1, 2. Ifa usun napanapen ach mááritá me nónnómuch repwe kkúú manawach?

 KICH meinisin sia chék fitaaló napanapen ach mááritá me nónnómuch. A sókkofesen met sia sani ren mwéngé, napanapen foutach, me napanapach. Pwata? Pokiten sia fitaaló aramas lón leeniach we me nónnómun manawach.

² Iwe nge, a wor mettóch mi kon lamot seni ach kefil usun mwéngé me napanapen foutach. Áwewe chék, atun sia wattetá sia káé pwe ra pwúng me fich ekkóch mettóch nge sia pwal túmúnúkich seni ekkewe mettóch mi mwáál me rese fich. Sókkópaten aramas a sókkópat ar ekiek usun met mi pwúng me met mi mwáál. Neman ach kefil epwe pwári met mwelien letipach a amwékútúkich le féri. Ewe Paipel a apasa pwe fán chómmóng “ekewe chon lükün Israel esap wor rer ekewe Allük. . . . Ra föri pwüngün ekewe Allük ren mefien letiper.” (Rom 2:14) Nge itá weween pwe ika ese wor án Kot allúk mi tichik, iwe sipwe chék fitaaló napanapen manawach sia mááritá lón me met aramas ra kan féri lón leeniach?

3. Ikkefa ekkewe ruu popun Chón Kraist resap chék fitaaló féfférúr me ekiekin fénúfan?

³ A wor ruu popun mi lap Chón Kraist resap chék fitaaló féfférúr me ekiekin fénúfan. Áeúin, ewe Paipel a áchema ngenikich: “Eman aramas a ekieki pwe ewe al a fetal won a pwüng, nge lesopolan ewe al a ale ngeni mäla.” (SalF. 16:25) Pokiten sise unuséch, iwe sise unusen tufichin apwúngaló met mi wesewesen échitikich pwe sipwe unusen emmweniéchú manawach. (SalF. 28:26; Jer. 10:23) Oruuan, ewe Paipel a pwáraatá pwe Satan “ewe koten ei fanüfan” a etipetipa me nemeni mwékútúkútún me ekiekin ei fénúfan. (2 Kor. 4:4; 1 Joh. 5:19) Ina popun, ika sia mochen án Jiowa epwe efeiéchúkich me echenikich, mi lamot sipwe álleasochisi ewe kapasen fén mi mak lón Rom 12:2.​—Álleani.

4. Met sipwe pwóróus wóón lón ei lesen?

 ⁴ Mi wor ekkóch pwóróus mi lamot sipwe etittina mi mak lón Rom 12:2. (1) Pwata a lamot ach sipwe siwil? (2) Met a kapachelong lón ena siwil? me (3) Ifa usun sipwe tongeni siwil? Sipwe pwóróus wóón ekkena kapas eis.

5. Paulus a makkeei ewe kapasen fén lón Rom 12:2 fán iten ié?

⁵ Néún ewe aposel Paulus we taropwe ngeni chón Rom lón ewe ier 56, a mak fán iten chienan kewe Chón Kraist mi kepit nge esap fán iten ekkewe chón lúkún are aramas meinisin. (Rom 1:7, Testament Mi Fö) A peseer ar repwe siwil me repwe wes le “öppirüw lapalapen ei” fénúfan. Me ren Chón Kraist lón ena atun pwe napanapen fénúfan a kapachelong ekiekin, eérenien me napanapen manawen Chón Rom. Paulus a apasa ena pokiten a wor ekkóch Chón Kraist ra chúen eáni ekiekin me féfférún chón Rom. Ifa usun ekkóch Chón Kraist ra tipetipeló?

6, 7. Lón ránin Paulus we, pwata a weires ngeni emén an epwe wiliti Chón Kraist lón Rom?

⁶ Lón ei fansoun, ekkewe tourist mi etto Rom ra katol ekkewe lusun imw mi fen kaútá fitu ngeréú ier ra ló, áwewe chék mwirimwirin ekkewe imwenfel, peias me liosun minen áchechchemen met mi iteféúló. Ekkena mettóch ra tongeni álisikich le káé nónnómun aramasen Rom me lóóm me ifa usun napanapen ar fel. Lón ekkewe puken uruwo sia álleani usun och sókkun urumwot mi mwááneson lein ekkewe aramas mi mwánemmong, kitir wóón woken, sipai me kél nge fán ekkóch ra limengaw. Rom pwal ina eú telinimw mi wéúmmong ikewe ie aramas ra tongeni kút ar tufichin moni ie.​—Rom 6:21; 1 Pet. 4:3, 4.

