Xana Munhu A Nga Byi Herisa Vusweti?

VANHU va timiliyoni a va kulelanga evuswetini. A va si tshama va boheka ku etlela va hlaya tinyeleti kumbe va etlela va ri karhi va rhurhumela hikwalaho ka xirhami. Kambe, vo tala va vanhu volavo va va twela vusiwana vanhu lava nga le vuswetini naswona va endla leswi va nga swi kotaka leswaku va va pfuna.

Hambiswiritano, vusweti byi va karhata swinene vanhu lava hlaseriweke hi nyimpi ya xin’wana-manana, tindhambhi, dyandza ni swiphiqo swin’wana. Timhaka leti ti va karhata swinene varimi va le Afrika. Van’wana va boheke ku sukela makaya ya vona kutani va rhurhela emadorobeni lamakulu kumbe va ya va vahlapfa etikweni rin’wana. Vanhu van’wana lava tshamaka emakaya va rhurhela emadorobeni hileswi va kokiwaka hi switshembiso swa leswaku va ta hanya vutomi byo antswa.

Hakanyingi emadorobeni lama teleke hi vanhu swinene hi kona laha ku nga ni vusweti. Loko ndhawu yi ri kona yo byala swilo, i yitsongo. Hakanyingi swa tika ku kuma ntirho. Vo tala va tihanyisa hi vugevenga hikwalaho ka leswi va heleriweke hi ntshembo. Vanhu lava tshamaka emadorobeni va kombela mpfuno, kambe tihulumendhe ta vanhu a ti swi koti ku tlhantlha xiphiqo lexi kulaka xa vusweti. Loko yi vulavula hi xiviko xa Nhlangano wa Matiko lexi humesiweke hi November 2003, The Independent ya le London yi te: “Emisaveni ku ni vanhu vo tala lava dlawaka hi ndlala.” Yi engeterile: “Namuntlha emisaveni hinkwayo vanhu va kwalomu ka 842 wa timiliyoni va sika—naswona nhlayo yoleyo yi le ku kuleni hi vanhu va ntlhanu wa timiliyoni lava nga ni ndlala lembe ni lembe.”

Hofisi ya rhavi ya Timbhoni ta Yehovha ya le Afrika Dzonga minkarhi yin’wana yi amukela mapapila lama humaka evanhwini lava nga le vuswetini. Hi xikombiso, wanuna un’wana wa le Bloemfontein u tsarile: “A ndzi tirhi, naswona ndza yiva edorobeni nkarhi wun’wana ni wun’wana loko ndzi pfulekeriwa hi nkarhi. Loko ndzi nga yivi, hi ta heta masiku yo tala hi etlela hi ndlala—hi nga ha vuli xirhami lexi vuyisaka ni n’wana evukatini. Ntirho a wu kona. Vanhu vo tala va yingayinga ni switarata va lava ntirho ni swakudya. Ndzi tiva van’wana lava handzaka emataleni va lava swakudya. Van’wana va tidlaya. Vo tala vo fana na mina va tshikilelekile naswona a va na ntshembo. Swi tikomba onge a ku na ntshembo wa vumundzuku. Xana Xikwembu, lexi hi vumbeke hi ri ni xilaveko xo dya ni ku ambala, a xi swi voni swilo leswi?”

Ku ni tinhlamulo leti chavelelaka ta swilo leswi karhataka wanuna loyi. Tinhlamulo leti ti kumeka eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele, hilaha xihloko lexi landzelaka xi nga ta kombisa hakona.