1. ¿Baʼax úuch tu añoil 66? (Ilawil le dibujo yaan tu káajbal le xookaʼ.)

TUKULTEʼ techeʼ juntúul tiʼ le máaxoʼob meyajtik Dios kajaʼan Jerusalén tu añoil 66. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ yaʼab baʼaloʼob úuchi. Juntúul procurador romano ku kʼaabaʼtik Floroeʼ tu chʼaʼaj 17 talentos yaan ichil u tesoroil le templooʼ. Le judíoʼob túunoʼ sen pʼuʼujoʼobeʼ ka tu kíimsoʼob yaʼab soldadoʼob romanoʼob yéetel tu yaʼaloʼobeʼ maʼ u kʼáatoʼob ka nuʼuktaʼakoʼob tumen u gobiernoil Romaiʼ. Chéen baʼaleʼ u gobiernoil Romaeʼ maʼ tu pʼataj chéen beyoʼ. Mix tres meses máanakeʼ 30 mil soldadoʼob nuʼuktaʼan tumen Cestio Galoeʼ tu láaj baʼpachtoʼob Jerusalén. Le judíoʼob túunoʼ tu taʼakajubaʼob ichil le templooʼ, pero le soldadoʼob romanoʼoboʼ binoʼob teʼ tuʼux yaan le templooʼ ka káaj u jolikoʼob u pakʼil. Tuláakal u kajnáaliloʼob Jerusaleneʼ jach sajakchajoʼob. ¿Bix jeʼel a wuʼuyikaba kaʼach ken a wil tuláakal le baʼax ku yúuchlaʼ?

2. 1) ¿Baʼax unaj u beetik kaʼach le máaxoʼob meyajtik Dios ken u yiloʼob u baʼpachtaʼal u kaajil Jerusalenoʼ? 2) ¿Bix páajchajik u púutsʼloʼob?

² Le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-aʼalikaʼ Jesuseʼ u yaʼalmiliʼ tiʼ u disipuloʼob yaan u yúuchleʼ yéetel tu yaʼalaj xan tiʼob baʼax unaj u beetkoʼob, letiʼeʼ  tu yaʼalaj: «Ken a wileʼex jelekbal le soldadoʼob tu baʼpach Jerusalenoʼ, ojéelteʼex tsʼoʼok u náatsʼal u kʼiinil u xuʼulsaʼaltiʼ. Le máaxoʼob túun yanoʼob Judeaoʼ, púutsʼkoʼob utiaʼal ka xiʼikoʼob teʼ puʼukoʼoboʼ, le máaxoʼob yanoʼob chúumuk Jerusaleneʼ, lukʼkoʼobiʼ, yéetel le máaxoʼob yanoʼob tu jáal le kaajoʼ, maʼ u yookloʼobiʼ» (Luc. 21:20, 21). Chéen baʼaleʼ, ¿bix túun kun púutsʼloʼob jeʼex aʼalaʼabiktiʼob tumen Jesús wa baʼpachtaʼan u kaajil Jerusalén tumen le soldadoʼoboʼ? Úuch junpʼéel baʼal mix máak páaʼtik kaʼachi. Le soldadoʼob romanoʼoboʼ chéen ka jáan lukʼoʼob Jerusalén. Béeychaj le baʼax tu yaʼalaj Jesusaʼ: «Le kʼiinoʼob jeʼeloʼ yaan u kóomkíintaʼaloʼob» (Mat. 24:22). Le ka lukʼ túun le soldadoʼob Jerusalenoʼ, le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ páajchaj u púutsʼloʼob teʼ puʼukoʼob jeʼex aʼalaʼabiktiʼob tumen Jesusoʼ. * Chéen baʼaleʼ teʼ año 70, kaʼa suunaj le soldadoʼob romanoʼob Jerusalenoʼ, ka tu xuʼulsoʼob le kaajoʼ. Pero le máaxoʼob beet le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ tu salvartubaʼob.