⁷ A chómmóng án Chón Rom imwenfel me ra fel ngeni chómmóng kot nge lap ngeniir rese achocho le ámááraatá riri lefiler me ekkewe kot ra fel ngeni. Me rer pwe lamalam fán iten chék féfférún fel, áwewe chék atun uputiw, atun apwúpwúlú me atun felin mi má. Ekkena mettóch ina kinikinin manawer. Ka tongeni anchangei weiresin ekkewe Chón Kraist lón Rom ren ekkena mettóch. Chómmóng me leir ra féri ekkena mettóch seni lekúkkúnúr, ina popun mi lamot repwe siwil pwe repwe wiliti Chón Kraist mi enlet. Nge ena siwil esap wes lón ránin ar papatais.

8. Ifa usun fénúfan a efeiengaw ngeni Chón Kraist lón ei fansoun?

⁸ Ewe fénúfan iei, a efeiengaw ngeni ekkewe Chón Kraist usun chék lón fansoun Rom lóóm. Pwata? Pún ekiekin fénúfan a chéúfetál. (Álleani Efisos 2:2, 3; 1 Johannes 2:16.) A pwápwááló iteiten rán mochenian fénúfan, an ekiek, me met a aúcheani, ina popun iteitan a mecheres ach sipwe tipetipeló le eáni an ekiek. Ina minne, a chómmóng popun ach sipwe álleasochisi ei kapasen emmwen mi pop  seni Kot, mi erá pwe sipwe wes le “öppirüw lapalapen ei fönüfanen ikenäi” me siwili napanapen manawach. Nge met sipwe féri?

9. Met chómmóng ra fen féri me mwen an epwe fich ngeniir ar repwe papatais?

⁹ Atun án emén káé me apwénúetá ewe enlet seni Paipel, a poputá le feffeitá lón pekin lúkú. Iwe a siwili manawan me ren minne a fen káé. Ese chúen féri féfférún lamalam chofona me a péútaaló napanapan mi ngaw me lóóm me ámááraatá napanapen Kraist. (Ef. 4:22-24) Sia pwapwa le kúna fitepúkú ngeréú aramas iteiten ier mi feffeitá me fich le papatais, esissillen ar fangóló manawer ngeni Jiowa Kot. A fókkun apwapwaai letipen Jiowa. (SalF. 27:11) Iwe nge, mi éch ach sipwe ekieki: Itá ikkeei chék ekkewe mettóch mi lamot repwe siwil?

10. Pwata ach siwil a lap seni ach sipwe chék amúrinnéló manawach?

¹⁰ Ren enletin, ach siwil a lap seni ach sipwe chék feffeitá are emúrinnéló manawach. Áwewe chék wóón eú mettóch ewe market a amémé iei met a mak wóón “a múrinnéló” weween pwe ena mettóch a échúló. Nge lape ngeni, eú chék mettóch a siwil me wóón. Nge ren enletin pwal usun we chék. Ewe itiitin kapas “ekkesiwili” lón Rom 12:2 a wewe ngeni pwe epwe wililó are siwil ach ekiek me ren án Kot we manaman mi fel. Ina popun emén Chón Kraist, ese wesewesen siwil ika a chék úkútiw le féri féffér mi efeiengaw me limengaw me kapas mi ngaw. Ekkóch aramas rese silei met ewe Paipel a apasa ra pwal achocho le ttii seniir ekkeei féffér mi ngaw. Iwe nge met kich Chón Kraist sipwe féri pwe epwe siwil are wililó ach ekiek me memmeef?

11. Met Paulus a apasa pwe a lamot ren án emén epwe siwil?

¹¹ Iei makkeien aposel Paulus: “Öüpwe ekkesiwili lapalapen manawemi ren ämi öüpwe asöfösäfäli ämi ekiek.” Ewe kapas “ekiek” Paipel a néúnéú, a kapachelong lón napanapen ach ekiek, féffér me ach tufichin áwewe. Lón lepoputáán néún Paulus we taropwe ngeni chón Rom, a áweweei usun chókkewe mi pwári “ngauen letiper” pokiten ar “föför mi ngau, föför esepwüng, tipemong, kirikiringau. Ra uren lolowo, niela aramas, fiu, likatuputup” me pwal ekkóch féffér mi efeiengaw. (Rom 1:28-31) Sia weweiti popun án Paulus pesei ekkewe mi wiliti chón angang ngeni Kot ar repwe siwil me ‘asöfösäfäli ar ekiek,’ chókkewe mi fen mááritá fán ena sókkun manaw.

