Ondaka u “Samaria Uwa,” olonjanja vialua ya siata oku tukuiwa poku situlula omunu umue o lekisa ovilinga vioku kuatisa vakuavo va kasi lesukila. Ondaka yaco, ya tunda kulandu umue ale olusapo Yesu ata oco a lekise okuti omunu umue ukuahenda haeye o lisungue letu, o kuatisa vakuavo ci kaile okuti omunu waco ukuekova lia litepa, ale ukuepata likuavo. a

Vocipama cilo

•  Olusapo lupi lu “Samaria Uwa”?

•  Momo lie Yesu a tela olusapo luaco?

•  Nye tu lilongisila kolusapo luaco?

•  Velie va kala va Samaria?

•  Anga hẽ ulandu watiamẽla ku “Samaria Uwa” wa pitako muẽle ocili?

Ulo owo ulandu wa teta onimbu wa tukuiwa la Yesu: Ulume umue u Yudea wa kala oku linga ungende oku tunda ko Yerusalãi oku enda ko Yeriko. Osimbu a kala vonjila, ovingumba vio punda, vio tipula, noke vio sia okuti o panda koku fa.

Ocitunda cimue u Yudea kuenda noke usongui umue ukuetavo u Yudea, va pita ocipepi lulume wa lemehĩwa. Ndaño okuti ovo va pangele onepa kofeka yimuamue yulume wa lemehĩwa, pole, lomue pokati kavo wa talama oco a kuatise ulume waco.

Oku sulako, ulume umue wo kofeka yikuavo, wa pita vetapalo liaco. Eye wa kala u Samaria. (Luka 10:33; 17:16-18) Ulume waco u Samaria, wo kuatela ohenda kuenje wa tata apute ulume. Noke eye wambata ulume wa lemẽhiwa konjo yolongende. Konjo yaco, eye wa tata ulume vokuenda kuteke. Keteke lia kuamamo, eye wa feta muẽleanjo oco a tate ulume kuenda wa likapelako oku feta ocina cosi ca ponduile oku peseliwa koku u tata.—Luka 10:30-35.

Yesu wa tela olusapo kulume umue wa kala oku sima okuti, omanu vakuekova liaye muẽle kuenda vakuetavo liaye, ovo lika va lisungue laye. Yesu wa yonguile oku longisa ulume waco ulandu umue u kuete esilivilo wokuti, eye o sukila oku pongolola onjila yaye yoku sokolola yokuti “omunu o lisungue laye,” mu pondola oku kongela omanu valua okuti, omunu o lisungue laye haeye u Yudea ci sule. (Luka 10:36, 37) Ulandu owu, wa kongeliwa Vembimbiliya oco u kuatise omunu wosi o yongola oku sanjuisa Suku.—2 Timoteo 3:16, 17.

Olusapo luaco lu tu longisa okuti omunu umue uwa haeye o lisungue love o lekisa ohenda pocakati covilinga. Eye o kapako asukila omunu o kasi oku tala ohali, ci kaile okuti omunu waco ukuepata lia litepa ukuekova lia litepa ale wo kofeka yikuavo. Omunu o lisungue okuti ukuacili, o tata vakuavo ndeci eye a yongola okuti omanu vo tatavo.—Mateo 7:12.

Va Samaria va kala kofeka ya kala konano yo Yudea. Vepata liaco, mua kongelele ovitumbulukila vieyilila kolohuela vioku litenga pokati ka va Yudea lava Havayudeako.

Kocita catete K.K., va Samaria va tumbika etavo liavo muẽle. Ovo va tavele alivulu atãlo atete ovisonehua vio Heveru, pole, akuavo va a likala.

Koloneke via Yesu, va Yudea valua va enda oku pembula va Samaria kuenda oku yuvula oku kuata ukamba lavo. (Yoano 4:9) Va Yudea vamue, va enda oku tukula ondaka “u Samaria” ndonjila yimue yoku penya.—Yoano 8:48.

Ovisonehua ka vi lekisa nda olusapo wulume u Samaria wa kunamẽla kulandu umue wa pitako muẽle. Pole, Yesu kalongiso aye, olonjanja vialua wa enda oku tukula ovituwa via kũlĩhĩwa ciwa kuenda ovitumãlo oco okuti olonjeveleli viaye vi pondola oku kuata lonjanga elomboloko lietosi a kasi oku tukula.

Ovina vialua a tukula volusapo luaco, via suapo kuenda vi likuata lovolandu. Ndeci:

• Etapalo li tunda ko Yerusalãi oku endela ko Yeriko okuti, li kuete eci ci pitahãla 20 kolo kilometulu, li kuete ociloka cimue cinene ci kuete o kilometulu 1. Ulandu waco, u situlula ciwa okuti vakuakulinga ovongende va kala oku “lokila ko Yeriko” oku tunda ko Yerusalãi.—Luka 10:30.

• Ovitunda kuenda va Lewi vana va kala ko Yeriko, olonjanja viosi va enda oku linga ungende ko Yerusalãi poku pita vetapalo liaco.

• Ovingumba olonjanja viosi via enda oku lisalamisa vatapalo ka pa piti omanu valua poku lavekela olongende viosi vi pita vetapalo liaco, vina ka via kũlĩhĩle ekalo lietapalo liaco, ca piãla enene vana va linga ungende lika liavo.