Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Fo‘iaina o Aafiaga Tugā o Taua

Fo‘iaina o Aafiaga Tugā o Taua

Foʻiaina o Aafiaga Tugā o Taua

SA IAI Aperaamo i se ʻau o fitafita e lalafi solo mo le 20 tausaga. * Ae ua lē o toe tau o ia ma o le a lē toe alu lava i se taua. O le mea moni, o nisi sa avea muamua ma ona fili ua avea nei ma ana uō mamae. O le ā na suia ai o ia? O le Tusi Paia. Na avatu ai ia Aperaamo le faamoemoe ma le malamalama, lea na fesoasoani ia te ia ina ia vaai i mataupufai a tagata i le auala o loo silasila ai le Atua. Na aveesea e le Tusi Paia lona faanaunauga sa iai ina ia tau, ma amata ai ona ia foʻiaina lona faanoanoa, le nutimomoia, ʻinoʻino, ma le lototigā. Na ia mauaina faapea o loo iai i le Tusi Paia se vailaau malosi mo le loto.

Ua faapefea ona fesoasoani le Tusi Paia i se tasi ina ia foʻia ona aafiaga tugā tau i faalogona? E lē mafai ona ia suia le mea na tupu ia Aperaamo. E ui i lea, o le faitauina ma le manatunatu loloto i le Afioga a le Atua na mafai ai ona ia faaōgatusa atu ona manatu ma le finagalo o Lē na Foafoaina Mea. Ua iai nei sona faamoemoe mo le lumanaʻi, ua iai foʻi mea fou ua ia faamuamuaina. O mataupu e tāua i le Atua ua tāua foʻi ia te ia. O le taimi lava na amata ai ona tupu lenei tulaga, na amata ai foʻi ona foʻia aafiaga tugā sa iai i lona loto. O le auala lena na fesoasoani ia Aperaamo e suia ai.

Na Pā Mai le Taua Faaleatunuu

Na fanau Aperaamo i Aferika i le vaitaimi e amata mai i le 1930. Ina ua mavae le Taua Lona Lua a le Lalolagi, na pulea ai lona atunuu e se atunuu tuaoi e sili ona malosi, ae o le toʻatele lava o tagatanuu o le atunuu o Aperaamo sa mananaʻo ina ia tutoʻatasi. I le 1961, na auai atu ai Aperaamo i se vaega e gaoioi mo le saʻolotoga lea na faatupuina se taua faasaga i le atunuu o loo latou tuaoi e ese ma le malosi.

Na faamatala mai e Aperaamo e faapea: “O o matou fili i latou. Na latou fuafua e fasioti i matou, o lea na amata ai ona matou filifili e fasiotia i latou.”

Sa masani lava ona lamatia le ola o Aperaamo, o lea i le 1982, ina ua mavae le 20 tausaga o auai i tauiviga faaauupegaina, na sola atu ai i Europa. O le taimi lea ua silia ma le 40 ona tausaga, ma ona ua ia mauaina se taimi avanoa, na ia tomanatu ai i lona olaga sa iai. O le ā sa tupu i mea na ia moemiti i ai? O le ā o loo taatia mai i le lumanaʻi? Na feiloaʻi Aperaamo ma nisi o Molimau a Ieova ma amata ai loa ona auai i a latou sauniga. Na ia manatua faapea i Aferika i nai tausaga e leʻi leva tele atu, na ia faitau ai i se sāvali na tuuina atu e se Molimau. Sa faamatala atu e le sāvali se parataiso o le a iai i le lalolagi ma se malo faalelagi lea o le a pule i le fanau a tagata. Pe e taunuu moni ea lena tulaga?

Ua faapea mai Aperaamo: “Na ou aʻoaʻoina mai le Tusi Paia faapea o na tausaga uma na ou faaaluina e tau ai sa alu maʻimau. E na o le pau lava le malo o le a na faia ma le tonu tagata uma o le Malo o le Atua.”

E leʻi umi lava talu ona papatisoina Aperaamo e avea o se Molimau a Ieova, ae sola mai loa foʻi se tamāloa e igoa ia Ropati mai Aferika i le aai i Europa lea o loo nofo ai Aperaamo. Sa tau Ropati ma Aperaamo i le taua lava lea e tasi ae e eseese itu sa iai. Sa masani ona tau mafaufau Ropati e uiga i le fuafuaga moni o le olaga. O ia o se tagata lotu, ma ona sa ia faitauina ni vaega o le Tusi Paia, na ia iloa ai o le suafa o le Atua o Ieova. Ina ua ofo atu la Molimau mai le faapotopotoga a Aperaamo e fesoasoani ia Ropati ina ia malamalama lelei i le Tusi Paia, sa vave lava ona ia taliaina.

