Bai na kontenido

Bai na kontenido

HISTORIA DI BIDA

Mi Tabata Determiná pa No Laga Nada Deskurashá Mi

Mi Tabata Determiná pa No Laga Nada Deskurashá Mi

“TATA,” “PAPI” òf “TIO.” Asina hopi hóben na Bètel ta yama mi, i komo ku mi tin 89 aña di edat, mi ta gusta esei. Mi ta mira e ekspreshonnan di kariño akí komo rekompensa ku Yehova ta duna mi pa a sirbié 72 aña den sirbishi di tempu kompleto. I basá riba mi eksperensia den e trabou di prediká, di kurason mi por sigurá e hóbennan akí ku ‘nan lo tin rekompensa pa nan trabou—si nan no pèrdè kurashi.’—2 Kró. 15:7.

MI MAYORNAN I MI RUMANNAN

Mi mayornan a emigrá di Ukrania bai Canada. Nan a bai biba den e stat di Rossburn, den e provinsia di Manitoba. Mi mama amoroso a haña 8 yu hòmber i 8 yu muhé, i no tabatin oochi den nan—ami tabata number 14. Mi Tata tabata stima Beibel i tur djadumingu mainta e tabata lesa un parti pa nos. Pero, el a mira religion manera un negoshi pa gana plaka i hopi biaha e tabata bisa den wega: “Mi tin gana di sa ken a paga Hesus pa su trabou di prediká i siña hende.”

Ku tempu, ocho di mi rumannan, kuater ruman hòmber i kuater ruman muhé, a aseptá e bèrdat. Mi ruman muhé Rose a traha pionero te na su morto. Promé ku el a muri, e tabata animá tur hende pa presta atenshon na e Palabra di Dios, i e tabata bisa: “Mi ke mira bo den e mundu nobo.” Na promé instante, mi ruman hòmber mas grandi ku mi, Ted, tabata un predikadó ku a papia konstantemente di fièrnu di kandela. Tur djadumingu mainta na radio e tabata papia ku vigor i a ripití pa su oyentenan ku pekadónan ta bai kima pa semper den e kandela di fièrnu, ku no ta paga nunka. Sinembargo, despues el a bira un sirbidó fiel i zeloso di Yehova.

MI TRABOU DI TEMPU KOMPLETO

Un dia, den yüni 1944, ora m’a bin for di skol, tabatin un foyeto titulá E Regenerashon di e Mundu Binidero * (na ingles) riba e mesa di komedor. M’a lesa e promé página, despues e di dos, i despues mi no por a stòp di les’é mas. Ora m’a kaba di lesa henter e foyeto, mi tabata determiná pa sirbi Yehova meskos ku Hesus a hasi.

Kon bin e foyeto a resultá riba nos mesa? Mi otro ruman hòmber grandi, Steve, a bisa ku dos hòmber ku tabata “bende” buki i foyeto a pasa na nos kas. El a bisa: “M’a kumpra esun ei pasobra e tabata kosta sinku sèn so.” E hòmbernan a bini bèk e siguiente djadumingu. Nan a bisa nos ku nan ta Testigu di Yehova i ku nan ta usa Beibel pa kontestá pregunta ku hende por tin. Nos a gusta esei mashá pasobra nos mayornan a siña nos pa respetá e Palabra di Dios. Nan a bisa nos tambe ku pronto e Testigunan lo tin un kongreso na Winnipeg, ku ta e stat kaminda mi ruman muhé Elsie tabata biba. M’a disidí di bai e kongreso ei.

M’a subi mi baiskel i a kore un 320 kilometer te na Winnipeg pero na kaminda m’a stòp na e stat di Kelwood unda e dos Testigunan ku a bishitá nos tabata biba. Miéntras ku mi tabata serka nan, m’a asistí na un reunion i a haña sa kiko ta un kongregashon. Tambe m’a bin komprondé ku tur hende hòmber, hende muhé i hóben mester prediká di kas pa kas, meskos ku Hesus a hasi.

Na Winnipeg, m’a topa Jack, mi ruman hòmber mas grandi ku mi, kende a biaha di nort di Ontario pa asistí na e kongreso. Riba e promé dia di e kongreso, un ruman hòmber a anunsiá ku lo bai tin boutismo. Ami i Jack a disidí di batisá na e kongreso ei. Nos tur dos tabata determiná pa kuminsá traha pionero mas pronto posibel despues ku nos batisá. Jack a bira pionero djis despues di e kongreso. Ami tabatin 16 aña i mi mester a bai skol bèk, pero e siguiente aña mi tambe a bira un pionero regular.

