1. Ke eng seo se dirilego gore Paulo a thabišwe ke Bakriste ba Korinthe?

E BE e le ngwaga wa 55 C.E. Moapostola Paulo o boemakepeng bja motse wa Teroa, eupša o be a sa kgone go kgaotša go nagana ka Korinthe. Pejana ngwageng woo, o ile a kwešwa bohloko ke gore bana babo ba Korinthe ba be ba elwa seng sa bona. Ka gona, ka baka la lerato la botswadi, o ile a ba romela lengwalo la go ba phošolla. (1 Bakor. 1:11; 4:15) O be a bile a rometše modirišani wa gagwe e lego Tito gomme a kgopetše gore a boe le pego go yena moo Teroa. Bjale Paulo o be a emetše Tito moo Teroa, a fela pelo ya go kwa gore Bakorinthe ba phela bjang. Eupša sa go nyamiša Paulo ke gore Tito ga se a ka a goroga. Ke eng seo Paulo a bego a ka se dira? O ile a sesa ka sekepe a leba Matsedonia, gomme a thaba kudu ge a gahlana le yena moo. Tito o ile a anegela Paulo gore bana babo kua Korinthe ba amogetše phošollo ya lengwalo la gagwe le gore ba be ba hlologetše go mmona. Paulo o ile a “thaba kudu” ge a ekwa pego yeo e botse.—2 Bakor. 2:12, 13; 7:5-9.

2. (a) Ke eng seo Paulo a ilego a se ngwalela Bakorinthe mabapi le tumelo le lethabo? (b) Ke dipotšišo dife tšeo re tlago go di ahlaahla?

² Nakwana ka morago ga moo, Paulo o ile a ngwalela Bakorinthe lengwalo la bobedi. O ba boditše gore: “E sego gore re babuši ba tumelo ya lena, eupša re badirišanigotee le lena gore le thabe, gobane le eme ka tumelo ya lena.” (2 Bakor. 1:24) Paulo o be a e ra go re’ng ka mantšu ao? Le gona mantšu ao a swanetše go kgoma bjang bagolo ba Bakriste lehono?

3. (a) Paulo o be a e ra go re’ng ge a ngwala gore: “Le eme ka tumelo ya lena”? (b) Bagolo lehono ba latela bjang mohlala wa Paulo?

³ Paulo o ile a bolela ka dibopego tše pedi tše bohlokwa tša borapedi bja rena—tumelo le lethabo. Gopola gore o ile a ngwala mabapi le tumelo gore: “E sego gore re babuši ba tumelo ya lena, . . . gobane le eme ka tumelo ya lena.”  Ka go bolela mantšu ao, Paulo o be a tiišetša gore bana babo ba Korinthe ba be ba tiile ka baka la go ba ga bona le tumelo go Modimo, e sego ka baka la gagwe goba motho yo mongwe. Ka baka leo, Paulo o be a sa bone bohlokwa bja gore a laole tumelo ya bana babo, le gona o be a se na kganyogo ya go dira seo. O be a kgodišegile gore e be e le Bakriste ba botegago bao ba bego ba nyaka go dira se se lokilego. (2 Bakor. 2:3) Lehono, bagolo ba latela mohlala wa Paulo ka go botša bana babo bona gore ba kgodišegile gore ba na le tumelo e bile ba hlankela Modimo ka maikemišetšo a mabotse. (2 Bathes. 3:4) Go e na le go direla phuthego melao e thata, bagolo ba ithekga ka melao ya motheo ya Mangwalo le tlhahlo e tšwago mokgatlong wa Jehofa. Ge e le gabotse bagolo ba mehleng yeno ga se babuši ba tumelo ya bana babo bona.—1 Pet. 5:2, 3.

4. (a) Paulo o be a e ra go re’ng ge a ngwala gore: “Re badirišanigotee le lena gore le thabe”? (b) Bagolo lehono ba ekiša bjang boemo bja Paulo bja kgopolo?

⁴ Paulo o ngwadile le gore: “Re badirišanigotee le lena gore le thabe.” Ge a be a bolela mantšu ao, o be a bolela ka yena le bao a bego a šoma le bona kgauswi. Ke ka baka la’ng re re’alo? Ge e le gabotse, lona lengwalong leo, Paulo o ile a gopotša Bakorinthe ka badirišanigotee le yena ba babedi ge a be a ngwala gore: ‘Jesu o boletšwe gare ga lena ka rena, ke gore ka nna le Silibano le Timotheo.’ (2 Bakor. 1:19) Go oketša moo, ka mehla ge Paulo a be a diriša polelwana “badirišanigotee le nna” mangwalong a gagwe, o be a šupa go bao a bego a šoma le bona, ba bjalo ka Apollo, Akhwila, Perisika, Timotheo, Tito le ba bangwe. (Baroma 16:3, 21; 1 Bakor. 3:6-9; 2 Bakor. 8:23) Ka gona, ge a be a re: “Re badirišanigotee le lena gore le thabe,” Paulo o be a kgonthišetša Bakorinthe gore yena le badirišani ba gagwe ba be ba nyaka go dira sohle seo ba ka se kgonago gore ditho ka moka tša phuthego di thabe. Lehono, bagolo ba Bakriste le bona ba na le kganyogo e bjalo. Ba nyaka go dira sohle seo ba ka se kgonago go thuša bana babo bona gore ba ‘hlankele Jehofa ka go hlalala.’—Ps. 100:2; Bafil. 1:25.

