Revistanchikta leeqkunam tapukunku

¿Piwantaq Cainqa casarakurqa?

▪ “Adanpa churinkunam karqa Cain hinaspa Abel, hinaptinqa ¿piwantaq Cainqa casarakurqa?” Arí, Diospi mana iñiqkunam sapa kuti kay tapukuyta ruranku pantachinankupaq. Bibliam ichaqa allinta qawachin chay tapukuypa kutichiyninta.

Genesis libropa 3, 4 capitulonpim tarinchik kayna nisqanta: 1) Evaqa ‘llapallan kawsaq runakunapa mamanmi kanan’ karqa. 2) Wawqen Abelta Cain wañuchisqan tiempokamaqa, achka watakunañam pasarurqa nacesqanmantaqa. 3) Cain qarqorachikuspa ‘pakan-pakan purispanqa’, manchakurqam pipas wañurachinanta. 4) Cainta mana wañuchinankupaq Diospa señal churasqanmi qawachin, wawqenkuna otaq pi ayllunpas wañuchiy munasqankuta. 5) Chaymantam pakan-pakan purisqanpi ‘Cainqa warminwan puñurqa’ (Genesis 3:20; 4:3, 12, 14-17).

Kay yachamusqanchikmantam nichwan Cainpa señoranqa Evapa huk kaqnin miraynin kasqanta. Genesis 5:4 nisqanman hinaqa, 930 watanpim Adanpa “karqaraq qarikunapas warmikunapas wakin churinkuna”. Bibliaqa manamá ninchu huk kaqnin paninwan Cain casarakusqantaqa. Aswanmi Bibliaqa puntata willakun Cainpa pakan-pakan purisqanta, hinaspañam riman señoranmantaqa. Kaymi qawachin unay watakuna pasasqanta, hinaptinqa yaqapaschá Cainqa Adanpa huk kaqnin willkanwan casarakurqa. Chaymi Comentario Bíblico Moody qellqa nin, “Adanpawan Evapa mirayninmanta Cainpa señoran kasqanta”.

Qawasun 1800 watakunapi Bibliamanta yachaq Adam Clarke runapa imanasqa Cainpaq Dios señal churasqanmanta. Paypa nisqanman hinaqa, Cainqa manchakurqam wañurachinankuta, Adanpa mirayninkuna “llaqtakunata hatarichinankupaq” hina achkaña kasqankurayku.

Ichaqa kunan tiempopi wakin llaqtapi runakunaqa, manamá creeytaqa atinkuchu huk kaqnin paninwan otaq huk kaqnin sobrinanwan Cain casarakusqanmantaqa. Chaynataqa piensankum leypa nisqanman hina mana allin kasqanrayku hinaspa wawa-churinku mana allin nacenanmanta manchakuspankum. Ichaqa Frank LaGard Smith runam La Biblia Cronológica libronpi nin: “Yaqachusmi wawqe-paninkunaqa kikinkupura casarakururqaku, chaykuna kunan pasakuptin mana allin qawasqa kaptinpas”, nispa. Chaymantapas 1513 watapiñam c.t.ñ., Moisesqa chayllaraq chaskirqa Israel nacionpaq leykunata, chaypim Diosqa kamachirqa familiapura mana casarakunankupaq (Levitico 18:9, 17, 24).

Kunankamaqa waranqantin watakunañam pasarun punta tayta-mamanchik sanoy-sanoy kasqankumantaqa. Yaqapaschá chay tiempokunapiqa wawankupas mama ima sasachakuyniyoq nacerqaku. Chaymantapas Journal of Genetic Counseling, revistam qawachin primonwan otaq primanwan casarakuqkunapa wawa-churinku yaqa llapanpi mana ima sasachakuyniyoq nacenanmanta. Hinaptinqa yaqamá Adanpa tiemponmanta Noeypa tiemponkamaqa chayna sasachakuykunaqa mana karqachu. Chaynaqa nichwanmi Cainwan señoranqa ayllupuralla kasqankuta.