KOMO PIONERO MI A SIÑA HOPI KOS

M’a kuminsá traha pionero huntu ku Stan Nicolson den Souris, un stat den e provinsia di Manitoba. Pronto m’a realisá ku e trabou di pionero no tabata semper fásil. Nos a ripará ku nos plaka tabata kabando, pero nos a sigui prediká tòg. Un biaha ku nos tabata bai kas despues di a prediká henter dia, nos tabata mort’i hamber i sin niun sèn den nos saku. Ki un sorpresa ora nos a yega kas i a haña un saku grandi di kuminda na nos port’i kas! Te awe, nos no sa ken a pone e saku ei. E anochi ei, nos a kome manera rei. Ki un rekompensa pa nos perseveransia sin deskurashá! De echo, na fin di e luna ei mi tabata pisa mas ku nunka den mi bida.

Algun luna despues, nos a ser mandá na e stat di Gilbert Plains ku ta keda 240 kilometer nort di Souris. E tempu ei, tur kongregashon tabatin un bòrchi grandi riba e plataforma ku ta mustra e aktividat di sirbishi di vèlt di e kongregashon tur luna. Un di e lunanan ku e aktividat di e kongregashon a baha, m’a duna un diskurso pa mustra e rumannan ku nan mester a oumentá nan aktividat. Despues di e reunion, un ruman muhé pionero di edat, kende su kasá no ta Testigu, a aserká mi ku awa na wowo i a bisa: “M’a purba di hasi esei, pero mi no tabata por a hasi mas.” Despues tabata mi bùrt pa yora i m’a pidié despensa.

Manera den mi kaso, ora bo ta un ruman hòmber hóben yen di entusiasmo, fásilmente bo por kometé un eror asina ku por pone bo sinti bo hopi desapuntá ku bo mes despues. Pero m’a siña ku en bes di laga bo erornan desanimá bo, bo tin ku siña lès for di nan, i kòrda ku sirbishi fiel lo tin rekompensa.

E BATAYA DI QUEBEC

Mi tabatin apénas 21 aña di edat, i tabata un privilegio pa mi asistí na e di 14 klas di e Skol di Galaad i gradua na febrüari 1950! Mas o ménos 25 porshento di mi kompañeronan di klas a ser mandá Canada na e provinsia di abla franses na Quebec, kaminda persekushon religioso kontra e Testigunan tabata teribel. M’a bai sirbi na e stat Val-d’Or ku ta un stat konosí pa su mina di oro. Un dia, un grupo di rumannan hòmber i rumannan muhé a bai prediká na un stat den serkania ku yama Val-Senneville. E pastor lokal a menasá nos ku nan lo bati nos si nos no bandoná e pueblo mesora. Mi a demandá e pastor pa e menasa ei i e mester a paga but. *

E suseso ei i hopi otro manera esei a bira parti di e “Bataya di Quebec.” E provinsia di Quebec tabata bou di kontrol di Iglesia Katóliko Romano pa mas ku 300 aña. E klero huntu ku nan aliadonan polítiko a persiguí Testigunan di Yehova. Esaki no tabata un tempu fásil i nos no tabata hopi tampoko; pero tòg nos no a deskurashá. Hende di kurason onrado na Quebec a respondé faborablemente. Mi tabatin e privilegio di studia ku vários hende ku a aseptá e bèrdat. Un di mi estudionan di Beibel a konsistí di un famia di dies persona. Henter e famia a kuminsá sirbi Yehova. Nan ehèmpel di kurashi a animá hopi otro hende pa bandoná Iglesia Katóliko. Nos a sigui prediká i ku tempu nos a gana e bataya!

ENTRENÁ RUMANNAN HÒMBER DEN NAN MES IDIOMA

Na 1956, m’a haña asignashon pa bai sirbi na Haiti. Mayoria di misionero nobo ku yega einan tin un lucha ku e idioma franses, pero tòg e hendenan ta skucha. Un misionero ku yama Stanley Boggus ta deklará: “Nos a keda masha impreshoná ku e hendenan a hasi tur loke nan tabata por pa yuda nos ekspresá nos mes.” Na prinsipio, mi tabatin un bentaha debí ku mi a siña franses na Quebec. Pronto nos a bin realisá ku mayoria di ruman lokal tabata papia solamente patuá òf kreol di Haiti. Pues, si komo misionero nos ke tabata efektivo, nos mester a siña e idioma lokal. Nos a hasié i nos a ser bendishoná pa nos esfuersonan.

