«Ο ΛΑΤΣΣΙΠΕ ι πφραλένγκο ντα ι πφενίνγκο ισινέ ο πο σημαντικός», βακερντάς η Λίζα * κάνα πουταρντάς σο ισινέ οντουβά σο ταρτιντάς-λα κι αλήθεια. Κάτι ασακό αβιλό-πες εμ κι Αν, σο βακερέλα: «Πο μπουτ νταλντισάλο μι γκίστε ο λατσσιπέ παρά ο σικλιαριπέ». Ο ντούι-ντα πφενιά ακανά μπεϊντίνενα τι διαβάνεν ι Γραφή ντα τι σκεφτίνεν-λα λατσσές, αλλά οντουβά σο επηρεαντάς-λεν πο μπουτ κι αρχή ισινέ ο λατσσιπέ.

Σαρ μπορίνασα τι σικαβάς λατσσιπέ σο κα νταλντίνελ κι τζενένγκο γκι; Κα ντικχάς ντούι τρόποι: οντουλά σο βακεράσα ντα οντουλά σο κεράσα. Σοράν, κα ντικχάς κάσκε πρέπει τι σικαβάς λατσσιπέ.

Η άξια ρομνί, σο διαβάνασα λάκε κο Παροιμίες κεφάλαιος 31, τθερέλα «ο νόμος ι λατσσιμάσκο» πι τσσιμπάτε. (Παρ. 31:​26) Μουκχέλα ανταβά «νόμος» τι κερέλ κουμάντος εμ λάκε λάφια εμ ο τρόπος σο βακερέλα-λεν. Ο νταντά-ντα πρέπει τι τθερέν ανταβά «νόμος» πουμαρέ τσσιμπάτε. Ο πο μπουτ νταντά ντα νταγιά τζανένα λατσσές ότι εκ λάφι σο βακέρντιβελα σκληρέ τροπόσαρ μπορίνελα τι κερέλ ζιάνι λένγκε τσσαβένγκε. Άμα ο νταντά ντα ο νταγιά κερένα λάφι απότομα ντα σκληρέ τροπόσαρ, λένγκε τσσαβέ μάλλον να κα ασουνέν-λεν. Για τι αβέν λένγκε λάφια γκουλντέ ντα τι βοηθίνεν πο μπουτ πουμαρέ τσσαβέν, ο νταντά ντα ο νταγιά πρέπει τι μαρέν-πες τι κερέν λάφι λατσσιμάσαρ.

Είτε τθερένα τσσαβέν είτε να τθερένα, σαρ μπορίνελα ο λατσσιπέ τι κερέλ κουμάντος τουμαρί τσσιπ; Ο πρώτος μέρος ι εδαφιόσκο Παροιμίες 31:​26 βακερέλα αμένγκε: «Πουτρέλα πο μούι γκοντιάσαρ». Ανταβά μανγκέλα τι βακερέλ τι τραμπίνας γκοντιάσαρ αμαρέ λάφια ντα ο τρόπος σο βακεράσα-λεν. Ο πο μπουτ φαρ, ισί λατσσό τι πουτσάς-αμέν: “Ανταβά σο τζάβα τι βακεράβ κα μπαριαρέλ ι χολί ή κα νασκιαρέλ-λα;” (Παρ. 15:1) Ισί γκοντιαβέρ τι σκεφτίνας πριν τι κεράς λάφι.

Εκ γιαβέρ παροιμία βακερέλα: «Κάνα εκ τζενό κερέλα λάφι χωρίς τι σκεφτίνελ ισί σαρ τι ντέλα ι γιαβερέν τσσουριάσαρ». (Παρ. 12:​18) Κάνα σκεφτίνασα σαρ μπορίνενα τι επηρεάνεν ι γιαβερέν αμαρέ λάφια ντα ο τρόπος σο βακεράσα-λεν, ανταβά κα τσσίντελ-αμέν τι κεράς κουμάντος ο λάφια σο νικιόνα αμαρέ μόσταρ. «Ο νόμος ι λατσσιμάσκο» κα βοηθίνελ-αμέν τι ατσσικιαράς-αμέν, μα τι βακεράς λάφια σο ντουκχαβένα ι γιαβερέν ντα μα τι κεράς λάφι σκληρέ τροπόσαρ. (Εφεσ. 4:​31, 32) Αντίς τι σκεφτίνας μπέτι ντα τι κεράς λάφι σκληρέ τροπόσαρ, κα κεράς λάφι σουκάρ πραγματένγκε ντα τατέ φωνιάσαρ. Ο Ιεχωβά ντινάς λατσσό παράδειγμας ανταλέστε κάνα ηρεμιντάς πι υπηρετής ι Ηλιάς, σο νταρέλας. Ο άγγελος σο μπουτσσαντάς-λες ο Ιεχωβά κερντάς λάφι ήρεμα ντα σιγανέ φωνιάσαρ. (1 Βασ. 19:​12) Όμως, για τι αβάς λατσσέ να ερεσέλα σάντε τι κεράς λάφι λατσσιμάσαρ. Πρέπει τι κεράς λατσσέ πράγματα-ντα. Σαρ;