12. Met chómmóng aramas ra ekieki lón ei fansoun? Pwata a efeiengaw án Chón Kraist eáni ena esin ekiek?

¹² A eletipechou pún chómmóng aramas lón ei fénúfan ra eáni ekkena sókkun ekiek Paulus a eiteita. Ra ekieki pwe ese chúen fich ar repwe akkamwéchú ekkewe allúk me kapasen emmwen me ese wor  emén epwe eriáni emén án epwe féri ena. Chómmóng sense me sam me in ra mut ngeni ekkewe nau ar repwe féri met ra mochen. Ra pwal mwo nge asukuler pwe a wor án emén me emén pwúúng le pwisin filatá minne mi pwúng me mwáál. Ekkena sókkun aramas ra lúkú pwe ese wor alen án emén epwe wesewesen silei minne mi pwúng me mwáál. Pwal mwo nge chómmóng mi erá pwe ra lúkú Kot ra ekieki pwe ese lamot ar repwe féri minne Kot a apasa pwe mi pwúng. (Kölf. 14:1) Ei sókkun ekiek a efeiengaw ngeni Chón Kraist. Ika sise túmúnúéch, neman sisap chúen álleasochisi ekkewe kapasen emmwen mi kawor me ren án Kot we mwicheich me pwal mwo nge poputá le ngúnúngúnúngaw wóón met sise sani. Are sise kon tipeeú ngeni ekkewe kapasen fén seni Paipel sia káé usun minen apwapwa me kunou, néúnéún ewe Internet me sukul tekia.

13. Pwata sipwe etittina pwisin kich fán wenechar?

¹³ Ren ach sisap chúen tipetipeló ren ei fénúfan, mi lamot sipwe wenechar le etittina pwisin alóllóólun ekiekich me meefiach, met sia achocho ngeni me met sia aúcheani. Neman ekkena mettóch ra monomonoló seni aramas. Eli ekkóch repwe apasa pwe sia féfféréch. Nge, kich chék sia silei ika sia wesewesen mut ngeni met sia káé seni Paipel an epwe ekkesiwilikich.​—Álleani James 1:23-25.

14. Met epwe álisikich le silei menni siwil mi lamot sipwe féri?

¹⁴ Ren ach sipwe siwil, mi lamot ach sipwe siwili met a nónnóm lón letipach, weween wesewesen met sókkun aramas kich. Met a tongeni álisikich le féri ena sókkun siwil? Atun sia káé ewe Paipel, sia káé ika met sókkun aramas Jiowa a mochen ach sipwe wiliti. Napanapen ach etiwa met sia álleani seni Paipel epwe álisikich le silei ika met a wesewesen nóm lón letipach. Epwe álisikich le silei met sókkun siwil mi lamot sipwe féri pwe epwe tipeeú ngeni “minne Kot a unusen tipeni.”​—Rom 12:2; Ipru 4:12.

15. Met sókkun siwil a fis atun Jiowa a anapanapakich?

¹⁵ Álleani Aisea 64:8. Ewe kapas áwewe soufós Aisea a eáni a áiti ngenikich eú lesen mi aúchea. Ifa usun Jiowa ewe Chón Ffér Sepi a anapanapa ewe pwúl, weween kich? Ese siwilikich me lúkún ren ach sipwe napanapéch. Jiowa a awora ewe sókkun káit lón pekin lúkú nge esap lón pekin aion. Ika sia mut ngeni an epwe anapanapakich, iwe ewe siwil epwe fis lón kich are lón pekin lúkú, ina ewe mettóch mi lamot ngenikich pwe sipwe ú ngeni etipetipaen ei fénúfan. Ifa usun Jiowa a anapanapakich?

16, 17. (a) Áweweei met emén chón ffér sepi a féri ngeni ewe pwúl pwe ewe sepi epwe múrinné. (b) Ifa usun án Kot we Kapas a álisikich le siwil ngeni emén mi aúchea me ren Jiowa?

