Se Lu Nen Mbananjighjigh

“Se mba mbananjighjigh sha er uma una war yô.”—MBAHEBERU 10:39.

1. Hii nan ve a fatyô u kaan ér jighjigh u nan u hanma or u civir Yehova sha mimi cii ka kwagh u injaa?

 KWAGENEGH ú za ke’ Iyou i Tartor i mbacivir Yehova ve iv poo yô, sule iyol kenger mba ve kase ú la. Hide hen sha igbenda wue wue i ve ne jighjigh la. Alaghga ú nenge a mba been iyol mba ve zer eren Aôndo tom i kom upuembaanyomov imôngo yô man ikyaior i i hendan a mkighir u mbakwar ve ve kighir ve use use la man mbamaren mba ve nôngon sha afatyô ve sha u yesen ônov mba cian Aôndo la kpaa. Mbatamen mba he’ tiônnongo man udiakon mba ve eren ityom kpishi la kpa shi mba. Een, alaghga ú nenge a anmgbianev mbanomso man mbakasev mba ke’ jijingi mba sha hanma gbor cii, mba ve hembe nyityô mbamtagher sha u civir Yehova yô. Jighjigh u nan u hanmô ve ngu a inja kpen kpen!—1 Peteru 1:7.

2. Hii nan kwaghwan u Paulu a we ke’ Mbaheberu ityough 10 man 11 la a lu se a inja nyiana?

² Uumace mba lun a acôghor iyol mba ve hembe fan mluainja u jighjigh u nan a Paulu yô, fa mban ga, vea lu je kpa a lu di asande kpuaa tsô.  Jighilii yô, a kaa ér jighjigh u nan u mimi ze a or ije i “uma una war yô.” (Mbaheberu 10:39) Nahan kpa Paulu yange fa je ér, tar ne ban a jighjigh u nan, ka u̱ ua zer hendan a jighjigh u nan shi nôngon ér a̱ kúa kera kpaa. Yange ishima za un iyol tsung sha kwagh u Mbakristu mba ke’ Yerusalem kua Yudia mba ve lu Mbaheberu, mba ve lu nôngon kwagh tsung u koson jighjigh u nan ve la. E̱r se nguren nengen sha avegher agen a Mbaheberu ityough 10 man 11 yô, de se ver ikyav sha igbendatom i Paulu yange kar ve maa jighjigh u nan ve la. Sha ierkwagh ne yô, se gema se nenge e̱r se hii ve se maa jighjigh u nan u taver gbang ken avese man ken mba ve lu a vese imôngo la kpaa yô.

Na Nen Ayol a En Jighjigh Vangertiôr

3. Mkaanem ma Paulu mà ken Mbaheberu 10:39 la tese ér ngu a vangertiôr sha anmgbianev nav mbanomso man mbakasev mba ve lu ken jighjigh u nan la nena?

³ Kwagh u hiihii u alaghga se hii veren ikyav yô ka ieren i Paulu i dedoo a mbaungwan a na la. A nger ér: “Kpa se yô, se mba mbahirenjime sha u za saan ishe ga, kpa se mba mbananjighjigh sha er uma una war yô.” (Mbaheberu 10:39) Paulu yange tômon akaa a dedoo sha iyol i mba yange ve lu Mbakristu mbamimi a na imôngo la, lu akaa a bo ga. Shi ver ikyav wer a yar tom a ishemberkwaghôron i “se” la. Paulu lu orperapera. Nahan cii kpa, mayange lam a mbaungwan un mbara sha cihi, inja e̱r un tile sha ijiir i taven i perapera i i tav i kar ve ga. (Tôô kar sha Orpasenkwagh 7:16.) Kpa yange ôr kwagh a ve wa iyol na keregh. Lu a vangertiôr ér un vea Mbakristu mbamimi mba ve ôron ruamabera na la cii vea hendan a mbamtagher mba lu u vea ya gaduga a mi ke’ hemen la, shi mayange vea hide ijime sha u za timin ga shi vea tese ke’ igbar e̱r ve ve lu mbananjighjigh yô.

