1-3. ¿Imaynatan Jesús sinchi askha runakunaman mikhuchirqan Betsaida qayllapi? (Kay paginapi dibujota qhaway.)

RIKUSHAWAQPAS hinata yuyaykuy Bibliaq willasqanpi (leey Mateo 14:14-21). 32 watapi Pascua fiesta manaraq chayamushaqtinmi sinchi askha runakuna Jesusta qatikuqninkunatawan qatikurqanku, qharikunallan phisqa waranqa yupasqa karqan. Paykunaqa Galilea qochaq patanpi kaq Betsaida llaqtaq ch’inneq ladonkaman qatikurqanku.

² Jesusqa llapa chay runakunata rikuspan paykunata khuyapayarqan, hinan Diospa Gobiernonmanta yachachirqan onqosqakunatapas hampirqan. Tardeyaykuytan qatikuqninkuna Jesusta nirqanku runakunata kachapunanpaq, chay hinapi qayllapi kaq llaqtachakunamanta mikhunata rantikamunankupaq. Jesustaq paykunata nirqan: “Paykunamanqa qankuna mikhuchiychis”, nispa. ¡Chayta nisqanwanqa mancharikurqankuchá! Paykunaqqa phisqa t’anta iskay huch’uy challwallankuwanmi karqan.

³ Jesusqa llapa chay runakunata khuyapayaspan huk milagrota ruwarqan; chaytaqa tawantin Evangelio qelqakunan willashan (Mar. 6:35-44; Luc. 9:10-17; Juan 6:1-13). Chaypin Jesús qatikuqninkunata kamachirqan runakunata pachak-pachakmanta, phisqa chunka phisqa chunkamanta tiyachinankupaq. Hinan payqa Diosmanta mañakuspa t’antata challwakunatawan phasmirqan. Ichaqa manan pay kikinchu rakirqan aswanmi “yachachisqankunaman qorqan runakunaman rakimunankupaq”. Chay pisi mikhunallawan saksaykusqanku qhepamanpas puchurqanraqmi. Arí, Jesusqa pisi runakunallawanmi askhaman mikhuchirqan. *^[1]

4. a) ¿Imayna mikhuna qoymi Jesuspaq aswan importante karqan? ¿Imarayku? b) ¿Imamantan yachasun kay estudiopi qatimuq estudiopipas?

 ⁴ Chaywanpas Jesuspaqqa qatikuqninkunaman espiritual mikhunata qoymi aswan importante karqan. ¿Imarayku? Espiritual mikhunalla otaq Diospa Siminmanta yachay wiñay kawsanapaq kasqanrayku (Juan 6:26, 27; 17:3). Chaymi runakunata khuyapayaspa t’antatapas challwatapas qosqanta hina, qatikuqninkunaman unay tiempo Diospa siminta yachachirqan (Mar. 6:34). Jesusqa yacharqanmi kay pachapi kananpaq pisillaña tiempo kasqanta (Mat. 16:21; Juan 14:12). ¿Imaynatan hanaq pachaman kutipuspa espiritual mikhunata qonman? Chay kutipi ruwasqanta hina ruwaspa; pisi runakunallawan askhaman mikhuchispa. ¿Pikunan kanman chay pisi runakuna? Chaypaq yachasun imaynatan chay tiempopi hanaq pachapaq llapa akllasqa cristianokunata pisi runakunallawan mikhuchirqan chayta. Qatimuq estudiopitaq yachasun kay importante tapuymanta: ¿Pikunan kanku kay tiempopi espiritual mikhunata qowananchispaq Jesuspa churasqan pisi runakuna?

5, 6. a) ¿Imatan Jesús ruwarqan wañupunanpaq pisillaña kashaqtin? b) ¿Imaynatan Jesús qatikuqninkunata yachachirqan?

⁵ Familiapi allin umaqa tukuy atisqantan ruwan pay wañupuqtin familianpi mana imapas pisinanpaq. Jesuspas iñiq t’aqapi uma kasqanraykun tukuy imata ruwarqan hanaq pachaman ripuqtin qatikuqninkunaman espiritual mikhuna mana pisinanpaq (Efes. 1:22, Edición 1988). Wañupunanpaq iskay watallaña kashaqtinmi pisi runakunata akllarqan askhaman mikhuchinanpaq. ¿Imaynatan chayta ruwarqan?