Ua faamatala mai faapea e Ropati: “Mai le amataga lava, sa ou maofa ai i le auala e faaaogā ai e Molimau ia suafa o Ieova ma Iesu, i le faailoa mai faapea o i laʻua o ni peresona e eseese. E talafeagai lelei lena ma le mea lea ua uma ona ou aʻoaʻoina mai le Tusi Paia. E faia foʻi ma le onomea laʻei o Molimau ma e agalelei i isi, e tusa lava po o le ā le atunuu e sau ai. O na manatu sa iai sona aafiaga loloto ia te aʻu.”

O ni Fili ae ua Avea Nei o ni Uō

O Ropati ma Aperaamo, sa avea le tasi ma fili o le isi, ae ua avea nei ma uō vavalalata. O loo la auauna o ni faievagelia faataimi atoa i le faapotopotoga lava lea e tasi o Molimau a Ieova. Na faamatala mai e Aperaamo e faapea: “A o faagasolo le taua, e masani lava ona ou tau mafaufau pe mafai faapefea i tagata mai isi atunuu tuaoi—o le tele lava e ō i le tapuaʻiga e tasi—ona ʻinoʻino le tasi i le isi. E ma te auai ma Ropati i le lotu e tasi, ae peitaʻi o lea ma te ō atu i le taua e faasagatau ai le tasi i le isi. O le taimi nei ua avea i maʻua ma Molimau a Ieova, ma ua autasia i maʻua ona o lo ma faatuatua.”

“O le eseesega lena,” o le faaopoopo mai lea a Ropati. “Ua ma auai atu nei i le tapuaʻiga ua faapea ona avea ai i maʻua ma vaega o se ʻauuso moni lava. E lē taitai ona ma toe ō i le taua.” Na iai se taaʻiga malosi a le Tusi Paia i loto o nei tagata sa avea muamua ma fili o le tasi le isi. Ua faasolo ina suia le feitagaʻi ma le lototigā i le faatuatuaina ma le faaleuō.

I le taimi lava e tasi a o iai Aperaamo ma Ropati i le taua, sa iai nisi tama talavou se toʻalua na faapea foʻi ona iai i itu e lua i feteenaʻiga a atunuu tuaoi e lua. E leʻi umi ae galue loa le Tusi Paia o se vailaau malosi e foʻia faafitauli na i o la loto. E faapefea?

Fasiotia—Ona Oti Lea i se Oti Faamaturo

O Kaperielu o lē na ola aʻe i se aiga lolotu, sa aʻoaʻoina o ia faapea o loo aafia lona atunuu i se taua paia. O lea, i le 19 o ona tausaga na ia tauofo atu ai i le auaunaga i le vaegaʻau ma talosaga atu ina ia auina o ia i muaʻau o le taua. Mo le 13 masina sa iai o ia i ni taua sili ona aasa, o nisi o taimi pe na o le tasi lava le maila e vā ai i latou ma le fili. Na ia faapea mai: “Ou te manatua se tasi mea na tupu. Na taʻu mai e lo matou taʻitaʻiʻau faapea o le a osofaʻi mai le fili i le pō. Sa matou matuā popole lava, o lea na alu ai le pō atoa o tafana solo a matou fana pomu.” Na ia manatu i tagata mai le atunuu tuaoi o ona fili, ua tatau i ai le oti. “O loʻu manatu sa iai o le fasiotia lea o le toʻatele e mafai ai. Ma i le pei o isi o aʻu uō, sa ou manaʻo ia oti i se oti faamaturo.”

Peitaʻi, na oo ina lē fiafia Kaperielu i se taimi. Na ia sola atu i atumauga, ma sopoʻia le tuaoi ma oo atu ai i se atunuu e lē o auai i le taua, ma malaga atu ai loa i Europa. Sa faaauau pea ona ia fesili atu i le Atua pe aiseā lava ua faigatā ai le olaga, pe o faafitauli ea o se faasalaga lea mai le Atua. Na oo ina feiloaʻi o ia ma Molimau a Ieova, o ē na latou faaali atu ia te ia mai le Tusi Paia le māfuaaga ua tele ai faafitauli i le olaga i le aso nei.—Mataio 24:3-14; 2 Timoteo 3:1-5.

