Iyuhwe Ka Ieren I Ia Fatyô u Vihin Mhen Wase Yô

ORFANTAKERADA ugen ken tar u Ingila, u i yer un ér Bertrand Russell la nger ér: “Môm ken akaa a a hembe nan or ishimavihin yô, ka iyuhwe.” Or a lu a inyaregh er ma nyi, shin nana lu a akaa kpishi, shin nana za ikyura ken uma nan nan kpa, nana fatyô u gban orgen iyuhwe.

Iyuhwe ka iyugh i or ka nan yuen mbagenev sha ci u akaa a ve lu a mi, man mzeikyura ve, man aan a injaa a ve lu sha mi, kua mbaakaa la nahan la. Takerada ugen u pasen asember a ken Bibilo kaa ér: “Ishember i ‘Iyuhwe’ la ngi ôron kwagh u isharen i or lu a mi i ngohol orgen kwagh yô.” Oryuhwee nan gbe iyuhwe sha kwagh u mbagenev ve lu a mi la tseegh tsô ga, kpa ka nan soo u ngohol kwagh shon hen a ve kera.

Doo u se time se fa er iyuhwe ia fatyô u moughon se ken ishima yô, shi se fa kwaghbo u iyuhwe i ve a mi la kpaa. Kpa hemban cii yô, gba u se fa kwagh u se er ve iyuhwe ia ya tor ken a vese ga yô.

KWAGH U UNA NA VE IYUHWE IA HEMBA TAVER KEN A VESE YÔ

Uumace mba ve yen ne mba a “iyuhwe i gban” ken a ve, shi akaa nga kpishi a ka a na ve ve gba iyuhwe kpoghuloo yô. (Yak. 4:5) Apostoli Paulu ter môm ken akaa shon, a nger ér: “Se̱ de kera tan ihyagh sha ayol a ase ga, shi se̱ de vemben ayol a ase man se̱ de eren iyuhwe ayol a ase kpaa ga.” (Gal. 5:26) Isharen i tesen ser se hemba mbagenev la ia na se hemba lun a iyuhwe ken a vese cii. (Gal. 5:26) Orkristu ugen u i yer un ér José yô, nenge ér kwagh ne ka mimi. Kwasekristu ugen kpa nenge nahan, mba yer un ér Cristina. *

Cristina ka pania u keke, a kaa ér: “Ashighe kpishi ka m kenger mbagenev sha iyuhwe. Ka m henen sha kwagh u ve lu a mi ve mo m lu a mi ga la.” Kwa gen la, Cristina lôhô ortamen u sôron atôônanongo ugen vea kwase na iwer hen ya na. Cristina fe ér un man nom na Eric ve nôngo u lun kwav môm vea ortamen u sôron atôônanongo la kua kwase na, shi un vea nom na ve vande eren imba tom ne yô, a kaa ér: “Nomom kpa ngu ortamen! Man er nan ne lu eren tom u zenden sha ve, se se lu ma kwagh ga?” Isharen i keren ér ma un hembe mbagenev la na yô, a gba iyuhwe, a kera umbur tom u dedoo u un man nom na ve lu eren la ga. Nahan kera saan un iyol a mlu ve la ga.

José yange lu a isharen i lun diakon ken tiônnongo. Er i va na mbagenev diakon, i undu un yô, a hingir u gban ve iyuhwe shi wan kwagh ishima a ortamen u wasen mzough u mbatamen tom. José kaa ér: “Yange m hii u kôron ortamen ne ihyom shi henen mer a soo ér m de lu a tom ken tiônnongo ga. Iyuhwe ka ia ya tor ken a we yô, u hingir u henen sha kwagh wou tseegh, u kera henen kwagh sha gbenda u vough ga.”

AKAV A KEN BIBILO A A LU ITYESEN HEN A VESE LA

Bibilo ngi a akav kpishi, a a lu icintan hen a vese yô. (1 Kor. 10:11) Akav ne agen tese er iyuhwe ka i hii shi i va iv or ken ishima la. Shi a tese er iyuhwe ka i vihi uma u mba ve de ér i ya tor ken a ve la kpaa.

