1 پروبلەمانىڭ الدىن الۋعا كومەكتەسەدى
كيەلى كىتاپتاعى اقىل-كەڭەستەر «قۇداي رۋحىنىڭ جەتەلەۋىمەن جازىلعان، ٵرى ٴتالىم بەرۋگە، اشكەرەلەۋگە، تۇزەتۋگە ٴتيىمدى» (تىموتەگە 2-حات 3:16). بۇل سوزدەر قانشالىقتى راس؟ قازىر كەيبىر كىسىلەردىڭ مىسالىنا توقتالايىق. ولار كيەلى كىتاپتىڭ اقىل-كەڭەسىن قولدانىپ، پروبلەمالارى ورشىمەي تۇرعاندا، ولاردىڭ الدىن العان.
ىشىمدىككە سالىنۋ
الدىڭعى ماقالادا ايتىلعان سوفيا ومىردەن ٴتۇڭىلىپ، ىشىمدىككە قۇمارتا باستاعان. كيەلى كىتاپ بويىنشا، ىشىمدىكتى مولشەرىن ٴبىلىپ ىشۋدە تۇرعان ەشتەڭە جوق. بىراق وندا: «شاراپ ىشكىشتەردىڭ اراسىندا بولما»،— دەگەن سوزدەر جازىلعان (ناقىل سوزدەر 23:20). ماسكۇنەمدىككە سالىنۋدىڭ ارتى دەنساۋلىقتىڭ قاتتى مۇقالۋىنا، جاقىن ادامدارمەن قارىم-قاتىناستىڭ بۇزىلۋىنا، ٴتىپتى ومىردەن ايىرىلۋعا اكەپ سوعادى. وسى زياندى ادەتتىڭ كەسىرىنەن جىل سايىن ميلليونداعان جاننىڭ ٶمىرى قيىلىپ جاتقانى بەلگىلى. كيەلى كىتاپتىڭ اقىلىنا قۇلاق اسقاندا، كوپ ادام مۇنداي قايعىلى جاعدايلاردى اينالىپ وتەر ەدى.
سوفيا وسىلاي ەتتى. ول بىلاي دەيدى: «مەن ىشىمدىك ارقىلى قاسىرەتىمدى جەڭىلدەتە المايتىنىمدى ٴتۇسىندىم. كيەلى كىتاپتاعى: «ەش نارسەنى ۋايىمداماڭدار، بارلىق وتىنىشتەرىڭدى... جالبارىنىپ قۇدايعا بىلدىرىڭدەر»،— دەگەن سوزدەرگە قۇلاق استىم (فىلىپىلىكتەرگە 4:6، 7). كۇن سايىن كەشكە ويىم سان ساققا كەتىپ، ۋايىمعا باتقانىمدا، ەحوباعا جالبارىنىپ دۇعا ەتەتىنمىن. وعان بار سەزىمدەرىم — اشۋىم، ىڭقىل-كۇرسىنىسىم، كۇيرەگەن رۋحىم جايلى اشىپ ايتىپ، وڭ كوزقاراس تانىتۋعا كومەكتەسۋىن سۇرايتىنمىن. ال كەلەسى كۇنى سول سەزىمدەرىمە ورالماۋىم ٷشىن كۇش سالاتىنمىن. وسىنداي ادەتتىڭ ارقاسىندا قولىمداعى جوققا ەمەس، بارعا كوز تىگەتىن بولدىم. ىشىمدىكتى ەندى ەشقاشان اۋزىما المايمىن دەپ شەشتىم. تاپقان جانتىنىشتىعىم ماعان قىمبات بولعاندىقتان، ودان ەش ايىرىلىپ قالعىم كەلمەدى».
ناپسىقۇمارلىق
ٴناپسىقۇمارلىققا بەرىلۋ باقىتسىزدىق پەن كوپ قايعى اكەلەدى. بىراق كيەلى كىتاپتاعى قاعيدالار وسى ٴتارىزدى قيىندىققا باستاپ اپاراتىن ادەتتەردەن، مىسالى، ورىنسىز قىلىمسۋ نە قىرىنداۋدان، پورنوگرافيا كورۋدەن اۋلاق جۇرۋگە كومەكتەسەدى. سامۋيل دەگەن ٴبىر جىگىت بىلاي دەيدى: «مەن ٷشىن قىرىنداۋ تابيعي نارسە بولاتىن. كەيدە ماعان ۇنامايتىن قىزدىڭ مەنى ۇناتاتىنىن بىلسەم، قىزىق بولسىن دەپ، وعان قىرىنداپ تيىسەتىنمىن». قىرىندايىن دەگەن ويى بولماعان كەزدە دە، باسقالار ٴسامۋيلدى قىرىندادى دەپ كىنالاي بەرگەندىكتەن، ول ادەيى قىرىنداۋعا كوشەدى. بىراق ۋاقىت وتە وسىنداي قىلىعى ٷشىن مازاسى قاشا باستايدى. ول بىلاي دەيدى: «بۇل ادەت وتپەن ويناۋدىڭ ناق ٶزى ەدى. توقتاماساڭ، قارا باسىنان باسقا ەشتەڭە ويلامايتىن ٶزىمشىل ادامعا اينالاسىڭ».