O le tele o mea na aʻoaʻoina e Kaperielu mai le Tusi Paia, o le tele foʻi lena ona ia iloaina faapea o le upu moni lea. “Na ou aʻoaʻoina faapea e mafai ona tatou ola e faavavau i se lalolagi parataiso. Ae o le mea e faateʻia ai, ona o le mea lena sa ou moomoo lava i ai a o oʻu laʻitiiti.” Na faamāfanafanaina e le Tusi Paia ia Kaperielu ma faatoʻafilemu ai lona loto ua pagatia. O āuga leaga na oo i ona faalogona na amata ona mou ese atu. O lea i le taimi la na la feiloaʻi ai ma Tanielu, lē sa avea muamua ma ona fili, sa leʻi toe lagona e Kaperielu sona ʻinoʻino ia te ia. Ae o le ā le pogai na ala ai ona sau Tanielu i Europa?

“Afai o Loo e Soifua Moni Lava, Faamolemole Fesoasoani Mai ia te Aʻu!”

Sa ola aʻe Tanielu o se Katoliko ma i le 18 o ona tausaga na valaaulia ai o ia i le auaunaga i le vaegaʻau. Sa auina atu o ia e tau i le taua lava lea e tasi sa iai Kaperielu ae sa i le isi itu. E latalata lava i le muaʻau o le taua, sa tietie atu ai Tanielu i se tane tau lea na fana aʻe i ai se pomu ma pasae ai. Na feoti ana uō, ma sa matuā manuʻa tigāina lava o ia ma ave faapagota ai loa. E tele ni masina na taofia ai o ia i le falemaʻi faapea ma le nofoaga sa taofia ai tagata ma mulimuli ane na toe faafoʻi atu o ia i se atunuu sa leʻi auai i le taua. Ona ua tuua toʻatasi ma le leai o se mea e ola ai, na ia manatunatu ai e pule i lona ola. Na tatalo Tanielu i le Atua: “Afai o loo e soifua moni lava, faamolemole fesoasoani mai ia te aʻu!” I le aso lava na sosoo ai, na asiasi atu ai Molimau a Ieova ia te ia ma na mafai ona latou taliina le tele o ana fesili. O le iʻuga, na ia malaga atu i Europa o se tagata sulufaʻi. Na toe auai atu Tanielu i Molimau ma ia suʻesuʻeina le Tusi Paia. O mea na ia aʻoaʻoina na faatoʻafilemu ai lona popole ma le lototigā.

Ua avea nei Kaperielu ma Tanielu o ni uō lelei, ua autasia i se ʻauuso faaleagaga o ni Molimau papatisoina a Ieova. Ua faapea mai Kaperielu: “O loʻu alofa mo Ieova ma le poto mai le Tusi Paia na fesoasoani ia te aʻu ina ia vaai i le tulaga o mea e pei ona silasila i ai o ia. E lē o toe avea Tanielu ma soʻu fili. I tausaga ua mavae sa ou lotomalie e fasiotia o ia. Ae ua aʻoaʻo mai e le Tusi Paia ia te aʻu se tulaga e matuā tuufaafeagai lava—ia lotomalie e oti mo ia.”

Ua faapea mai Tanielu: “Ua ou vaai i tagata o lotu eseese ma atunuu eseese o fefasiotiaʻi. Ae e iai foʻi tagata mai le lotu lava e tasi o loo i itu uma e lua o le taua o loo fefasiotiaʻi. Ina ua ou vaai i nei tulaga, na ou lagona ai o le Atua lava e ao ona tuuaʻia. O lenei ua ou iloa o Satani o loo ia uunaʻia faiga taua uma. Ua avea nei i maʻua ma Kaperielu ma ni uso talitonu. Ma te lē toe fetauaʻi lava!”

“O Loo Ola le Afioga a le Atua, o Loo Matuā Galue Foi”

Aiseā na matuā suia ai lava Aperaamo, Ropati, Kaperielu, ma Tanielu? Na faapefea ona latou mafaia ona aveesea ia le feitagaʻi ma le nutimomoia sa matuā mauaa i o latou loto?

