pre to Gɔd bak so dat i go wɛl. (Sam 103:3) Wisɛf kin du dis sem tin.

10. Frɔm wetin bin apin to Trɔfimɔs ɛn Ɛpafrodaytɔs, wetin wi go se?

¹⁰ Jɔs lɛk we Gɔd nɔ bin pafɔm mirekul fɔ mɛn Devid ɛn mek i liv fɔ lɔng lɔng tɛm, i nɔ bin du so bak fɔ Trɔfimɔs, we bin de wok wit di apɔsul Pɔl. Wi no se wan-wan tɛm Gɔd bin de gi Pɔl pawa fɔ mɛn di wan dɛn we sik. (Rid Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 14:8-10.) I bin mɛn “Publiɔs in papa [we] nɔ bin wɛl, i bin gɛt fiva ɛn rɔnbɛlɛ.” “Di man wɛl we Pɔl put in an pan am ɛn pre fɔ am.” (Akt 28:8) Bɔt Pɔl nɔ bin du dis sem tin fɔ Trɔfimɔs, we bin de travul wit am fɔ go prich na difrɛn say dɛn. (Akt 20:3-5, 22; 21:29) We Trɔfimɔs bin sik ɛn nɔ ebul igen fɔ travul wit Pɔl, Pɔl nɔ bin mɛn am bɔt i lɛf am na Miletɔs so dat i go wɛl. (2 Tim. 4:20) Semweso, we Pɔl in padi we nem Ɛpafrodaytɔs “bin sik,” ɛn “i bin lɛf lili bit mek i day,” di Baybul nɔ sho se Pɔl bin pafɔm mirekul fɔ mɛn am.—Fil. 2:25-27, 30.

11, 12. Wetin mek Lyuk bin rili ebul fɔ ɛp Pɔl? Wetin mek wi go se Lyuk na bin rial dɔktɔ?

¹¹ Wan pan di pipul dɛn we bin de travul wit Pɔl na Lyuk, we rayt di Baybul buk we nem Akt, ɛn dɛn bin de kɔl am “da dɔkta we wi lɛk.” (Kɔl. 4:14; Akt 16:10-12; 20:5, 6) So i mek sɛns fɔ biliv se Lyuk bin gi Pɔl advays bɔt in wɛlbɔdi wan ɛn kia fɔ am ɛn ɔda pipul dɛn we dɛn ɔl bin de travul fɔ go prich na difrɛn say dɛn. Wetin mek Lyuk bin nid fɔ du dat? Na bikɔs Pɔl bin sik we i bin de travul. (Gal. 4:13) Lyuk bin de ɛp fɔ mɛn di wan dɛn we sik bikɔs Jizɔs bin dɔn tɔk se: “Nɔto dɛn pipul we wɛl gɛt fɔ go to dɔkta, na dɛn pipul we sik.”—Lyuk 5:31.

¹² Di Baybul nɔ sho usay ɔ ustɛm Lyuk gɛt in trenin pan wɛlbɔdi biznɛs. Bɔt i se Pɔl bin tɛl di Kristian dɛn na Kɔlɔse se Lyuk de grit dɛn. So i pɔsibul se Lyuk bin gɛt in trenin na wan skul na Laodisya usay dɛn bin de tren pipul dɛn fɔ bi dɔktɔ. Laodisya na wan siti we bin de nia Kɔlɔse. Lyuk nɔto bin jɔs ɔdinari pɔsin we nɔ lan bɔt mɛrɛsin, we de gi ɛnikayn advays bɔt wɛlbɔdi biznɛs; in na bin dɔktɔ. Wi no dis bikɔs we i bin de rayt di Baybul buk dɛn we nem Lyuk ɛn di ɔda wan we nem Akt, i bin yuz sɔm wɔd dɛn we na dɔktɔ dɛn mɔ bin de yuz am. Di we aw i bin de pe atɛnshɔn pan di mɛn we Jizɔs bin de mɛn pipul dɛn ɛp wi bak fɔ no dis.