Ikyav i tesen yô, Kain, u lu waniunda u Adam man Ifa la yange vihi ishima shighe u Yehova  ngohol nagh ku Abel, gema venda ku nagh la. Kain yange ma fatyô u eren kwagh u vough, kpa gema gba anngô na iyuhwe taveraa je, a wua un. (Gen. 4:4-8) Ka nahan ve Bibilo i er kwagh u Kain ér “a due ken Orbo,” Satan ye!—1 Yoh. 3:12.

Anngôôv mba Yosev mba puev mbara yange ve kôr un ihyom sha ci u mlu u Yosev hemba lun a ter ve kôôsôô la. Zum u Yosev pase ve mnyam nam ma sha akaa a yange lu u aa va er ken hemen yô, ve hemba kôron un ihyom cii. Yange ve kôr un ihyom je ve soo u wuan un. Ken masejime yô, ve tee un a hingir kpan, shi ve tsugh ter ve ér Yosev kpe. (Gen. 37:4-11, 23-28, 31-33) Anyom nga kar yô, ve na ayol a ve ibo sha kwaghbo ve la, ve kaa ér: “Mimi je, se mba a ibo sha kwagh u anngô wase, sha er se nenge ican i uma na, zum u a lu zamber a vese, kpa se wa ikyo ga la.”—Gen. 42:21; 50:15-19.

Koraki man Datan man Abiram yange ve tôô ityom ve ve kar sha tom u Mose kua tom Aron la, nahan ve hingir u eren ve iyuhwe. Ve gba ahon ér ‘ka Mose ape yan tor sha a ve,’ shi ngu nengen ér orgen ngu er un ga. (Num. 16:13) Kwagh ne lu mimi ga. (Num. 11:14, 15) Lu Yehova iyol na tsua Mose ye. Kpa mbahembanato mban soo u ngohol tom u Mose la. Ken masejime yô, Yehova tim ve sha ci u iyuhwe ve la.—Ps. 106:16, 17.

Tor Solomon yange nenge a akaabo a iyuhwe ka i na or nan er la. Kwase ugen u wan na kpe yô, gema lu nôngon ér una bume kwase ugen a na jighjigh ér ka wan na a kpe ye. Yange mba ve hen Solomon sha u a kure ikyaa ne yô, kwase u lu eren aiegh la lumun ér i wua wan u uma la. Nahan kpa, Solomon na zwa i hide a wan la i na kwase u lu ngô u wan jim jim la.—1 Utor 3:16-27.

Iyuhwe ia fatyô u van a akaa a vihin kpishi. Kwagh u ior mba se ter ken Ruamabera sha heen ne tese ér iyuhwe ia fatyô u van a ihyom i kôron man iwoo-or kua ieren i nzughul a or. Heela tseegh ga, or u i ker nan ihyom shin i nzughul a nan shin i woo nan la ka i lu or u nan er kwagh u a kom u a tsaha nan nahan ga yô. Ma kwagh ngu u se er ve iyuhwe ia ya tor ken a vese ga yôô? Ka nyi akaa nahan se er ve se dugh iyuhwe ken asema ase kera?

IGBENDA I INJAA I SE KAR VE SE PALEGH IYUHWE YÔ

Anmgbianev ve doo u ishima. Apostoli Peteru yange wa Mbakristu kwagh ér: “Er ne vande wanger asema a en kera sha ikyo i ne wan mimi ikyo la u zan ken dooshima u mimi u hen anmgbianev yô, doo nen ayol a en ken ishima tsung je.” (1 Pet. 1:22) Man dooshima ka nyi? Apostoli Paulu nger ér: “Dooshima we ishima, lu sar sar, gbe iwuhe ga; dooshima gengese iyol ga, moron iyol kpaa ga, we dang ga, keren kwagh na iyol na tsô ga.” (1 Kor. 13:4, 5) Aluer anmgbianev asev doo se ishima sha imba gbenda ne yô, se palegh u gban ve iyuhwe sha nyityô gbenda cii. (1 Pet. 2:1) Yonatan yange gba Davidi iyuhwe  ga, kpa “Davidi doo Yonatan ishima je er ka uma na iyol na nahan.”—1 Sam. 18:1.