3. ¿Baʼax kun úuchul maʼ kun xáantal, yéetel baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

³ Le baʼax tu yaʼalaj Jesús úuchjeakiloʼ láayliʼ jeʼel u yáantkoʼon teʼ kʼiinoʼobaʼ. Maʼ kun xáantaleʼ yaan u yúuchul junpʼéel baʼal jeʼex le úuch tu kaajil Jerusalenoʼ. Jesuseʼ tu chʼaʼchiʼitaj le baʼaxoʼob úuch teʼ yáax siglo utiaʼal u tsolik baʼax kun úuchul ken káajak le «nojoch muʼyajil[oʼ]» (Mat. 24:3, 21, 29). Le ka xuʼulsaʼab Jerusaleneʼ le máaxoʼob chúukpaj u yóoloʼoboʼ tu salvartubaʼob, le ken taalak xan le «nojoch muʼyajil[oʼ]» «yaʼabkach máakoʼob» ken u salvartubaʼob (xok Apocalipsis 7:9, 13, 14). Le oʼolaleʼ jach kʼaʼabéet k-naʼatik tubeel baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le baʼaxoʼob kun úuchul maʼ kun xáantaloʼ. ¿Baʼaxten? Tumen chéen bey jeʼel k-salvartikbaoʼ. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik baʼax yaan u yil yéetel k-kuxtal le baʼaxoʼob kun úuchul maʼ kun xáantaloʼ.

4. ¿Bix kun káajal le nojoch muʼyajiloʼ?

⁴ ¿Bix kun káajal le nojoch muʼyajiloʼ? Yaan u káajal ken tsʼoʼokok u xuʼulsaʼal tuláakal le religionoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajiloʼ. Teʼ Bibliaoʼ tiʼ le religionoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajiloʼ ku yaʼalaʼal «le Nojoch Babiloniaoʼ, u maama le koʼoleloʼob chéen bey u máanoʼoboʼ» (Apo. 17:5-7). ¿Baʼaxten ku comparartaʼal le religionoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajil yéetel juntúul koʼolel chéen bey u máanoʼ? Tumen le máaxoʼob nuʼuktikoʼ maʼatech u beetkoʼob baʼax uts tu tʼaan Dios. Letiʼobeʼ maases ku beetkoʼob baʼax ku yaʼalik le gobiernoʼob utiaʼal ka maas anak poder tiʼoboʼ. Jeʼex túun k-ilkoʼ maʼatech u beetkoʼob baʼax tu kaʼansaj Jesús yéetel maʼatech u tsʼáaikubaʼob yáanal u Reino. Le bix u adorartikoʼob Diosoʼ maʼ limpioiʼ tumen maʼatech u adorartikoʼob jeʼex u beetik le yéeyaʼanoʼoboʼ (2 Cor. 11:2; Sant. 1:27; Apo. 14:4). Chéen baʼaleʼ, ¿máax kun xuʼulsik le Nojoch Babiloniaoʼ? U «diez baakoʼob» le «chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼ» kun xuʼulsikoʼ, Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaik «ichil u puksiʼikʼaloʼob ka u tsʼoʼokbesoʼob le baʼax u tukultmaj Letiʼoʼ». Le «chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼ[oʼ]» ku chíikbesik le Organización tiʼ le Naciones Unidasoʼ yéetel «le diez baakoʼob[oʼ]» ku chíikbesik tuláakal le gobiernoʼob áantikoʼ (xok Apocalipsis 17:3, 16-18).

5, 6. ¿Tuláakal wa le máaxoʼob yaan ichil le religionoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajil kun kíimloʼob ken xuʼulsaʼak le Nojoch Babiloniaoʼ?