4. Ka sha atôakaa a nyi Paulu yange lu a vangertiôr sha mbananjighjigh a na imôngo?

⁴ Hii nan ve yange Paulu lu a imba vangertiôr ngila yum nahana? Yange ashe pir un u nengen a akaabo a Mbakristu mba Heberu mbara? Kwagh je kpa lu nahan ga, yange gema wa ve kwagh vough vough sha u wasen ve sha e̱r vea hemba mbamyina vev mba ke’ jijingi yô. (Mbaheberu 3:12; 5:12-14; 6:4-6; 10:26, 27; 12:5) Nahan kpa, atôakaa a dedoo ahar di tsô yô Paulu lu a mi u tesen e̱r i hii ve un lu a vangertiôr sha anmgbianev nav yô. (1) E̱r Paulu lu or u nengen kwagh ke’ Yehova yô, nôngon tsung u nengen ior mba Aôndo sha gbenda u Yehova kpa a nengen ve la. Kwagh la yange saa sha mbamshi vev tseegh ga kpa kua inja ve i dedoo man ishima ve i tsuan ér vea e̱r ieren i dedoo ke’ hemen la kpaa. (Pasalmi 130:3; Mbaefese 5:1) (2) Paulu yange na tahav mbu icighan jijingi la jighjigh hunde ishima. Yange fa di tsô wener a̱ lu̱ mbamtagher shin a̱ lu̱ mbamyina mbaiorov kpaa, ma kwagh u una tagher Yehova u nan hanma Orkristu u nan lu nôngon u civir Un sha mimi la “agee a hemban la” je kpa ngu ga. (2 Mbakorinte 4:7; Mbafilipi 4:13) Nahan vangertiôr u yange Paulu lu a mi sha anmgbianev nav mbanomso man mbakasev la lu u kpeegh ga shin lu u aperagh ga shin gba̱ di lun a mi bemaa tsô kpaa ga. Yange wa imaagh ki taver sha Ruamabera.

5. Se fatyô u kaven vangertiôr u Paulu nena, man a lu nyi ia gema ia due kereghe?

⁵ Sha kpôô yô, vangertiôr u yange Paulu lu a mi la lu u una fatyô u tsaren orgen. Yange á lù atôônanongo a ke’ Yerusalem man a ke’ Yudia la a inja tsung sha kwaghwan u Paulu wa ve la. Shin er yange Mbayuda mba ve lu hendan a ve mbara lu di kaan ve akaa shi lahan ve her dông nahan kpa, akaaôron la wase Mbakristu mba ve lu Mbaheberu mbara u kangen ishima ér vea lu mbananjighjigh keng je. Se fatyô u wasen ayol a ase sha gbenda ne nyian kpa? Ashighe kpishi ka i hemba heghem u nengen a mbamshi mba ior mbagenev man mbamlu vev mba ve we ityô kpe la. (Mateu 7:1-5) Nahan kpa, aluer se hemba veren ishima sha jighjigh u nan u hanma or nan ne la shi se wa ikyo a mi yô, a hemba zan se kera u wasen ayol a ase cii. Sha imba ishimataver i nan or la yô, jighjigh u nan una vese kpee je.—Mbaromanu 1:11, 12.

U Yaren Tom a Mkaanem ma Aôndo Sha Inja

6. Lù kwaghôron u nyi yange Paulu kimbir zum u a nger mkaanem mà má lu ke’ Mbaheberu 10:38 laa?

⁶ Paulu shi maa jighjigh u nan ken mbananjighjigh a na imôngo sha mfe u a fa u yaren tom a Ruamabera la. U tesen ikyav yô, a nger kwagh a kaa ér: “Kpa or u perapera Wam nana lu uma sha jighjigh u nan, man aluer nana hide ijime yô, á kera saan uma Wam iyol a nan ga.” (Mbaheberu 10:38)  Heen ne Paulu lu kimbir kwaghôron u ngise profeti Habaku ôr yô. * A̱ shi nan kpa yange Mbakristu mba Heberu mba ve ôron ruamabera u Paulu la hoghol a kwaghôron ne shi ve fa ityakerada i profeti tsema tsema kpaa. E̱r ishimaveren na lu u nyôôso jighjigh u nan u Mbakristu mba ken Yerusalem kua mba ve haa afo he’ kpe gar la ikyua a inyom i 61 S.W. la yô—ikyav i Habaku la lu i kuman vough. Sha ci u nyi?