Pa yuda e rumannan sigui progresá, nos a risibí aprobashon di Kuerpo Gobernante pa tradusí E Toren di Vigilansia i otro publikashonnan na kreol di Haiti. Rònt e pais asistensia na e reunionnan a subi rápidamente. Na 1950, tabatin 99 publikadó na Haiti, pero e kantidat di publikadó a surpasá 800 na aña 1960! E tempu ei, m’a bai sirbi na Bètel. Na 1961, mi tabatin e goso di yuda dirigí e Skol di Ministerio di Reino. Nos a logra entrená 40 ansiano i pionero spesial. Na e kongreso di yanüari 1962, nos a animá e rumannan hòmber kualifiká pa amplia nan sirbishi i algun a ser nombrá komo pionero spesial. E provishon akí a resultá masha oportuno debí ku pronto nan lo a haña nan ku oposishon.

Dia 23 di yanüari 1962, djis despues di e kongreso, ami i Andrew D’Amico, un misionero, a ser arestá na e sukursal i nan a konfiská un lote di e revista Spièrta! di 8 di yanüari 1962 (na franses). E Spièrta! a sita un korant franses ku a deklará ku vudu tabata ser praktiká na Haiti. Algun hende no a gusta e deklarashon ei i a pretendé ku ta na sukursal nos a skirbi e artíkulo ei. Algun siman despues e misioneronan a ser deportá. * Pero, e entrenamentu ku e rumannan hòmber lokal a risibí a yuda nan sigui ku e trabou na un manera ekselente. Awe, mi ta kontentu pa mira kon nan a perseverá i kon nan fe a krese. Awor nan tin e Tradukshon di Mundu Nobo di e Santu Skritura na kreol di Haiti—algu ku nos a soña so di dje den e tempu ei.

TRAHANDO DEN KONSTRUKSHON NA REPÚBLIKA SENTROAFRIKANO

Despues di a sirbi na Haiti, m’a haña asignashon pa bai sirbi komo misionero na Repúblika Sentroafrikano. Mas despues, mi tabatin e privilegio di sirbi einan komo superintendente di sirkuito i despues komo superintendente di sukursal.

E tempu ei, hopi Salòn di Reino tabata masha simpel. M’a siña buska yerba seku den mondi i kon pa drecha dak. Pa e hendenan ku tabata kana pasa, tabata un espektákulo pa mira mi bringa pa hasi e trabou nobo akí. Esaki tambe a animá e rumannan pa hasi mas esfuerso pa konstruí i mantené nan mes Salòn di Reino. E guianan religioso a hasi bofon di nos pasobra nan edifisionan tabatin dak di zink i di nos nò. Sin laga esaki stroba nos, nos a sigui usa nos Salòn di Reino simpel ku dak di yerba seku. E hasimentu di bofon a stòp ora un tormenta severo a asotá e kapital Bangui. El a ranka e dak di zink di e misa tir’é den e kaya prinsipal. Nos Salònnan di Reino ku e dak di yerba a keda intakto. Pa supervisá e trabou di Reino mihó, nos a konstruí un sukursal nobo i kas pa misionero den sinku luna. *

BIDA KASÁ—KU UN ESPOSA ZELOSO

Dia ku nos a kasa

Na 1976, e obra di Reino a ser prohibí na Repúblika Sentroafrikano i m’a ser asigná pa sirbi na N’Djamena, e kapital di e pais bisiña Chad. Ta bon ku m’a bai, pasobra ta ei m’a topa ku Happy, un pionero spesial zeloso, ku a nase na Kamerun. Nos a kasa dia 1 di aprel 1978. E mesun luna ei, guera sivil a kuminsá i manera hopi otro hende, nos a hui bai e parti zùit di e pais. Ora e bringamentu a stòp, nos a bai bèk pero nos a bin ripará ku nos kas a bira e ofisina prinsipal di un grupo armá. Nos a pèrdè no solamente e literaturanan, sino tambe Happy su shimis di kasamentu i nos regalonan. Pero esaki no a deskurashá nos. Komo pareha kasá nos tabatin otro i nos tabata ansioso pa sigui traha pa Yehova.

Mas o ménos dos aña despues, e prohibishon na Repúblika Sentroafrikano a ser kitá. Nos a bai bèk i a sirbi den e trabou di sirkuito. Nos kas tabata un vèn i den dje tabatin un kama ku ta klap sera, un barí ku ta karga 200 liter di awa, un frishidèr ku ta traha ku gas i un stof. Biahamentu tabata difísil. Riba un di e biahenan ei nan a para nos no ménos ku 117 biaha na e puntonan di kontrol di polis.