⁵ ¿Tuláakal wa le máaxoʼob yaan ichil le religionoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajil kun kíimloʼob ken xuʼulsaʼak le Nojoch Babiloniaoʼ? Maʼatech. Jéeobaeʼ tu beetaj u tsʼíibtaʼal tumen le profeta Zacarías baʼax kun úuchloʼ. Jujuntúul tiʼ le máaxoʼob yanoʼob ichil le religión maʼatech u kaʼansik u jaajiloʼ yaan u yaʼalikoʼob: ‹Teneʼ maʼ profetaeniʼ, teneʼ j-kolnáalen. Desde tin chichnil kin meyaj kʼáax. Baʼaleʼ wa ku kʼáataʼaltiʼ tumen wa máax: ¿Baʼax  loobiloʼob le yaan ta wíinkliloʼ? Letiʼeʼ bíin u núuke: Leloʼ beetaʼaboʼob ten tu yotoch le máaxoʼob yaabiltmilen kaʼachoʼ› (Zac. 13:4-6). Jeʼex k-ilkoʼ tak le máaxoʼob nuʼuktik le religionoʼoboʼ yaan u yaʼalikoʼob mix juntéen táakpajoʼob ichil le religionoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajiloʼ.

⁶ ¿Baʼax kun úuchul yéetel le máaxoʼob meyajtik Dios teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ? Jesuseʼ tu yaʼalaj: «U jaajileʼ, wa maʼ tu kóomkintaʼal le kʼiinoʼob jeʼeloʼ mix máak jeʼel u salvarkubaeʼ, baʼaleʼ tu yoʼolal le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ, le kʼiinoʼob jeʼeloʼ yaan u kóomkíintaʼaloʼob» (Mat. 24:22). Teʼ yáax siglooʼ le nojoch muʼyajil anchaj Jerusalenoʼ ‹kóomkintaʼab u kʼiinil›. Le oʼolaleʼ páajchaj u púutsʼul «le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ». Ken káajak xan u yáax jaats le nojoch muʼyajiloʼ «le kʼiinoʼob jeʼeloʼ yaan u kóomkíintaʼaloʼob» «tu yoʼolal le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ». Le gobiernoʼob wa «le diez baakoʼob[oʼ]» maʼ kun chaʼabil u xuʼulskoʼob u kaajal Dios. Baʼaxeʼ ken tsʼoʼokok u yáax jaats le nojoch muʼyajiloʼ yaan u yantal jeetsʼelil ichil tsʼeʼetsʼek tiempo.

7, 8. 1) Le ken ‹kóomkintaʼak le kʼiinoʼoboʼ›, ¿baʼax kun páajtal k-eʼesik? 2) Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ, ¿baʼax ken u tsʼáa cuenta u maasil máakoʼob?

⁷ ¿Baʼax kun úuchul ken tsʼoʼokok u xuʼulsaʼal le maʼ jaajil religionoʼoboʼ? Teʼ tiempo jeʼeloʼ yaan u béeytal k-eʼesik baʼax jach tu jaajil yaan t-puksiʼikʼal. Chéen baʼaleʼ u maas yaʼabil le máakoʼoboʼ yaan u kaxtikoʼob u yáantaj le gobiernoʼob wa u «nukuch tuunichiloʼob le puʼukoʼoboʼ» (Apo. 6:15-17). Pero le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ chéen tiʼ letiʼ kun confiaroʼob. Le ka ‹kóomkintaʼab le kʼiinoʼob› teʼ yáax siglooʼ, maʼ úuch utiaʼal ka káajak u meyajtaʼal Dios tumen u maasil judíoʼoboʼ. Baʼaxeʼ úuch utiaʼal ka púutsʼuk le máaxoʼob táan u meyajtikoʼob Dios jeʼex úuchik u yaʼalik Jesusoʼ. Lelaʼ bey xan kun úuchul teʼ kʼiinoʼob ku taaloʼ, le ken ‹kóomkintaʼak› wa le ken jeʼelsaʼak u kʼiiniloʼob u baʼateʼel le gobiernoʼob tu contra le Nojoch Babiloniaoʼ maʼ unaj k-tuklik wa yaʼab máakoʼob kun téek káajal u meyajtikoʼob Diosiʼ. Lelaʼ yaan u yúuchul utiaʼal u páajtal k-eʼesik wa k-yaabiltmaj Jéeoba yéetel utiaʼal k-áantik le yéeyaʼanoʼoboʼ (Mat. 25:34-40).