سامۋيل jw.org تور بەكەتىنە كىرىپ، جاستارعا ارنالعان ٴبىر ماقالانى وقىعان. ول ناقىل سوزدەر 20:11 دەگى: «ٴتىپتى بالانىڭ دا ىسىنە قاراپ، ٴجۇرىس-تۇرىسىنىڭ تازا دا دۇرىس ەكەنىن بىلەرسىڭ»،— دەگەن سوزدەر جايلى ويلانعان. بۇدان سامۋيل قىرىنداۋدى تازا دەپ تە، دۇرىس دەپ تە ايتۋعا بولمايتىنىن ٴتۇسىندى. ول بىلاي دەيدى: «بويىنا جامان قىلىقتار سىڭىرگەن قىرىنداعىش جىگىت نەكەدە جاقسى كۇيەۋ بولا المايدى. بولاشاق ايەلىم مەنىڭ وزگە ٴبىر ايەلگە قىرىنداپ تۇرعانىمدى كورسە، نە سەزىنەدى دەپ ويلانا باستادىم. سول كەزدە بۇل ادەتتىڭ جاي ەرمەك ەمەس ەكەنىن ٴتۇسىندىم. قىرىنداۋعا دەگەن بەيىمدىلىگىمنىڭ بولعانى — وعان ەرۋىم كەرەك دەگەن ٴسوز ەمەس». وسىلاي سامۋيل ٶمىرىن وزگەرتتى. قىزعا قىرىنداۋىن تىيۋ ارقىلى ول زينا جاساۋدىڭ الدىن الدى.
ال انتونيو دەگەن جىگىت ودان دا ۇلكەن قاۋىپتىڭ الدىندا تۇردى. ول پورنوگرافيا كورەتىن. ٴسۇيىپ قوسىلعان جارى بولسا دا، ول وسى قۇمارلىعىنا بوي الدىرۋىن قويماعان. انتونيو وسى ادەتىن جەڭۋگە كيەلى كىتاپتاعى مىنا سوزدەر كومەكتەسكەنىن ايتتى: «قىراعىلىق ساقتاڭدار، سەرگەك بولىڭدار! ويتكەنى جاۋلارىڭ ٸبىلىس اقىرعان ارىستانداي اينالانى شارلاپ، كىمدى جالماسام دەپ ٴجۇر» (پەتىردىڭ 1-حاتى 5:8). انتونيو بىلاي دەيدى: «مىنا الەمدە قايدا قاراساڭ دا ادەپسىز سۋرەتتەر تۇرادى. كەيىن ولار ساناڭدى اينالشىقتاپ كەتپەي قويادى. كيەلى كىتاپتاعى الگى تارماق ماعان بۇل تۇزاقتىڭ ارتىندا كىم تۇرعانىن تۇسىنۋگە كومەكتەستى. مەن وسى لاس بەينەلەردى كورگەندە، ولاردىڭ ٴبارى ىبىلىستەن ەكەنىن بىردەن ەسكە ٴتۇسىرۋدى ۇيرەندىم. قازىر ماعان «قىراعىلىق ساقتاپ، سەرگەك بولۋعا» تەك ەحوبا عانا كومەكتەسە الادى. ونىڭ ارقاسىندا مەن ساناما، جۇرەگىمە، نەكەمە جاسالىپ جاتقان شابۋىلدارعا تويتارىس بەرە الامىن». انتونيو وزىنە كورسەتىلگەن كومەكتى قابىل الىپ، جامان ادەتىنەن ارىلدى. وسىلايشا پورنوگرافيادان تۋاتىن ۇلكەن قاۋىپتىڭ الدىن الدى.
كورىپ وتىرعانىمىزداي، كيەلى كىتاپتا اۋىر پروبلەمالاردىڭ الدىن الۋعا كومەكتەسەتىن پايدالى كەڭەستەر كوپ. ال پروبلەمالار تەرەڭ تامىر جايىپ، ەش شەشىمى جوقتاي كورىنسە شە؟ مۇندايدا نە ىستەۋگە بولاتىنىن قۇداي سوزىنەن كورەيىك.
كيەلى كىتاپ كەڭەستەرى پروبلەمالاردىڭ الدىن الۋعا كومەكتەسەدى