5. Re tla ahlaahla dikarabo tša potšišo efe, gomme re swanetše go naganišiša ka’ng?

⁵ Morago bjale, sehlopha sa bana babo rena le dikgaetšedi ba mafolofolo go tšwa dikarolong tše di fapafapanego tša lefase se ile sa kgopelwa go araba potšišo e rego: “Ke mantšu afe le mediro efe ya mogolo yeo e dirilego gore o thabe?” Ge re dutše re ahlaahla seo sehlopha se sa badumedigotee le rena se se boletšego, bapiša dikarabo tša bona le seo wena o ka bego o se boletše. Go oketša moo, anke ka moka ga rena re naganišišeng kamoo re ka oketšago moya wa lethabo ka diphuthegong tša gabo rena. *

6, 7. (a) Ke tsela efe e nngwe yeo bagolo ba ka ekišago Jesu, Paulo le bahlanka ba bangwe ba Modimo? (b) Ke ka baka la’ng bana babo rena ba thabišwa ke ge re gopola maina a bona?

⁶ Bontši bja bana babo rena le dikgaetšedi bo bolela gore bo thabišwa kudu ke ge bagolo ba bontšha gore ba tshwenyegile ka bona e le motho ka o tee ka o tee. Tsela e nngwe ya motheo yeo bagolo ba dirago se ka yona ke ka go latela mohlala woo o beilwego ke Dafida, Elihu le Jesu ka boyena. (Bala 2 Samuele 9:6; Jobo 33:1; Luka 19:5.) Yo mongwe le yo mongwe wa bahlanka ba ba Jehofa o ile a bontšha gore o tloga a tshwenyegile ka motho yo a itšego ka gore a mmitše ka leina. Paulo le yena o ile a tšeela godimo bohlokwa bja go gopola le go diriša maina a badumedigotee le yena. O ile a phetha le lengwe la mangwalo a gagwe ka go dumediša bana babo le dikgaetšedi ba ka godimo ga 25 ka maina, go akaretša le Peresi, e lego kgaetšedi wa Mokriste yoo Paulo a boletšego ka yena gore: “Dumedišang Peresi moratiwa wa rena.”—Baroma 16:3-15.

 ⁷ Bagolo ba bangwe ba sa dutše ba thatafalelwa ke go gopola maina a bana babo bona. Eupša ge ba dira boiteko bjo bogolo bja go a gopola, ge e le gabotse seo se swana le ge ba botša badumedigotee le bona gore: ‘Le ba bohlokwa go rena.’ (Ek. 33:17) Bagolo ba tla thabiša bana babo bona kudu ge e ba ba gopola maina a bona ge ba ba šupa gore ba arabe nakong ya Thuto ya Morokami goba ya diboka tše dingwe.—Bapiša le Johane 10:3.

8. Ke ka tsela efe e bohlokwa moo Paulo a ilego a latela mohlala woo o beilwego ke Jehofa le Jesu?

⁸ Paulo o ile a ba a bontšha gore o tshwenyegile ka ba bangwe ka gore a ba rete go tšwa pelong, e lego e nngwe ya ditsela tša motheo tša go oketša lethabo la badumedigotee le rena. Ka baka leo, lona lengwalong leo a boletšego gore o nyaka gore bana babo ba thabe, Paulo o ngwadile gore: “Ke ikgantšha kudu ka lena.” (2 Bakor. 7:4) Mantšu ao a theto a swanetše go ba a ile a thabiša dipelo tša bana babo ba Korinthe. Paulo o ile a reta diphuthego tše dingwe ka tsela e swanago. (Baroma 1:8; Bafil. 1:3-5; 1 Bathes. 1:8) Ge e le gabotse, ka morago ga gore a bolele ka Peresi lengwalong leo a bego a le ngwalela phuthego ya Roma, Paulo o okeditše ka gore: “O itapišitše kudu Moreneng.” (Baroma 16:12) Theto yeo e tšwago pelong e swanetše go ba e ile ya kgoma kgaetšedi yoo yo a botegago! Paulo o be a latela mohlala woo o beilwego ke Jehofa le Jesu ka go reta ba bangwe.—Bala Mareka 1:9-11; Johane 1:47; Kut. 2:2, 13, 19.