⁸ Toʼoneʼ maʼ k-jach ojel baʼax kun úuchul teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ. Chéen baʼax k-ojleʼ yaan u talamtal le kuxtaloʼ tumen maʼ chéen chʼaʼabil le baʼaxoʼob ken k-chʼaʼtukult k-beetkoʼ. Le sukuʼunoʼob teʼ yáax siglooʼ anchaj u pʼatkoʼob u yotochoʼob yéetel u aktáantkoʼob jejeláas baʼaloʼob utiaʼal u salvarkubaʼob (Mar. 13:15-18). Toʼoneʼ unaj k-tuukul tiʼ lelaʼ: «¿Jeʼel wa in wóotik in pʼat tuláakal baʼaxoʼob yaanteneʼ? ¿Yaan wa in beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal u chúukpajal in wóol tiʼ Jéeoba?». Maʼ unaj k-tuʼubsikeʼ teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ u maasil máakoʼoboʼ yaan u tsʼáaikoʼob cuenta chéen toʼon ken k-meyajt Jéeoba yéetel kex jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ unaj u chúukpajal k-óol tiʼ letiʼ jeʼex tu beetil le profeta Danieloʼ (Dan. 6:10, 11).

9, 10. 1) Le táan le nojoch muʼyajiloʼ, ¿baʼax ken u tsikbalt u kaajal Dios? 2) ¿Baʼax ken u beet le máaxoʼob pʼekmil u kaajal Diosoʼ?

⁹ Tu kʼiiniloʼob le nojoch muʼyajiloʼ yaan u xuʼulul u kʼaʼaytaʼal «u maʼalob péektsilil le Reino[oʼ]» tumen tsʼokaʼaniliʼ u kʼaʼaytaʼal tuláakal tuʼuxeʼ. Tsʼoʼoleʼ jach taʼaytak u taal le xuʼulsajiloʼ (Mat. 24:14). U kaajal Dioseʼ maʼ kun sajaktal u tsikbalt yaan u xuʼulsaʼal u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás. Le Bibliaoʼ ku ketik le baʼax kun aʼalbil yéetel nukuch batoʼoboʼ, ku yaʼalik: «Teʼ kaʼan xanoʼ kʼáax nukuch bat bey nukuch tuunichoʼob yóokʼol le máakoʼoboʼ, cada bateʼ kex veinte kilos u aalil; baʼaleʼ le máakoʼoboʼ tu pochʼoʼob Dios tu yoʼolal u noj yajil le batoʼ, tumen lelaʼ jach nojoch loob tu beetaj» (Apo. 16:21).

¹⁰ Jeʼex túun k-ilkoʼ le baʼax ken k-kʼaʼaytoʼ yaan u yuʼubaʼal tumen le máaxoʼob pʼekmiloʼonoʼ.  Jéeobaeʼ tu yáantaj le profeta Ezequiel utiaʼal ka u profetizart baʼax ken u beet u múuchʼ kaajoʼob wa Gog tiʼ Magogoʼ, tu yaʼalaj: ‹Bíin in chʼaʼ junmúuchʼ kaajoʼob maʼ tu páajtal u tokikuba, u kajnáaliloʼobeʼ jetsʼeknak yaniloʼob, maʼ saajkoʼobiʼ, mix junpʼéel u kaajiloʼob yaan u baʼpakʼiloʼob, mix u joonajiloʼob, mix cheʼob utiaʼal u kʼaʼalal. Bíin in kaʼaj in láaj okolte; bíin in kaʼaj in baʼateʼelt le kaajoʼob tsʼoʼok u yutskíintaʼaloʼoboʼ tumen junpʼéel kaaj lukʼ tiʼ yaʼabkach kaajoʼob utiaʼal u muchʼkíintkubaʼob, yaan u wakaxoʼob yéetel uláakʼ u ayikʼaliloʼob, ku tsʼoʼokol xaneʼ tu chúumuk yóokʼol kaab kajaʼanoʼob› (Eze. 38:10-12). U kaajal Jéeobaeʼ yaan u pʼáatal jelaʼan tiʼ u maasil máakoʼob, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ bey «tu chúumuk yóokʼol kaab» kun pʼáatleʼ. Teʼ súutukil kun antal jeetsʼeliloʼ le gobiernoʼoboʼ yaan u aprovechartik u xuʼulsikoʼob le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob tumen Jéeobaoʼ bey xan le máaxoʼob áantkoʼoboʼ.