13. Wetin wi fɔ mɛmba we dɛn gi wi advays bɔt wi wɛlbɔdi biznɛs?

¹³ Tide, wi kɔmpin Kristian dɛn nɔ gɛt di “pawa fɔ mɛn” wi we wi sik. Bɔt sɔm brɔda ɛn sista dɛn we nɔ min bad kin gi wi advays bɔt wɛlbɔdi biznɛs ivin we wi  nɔ aks dɛn. Sɔm dɛn kin gi simpul advays dɛn we kin ɛp. Pɔl bin du dis we Timoti in bɛlɛ bin de at. Sɔntɛm Timoti in bɛlɛ bin de at bikɔs di wata we i bin de drink nɔ bin klin. * (Rid Fɔs Lɛta To Timoti 5:23.) Bɔt dat difrɛn frɔm we wi de tray fɔ mek wi brɔda ɛn sista dɛn yuz sɔm kayn kɔntri mɛrɛsin ɔ it sɔntin we nɔ go ɛp dɛn ɔ we go rili ambɔg dɛn. Sɔntɛnde, sɔm kin tray fɔ du dis ɛn ɛksplen se: ‘Mi fambul bin gɛt dis sem sik ɛn i tek . . . Dɔn i wɛl.’ Ivin if dɛn nɔ min bad fɔ wi, wi fɔ mɛmba se sɔntɛm ivin sɔm mɛrɛsin ɔ tritmɛnt dɛn we bɔku pipul dɛn kin yuz kin briŋ kam prɔblɛm.—Rid Prɔvabs 27:12.

14, 15. (a) We pɔsin sik, us chans ɔda pipul dɛn kin si se dɛn gɛt? (b) We dɛn gi wi advays bɔt wɛlbɔdi biznɛs, aw Prɔvabs 14:15 go ɛp wi?

¹⁴ Wi we na Kristian kin want fɔ gɛt wɛlbɔdi so dat wi go ɛnjɔy layf ɛn ebul fɔ wok gud wan fɔ Gɔd. Bɔt bikɔs wi nɔ pafɛkt na dat mek wi de sik. We wi sik, difrɛn tin dɛn de we wi kin du ɛn bɔku tritmɛnt dɛn de fɔ tek. Ɔlman gɛt di rayt fɔ disayd us tritmɛnt i go tek ɔ yuz. Bɔt i sɔri fɔ no se na dis wɔl we wi de, we pɔsin sik sɔm pipul dɛn kin si am as chans fɔ mek mɔni. Sɔm kin sɛl “mɛrɛsin dɛn” ɛn tɔk sɔntin bɔt di mɛrɛsin we nɔto so i bi ɔ gi ɛgzampul bɔt pipul dɛn we bin dɔn yuz di mɛrɛsin ɛn wɛl. Ɔda pipul dɛn ɔ kɔmni dɛn kin tɛl pipul dɛn fɔ yuz sɔm mɛrɛsin dɛn we rili dia so dat dɛn go mek bɔku prɔfit. Pipul dɛn we sik ɛn we kin rili want fɔ wɛl ɔ we want fɔ liv lɔng kin si dɛn “mɛrɛsin” ya as sɔntin we go ɛp dɛn. Bɔt lɛ wi nɔ fɔgɛt se Gɔd in Wɔd advays wi se: “Na fulman nɔmɔ de biliv ɛnitin, udat gɛt sɛns de luk bifo i jomp.”—Prɔv. 14:15.

¹⁵ Pɔsin we “gɛt sɛns” de tek tɛm mɔ if di pɔsin we de gi am advays na pɔsin we nɔ gɛt pepa fɔ mɛrɛsin biznɛs. Pɔsin we “gɛt sɛns” go tek tɛm fɔ aks insɛf dɛn kwɛstyɔn ya: ‘Dis pɔsin se dis vaytamin, dis kɔntri mɛrɛsin, ɔ it bin dɔn ɛp pɔsin, bɔt ɛni pruf de fɔ sho se dat na tru? Pipul dɛn difrɛn. Ɛni gud rizin de fɔ mek a biliv se dis tin ya go ɛp mi? A fɔ tray fɔ no mɔ? Ɔ a fɔ aks pɔsin we gɛt pepa pan mɛrɛsin biznɛs ɛn we bɔku pipul dɛn sabi?’—Dit. 17:6.