Kohol a mba civir Aôndo imôngo. Or u a nger Pasalmi 73 la yange gba mbaaferev mba ve lu a kwagh a ve shi lu inja er mba a zayol ga la iyuhwe ken ishima na. Kpa zum u a za “nyôr ken icighanjiir u Aôndo” yô, kwagh la wase un u dughun iyuhwe ken a na kera. (Ps. 73:3-5, 17) Er or u ngeren pasalmi la kohol a mba civir Aôndo mbagenev yô, a nenge a iveren i yange lu zuan a mi sha u “mgbôghom a Aôndo” la. (Ps. 73:28) Aluer se mba kohol a mba nan jighjigh mbagenev imôngo ken mbamkombo mba Mbakristu hanma shighe yô, se fatyô u nengen a kwagh u or u a nger pasalmi la yange nenge a mi la.

Ker igbenda i eren a ior dedoo. Zum u Aôndo nenge a iyuhwe man ihyom i kôron ken Kain yô, a kaa a na ér a gema inja, a “er sha mi.” (Gen. 4:7) Orkristu nana kav inja i ishember i “er sha mi” la nena? Yesu yange kaa ér: ‘Ter Aôndo wase A̱ doo se ishima a ishima yase cii man a uma wase cii man a mfe wase cii. Shi or u nan we ndor a vese yô, nana̱ doo se ishima er se iyol yase nahan.’ (Mat. 22:37-39) Aluer hemba gban se ishima u civir Yehova shi wasen mbagenev yô, se zua a mkom. Nahan se kera gba mbagenev iyuhwe ga. Aluer se mba eren tom wase u pasen kwagh u Tartor shi geman ior hingir mbahenen la a ishima yase cii yô, tese ér se mba civir Aôndo shi eren a ior dedoo, nahan se zua a “iveren i TER.”—Anz. 10:22.

‘Ember a mba ve ember la imôngo.’ (Rom. 12:15) Yesu yange ember sha ci u mzehemen u mbahenen nav zua a mi sha tom u pasen kwagh u ve er la, shi a kaa ér vea er tom u pasen kwagh la a hemba er un er la je kpaa. (Luka 10:17, 21; Yoh. 14:12) Se cii se mba gungur môm sha u civir Yehova; nahan aluer mô wase nan za ikyura ken mcivir u Yehova yô, ka iveren yase cii. (1 Kor. 12:25, 26) Sha nahan yô, shighe u mbagenev ve zough a ityom i vesen ken tiônnongo yô, doo u se ember a ve, se er ve a er iyuhwe ga.

KA ZANGE U KIGHIR IYUHWE GA!

Gba u se kôron iyol tsaha hanma shighe cii ve se er iyuhwe ga ye. Cristina kaa ér: “Iyuhwe ngi ken a mo her taveraa. Shin er m ker i ihyom nahan kpa, ngim ken ishima her, nahan ka i gba u me kighir i hanma shighe cii.” José kpa kape yange kighir iyuhwe ken a na je la. A kaa ér: “Yehova yange wasem u nengen a aeren a dedoo a ortamen u wasen mzough u mbatamen tom la. Er m lu vea Yehova kôôsôô yô, kwagh la wasem kpishi u nôngon a iyuhwe.”

Iyuhwe i eren ngi môm ken “aeren a iyolough,” a i gbe u hanma Orkristu nana palegh yô. (Gal. 5:19-21) Aluer se de ser iyuhwe i ya tor ken a vese ga yô, a hemba saan se iyol shi a doo Yehova, Ter wase u sha la a vese.

[Ngeren u shin kpe]

[Mkaanem ma sha peeji 17 la]

‘Ember a mba ve ember la imôngo’