¹⁶ Ika emén chón ffér sepi a mochen ffér sepi mi múrinné, epwe áeá pwúl mi fókkun éch. Iwe nge, mi lamot an epwe féri ruu mettóch. Áeúin, epwe limeti ewe pwúl. Oruuan, epwe nofiti ewe pwúl ngeni konik mi úkúkéch me epwe féréchú an angang wóón ewe pwúl pwe napanapen ewe sepi esap siwil atun a anapanapa.

¹⁷ Ewe chón ffér sepi a áeá konik, esap chék fán iten an epwe limeti ewe pwúl nge pwal fán iten an epwe mecheres le angang wóón. Mwirin a tongeni ffér ese lifilifil sepi a mochen, pwal mwo nge ekkewe mi weires. Án ewe konik siwili napanapen ewe pwúl, ina usun án ewe Kapasen Kot siwili manawach. A tongeni álisikich le péútaaló napanapen ach ekiek me lóóm atun sise mwo silei Kot me sia tongeni siwil  ngeni emén mi aúchea me ren. (Ef. 5:26) Ekieki ika fán fite sia angei pesepes le álleani ewe Paipel iteiten rán me fiffiti án Chón Kraist kewe mwich, ikewe ie sia kákkáé án Kot we Kapas me ie. Pwata sia angei pesepes le féri ekkeei mettóch? Pún ika sia apwénúetá, sia anómu pwisin kich fán án Jiowa angangen anapanapakich.​—Kölf. 1:2; Föf. 17:11; Ipru 10:24, 25.

18. (a) Pwata a lamot ekilon ika sia mochen pwe án Kot Kapas epwe angang wóóch me siwilikich? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis mi álilliséch?

¹⁸ Ika sia mochen pwe án Kot we Kapas epwe siwilikich, mi lamot ach sisap chék álleani me káé. Chómmóng ra álleani ewe Paipel me ra silei chómmóng pwóróus seni. Eli ka fen chuuri ekkóch mi ina usun lón ewe angangen afalafal. Ekkóch ra pwal mwo nge amwéchú ekkóch wokisin. * Nge saminne ra siwili ekiekiir me napanapen manawer. Pwata rese siwil? Ren án ewe Kapasen Kot epwe angang wóón me siwili emén, mi lamot an epwe mut ngeni an epwe fótolong lón letipan. Ina popun mi lamot ach sipwe awora fansoun le ekilonei met sia kákkáé. A éch ach sipwe pwisin eisinikich: ‘Ua lúkú pwe ei mettóch a lap seni áitien chék eú lamalam? Ua fen ánneta pwe iei ewe enlet? Pwal eú, ua kúna ifa usun upwe apwénúetá lón pwisin manawei nge esap chék eú mettóch upwe afalafala ngeni aramas? Ua lúkú pwe met ua káé a pop seni Jiowa, usun itá nge a pwisin fós ngeniei?’ Ach ekilonei ekkena kapas eis, a tongeni álisikich le alóllóólaaló meefiach fán iten Jiowa lón letipach. Epwe mááritá ach tongeei. Atun a chúng letipach ren met sia káé, epwe amwékútúkich le siwili manawach mi efisi pwapwaan Jiowa.​—SalF. 4:23; Luk. 6:45.

19, 20. Ifa án Paipel kapasen emmwen sipwe akkapwénúetá pwe epwe tongeni atoto ngenikich feiéch?

¹⁹ Ach ákkálleani án Kot we Kapas me ekilonei, epwe amwékútúkich le sópweló le féri alon Paulus ei: “Pwilitawu ewe manauen lom me föförün, nge oua pwilitalong ewe manau mi fö. Iei ewe aramas mi fö Kot a förätä.” (Kol. 3:9, 10) Ewer, sipwe tongeni sópwéch le mirititiéchú weween me aúchean án Kot we Kapas. Ewe mineféén manaw sia eáni, weween napanapen Chón Kraist epwe túmúnúkich seni án Satan angangen otuputup.

²⁰ Ewe aposel Petrus a áchemakich: “Pokiten ämi ekkewe naaw mi älleasochis, öüsap sópweló le öpirüw pwomwen ewe manawen mocheniä öüwa manaweni melóóm . . . iei minne pwal ämi öüpwe pin lón sókósókumi meinisin.” (1 Pet. 1:14, 15, Agapé) Ach féri úkúkún ach tufich le péútaaló ekkewe ekiek me féffér sia piin eáni me mut ngeni pwisin kich ach sipwe siwil, epwe atoto ngenikich feiéch usun met sipwele káé lón ei lesen mwirin ei.