11. 1) Ken tsʼoʼokok u yóotaʼal xuʼulsbil u kaajal Dios tumen Gogueʼ, ¿baʼax uláakʼ kun úuchul? 2) ¿Baʼax ken u beet le máakoʼob ken u yiloʼob le chíikulaloʼoboʼ?

¹¹ Ken tsʼoʼokok u yóotaʼal xuʼulsbil u kaajal Dios tumen Gogueʼ, ¿baʼax uláakʼ kun úuchul? Táanil tiʼ k-ilkeʼ unaj k-chʼaʼik en cuentaeʼ le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik wa tu tsoolol kun béeytal le profecíaʼoboʼ, pero maʼ xaaneʼ yaan jujunpʼéel baʼaloʼob kun úuchul tiʼ junpʼéeliliʼ tiempo. Le ka tʼaanaj Jesús tiʼ baʼax kun úuchul tu kʼiiniloʼob le xuʼulsajiloʼ, tu yaʼalaj: «Yaan xan u yantal chíikulaloʼob tiʼ le Kʼiin yéetel le Lunaoʼ bey xan tiʼ le estrellaʼoboʼ, tsʼoʼoleʼ u kajnáaliloʼob le kaajoʼoboʼ yaan u muʼyajoʼob, tumen ikil u juum yéetel u pʼuʼujul le kʼáaʼnáaboʼ maʼ ken u yojéeltoʼob bix jeʼel u púutsʼloʼobeʼ. Le máakoʼoboʼ yaan u desmayaroʼob tumen jach saajkoʼob yoʼolal le baʼaloʼob ku yilkoʼob ku taal u kʼiinil u yúuchul way Luʼumeʼ, tumen tak le baʼaloʼob yanoʼob teʼ kaʼan yaan u muukʼoʼoboʼ yaan u tíitaʼaloʼob. Letiʼ túun ken ilaʼak u taal u Paal máak ichil junpʼéel múuyal yéetel páajtalil bey xan yéetel nojoch nojbeʼenil» (Luc. 21:25-27; xok Marcos 13:24-26). Le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Jesusoʼ, ¿u kʼáat wa u yaʼal yaan u yilaʼal chíikulaloʼob teʼ kaʼanoʼ? Kʼaʼabéet k-páaʼtik u kʼuchul u kʼiinil utiaʼal k-ilik. Baʼax k-ojleʼ le máaxoʼob pʼekmil u kaajal Diosoʼ ken u yiloʼob le baʼaxoʼob ku yúuchloʼ yaan u jaʼakʼal u yóoloʼob yéetel jach yaan u sajaktaloʼob.

12, 13. 1) ¿Baʼax kun úuchul ken taalak Jesús «yéetel páajtalil bey xan yéetel nojoch nojbeʼenil»? 2) ¿Baʼax ken u beet le yéeyaʼanoʼob yéetel le máaxoʼob áantkoʼoboʼ?