Hopi biaha, e temperatura a subi yega 50 grado Celsius. Tin biaha, na e asambleanan no tabatin sufisiente awa pa boutismo. P’esei e rumannan a koba den fondo di riu seku i a kohe e tiki awa ei te ora e tabata sufisiente pa boutismo, ku mayoria di biaha tabata tuma lugá den un bari.

MAS AKTIVIDAT DEN OTRO PAISNAN AFRIKANO

Na 1980, nan a manda nos Nigeria. Pa dos aña i mei nos a yuda einan ku preparashon pa e konstrukshon di e sukursal nobo. E rumannan a kumpra un depósito di dos piso ku mester a ser desmantelá pa despues ser armá bèk riba nos tereno. Un mainta, mi a subi bai te ariba pa yuda ku e trabou di desmantelá e edifisio. Banda di mèrdia, m’a kuminsá baha bèk for di e edifisio di e mes manera ku m’a subi. Pero e manera ku e edifisio a ser desmantelá a pone ku m’a trapa robes i a pasa bini abou. Mi situashon tabata basta serio, pero despues di a saka potrèt i saminá mi, e dòkter a bisa Happy: “No preokupá. El a djis sker e múskulo, pero den mas o ménos un siman lo e kura.”

Riba kaminda pa un asamblea den “transporte públiko”

Na 1986 nos a bai Kosta di Marfil, kaminda nos a sirbi den e trabou di sirkuito. E trabou ei a pone ku nos a bai te na e pais bisiña Burkina Faso. Nunka m’a imaginá mi ku añanan despues Burkina lo a bira nos lugá di biba pa un tempu.

Tempu ku nos tabata sirbi den e trabou di sirkuito, nos kas tabata un vèn

M’a bandoná Canada na 1956, pero na 2003, despues di un ousensia di 47 aña, mi tabata bèk na Bètel na Canada i e biaha akí huntu ku Happy. Riba papel, nos tabata siudadano kanades, pero nos a sinti ku nos tabata pertenesé na Afrika.

Nos ta dirigí un estudio di Beibel na Burkina Faso

Na 2007, ora mi tabatin 79 aña di edat, ata nos rumbo pa Afrika atrobe! Nos a haña asignashon pa bai Burkina Faso, kaminda m’a yuda komo miembro di e Komité di Pais. Despues, e edifisio a bira un ofisina di tradukshon bou di e sukursal di Benin, i na ougùstùs 2013, nos a ser asigná na e Bètel di Benin.

Huntu ku Happy, tempu nos tabata sirbi na sukursal di Benin

Apesar di mi limitashonnan físiko, e sirbishi ta masha pegá na mi kurason. Durante e último tres añanan, ku yudansa di e ansianonan i e sosten amoroso di mi kasá, mi tabatin e goso di mira dos di mi studiantenan di Beibel batisá, esta, Gédéon i Frégis. Aworakí, nan ta sirbi Yehova ku zelo.

Mientrastantu, ami ku mi esposa a ser trasladá pa e sukursal di Suráfrika, kaminda e famia di Bètel ta perkurá pa mi nesesidatnan físiko. Suráfrika ta e di shete pais den Afrika kaminda mi tabatin e privilegio di sirbi. Despues na òktober 2017, nos a risibí un bendishon ekstraordinario. Nos a asistí na e dedikashon di e sede mundial na Warwick, New York. Esaki tabata un okashon inolvidabel!

E Anuario 1994 (na spañó) ta deklará na página 255: “Na boso tur ku a perseverá den e trabou pa hopi aña, nos ta urgi boso: ‘Sea fuerte i no pèrdè kurashi, pasobra tin rekompensa pa boso trabou.’—2 Kró. 15:7.” Ami ku Happy ta determiná pa sigui e konseho akí i pa animá otronan pa hasi meskos.

^ par. 9 Publiká pa Testigunan di Yehova na 1944, pero no ta disponibel mas.

^ par. 18 Wak e artíkulo “Sacerdote de Quebec hallado culpable por ataque contra testigos de Jehová” den ¡Despertad! di 8 di yanüari 1954, pág. 3-4.

^ par. 23 Pa mas detaye, wak e Anuario 1994 di Testigunan di Yehova (na spañó), pág. 148-150.

^ par. 26 Wak e artíkulo “Edificando sobre cimientos sólidos” den ¡Despertad! di 8 di ougùstùs 1966, pág. 27.