⁶ Tutantin mañakusqan qhepamanmi llapa qatikuqninkunata huñurqan, paykunamantataq 12 apostolkunata akllarqan (Luc. 6:12-16). Iskay wata hunt’a paykunawan kaspan rimayninwan kawsayninwan ima yachachirqan. Ichaqa astawanraqmi yachananku karqan, chaymi ‘yachachisqankuna’ nispa suticharqanku (Mat. 11:1; 20:17). Jesusqa sumaqtan sapankankuta yuyaycharqan, allintan yachachirqan imayna predicanankupaqpas (Mat. 10:1-42; 20:20-23; Luc. 8:1; 9:52-55). Hanaq pachaman kutipusqan qhepaman ancha chaniyoq llank’ayta aparinankupaqmi Jesusqa qatikuqninkunata yachachisharqan.

7. ¿Imaynapin Jesús rikuchirqan apostolninkuna imapaq churasqa kasqankuta?

⁷ ¿Ima llank’aytan apostolkuna aparinanku karqan? 33 watapi Pentecostés fiesta qayllaykamusqanman hinan yachakurqan paykunaqa ‘umalli kanankuta’ (Hech. 1:20). Ichaqa, ¿ima ruwanankupaqmi astawanqa churasqa karqanku? Chaytan Jesús sut’incharqan kawsarimpusqan qhepaman Pedrowan rimasqanpi (leey Juan 21:1, 2, 15-17). Huk apostolkunaq qayllanpin nirqan: ‘Ovejachaykunata michipuway’, nispa. Chayta nisqanpin Jesús rikuchirqan akllasqan pisi runakunallawan askhaman mikhuchinanta, chay tiempopi pisi runakunaqa karqan apostolkunan. ¡Arí, Jesusqa anchatapunin ‘ovejachankunata’ munakun! *^[2]

8. ¿Pikunan Pentecostés fiestamanta qhepaman espiritual mikhunata qorqanku? ¿Imaynatan chayllaraq iñipuqkuna rikuchirqanku chayta sut’ita reparasqankuta?

⁸ Jesusqa 33 wata Pentecostés fiestamantapachan apostolkunawan llapa akllasqa cristianokunaman mikhuchirqan (leey Hechos 2:41, 42). Chaytan sut’ita repararqanku chay p’unchaypi santo espirituwan akllasqa llapa judiokuna, judío runaman t’ikrakuqkunapas. Chaymi paykunaqa ‘apostolkunaq yachachikuyninpi allinta  sayarqanku, huk sonqollataq kawsarqanku’. Chayllaraq iñiqkunaqa yarqachikusharqankun Diospa siminmanta, yacharqankutaqmi maypi chay espiritual mikhuna tariyta. Chaymi tukuy sonqowan Jesusmanta apostolkunaq tukuy yachachisqanta uyarikurqanku (Hech. 2:22-36). *^[3]

9. ¿Imaynapin apostolkuna rikuchirqanku espiritual mikhuna qonankupaq churasqa kasqankuta?

⁹ Apostolkunaqa manan qonqarqankuchu Jesuspa ovejankunaman mikhuchinankupaq churasqa kasqankuta. Chayta kaypi reparasun. Huk kutinmi mikhuna rakikusqanmanta iñiq t’aqapi huk sasachakuy karqan. Sapa p’unchay mikhuna qonankutan hebreo rimaq viudakunaman qosharqanku griego rimaq viudakunamantaq mana. Chayqa ch’eqechinakuy paqarinanpaq hinan karqan. ¿Imaynatan apostolkuna chayta allicharqanku? “Chunka iskayniyoq” apostolkunan, allin wakichisqa qanchis qharikunata churarqanku mikhuna rakiyta qhawarinankupaq. ¿Imaraykun hukkunata churarqanku? Paykuna iñiqmasikunaman espiritual mikhunata qonankupaq. Chay ruwaymi aswan importante karqan, chaymi apostolkunaqa Diospa ‘siminta willayman’ qokurqanku (Hech. 6:1-6).

