Kay revista leeqkunaq tapukuynin

¿Imaynapin Caín esposayoq karqan?

▪ Askha runakunan hukkunata urmachiyta munaspa tapunku: “Adanwan Evawanqa iskay qhari wawayoqmi karqanku, huknin Caín huknintaq Abel, chhaynaqa, ¿maymantan Caín esposanta tarirqan?” nispa. Chayta yachanapaqqa Biblian yanapawasun.

Génesis 3, 4 capitulokunapin kaykunata willawanchis: 1) Evan “llapa kawsaqkunaq maman” kanan karqan. 2) Cainpa nacesqanmantapacha wawqen Abelta wañuchisqankamaqa askha watakunan pasarqan. 3) Familian ukhumanta qarqosqa kaspa “puriylla-puriqtaq tumaqayataq” kapuspan Cainqa manchakurqan pipas tarispa wañuchinanmanta. 4) Cainman Dios señalta churasqanmi rikuchin wawqenkuna huk familiankunapas wañuchiy munasqankuta. 5) Chay qhepamanmi ‘Nod hallp’api [...] Caín warminwan puñurqan’ (Génesis 3:20; 4:3, 12, 14-17).

Chaypin yachanchis Cainpa warmin Adán Evaq familiallanmantataq kasqanta, ichaqa manan yachakunchu hayk’aq nacesqanta. Génesis 5:4 texton willan Adán isqon pachak kinsa chunka wata kawsasqanpi “qhari wawakunatapas warmi wawakunatapas” churiyasqanta. Bibliaqa manan ninchu Caín huknin pananwan casarakusqanta. Hinaspapas Biblian ñawpaqta willan Caín familianmanta qarqosqa kasqanta chay qhepamanñan willan esposanmanta, chaypin yachanchis unay tiempo pasasqanta, yaqapaschá payqa Adán Evaq nietanwan casarakurqan. Chaymi huk qelqa nin: “Cainpa warminqa Adán Evaq familianmantan karqan”, nispa.

1800 watakunapi Bibliamanta rimaq Adam Clarke runan willarqan imarayku Dios Cainman señalta churasqanmanta. Chay runa willasqan hina, Caín familianmanta qarqosqa kasqan tiempopiqa askhañan karqan Adanpa mirayninqa “askha llaqtakuna hatarinanpaq” hina, chaymi Cainqa manchakurqan pipas wañuchinanmanta.

Kay tiempopiqa manapunin creenkuchu Caín huknin pananwan otaq mayqen sobrinanwanpas casarakusqanta. ¿Imarayku? Chhayna kawsayta mana allinpaq qhawarisqankurayku otaq wawakuna hukniraypas ima onqoywanpas nacenanta yuyaykuspa. Frank LaGard Smith runan La Biblia Cronológica libropi nin: “Paykunaqa wawqe-panantinmi casarakunkuman karqan, chay qhepaman mirayninku manaña allinpaqchu chay ruwayta qhawarinkuman chaypas”, nispa. Hinaspapas 1513 watapiñan manaraq Jesús hamushaqtin Moisés Kamachikuy Simita chaskirqan Israel llaqtapaq, chaypin Jehová Dios kamachirqan manaña familiankuwan casarakunankupaq (Levítico 18:9, 17, 24).

Ñawpa tayta-mamanchis Adán Evaq ch’uya runa kasqankumantaqa waranqa-waranqa watakunañan pasarqon. Yaqapaschá tiemponkupiqa familiantin tiyaq runakunaq wawanku allillan nacerqan. Medicinamanta willaq revistan chayllaraq estudiokuna ruwasqankumanta nin: “Primontin casarakuqkunaq wawankuqa manan llapallanpunichu onqosqa nacenkuman imaynan askha runakuna yuyaykunku hina”, nispa. Adanpa tiemponpipas Noepa tiemponkamapas manan chay sasachakuykuna kanmanchu karqan. Chaywanmi yachanchis Cainpa esposanqa kikin familianmanta kasqanta.