Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Aka revist liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

Aka revist liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

Aka revist liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

Nehemías 8:10, NM qillqatanxa, judionakarux ‘suma likʼi manqʼanak manqʼapxam’ satäpxanwa, ukampis Levítico 3:17 qillqatanxa ‘janipun likʼxa manqʼapxamti’ sasaw mä kamachix uñstaraki. ¿Kunatsa ukham may may parli?

Nehemías 8:10 qillqatan ‘suma likʼi manqʼanak’ sas hebreo arut jaqukipatäki uka aruxa, Levítico 3:17 qillqatan uñstki ‘likʼi’ sas jaqukipatäki uka arumpix janiw pachpäkiti. Aka Levítico qillqatanxa, jélev hebreo aruw uñsti, uka aruxa uywanakan ukhamaraki jaqinakan likʼinakap sañatakiw apnaqasirïna (Lev. 3:3; Jue. 3:22). Levítico 17 jiskʼa tʼaqaparjamaxa, israelitanakax sacrificio luqtasinxa janiw jiphillxankki, maymurxankki, kʼiwchxankki ukat jikhanin utjki uka likʼinakxa manqʼapxañapäkänti, kunattix “taqi likʼinakaxa [Jehová Diosatakïnwa]” (Lev. 3:14-16). Ukhamasti, kawkïr animalanakatï Jehová Diosar luqtasiñapakäna ukanakan likʼinakapwa jan maqʼapxañapäkänti.

Maysa tuqitxa, Nehemías 8:10 ‘suma likʼi manqʼanaka’ sas jaqukipatäki uka aruxa, maschmanním hebreo aruwa, uka aruxa mä kutikiw Hebreo Qullan Qillqatanakan uñsti. Uka aruxa, schamén hebreo arutwa juti “likʼïña, likʼintaña” sañ muni. Uka arxa, sumankañan jakasipxi taqi kunanïpxi ukanakar aytañatakiw apnaqapxirïna (Isaías 25:6 uñxattʼarakismawa). Uka arut jutir yaqha aruxa, schémen aruwa, uka arusti “aceite” sasaw jaqukipasi (Deu. 8:8; Lev. 24:2). Kunjamatï Nehemías 8:10 qillqatan maschmanním arux uñstkixa, aceitempi phaytʼat wali suma manqʼar aytañatakiw uka arxa apnaqapxirïna, inas uka manqʼax aychanïchïna, ukampis uka aychax janiw añcha likʼinïkänti.

Israelitanakax janis likʼinak manqʼapxañapäkchïnxa, suma manqʼanak manqʼapxänwa. Sañäni, grano achunakat lurat tortanaka, ukanakax janiw uywanakan likʼinakapamp luratäkänti, jan ukasti aceitempiw lurasïna, jila partix olivo aceitempiw lurasïna (Lev. 2:7). Ukatwa Perspicacia para comprender las Escrituras librox akham qhanañchtʼi: “‘Suma likʼi manqʼanaka’ sasinxa, wali suma munkañ manqʼanaka sañatakïnwa, uka manqʼanakax janiw jan aychani ukat waña manqʼanakäkänti, jan ukasti aceitenakamp wali suma phaytʼat manqʼanakänwa” sasa.

Chiqpachansa, likʼi jan manqʼañaxa Moisesax katuqkäna uka Leyinkänwa, ukampis jichhürunakanx janiw jiwasax uka Leyirjam sarnaqktanti, janirakiw sacrificionaksa luqtxtänti, ukxa cristianonakax sum yattanxa (Rom. 3:20; 7:4, 6; 10:4; Col. 2:16, 17).