¹² ¿Baʼax kun úuchul ken taalak Jesús «yéetel páajtalil bey xan yéetel nojoch nojbeʼenil»? Tiʼ le máaxoʼob chúukpaj u yóoloʼoboʼ Jesuseʼ yaan u tsʼáaik junpʼéel nojoch boʼol, chéen baʼaleʼ yaan u castigartik le máaxoʼob maʼ chúukpaj u yóoloʼoboʼ (Mat. 24:46, 47, 50, 51; 25:19, 28-30). Utiaʼal u maas tsolik le baʼaxoʼob kun úuchlaʼ meyajnaj junpʼéel ejemplo tiʼ Jesús. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Ken nojbeʼenkúuntaʼak u Paal máak yéetel ken yanak yéetel tuláakal le angeloʼoboʼ, yaan u kutal tu kiʼichkelem trono. U máakiloʼob tuláakal kaajoʼobeʼ yaan u muchʼkíintaʼaloʼob tu táan, letiʼ túuneʼ yaan u jatsik le máakoʼob jeʼex u beetik le j-kanan taman ku jatsik le tamanoʼob tiʼ le chivoʼoboʼ. Yaan u tsʼáaik le tamanoʼob tu x-noʼojoʼ, baʼaleʼ le chivoʼoboʼ tu x-tsʼíik» (Mat. 25:31-33). ¿Baʼax kun úuchul tiʼ le tamanoʼob yéetel le chivoʼoboʼ? Yaan u juzgartaʼaloʼob. Le chivoʼob wa le máaxoʼob maʼ tu yuʼuboʼob tʼaanoʼ «yaan u xuʼulsaʼaltiʼob utiaʼal mantatsʼ». Le tamanoʼob wa le máaxoʼob chúukpaj u yóoloʼoboʼ yaan u tsʼaʼabaltiʼob kuxtal minaʼan u xuul (Mat. 25:46).

¹³ ¿Baʼax ken u beet le chivoʼob ken u yojéeltoʼob yaan u xuʼulsaʼaloʼoboʼ? Letiʼobeʼ «yaan u yokʼoloʼob táan u loxik u tseemoʼob» (Mat. 24:30). ¿Baʼax ken u beet le yéeyaʼanoʼob yéetel le máaxoʼob áantkoʼoboʼ? Letiʼobeʼ yaan u beetkoʼob le baʼax tu yaʼalaj Jesusaʼ: «Ken káajak u yúuchul le baʼaloʼobaʼ toj waʼaleneʼex  yéetel líiʼs a pooleʼex, tumen tsʼoʼok u náatsʼal u kʼiinil a jáalkʼabtaʼaleʼex» (Luc. 21:28).

14, 15. ¿Baʼax kun úuchul le táan u xuʼulsik Gog tiʼ Magog u kaajal Diosoʼ, yéetel bix kun beetbil?

¹⁴ ¿Baʼax kun úuchul le táan u xuʼulsik Gog tiʼ Magog u kaajal Diosoʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jesuseʼ «yaan u túuxtik le angeloʼob utiaʼal ka u muchʼkíintoʼob le máaxoʼob u yéeymaj desde tu kantiʼitsil le yóokʼol kaaboʼ, desde tu yáax tiʼitsil le Luʼumoʼ tak tu tsʼook tiʼitsil le kaʼanoʼ» (Mar. 13:27; Mat. 24:31). Le ken u yaʼal le teksto yaan u muchʼkíintaʼal le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ maʼ táan u tʼaan tiʼ le kʼiin ka yéeyaʼaboʼoboʼ. Maʼ xan táan u tʼaan tiʼ le ken sellartaʼakoʼob way Luʼumeʼ (Mat. 13:37, 38). Tumen le selloaʼ yaan u tsʼaʼabaltiʼob antes tiʼ u káajal le nojoch muʼyajiloʼ (Apo. 7:1-4). ¿Baʼax túun u kʼáat u yaʼal le tekstooʼ? Le tekstoaʼ táan u tʼaan tiʼ le súutukil ken bisaʼak kaʼan le yéeyaʼanoʼob pʼáatloʼob way Luʼumeʼ (1 Tes. 4:15-17; Apo. 14:1). Lelaʼ yaan u yúuchul chéen pʼel u káajal u xuʼulsik Gog tiʼ Magog u kaajal Dios (Eze. 38:11). Ken úuchuk lelaʼ jeʼex tu yaʼalil Jesusoʼ, «le máaxoʼob beetik baʼax utsoʼ, tu Reino u Taataʼobeʼ yaan u léembal u sáasiloʼob jeʼex le Kʼiinoʼ» (Mat. 13:43). *