Για τι μοιάζας κο Ιεχωβά, πρέπει τι σικαβάς λατσσιπέ εμ οντουλέντζαρ σο βακεράσα εμ οντουλέντζαρ σο κεράσα. (Εφεσ. 4:​32· 5:1, 2)  Η Λίζα βακερντάς σαρ σικαντέ λάκε λατσσιπέ ο Μάρτυρες: «Κάνα μι φαμιλιάσαρ έπρεπε τι νασάς σουγκό αμαρέ κχερέσταρ, ντούι ζευγάρια σο ισινέ Μάρτυρες λιντέ άδεια πουμαρέ μπουτιάταρ για τι βοηθίνεν-αμέν τι γκίντας αμαρέ πράγματα. Ντα σκεφτίνεν ότι να αρχισάλομας ατζέ μελέτη!» Ανταβά λατσσιπέ τσσιντιντάς ι Λιζά τι μανγκέλ τι ρόντελ πο λατσσές ι αλήθεια.

Εμ η Αν εκτιμιντάς ο λατσσιπέ σο σικαντέ λάκε ο Μάρτυρες. Βακερντάς: «Καζόμ ντικχάβας σαρ ισινέ ο τζενέ, δυσκολίντιβαβας τι νταβ λένγκε μπέσα». Βακερέλα ακαβά-ντα: «Κάνα γνωριντόμ ι Μαρτυρέν, να ντάβας λένγκε μπέσα. Σκεφτίναβας: “Σόσκε σικαβένα μάνγκε ενδιαφέρον;” Αλλά ο λατσσιπέ σο σικαβέλας μάνγκε μπαγιά η πφεν σο κερέλας-μαν μελέτη τσσιντιντάς-μαν τι νταβ λάκε μπέσα». Καβά ισινέ ο αποτέλεσμας; «Καζόμ νακχέλας ο βακίτι, τθεράβας μι γκοντί οντουλέντε σο σικλιάβας».

Ντικχέν ότι εμ η Λίζα εμ η Αν βοηθίντιλε μπουτ κατά λατσσέ πράγματα σο κερντέ ο πφραλά, ντα ανταβά κερντάς-λεν τι σικλιόν ι αλήθεια. Ο λατσσιπέ σο σικαντάς η κχανγκιρί βοηθιντάς-λεν τι πουτρέν πουμαρό γκι.

Μερικοί μπέκιμ τι ισί σικλέ τι κερένα λάφι λατσσιμάσαρ ντα τι ασάνα σόσκε αντικάς ισί ο τζενέ λένγκε τθεμέστε. Ισί λατσσό σο μερικά τζενέ ισί ευγενικοί επειδή αντικάς ισί λένγκο έθιμος ή λένγκο χαρακτήρας. Αλλά άμα σάντε ανταβά τσσίντελα-λεν τι κερέν-λες ανταβά, μπέκιμ να σικαβένα ο λατσσιπέ ι Ντεβλέσκο.​—Ντικχέν Πράξεις 28:2.

Ο αληθινός λατσσιπέ ι Ντεβλέσκο ισί αντρέ κο καρπός κι άγιε πνευμάσκο. (Γαλ. 5:​22, 23) Οτθάρ, για τι τθεράς λατσσιπέ, πρέπει τι μουκχάς ο πνεύμας ι Ντεβλέσκο τι κερέλ μπουτί οπρ’ αμέντε. Ανταβά ταιριάνελα οντουλέσαρ σο μανγκάσα, τι μοιάζας κο Ιεχωβά ντα κο Ιησούς. Ντα σαρ Χριστιανοί, οντουλέντζαρ σο κεράσα, σικαβάσα ότι πφαμπάσα ι γιαβερένγκε. Άρα, οντουβά σο τσσίντελα-αμέν ισί ο μανγκιπέ σο τθεράσα ι Ιεχωβά Ντεβλέσκε ντα ι τζενένγκε. Αζομάν ο λατσσιπέ αβέλα εκ ζουρανί ιδιότητα σο νικιόλα αμαρέ γκίσταρ ντα σο μανγκέλα ο Ντεβέλ.