7. Habaku yange nger kwaghôron u profeti na la hanma shighe, man ka mbamlu mba nyiiv yange ve kase Yuda he’ shighe la?

⁷ A gba tôvon yô, Habaku yange nger takerada na upuembaanyomov kar uhar cii i mase timin Yerusalem ke’ inyom i 607 C.S.W. ye. Profeti la ver ashe ke’ mpase u sha mnenge tsô a nenge a Mbakaldi (shin, Mbababilon), “ikurior i nyoon ishima tsung, man i tsogh tso tsogh” i̱ ùsà inya shirin sha Yuda shi i̱ tim Yerusalem shi i̱ mena nongoior man akuraior cii imen i môm. (Habaku 1:5-11) Kpa yange i tsengaôron kwaghtseren ne tsuaa sha ayange a Yesaia la anyom kar ke’ ijime hemba deri môm. Sha ayange a Habaku la yô, Yehoyakim ya ikônough ki torough ki or u fankwagh Tor Yoshia, aferakaa maa hide dumbur ken Yuda. Yehoyakim tôv mba yange ve ôron kwagh ken iti i Yehova la a ican shi wua ve kpaa. (2 Kroniku 36:5; Yeremia 22:17; 26:20-24) Kape i lu je ve yange ishima vihi Habaku kaa sha ikyenge i mlia nahan la ér: “TERE, ka nan je?”—Habaku 1:2.

8. Hii nan ikyav i Habaku la ia lu Mbakristu mba ken derianyom u hiihii la a iwasen kua nyian kpaa?

⁸ Habaku yange fa shighe u mtim u Yerusalem una kuma ga. Kape yange Mbakristu mba ken derianyom u hiihii la kpa fa shighe u tar u Mbayuda ua kure ga je la. Se mba se lu uma nyian kpa se fa kwagh u “iyange la man shighe” u ijirôron i Yehova ia va sha botar u hegen ne ga. (Mateu 24:36) Yô de se ver nen ase ishima sha mlumun u agbaa ahar u Yehova yange na Habaku la. U hiihii yô, a kaa a profeti la ér mkur ngu van sha shighe vough. Aôndo kaa ér “una bunde ga,” shin e̱r sha mnenge u orumace yô, i lu inja e̱r ngu ngôôr nahan kpaa. (Habaku 2:3) U sha uhar yô, Yehova umbur Habaku kwagh nahan ér: “Orperapera yô, ka sha jighjigh u nan, u nan ne la, man nana lu uma ye.” (Habaku 2:4) Akaa a mimi ne wa kperegh kperegh ga shi doo ungwan tsôô! Kwagh u kwagh a hembe gban sha mi jighilii yô ka shighe u mkur una va la ga, kpa ka mze u i gbe u se za hemen u nan jighjigh a uwer gban shio sha ayange a se lu uma cii la.

9. Mbaungwan tindi mba yange ve civir Yehova la tsa gbem sha e̱r ve na jighjigh (a) ke’ inyom i 607 C.S.W. la nena? (b) ke’ inyom i 66 S.W. nena? (c) Hii nan i gbe hange hange u se nyôôso jighjigh u nan wasa?

⁹ Zum u i kar a Yerusalem kera ke’ inyom i 607 C.S.W. la, Yeremia man akawe na u ngeren Baruki man Ebedimeleki man Mbarekabi mba ungwan tindi mbara nenge a mimi u ityendezwa i Yehova e̱r a Habaku la. Ve cii ‘ve tsa gbem’ sha e̱r ve war bo mtim u Yerusalem yô. Sha ci u nyi? Yehova yange na ve injar sha jighjigh u nan ve la. (Yeremia 35:1-19; 39:15-18; 43:4-7; 45:1-5) Kape kwagh u Mbakristu mba ve lu Mbaheberu mba ken derianyom u hiihii la kpa lu la. Ve wa ikyo a kwaghwan u Paulu, gadia e̱r akumautya a Mbaroma kase Yerusalem ke’ inyom i 66 S.W. maa shi hide ijime a ityôkyaa shio yô, Mbakristu mbara wa ikyo a icintan i Yesu ta ér ve̱ yevese la a ishima i môm je. (Luka 21:20, 21) Yange ve tsa gbem sha ci u jighjigh ve u nan la. Kape se kpa se tsa gbem je la aluer i kohol se nan jighjigh zum u mkur a va la yô. Ityôkyaa i i gbe u se nyôôso jighjigh wase u nan ne ka i injaa je zua ga!