¹⁵ ¿U kʼáat wa túun u yaʼaleʼ ken bisaʼak le yéeyaʼanoʼob teʼ kaʼanoʼ yaan u bisaʼaloʼob yéetel junpʼéel wíinklil de bakʼ jeʼex le yaantoʼonaʼ? Yaʼab máakoʼob ku creertikoʼobeʼ yaan u bisaʼal máak teʼ kaʼan yéetel junpʼéel wíinklil jeʼex le yaantoʼonaʼ (rapto wa arrebatamiento). Ku yaʼalikoʼob xaneʼ ken suunak Jesús utiaʼal u gobernar way Luʼumeʼ tuláakal máak kun ilik tumen yaan u suut yéetel junpʼéel wíinklil jeʼex le yaantoʼonaʼ. Chéen baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ maʼ beyiʼ, ku yaʼalik: «Ken tsʼoʼokkeʼ yaan u yilaʼal u chíikulal u Paal máak teʼ kaʼanoʼ» yéetel ku yaʼalikeʼ Jesuseʼ yaan u «taal yóokʼol le  múuyaloʼob[oʼ]» (Mat. 24:30). Le Biblia xanoʼ ku yaʼalikeʼ «bakʼ yéetel kʼiʼikʼeʼ maʼ tu páajtal u tiaʼalintikoʼob u Reino Dios». Le oʼolaleʼ le máaxoʼob kun bisbil kaʼanoʼ yáaxeʼ ‹yaan u jelbesaʼaloʼob tu séebaʼanil, chéen bey ka u mutsʼ yéetel ka u pʼil u yich máakeʼ; lelaʼ yaan u yúuchul le táan u paʼaxal le u tsʼook trompetaoʼ› (xok 1 Corintoiloʼob 15:50-53). * Toʼoneʼ maʼatech k-creertik wa yaan u bisaʼal máak teʼ kaʼan yéetel u wíinklil de bakʼ jeʼex le yaantoʼonaʼ. Baʼaxeʼ k-creertikeʼ le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ chéen ken téek bisaʼakoʼob kaʼan yéetel junpʼéel wíinklil de espíritu.

16, 17. ¿Baʼax kun úuchul antes tiʼ u boda le tamanoʼ?

¹⁶ Le ken muʼuchʼuk le 144,000 yéeyaʼanoʼob teʼ kaʼanoʼ, yaan u káajal u preparartaʼal u boda le tamanoʼ (Apo. 19:9). Chéen baʼaleʼ yaan baʼax kun úuchul antes tiʼ u kʼuchul u kʼiinil le bodaoʼ. Kʼaʼajaktoʼoneʼ Gogueʼ yaan u yilik u xuʼulsik u kaajal Jéeoba mientras pʼaatal jujuntúul yéeyaʼanoʼob way Luʼumeʼ (Eze. 38:16). ¿Baʼax túun ken u beet u kaajal Jéeoba? Letiʼobeʼ yaan u beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Maʼ teʼex bíin baʼateltik le baʼatelaʼ. Nuʼukbesabaʼex, maʼ a péekeʼex, páaʼteʼex ka a wileʼex bix bíin u tokeʼex Yuumtsil. [...] Maʼ a sajaktaleʼex mix u jaʼakʼal a wóoleʼex» (2 Cró. 20:17). Le ken káajak u xuʼulsaʼal u kaajal Dios tumen Gogueʼ, tuláakal le yéeyaʼanoʼob pʼaatloʼob way Luʼumeʼ yaan u bisaʼaloʼob teʼ kaʼanoʼ. Apocalipsis 17:14, ku yaʼalik baʼax kun úuchul ken ilaʼak baʼax ku beetik Gog tiʼ u kaajal Dios. Ku yaʼalikeʼ u enemigoʼob Dioseʼ «yaan u baʼateloʼob tu contra le Tamanoʼ, baʼaleʼ yaan u tsʼáanchaʼataʼaloʼob tumen le Tamanoʼ, tumen letiʼeʼ u Yuumtsil yuumtsiloʼob yéetel u Rey le reyoʼoboʼ. Le máaxoʼob xan yanoʼob tu yéeteloʼ, le máaxoʼob tʼanaʼanoʼob, yéeyaʼanoʼob yéetel chúukaʼan u yóoloʼoboʼ, yaan xan u tsʼáanchaʼatikoʼob le reyoʼobaʼ». Jeʼex k-ilkoʼ Jesús junmúuchʼ yéetel le 144,000 reyoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ, yaan u salvarkoʼob le máaxoʼob meyajtik Dios way Luʼumeʼ.