16. Us kwɛstyɔn dɛn go ɛp wi fɔ “tink di rayt we,” we i kam pan wɛlbɔdi biznɛs?

¹⁶ Gɔd in Wɔd advays wi fɔ “tink di rayt we ɔltɛm . . . insay dis tɛm we wi de so.” (Tay. 2:12, NW) Wi fɔ “tink di rayt we” we i bi se di pɔsin we de gi wi di advays de ɛksplen sɔm we we strenj ɔ we at fɔ ɔndastand. I go fayn fɔ aks yusɛf dɛn kwɛstyɔn ya: Di wan we advays mi fɔ tek di mɛrɛsin go ebul fɔ ɛksplen to mi gud gud wan aw i de wok? Na tru i tɔk bɔt di mɛrɛsin? Bɔku dɔktɔ dɛn gri se dis mɛrɛsin go mɛn pɔsin? (Prɔv. 22:29) Ɔ i jɔs de gi yu dis advays fɔ mek yu fil fayn? Sɔntɛm i tɔk se dɛn bin dɔn fɛn dis mɛrɛsin ɔ yuz am na wan fa fa say, lɛk se dɔktɔ dɛn nɔ no bɔt dis mɛrɛsin. Ɛnitin de fɔ pruv se dis tin we i tɔk na tru ɔ i mek sɛns? Sɔm pipul dɛn go tɛl yu bɔt tritmɛnt we dɛn de put sɔntin insay di mɛrɛsin we yu nɔ go no bɔt ɔ yuz sɔm  kayn pawa fɔ mɛn yu. Dat rili bad bikɔs Gɔd wɔn wi se wi nɔ fɔ put an pan “ɛni majik biznɛs.”—Lɛv. 19:26; Dit. 18:10-12.

17. Wetin wi ɔl want?

¹⁷ Di tɛm we di apɔsul dɛn bin de, di gɔvnin bɔdi bin sɛn wan impɔtant lɛta to di kɔngrigeshɔn dɛn. Afta dɛn dɔn tɛl di Kristian dɛn wetin dɛn fɔ avɔyd, na di las pat na di lɛta, dɛn tɔk se: “I go gud if una nɔ du dɛn tin ya we wi dɔn rayt to una. Una mekes, o!” (Akt 15:29) Insay sɔm langwej dɛn, dɛn translet di las pat na dis vas as “Mek una gɛt wɛlbɔdi.” Pan ɔl we dɛn bin de yuz dɛn wɔd ya trade fɔ se baybay, dɛn jɔs de mɛmba wi se na nɔmal tin fɔ lɛ wi want wɛlbɔdi so dat wi go ebul fɔ sav Jiova.

18, 19. Wetin wi fɔ op fɔ insay di nyu wɔl?

¹⁸ Wans wi de na dis wɔl ɛn wi nɔ pafɛkt, wi go mɔs de sik. So wi nɔ fɔ tink se Gɔd go pafɔm mirekul fɔ mɛn wi. Bɔt Rɛvɛleshɔn 22:1, 2 tɛl wi bɔt di tɛm we Gɔd go mɛn ɔlman. Insay wan vishɔn, di apɔsul Jɔn bin si wan “riva we di wata . . . de gi layf” ɛn i bin si “tik [dɛn] we de gi layf” wit lif dɛn fɔ “mɛn ɔl dɛn pipul ɔlɔbɔt na [di] wɔl.” Dis nɔ de tɔk bɔt ɛni kɔntri mɛrɛsin we wi go tek naw ɔ we wi go yuz insay di nyu wɔl. Bɔt i de tɛl wi bɔt Jizɔs in sakrifays we Jiova gɛt fɔ yuz fɔ gi layf we go de sote go to di wan dɛn we de obe am. Fɔ tru, dis na sɔntin we wi kin rili op fɔ.—Ayz. 35:5, 6.

¹⁹ As wi de wet fɔ da tɛm de fɔ kam, wi no se Jiova bisin bɔt wi ɔl, ivin we wi sik. Jɔs lɛk Devid, wi biliv se wi Gɔd go ɛp wi we wi sik. Ɛn lɛk Devid wisɛf go se: “Yu de ɛp mi bikɔs a de du wetin yu want so a go de wit yu sote go.”—Sam 41:12.