 U Tesen Akav a Jighjigh u Nan Vie Vie

10. Paulu yange pase kwagh u jighjigh u nan u Mose nena, man se kav Mose sha gbaa ne nena?

¹⁰ Shi Paulu yange a maa jighjigh u nan sha akav a tesen. E̱r ú nguren ôron Mbaheberu ityough 11 yô, ver ikyav sha gbenda u a ne akav a tesen a ior mba i er kwagh ve ke’ Bibilo vie vie la. U tesen ikyav yô, a kaa ér Mose “taver ishima er ngu nengen a u i nengen a Na ga la nahan.” (Mbaheberu 11:27, ka se se nger i yier ye.) Inja na yô, Mose yange nenge Yehova ér ka or u kpôô kpôô, lu̱ un inja e̱r una fatyô u nengen a Aôndo u i nengen a na ga la nahan. Kape se kpa a fatyô u ôron kwagh wase laa? U ôron a ôr kwagh u yan ikyar a Yehova ka anivur kwagh, kpa gema gba u se nôngo kwagh kpoghuloo sha u maan shi nyôôso ikyaryan la. Ka tom u i gbe u se e̱r keng je la! Yehova ngu se or jim jim je u se wa un ikyo zum u se lu tsuan u eren ma kwagh u vesen shin u i lu inja e̱r ka u kiriki kpaa? Imba jighjigh u nan la ia wase se u taver ishima ken ahendan a hemban taver cii je kpaa.

11, 12. (a) Lù ke’ mbamlu mba nyiiv alaghga yange i kar jighjigh u nan u Heno? (b) Lu injar i taver ishima i nyi Heno ngoholo?

¹¹ Shi hide nenge ase jighjigh u Heno na la. Ahendan a yange tagher ishigh a mi la gande u ôron. Lu u Heno una ôr aferaior a he’ shighe la loho u ijirôron u sôôn iyol. (Yuda 14, 15) Tôvacan u yange anger or u mimi ne alaghga yange lu u bo shi lu tswam tswam, je yô Yehova “yem a na,” due a na ken mlu u lun uma yem a na ken mnyam ma kuugh sha e̱r mbaihyomov nav vea kera bula un ga yô. Sha nahan yô, Heno kera kôr cio u nengen a m-iv u kwaghôron u profeti u yange tsengaôron la ga. Nahan cii kpa, a ngohol iyua i hemban doon la.—Mbaheberu 11:5; Genese 5:22-24.

¹² Paulu pase nahan ér: “Er i lu a yem a [Heno] ga je tsô i er shiada sha a na er a doo Aôndo ishima.” (Mbaheberu 11:5) Kwagh ne tese ikyav ér nyi? Cii man Heno gba mnyam ma kuugh yô, alaghga yange zua a mpase u sha mnenge u kahan inja, alaghga yange lu mpase u sha mnenge u Paradiso u shin tar u ica ia gba ga tsô una nder keregh iyange igen la. A̱ lù nan kpa, Yehova yange tese Heno ér a̱ fa e̱r i doo un a na sha ieren na i dedoo la yô. Heno yange na saan Yehova shin ishima. (Tôô kar sha Anzaakaa 27:11.) U henen sha uma u Heno la ka kwagh u kôron ke’ ishima, shin ka nahan ga? Sar ú ka we kpa uma wou a̱ lu a imba jighjigh u nan la nahanaa? Yô hide gbidye ase kwar sha akav a tesen a ior mbara yange ve tese la; ve̱ lu ú vough e̱r ka ior kpôô kpôô nahan. Kange ishima u lun uma sha jighjigh u nan ayange ayange. Shi umbur wer, imbaor i nan jighjigh la i̱ civir Yehova aa werayange shin ikighir i Aôndo a ver u va ivin uityendezwa nav la ke’ ishima ga. Kpa gema ka ishima yase u civir Yehova gbem sha won! U eren nahan la una za a vese sha gbenda uma ú hemban doon cii ken tar u hegen ne man u ke’ hemen la kpaa.

E̱r Se E̱r ve Se Hemban Taver ken Jighjigh u Nan Yô

13, 14. (a) Mkaanem ma Paulu ma i nger ke’ Mbaheberu 10:24, 25 la maa wase se sha u se̱ na mbamkombo asev ve̱ lu aaven a iemberegh nena? (b) Ka ityôkyaa i vesen i nyi i ne ve Mbakristu ve zuan mbamkombo?

