Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

O Kuila o Muenhu Uala ni Valolo?

O Kuila o Muenhu Uala ni Valolo?

O Kuila o Muenhu Uala ni Valolo?

“O KUILA o muenhu uala ni valolo?” Mazunda a athu ene mu bhanga o kibhuidisu kiki. Né muene se athu a kala ni ibanzelu iavulu ia lungu ni muenhu, ene ka tena ku lenga o kima kiambe o mukua Austrália, Viktor E. Frankl, neurologista, kuma athu “a divua kála o mienhu iâ ki iala ni valolo” ia kima.

Mukonda diahi athu avulu a divua kiki? Mu kima kimoxi, mazunda a athu ku mundu uoso, ala mu uadiama, a tala hadi iavulu. Kizuua ni kizuua ene a bhita mu uadiama uavulu, mu mabhebhu, mu usuéia, ni mu izukutisu. Mu kidi, o mienhu ia athu enhá ‘iavula malamba’ kála kiambe Jobe ia lungu ni hadi i tala o athu. (Job 14:1) Ene a mesena ngó ku bhulula o mienhu iâ kizuua ni kizuua.

Saí mazunda a athu ala ni jimbongo javulu. Ene a banza kuila ala ni ima ioso ia a bhangesa ku zediua ku mienhu iâ. Maji ki athu oso ala ni jimbongo javulu. Mukonda diahi? Mukonda dia ‘hadi ni mukôndo’ uijila ku thandu diâ​—a kala sé o jimbongo jâ, mba ibhidi ia mukuá ia a tula, kála o kufuá kua mona​—ia a bhekela hadi iavulu ku muenhu.​—Jisálamu 90:10.

Maji saí dingi kima kia mukuá ki bhangesa athu ku banza kuila o muenhu ki uala ni ‘valolo.’ Kima kiahi-phe? O muenhu ua butu kiavulu. Athu avulu ka xikina kuila o athu a a bhange phala ku bhanga ima iavulu, a kala ni muenhu ua butu. Ene ka tendela o kidi ki tuene mu bhita etu enioso, kuila: Né muene kindala, mba ku pholo, sé tu kala ni jimbongo javulu, o kufuá ku tena ku tu katula ioso i tuala nau.​—Ndongixi 3:​19, 20.

O Kuila o Muenhu Nuka Ua-nda Kala ni Valolo?

O Sobha Solomá mu Izalaiele iokulu, ua jimbulula kiambote o maka enhá. Muéne ua monene kiebhi o athu mu izuua iê kia kexile mu kalakala kiavulu ni kulondekesa o uhete uâ ni nguzu iâ mu ku kuna, mu kudima, mu ku tunga jinzo, ni ku langa kiambote o miji iâ kála ki tuene ué mu bhanga lelu. Muéne uebhula: ‘Ihi ia-nda bhanga ni ima ioso ia bhake?’ Muéne ua suluka mu ku zuela, uixi, ima ioso ia bhanga o athu “ima ia ngó, i bhita ngó kála kitembu.”​—Ndongixi 2:​17, The New English Bible.

O kuila o Sobha Solomá, ua xikinine kuila ima ioso ia bhanga o athu, ieji kala “ima ia ngó, i bhita ngó kála kitembu?” Kana. Muéne ua kexile ngó mu zuela kiebhi o ukexilu ua muenhu ua athu ku mundu iú u lunguluka. Maji o Mak’â Nzambi a tena ku ku bhana kidielelu kuila ku hádia, o ima ki ia-nda kala kienhiki, kana!

Kiebhi ki u tena ku kala ni kidielelu kiki? Tua ku dióndo, tanga o jimbandu jiiadi ja kaiela-ku. O jimbandu jiji, ji tena ku ku kuatekesa ku tendela mukonda diahi o muenhu nange u moneka kala ki uala ni valolo, ni kiebhi o maka enhá ka-nda nangenena ku bhita, ni kiebhi ki u tena ku bhana valolo ia kidi ku muenhu uê lelu.