10. ¿Imaynatan Cristo Jerusalenpi kaq apostolkunawan umalli runakunawan ima iñiq t’aqata pusarirqan?

¹⁰ 49 watapaqqa huk umallikunaq yanapayninwanmi apostolkuna llank’asharqanku (leey Hechos 15:1, 2). “Apostolkunawan umalli runakunawan” iman junta directiva kaspa iñiq t’aqakunata umallirqanku. Iñiq t’aqapi Umalliq Criston chay pisi t’aqa qharikunawan iñiqkunaman Diospa siminta yachachirqan, pusarirqantaqmi allin willakuykunata predicanankupaq yachachinankupaqpas (Hech. 15:6-29; 21:17-19; Col. 1:18).

11, 12. a) ¿Imaynapin yachanchis ñawpa tiempopi espiritual mikhunata Jesuspa imayna qosqan saminchasqa kasqanta? b) ¿Imaynapin sut’ita yachakurqan pikunawan Jesús espiritual mikhuna qosqanta?

¹¹ Chay umalliq t’aqawanmi Jesusqa chay tiempopi iñiq t’aqakunata mikhuchirqan. ¿Samincharqanchu Jehová Dios Jesuspa chay ruwasqanta? Arí samincharqanmi. Hechos libron willan: “[Pablowan llank’aqmasinkunapiwan] llaqtan-llaqtanta purispankutaq iñiqkunaman willarqanku Jerusalén llaqtapi kaq apostolkunaq umalli runakunaqpiwan rimanakusqan kamachikuykunata hunt’anankupaq. Chay hinapin  iglesiakunata [iñiq t’aqata] Jesucristopi iñiyninkupi qaqata sayanankupaq kallpacharqanku. Sapa p’unchaytaq iñiqkunaqa askhayarqanku”, nispa (Hech. 16:4, 5). Chay iñiq t’aqakunaqa Jerusalenpi pisi t’aqa umallikunata kasukusqankuraykun sumaqta t’ikarirqanku. Chaypin sut’ita rikukurqan Jehová Diospa saminchasqanta. Arí, Diospa saminchasqallanmi huk iñiq t’aqaqa sumaqta t’ikarin (Prov. 10:22; 1 Cor. 3:6, 7).

¹² Kaykaman yacharunchis Jesusqa pisi runakunallawan askhaman mikhuchisqanta. Chay tiempopiqa sut’itan yachakurqan pikunawan espiritual mikhuna qosqanta. ¿Imaynapi? Apostolkunaqa imaymana milagrokuna ruway atisqankuwanmi sut’ita rikuchirqanku Diospa saminchasqan kasqankuta. Hechos 5:12 texto willan: “Apostolkunan musphana askha milagrokunata runakuna ukhupi ruwarqanku”, nispa. *^[4] Chaymi chay tiempopi cristianokunaqa mana kayta tapukunkumanchu karqan: “¿Pikunawanmi Jesús espiritual mikhunata qowashanchis?”, nispa. Apostolkunaq wañuspusqan qhepamanmi ichaqa hukniray kapurqan.

13, 14. a) ¿Ima kanantan Jesús ñawpaqmantaña willarqan? ¿Hayk’aqmi chay willasqan hunt’akurqan? b) ¿Imaynapin pantasqa yachachikuykuna rikhurimunan karqan? (Kay estudio tukuypi 5 willakuyta qhaway.)

¹³ Jesusqa willarqanñan iñiq t’aqakuna ukhupi pantasqa yachachikuykuna paqarinanta. Trigomanta mana allin qoramantawan rikch’anachiypin willarqan chayllaraq t’akasqa trigo (akllasqa cristianokuna) chakrapi mana allin qora (mana allin cristianokuna) t’akasqa kananta. Chaymantapas nirqanmi trigopas mana allin qorapas cosecha tiempokama (otaq ‘kay tiempoq p’uchukayninkama’) kuska wiñanan kasqanta (Mat. 13:24-30, 36-43). Jesuspa willasqanqa chay qhepakunallamanmi hunt’akurqan. *^[5]