¹³ Paulu yange tese Mbakristu mba ve lu Mbaheberu mbara igbenda wue wue i nyôôso jighjigh u nan ve. De se time nen sha ihiar vough. Alaghga se fa kwaghwan na u i nger ke’ Mbaheberu 10:24, 25, a tev se ér se̱ zuan mbamkombo asev mba Mbakristu hanma shighe la. Nahan cii kpa umbur wer, mkaanem ma Aôndo yange na Paulu nger ne ma kaan ér zum u se lu ke’ amba a mkombo la yô, se̱ tema shong se gbaa kenger tsô ga. Kpa Paulu pase ér mbamkombo ka aaven a se seer fan ayol a ase shi se tev ayol a ase sha u se hemba civir Aôndo cii shi taver ayol a ase asema yô. Ka se za sha u za ngohol a ngohol tseegh ga kpa shi ka i lu sha u za nan a na kpaa. Kwagh la ka a wase u nan mbamkombo asev ve lu ashighe a iemberegh.—Aerenakaa 20:35.

¹⁴ Nahan kpa, ityôkyaa i vesen i i ne ve se ze  mbamkombo mba Mbakristu yô ka sha u civir Yehova Aôndo. Ka se er nahan sha u eren msen shi wan atsam shi keghen ato zùlèè shi nan naagh sha “atam a ityumbujôôgh”—ka mkaanem ma ka se na u wuese Yehova zum u se lu nan kwaghôron shin i ne se tom ken avegher a mkombo kposo kposo je la. (Mbaheberu 13:15) Aluer se mba zeren umbur ishimaveren ne shi yaren tom sha mi hanma kwa u se ze mkombo cii yô, kwagh la una maa jighjigh u nan wase a bunde ga.

15. Paulu yange tev Mbakristu mba ve lu Mbaheberu mbara ér ve̱ kôr tom ve u kwaghpasen dông nena, man hii nan kwaghwan ne á lú a inja nyian kpaa?

¹⁵ Gbenda ugen u a maa jighjigh u nan yô ka sha tom u kwaghpasen. Paulu nger ér: “Sé kôr nen ave gbang sha mpase u ishimaverenkeghen yase, i̱ de tenger ga, gadia Un u A tende zwa a vese la yô ka u jighjigh je.” (Mbaheberu 10:23) Alaghga we iyol you ú tev mbagenev wer ve̱ kôr ave gbang sha ma kwagh u i lu inja e̱r aluer ve pase ave kera bokwagh a e̱r ve yô. Satan yange lu gôron Mbakristu mba ve lu Mbaheberu mbara sha u ve pase tom u pasen kwagh ve tuhwa yô, man kape nyian kpa a lu gôron ior mba Aôndo vough je la. Tsô imba mkighir u a lu kighir se ne nahan yô, kanyi i doo u se ere? Nenge ase kwagh u Paulu ti yange e̱r yô.

16, 17. (a) Paulu yange zua a vangertiôr han ve er tom u kwaghpasene? (b) Aluer avegher agen a ke’ tom wase u Kristu ne cier se iyol yum yô, ka igbenda i nyi i doo u se kara?

¹⁶ Paulu nger Mbakristu mba ke’ Tesalonika kwagh, kaa a ve ér: “Shin er se vande yan ican, i gba eren a vese ken Filipi dang er ne fe nahan, kpa se lu vangertiôr ken Aôndo wase, se ôr ne Loho u Dedoo u Aôndo, lu sha ahendan kpishi je.” (1 Mbatesalonika 2:2) Yange “i gba eren a” Paulu vea akar a na ke’ Filipi dang nena? Mbafantakerada mbagenev kaa ér, ikyav i ishemberti i ke’ Zwa Grika i Paulu a yar tom a mi la yô ka u lahan or shin heen nan shin nzughur a nan. Yange mbahemenev mba ken Filipi gbidye ve sha mbaakpa shi kéndé ve ke’ purusu shi mande ve ágbé sha u ve̱ de ze mape ga yô. (Aerenakaa 16:16-24) Imba kwagh u eren a or u vihin ke’ ishima yum ne yange bende a Paulu nena? E̱r Paulu za nyer ke’ Tesalonika, gar u ngise gba u una moughon yô una yem tom mishen ker la yô, mase zan yange ve nenge lù cian kwagh gighir gighir hiden ijimee? Ei he, yange taver ishima za “vangertiôr.” Yange hemba mciem gema za hemen u pasen kwagh gbar gbar.

