Keti Luzingu Kele Mpenza na Mfunu?

“KETI luzingu kele mpenza na mfunu?” Bantu mingi mekudiyulaka ngyufula yina. Dyambu ya mawa kele nde, yo vanda bo ketadilaka luzingu na nki mutindu yina, bantu mingi kekukaka ve kutina dyambu yina Viktor E. Frankl, munganga mosi ya Australie ya kesansaka maladi ya ntu kutubaka nde: “luzingu ya bantu mekonda mfunu mpi yo kele mpamba.”

Sambu na nki bantu mingi kekudiwaka mutindu yina? Kikuma mosi kele nde, bamilio ya bantu na nsi-ntoto ya mvimba kele ti luzingu ya mpasi mpi kenyokwama na mambu yina kepesaka bo mpasi na ntima. Konso kilumbu, bantu kenyokwama na kinsukami, maladi, mubulu, mpi bampasi. Luzingu na bo kele mpenza “ya mpasi” mutindu Yobi, muntu mosi ya ntama kutubaka na yina metala bampasi ya bantu. (Yobi 14:1) Lukanu na bo ya ntete-ntete kele ya kuzwa mwa kima ya kuzingila sambu na konso kilumbu.

Bamilio ya bantu yankaka kele ti bima mingi ya kinsuni. Yo kemonana bonso nde bo kele ti bima yonso ya mefwana sambu na kuvanda ti luzingu ya kyese. Kansi bamingi mekonda yo. Sambu na nki? Sambu mbala na mbala mambu ya “mpasi” mu mbandu, mpasi ya mbongo yina kesalamaka na kintulumukina, to mambu yankaka ya mpasi bonso lufwa ya mwana, kekatulaka bo kivuvu.​—Nkunga 90:10.

Kele ti dyambu yankaka yina kendimisaka dibanza yai nde “luzingu mekonda mfunu mpi yo kele mpamba.” Inki kele dyambu yango? Bunkufi ya luzingu. Sambu na bantu mingi, bo kebakisaka ve kikuma yina bantu yina kesalaka mambu ya nene, kezingaka luzingu mosi ya nkufi. Bo kekukaka ve kubakisa dyambu ya mpasi yina kekuminaka beto yonso: Ata beto metina bampasi yina kekuminaka bantu, lufwa tabotula beto bima yonso yo vanda bubu to mbasi.​—Longi 3:19, 20.

Keti Luzingu Tamonanaka Ntangu Yonso Bonso ya Kukonda Mfunu?

Salomo, Ntotila ya ntama ya Izraele kutubilaka dyambu yango mbote na bunkufi. Yandi monaka mutindu bantu ya bilumbu na yandi vandaka kusala bisalu ya ngolo, kusadila mayele mpi makuki na bo sambu na kukuna, kutunga, mpi kutanina mabuta na bo, kaka mutindu beto kesalaka bubu yai. Yo yina yandi yulaka nde: ‘Mambu yina yonso  tasuka nki mutindu?’ Yandi sukisaka nde, mambu yonso ya bantu kesalaka “kele kaka mpamba, yo kele kaka [kulanda] mupepe.”​—Longi 2:17.

Kansi, keti Ntotila Salomo kundimaka nde konso kima yina bantu tasalaka tavandaka ntangu yonso ‘mpamba mpi kulanda mupepe’? Ve. Yandi vandaka kaka kutubila mutindu luzingu na nsi-ntoto yai ya masumu kevandaka. Kansi, Ndinga ya kupemama ya Nzambi lenda pesa nge kivuvu nde mambu tavandaka ve ntangu yonso mutindu yai!

Inki mutindu nge lenda kuma ti kivuvu yina? Beto kelomba nge na kutanga masolo zole yina kelanda. Yo lenda sadisa nge na kubakisa kikuma yina luzingu kemonanaka bonso nde yo kele ya kukonda mfunu, mutindu dyambu yai tamana, mpi mambu yina nge lenda sala sambu luzingu na nge kuvanda mpenza na mfunu ata bubu yai.