¹⁴ Apostolkunaq tiemponpin pantasqa yachachikuykuna rikhurimusharqanña, ichaqa apostolkunan chaykunata ‘hark’arqanku’, kallpachakurqankutaqmi Diospa llaqtan ch’uya kananpaq (2 Tes. 2:3, 6, 7). Qhepakaq apóstol wañupuqtinmi ichaqa pantasqa yachachikuy llapa iñiq t’aqakunaman mast’arikurqan. Chaymantapachan trigowan mana allin qorawan unay tiempo kuska wiñarqanku, ichaqa mana allin qoran astawan yapakurqan trigotaq pisilla karqan. Chay tiempopiqa manan ima t’aqapas karqanchu espiritual mikhunata qonanpaq. Ichaqa, ¿hayk’aqkamallan chhayna karqan?

15, 16. ¿Imaraykun allinpuni karqan Biblia Estudiaqkuna Bibliata t’aqwisqanku? ¿Ima tapukuymi chaymanta karqan?

¹⁵ Cosecha tiempo qayllaykamushaqtinmi allin sonqoyoq runakuna Bibliapi cheqaq yachayta maskhasharqanku. 1870 watapaqmi Biblia Estudiaqkuna nisqa sutiyoq pisi t’aqa runakuna huñunakuspa Bibliata estudiasharqanku. Paykunaqa manan chay tiempopi cristianon kayku niq religionmantachu nitaq huk t’aqankunamantachu karqanku. Chay Estudiantekunaqa tukuy sonqowanmi huch’uyyaykukuspa Bibliata t’aqwirqanku cheqaq yachayta tarinankupaq (Mat. 11:25).

¹⁶ Bibliata t’aqwisqankuqa allinpaqmi karqan. Paykunaqa pantasqa yachachikuykunata cheqaq yachachikuykunatawan tariruspan qelqakunapi qelqaruspa runakunaman ch’eqechirqanku. Chay qelqakunan cheqaq yachachikuymanta yarqachikuq runakunaq sonqonman chayarqan. Chhaynaqa, ¿chay Biblia Estudiaqkunachu karqan  ovejakunata mikhuchinanpaq Jesuspa churasqan runakuna? Manan, chay tiempopaqqa manaraqmi trigopas mana allin qorapas wiñayta tukurqanraqchu, espiritual mikhunata qonanpaq Jesuspa churasqan t’aqapas manaraqmi wakichisqachu kasharqan. Chayraqmi tiempo chayamusharqan mana allin qoraman rikch’akuq pantasqa religión, trigoman rich’akuq cheqaq religionmanta t’aqasqa kananpaq.

17. ¿Imakunan sucederqan 1914 watamantapacha?

¹⁷ Ñawpaq estudiopi yachasqanchis hina, cosecha tiempoqa 1914 watapin qallarirqan. Chay watamantapachan imaymana sucederqan. Hanaq pachapin Jesús Rey kananpaq churasqa karqan, chaymantapachataq tukukuy tiempo qallarirqan (Apo. 11:15). 1914 watamanta 1919 wata qallariykaman Jesusqa Taytanwan hamurqan espiritual yupaychana wasita qhawarinanpaq ch’uyanchanapaq ima (Mal. 3:1-4). *^[6] 1919 watamanta wichaymanqa trigotan hoqarikunan karqan. Chhaynaqa, ¿chay watapichu Jesús ovejankunaman espiritual mikhunata qonanpaq runakunata churarqan? Arí, chay watapin churarqan.

18. ¿Tukukuy tiempopi ima ruwanantan Jesús willarqan? ¿Ima tapukuymi karqan tukukuy tiempo qallarishaqtin?

¹⁸ Tukukuy tiempomanta profeciapin Jesús willarqan qatikuqninkunaman ‘tiempollanpi mikhuna qonanta’ (Mat. 24:45-47, NM). ¿Imaynatan chayta ruwanman? Ñawpaq tiempopi ruwasqanta hinan: Pisi runakunallawanmi askhaman mikhuchinman. Ichaqa tukukuy tiempo qallarishaqtinmi kay tapukuy karqan: “¿Pikunan kanman chay pisi runakuna?”. Chaymanta hukkunamantawanmi qatimuq estudiopi yachasun.