¹⁷ Vangertiôr u Paulu la yange va hana? Yange lu un ke’ atô iyoloo? Ei, sha kwaghôron na yô a kaa ér yange un lu vangertiôr “ken Aôndo wase.” Takerada ugen u mbageman Bibilo ve nengen asemberakaa keregh yô kaa ér a fatyô u shi geman kwaghôron la ér “Aôndo tôô se mciem ken asema kera.” Nahan aluer ú hen wer ú ngu eren tom wou u pasen kwagh la vangertiôr ga, shin aluer avegher agen ken tom la ka a ú cie u eren yô, hii nan ú sen Yehova wer a̱ er a we ier i yange er a Paulu la ga? Sôn un a̱ tôô ú mciem ke’ ishima sha. Sôn un a wase ú ú e̱r tom la vangertiôr. Heela tseegh ga, hide kar igbenda igen kpa nenge. U tesen ikyav yô, sôr ian ver u duen kwaghpasen vea or u nan fe gbaa kwaghpasen u kwagh a gbe ú sha mi la tsema tsema yô. Alaghga a kua ijiir i eren kpenga shin kwaghpasen u sha godobi shin kwaghpasen  u ian-a-due la shin kwaghpasen u sha telefon kpaa. Alaghga sha hiihii la yô, or u ú lu eren tom a nan imôngo la una kar a hemen. Aluer ka nahan yô, nengen kwagh ke’ a nan nahan hen fa. Kpa taver ishima we kpa kar nenge.

18. Aluer se er tom wase u kwaghpasen la vangertiôr yô, ka averen a nyi se zua a mini?

¹⁸ Aluer ú kôr cio u lun a vangertiôr yô, hen ase sha kwagh u alaghga una due keregh yôô. Aluer ú zer gbem ú gba uwer ga yô, ú zua a ùvàndè-èrèn mba doon ken mimi u̱ ú tsever mbagenev kpaa la, ùvàndè-èrèn mba alaghga yange ma ve kar ú kuaa yô. U we fan wer ú e̱r ishima i Yehova sha u eren tom u u war taver we la una na ú mkomshima. Una ver ú doo doo shi una na ú iwasen sha e̱r ú hemba mciem ou yô. Jighjigh u nan wou una hemba wan vande cii. Sha mimi yô, aluer ú ngu maan jighjigh u nan wou ga yô ú fatyô u maan u mbagenev kpaa ga.—Yuda 20, 21.

19. Iyua i taver ishe i i lu keghen “mbananjighjigh” yô ka i nyi?

¹⁹ Ma̱ ú ze ase hemen u nyôôso jighjigh u nan wou man u mbagenev mba ve lu a we imôngo la kpaa. Ú fatyô u eren nahan sha u maan jighjigh u nan wou kua u mbagenev sha u yaren tom a Mkaanem ma Aôndo tsema tsema shi henen kwagh sha akav a Bibilo i̱ tese sha kwagh u jighjigh u nan la shi nôngon wer u dondo a, man sha u wan ago a mbamkombo mba Mbakristu shi nan kwaghôron ken ve, man sha u kôron ian i civirigh i eren tom u pasen kwagh ke’ igbar la ave ahar. E̱r ú nguren eren akaa ne yô, gba fan tsô wer ú ngu môm ken “mbananjighjigh” kpôô. Shi umbur wer, ambaaior ne nga a iyua i taver ishe. Ka ‘amba a a ne jighjigh sha u waren uma’ je la. * Jighjigh u nan wou ma a ze ase hemen u vesen shi Yehova Aôndo ma a kura ú ma ú lu uma zan zan gbem sha won!

[Ngeren mba shin kpe]

Ú Na Mlumun Wer Nyi?

◻ Yange Paulu lu a vangertiôr sha Mbakristu mba ve lu Mbaheberu nena, man kanyi se fatyô u henen sha kwagh nee?

◻ Hii nan m-er u yange Paulu ôr kwagh gber ke’ profeti Habaku la a kom voughlo?

◻ Ka akav a tesen a ke’ Ruamabera a nyi Paulu yange ter vie vie?

◻ Paulu wa kwagh ér i maa jighjigh u nan sha gbenda u ikyoogh u nyi?

[Mbampin Mba Ngeren u Henen]

[Foto u sha peeji 15 la]

Mba ne Paulu ican ke’ Filipi tsung yô, orti gema kange ishima u zan hemen a kwaghpasen vangertiôr

[Ufoto mba sha peeji 16 la]

Ú fatyô u karen avegher wue wue a eren shiada la vangertiôr nengen kpa?