O nei alii uma sa latou faitau, manatunatu loloto, ma aʻoaʻoina le upu moni mai le Tusi Paia, lea o loo ‘⁠ola ma matuā galue foi.’ (Eperu 4:12) O le Tusitala o le Tusi Paia o Lē na Foafoaina le tagata, o lē na te silafia le auala e taaʻina ai i le lelei le loto o se tasi o lē e lotomalie e faalogo ma aʻoaʻoina. “O Tusi Paia uma lava e mai le Agaga o le Atua ia, e aoga foi ia e aʻoaʻo ai, e aoai ai, e faatonu ai, e faapoto ai foi i le amiotonu.” Pe a taʻitaʻia e le Tusi Paia lē o faitau i ai, o le a ia mauaina se vaega fou o mea na te faatāuaina ma tapulaa. Ua amata ona ia aʻoaʻoina le auala e silasila ai Ieova i mataupu. O lenei faagasologa e aumaia ai le tele o aogā, e aofia ai ma le foʻiaina o aafiaga tugā o taua.—2 Timoteo 3:16.

Ua faamatala mai e le Afioga a le Atua faapea e leai se atunuu, lanu, po o se ituaiga o tagata e sili aʻe pe itiiti ifo i lo le isi. “E le faailogaina tagata e le Atua; a e peitai o le mataʻu ia te ia i nuu uma lava, ma fai le amiotonu ua talia i latou e ia.” O lē faitau ua ia taliaina lenei manatu e fesoasoani lea ia te ia ina ia faasolosolo malie ona manumalo i lagona o le feitagaʻi i le vā o lanu pe i le vā o atunuu.—Galuega 10:34, 35.

Ua faailoa mai e valoaga o le Tusi Paia faapea o le a lē toe umi ae suia e le Atua le faiga o mea o loo iai nei o pulega faaletagata i lona Malo faa-Mesia. E ala mai i lenei malo, e “faaiua e [le Atua] o taua e oo lava i tuluʻiga o le lalolagi.” O faalapotopotoga o loo faaauilumaina taua ma o loo uunaʻia tagata e tau o le a aveesea. O ē maliliu i taua o le a toe faatutūina ma tuuina atu i ai se avanoa e ola ai i se lalolagi parataiso. E leai se tasi o le a tau manaʻomia ona sola ese mai sē tetee po o sē faasauā.—Salamo 46:9; Tanielu 2:44; Galuega 24:15.

E tusa ai o tagata e ola i lena taimi, ua faapea mai le Tusi Paia: “Latou te faia fale, ma latou mau ai; latou te totō tovine, ma latou aai i o latou fua. Latou te le fai fale ina ia mau ai nisi . . . Latou te le galulue fua, latou te fananau, a e le tupu ai le atuatuvale.” O le a leai se mea na faaleagaina po o se āuga tigā o le a lē foʻiaina. O le faatuatua i se faamoemoe faapena o le a faasolosolo malie ai ona tafiesea le faavauvau ma le faanoanoa mai le loto o se tagata.—Isaia 65:21-23.

E moni ua avea le Tusi Paia ma vailaau malosi mo le loto. O ana aʻoaʻoga ua faapea ona foʻiaina ai aafiaga tugā o taua. O ē sa avea muamua le tasi ma fili o le isi ua autasia nei i se ʻauuso e tasi faava-o-atunuu. O lenei faatulagaga o le foʻiaina o aafiaga tugā o le a faaauau pea i le faiga fou o mea a le Atua seʻia oo ina lē toe iai se feitagaʻi, lototigā, faanoanoa, ma le faavauvau i loto o tagata. Ua folafola mai e Lē na Foafoaina Mea faapea “e le toe manatua mea na muamua, e le alu ae foi i le loto.”—Isaia 65:17.

[Faamatalaga pito i lalo]

^ pala. 2 Ua suia nisi o igoa i lenei mataupu.

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 4]

“Na ou aʻoaʻoina mai le Tusi Paia faapea o na tausaga uma na ou faaaluina e tau ai sa alu maʻimau”

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 5]

E mafai ona iai se taaʻiga malosi a le Tusi Paia i loto o tagata sa avea muamua ma fili o le tasi le isi

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 6]

Ua faasolo ina suia le feitagaʻi ma le lototigā i le faatuatuaina ma le faaleuō

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 6]

Pe a taʻitaʻia e le Tusi Paia lē o faitau i ai, o le a ia mauaina se vaega fou o mea na te faatāuaina ma tapulaa

[Ata i le itulau 7]

O ē sa avea muamua ma fili o le tasi le isi ua autasia nei i se ʻauuso faava-o-atunuu

[Faamatalaga i Ata i le itulau 4]

Nofoaga o tagata sulufaʻi: UN PHOTO 186811/J. Isaac