¹⁷ Bey kun káajal le Armagedonoʼ, wa le guerra kun taasik nojbeʼenil tiʼ u kiliʼich kʼaabaʼ Jéeobaoʼ (Apo. 16:16). Le chivoʼob wa le máaxoʼob maʼ chúukpaj u yóoloʼoboʼ yaan u xuʼulsaʼaloʼob. Yaan u xuʼulul le kʼasaʼanil way yóokʼol kaaboʼ, tsʼoʼoleʼ le «yaʼabkach máakoʼob» wa le máaxoʼob chúukpaj u yóoloʼoboʼ yaan u salvarkubaʼob. Tu tsʼookeʼ jeʼex u yaʼalik u libroil Apocalipsisoʼ, yaan u tsʼoʼokol u beel le tamanoʼ (Apo. 21:1-4). * Tuláakal le máaxoʼob kun salvartbiloʼoboʼ yaan u kʼaʼamloʼob tumen Dios, yaan u yilkoʼob xan u yutsil yéetel u yaabilaj. Toʼoneʼ jach táan k-páaʼtik u kʼuchul u kʼiinil lelaʼ. ¿Máasaʼ le bodaaʼ jach yaan u taasik kiʼimak óolal? (Xok 2 Pedro 3:13.)

18. ¿Baʼax unaj k-ilik k-beetik bejlaʼeʼ?

¹⁸ Le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-ilkaʼ maʼ kun xáantal ken úuchuk, le oʼolaleʼ ¿baʼax unaj k-beetik bejlaʼeʼ? Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ le apóstol Pedro ka u tsʼíibt lelaʼ: ‹Wa tuláakal le baʼaloʼob bey kun beetbil u yíibilaʼ, ¡jach túun kʼaʼabéet a wilik a biskeʼex junpʼéel kiliʼich kuxtal yéetel a tsʼáaik a wóoleʼex a meyajteʼex Dios mientras táan a páaʼtkeʼex yéetel jach a tsʼaamaj ta tuukuleʼex u kʼuchul u kʼiinil Jéeoba! Le oʼolaleʼ, in yaabilaj sukuʼuneʼex, bey tumen táan a páaʼtkeʼex le baʼaloʼobaʼ, beeteʼex tuláakal le ku páajtal utiaʼal ka u yil Dios minaʼan a siʼipileʼex, minaʼan a kʼasaʼanileʼex yéetel kuxaʼaneʼex ich jeetsʼelil› (2 Ped. 3:11, 12, 14). Bey túunoʼ, unaj k-ilik k-adorartik Dios jeʼex uts tu tʼaanoʼ, unaj k-kanáantikba tiʼ le religión maʼatech u kaʼansik u jaajiloʼ yéetel unaj k-ilik k-áantik Jesucristo, le rey taasik jeetsʼeliloʼ.