Μπέκιμ ντικχίντιβελα λογικός τι σικαβάς λατσσιπέ οντουλένγκε σο σικαντέ αμένγκε λατσσιπέ ή οντουλένγκε σο τζανάσα. (2 Σαμ. 2:6) Εκ τρόπος ισί τι βακεράς λένγκε ευχαριστώ. (Κολ. 3:​15) Αλλά σο αβέλα-πες άμα πακιάσα ότι να αξίνελα εκχέ τζενέσκε τι σικαβάς λέσκε λατσσιπέ;

Σκεφτίνεν ακαβά: Ο Ιεχωβά ισί ο πο λατσσό παράδειγμας σόσκε σικαβέλα αμένγκε λατσσιπέ σο να αξίνασα-λες, ντα λέσκο Λάφι σικλιαρέλα-αμέν εκ σημαντικός μάθημας ανταλέ ιδιοτητάκε. Ο λάφι «λατσσιπέ σο να αξίνασα-λες» βακέρντιβελα δεκάδες φορές κο Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Σαρ σικαβέλα αμένγκε ο Ντεβέλ λατσσιπέ;

Σκεφτίνεν ι εκατομμύριε τζενέ σο ο Ιεχωβά σικαντάς λένγκε λατσσιπέ κάνα ντινάς-λεν σο-ντα χρειαζίντιβενα για τι ατσσόν τζουβντέ. (Ματθ. 5:​45) Ατζέ-ντα πριν τι σικλιάς ι Ιεχωβάσκε, βοβ σικαντάς αμένγκε λατσσιπέ. (Εφεσ. 2:4, 5, 8) Για παράδειγμας, ντινάς ο πο λατσσό, πι μοναδικέ Τσσαβές, σαρέ ι τζενένγκε. Ο απόστολος Παύλος γραφιντάς ότι ο Ιεχωβά ντινάς ο λύτρος σόσκε «σικαβέλα αμένγκε μπουτ μπαρό λατσσιπέ σο να αξίνασα-λες». (Εφεσ. 1:7) Ντα, παρόλο σο αμαρτίνασα ντα πφανγκάσα ο γκι ι Ιεχωβάσκο, βοβ να τσσιναβέλα τι σικαβέλ αμένγκε σο τι κεράς ντα τι σικλιαρέλ-αμέν. Λέσκο σικλιαριπέ ντα λέσκε λάφια ισί σαρ «σανό μπρισίμ». (Δευτ. 32:2) Σίγουρα, ναστί ντάσα-λες παλάλ σαρό ο λατσσιπέ σο σικαβέλα βοβ αμένγκε. Ντα ισί μπαγιά ότι, άμα ο Ιεχωβά να κα σικαβέλ αμένγκε λατσσιπέ σο να αξίνασα-λες, να κα τθεράς ελπίδα ι ντιβεσένγκε σο κα αβέν.​—Ντικχέν 1 Πέτρου 1:13.

Σίγουρα, ο λατσσιπέ ι Ιεχωβάσκο ταρτίνελα-αμέν πασέ λέστε ντα τσσίντελα-αμέν τι σικαβάς-λες αμέν-ντα. Οτθάρ, αντίς τι σικαβάς λατσσιπέ σάντε κάσκε μανγκάσα, πρέπει τι μαράς-αμέν τι μοιάζας κο Ιεχωβά ντα τι σικαβάς λατσσιπέ σαριλένγκε κάθε ντιβές. (1 Θεσ. 5:​15) Κάνα σικαβάσα συνέχεια λατσσιπέ, ισινάμ σαρ εκ τατί γιακ αντρέ εκχέ σουρντέ ντιβεσέστε. Λοκχιαράσα ο γκι αμαρέ φαμιλιάκο, αμαρέ πφραλένγκο, ι τζενένγκο σο κεράσα λέντζαρ μπουτί ή τζάσα λέντζαρ σχολείος ντα αμαρέ γειτονένγκο.

Σκεφτίνεν κον τουμαρέ φαμιλιάταρ ή τουμαρέ κχανγκιριάταρ κα βοηθίντιβελ κατά λατσσιπέ σο κα σικαβέν οντουλέντζαρ σο κα βακερέν ντα κα κερέν. Μπέκιμ εκ πφραλ ή εκ πφεν κι κχανγκιρί μανγκέλα βοήθεια για τι κερέλ μπουτιά κο κχερ ή κο κήπος ή για τι κερέλ γιαβερά μπουτιά κάθε ντιβές σαρ ισί ο ψώνια. Ντα κάνα αρακχένα εκχέ τζενές κο έργος σο μανγκέλα βοήθεια, μήπως κα μπορίνενας τι βοηθίνεν-λες;

Σαρ ο Ιεχωβά, τι μαράς-αμέν πάντα τι αβέλ ο «νόμος ι λατσσιμάσκο» οντουλέντε σο βακεράσα ντα οντουλέντε σο κεράσα.