Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Yatiyätati?

¿Yatiyätati?

Romanonakajj lawar chʼakkatasaw jaqenakar jiwayapjjerïna, Jesusarus ukham jiwayapjjarakïna, ¿ukham jiwayasajj cuerpop imjjapjjañap dejapjjerïnti?

JESUSAROJJ mä lawar chʼakkatasaw pä lunthatanakamp chik jiwayapjjäna, uk walja jaqenakaw yatipjje (Mat. 27:35-38). Jesusajj jiwjjäna ukhajja, imjjañatakiw cuerpop wakichapjjäna ukat mä sepulturaruw imjjapjjäna sasaw Bibliajj qhanañchi (Mar. 15:42-46). Ukampis yaqhepanakajj janiw Bibliajj cheq parlkiti sasaw sapjje.

Evangelionak contra parlir yaqhep jaqenakajja, janjamakiw romanonakajj lunthatanakar jiwayasajj mä sepulturar imapjjañap dejapkaspänti sasaw payachasipjje. Lunthatanakan cuerponakapjja, janiw kunjamtï imapjjerïkäna ukham imapkpachänti sasaw amuyapjjaraki. Kunatsa yaqhepajj ukham amuyapjje uka toqet parlkasinjja, Ariel Sabar periodista chachajj Smithsonian revistan akhamwa qellqäna: “Jan kunatak servir jaqenakaruw mä cruzar chʼakkatasin jiwayapjjerïna, ukham jaqenakarojj wali sumwa romanonakajj imjjapjjäna sañajj janiw walïkiti sasaw yaqhep yatjjatatanakajj sapjje” sasa. Romanonakajj jiwayatäñatak juchañchat lunthatanakajj wali jiskʼachjatäpjjañapwa munapjjäna. Ukatwa jiwat cuerp lawar jaytawayjjapjjerïna, ukhamat salvaje animalanakajj manqʼantjjapjjañapataki. Ukat inas jiwat cuerpon jiltʼanakap mä pʼiyaru yaqha jiwat cuerponakamp chik jaqontjjapjjerïchïna.

Ukampis arqueologonakajj jikjjatawayapki ukarjamajja, jiwayat yaqhep judionakajj janiw ukhaman uñjasipkänti. 1968 maranjja, mä judío familian sepulturapwa Jerusalén jakʼan jikjjatapjjäna, uka sepulturanjj nayrïr patak maranakan jiwayat mä jaqen chʼakhanakapwa jikjjatapjjäna. Chʼakhanakajj chʼakhanak imañatak osario sat mä fuentenkaskänwa. Uka taypinjja, talón chʼakhaw utjäna, uka chʼakhajj fierro clavompi mä jiskʼa kʼullur clavantatänwa. Uka clavojj 11,5 centimetronakanïnwa. Sabar sat chachajj akham siwa: “Uka chʼakhajj Jehohanán chachan chʼakhapänwa. Jesusajj mä sepulturar imatänwa sasas Evangelionakan siskchejja, uka talón chʼakhan jikjjatasitapaw Jesusajj mä sepulturan imatänti janicha uka toqet jan jiskhisjjañatakejj yanaptʼäna”. Ukhamajj “Jehohanán chachan chʼakha talonap jikjjatasitapajj akwa uñachtʼayistu: romanonakajj cruzar chʼakkatasin jiwayat mä jaqen cuerpopjja, judionakan costumbrenakaparjam imasiñap dejapjjakirïnwa”.

Uka talón chʼakhan jikjjatasitapatjja, Jesusarojj kunjamarak mä lawar warkkatapjjpachänsti sasaw jaqenakajj jichhajj may may parljjapjjaraki. Ukampis jiwayapkäna uka lunthatanakat yaqheparojj wali sumwa imapjjerïna, janiw yaqha jiwatanakamp chikajj mä pʼiyar jaqontapjjerïkänti, uk wali qhanwa amuytanjja. Cheqpachansa Jesusan cuerpop mä sepulturaruw imjjapjjäna sasin Bibliajj siski ukajj cheqawa.

Jehová Diosajja, Jesusarojj mä qamir jaqen sepulturaparuw imjjapjjani sasaw janïräkipan yatiyjjäna, Jehová Diosan arup jan phoqasiñapatakejj janiw khitis jarkʼkaspati (Is. 53:9; 55:11).