9. Ke ka baka la’ng go reta bangwe le go retwa go oketša moya wa lethabo ka phuthegong?

⁹ Bagolo lehono le bona ba lemoga bohlokwa bja go botša bana babo bona gore ba ba tšeela godimo. (Die. 3:27; 15:23) Neng le neng ge mogolo a dira seo, ge e le gabotse o botša ngwanabo gore: ‘Ke bone seo o se dirilego. O yo bohlokwa.’ Ruri bana babo rena ba nyaka gore bagolo ba ba botše mantšu a bjalo. Kgaetšedi yoo a lego nywageng ya magareng ya bo-50 o boletše seo bontši re se dumelago ge a re: “Ke ka sewelo ke retwago mošomong wa ka wa boiphedišo. Bophelo bja moo ke bja semphete-ke-go-fete. Ka gona ge mogolo a ntheta ka baka la seo ke se diretšego phuthego, seo se tloga se lapološa e bile se nnea matla a oketšegilego! Se dira gore ke bone gore Tate wa legodimong o a nthata.” Ngwanabo rena yo e lego motswadi o tee gomme a godiša bana ba babedi o ikwa ka tsela yeo. Morago bjale mogolo yo mongwe o sa tšwa go mo reta go tšwa pelong. Seo se ile sa kgoma bjang ngwanabo rena yo? O re: “Mantšu ao a mogolo a ile a mmatlafatša!” Ruri ge mogolo a reta badumedigotee le yena go tšwa pelong, seo se ba nea matla e bile se ba thabiša le go feta. E bile se tla ba nea matla a oketšegilego a go sepela tseleng e yago bophelong “gomme ba se lape.”—Jes. 40:31.

10, 11. (a) Bagolo ba ka latela bjang mohlala woo o beilwego ke Nehemia? (b) Ke eng seo se tlago go thuša mogolo go fetišetša mpho e itšego ya moya leetong la bodiši?

¹⁰ Ke tsela efe e kgethegilego yeo bagolo ba bontšhago ka yona gore ba tshwenyegile ka bana babo bona gomme seo sa oketša lethabo la phuthego? Ke ka gore ba gate mogato wa pele wa go kgothatša bao ba nyakago kgothatšo. (Bala Ditiro 20:28.) Ge bagolo ba dira seo, ba ekiša badiši ba moya ba mehleng ya bogologolo. Ka mohlala, ela hloko seo molebeledi yo a botegago Nehemia a ilego a se dira ge a be a bona gore ba bangwe ba bana babo ba Bajuda ba be ba fokola moyeng. Pego ya Beibele e bolela gore gateetee o ile a ema gomme a ba kgothatša. (Neh. 4:14) Lehono, bagolo le bona ba nyaka go dira sona seo. Ba a “ema”—ba gata mogato wa pele—go thuša badumedigotee le bona gore ba tie tumelong. E le gore ba kgothatše bana babo bona le dikgaetšedi ka o tee ka o tee, ba ba etela magaeng a bona ge maemo a dumela. Nakong ya ge ba direla bana babo bona maeto a bodiši, ba  katanela go ‘fetišetša mpho e itšego ya moya’ go bona. (Baroma 1:11) Ke eng seo se tla thušago bagolo gore ba dire bjalo?

¹¹ Pele ga ge mogolo a ka dira leeto la bodiši, o swanetše go fetša nako a naganišiša ka motho yoo a yago go mo etela. Motho yo o lebeletšane le ditlhohlo dife? A ka kgothatšwa ke eng? Ke lengwalo lefe goba phihlelo ya motho yo a itšego wa ka Beibeleng yeo e tlago go šoma boemong bja gagwe? Ge e ba mogolo a naganišiša ka ditaba tše bjalo, seo se tla mo thuša gore ketelo ya gagwe e be e holago, e sego ya go ithola kgwara. Nakong ya leeto la gagwe la bodiši, mogolo o dumelela bana babo le dikgaetšedi gore ba ntšhe sa mafahleng a bona ge a dutše a theeditše ka kelohloko. (Jak. 1:19) Kgaetšedi yo mongwe o itše: “Ruri go a homotša go bona mogolo a go theeditše ka kelohloko.”—Luka 8:18.

12. Ke bomang ka phuthegong bao ba swanetšego go kgothatšwa, gona ka baka la’ng?

¹² Ke bomang bao ba tlago go holwa ke maeto a bodiši? Paulo o kgothaleditše bagolo ba Bakriste gore ba ‘hlokomele mohlape ka moka.’ Ee, ditho ka moka tša phuthego di swanetše go kgothatšwa, go akaretša le bagoeledi gotee le babulamadibogo bao e lego kgale ba phethagatša bodiredi bja bona ka potego. Ke ka baka la’ng ba nyaka thekgo ya badiši ba moya? Ke ka gobane ka dinako tše dingwe bona bao ba tiilego ba imelwa ke dikgateletšo tšeo di tlišwago ke lefase le le kgopo. E le gore re bone mohlala wa kamoo mohlanka yo matla wa Modimo ka dinako tše dingwe a ka nyakago thušo go mogwera wa gagwe, anke re ahlaahleng tiragalo e nngwe ya bophelong bja Kgoši Dafida.

13. (a) Ishibi-benobo o ile a nyaka go bolaya Dafida ge a be a le boemong bofe? (b) Abishai o ile a phološa bjang Dafida?

¹³ Nakwana ka morago ga ge Dafida yo mofsa a tloditšwe gore e be kgoši, o ile a lebana le Goliata, e lego yo mongwe wa Barefai, morafo wa dinatla. Dafida yo a bego a na le sebete o ile a bolaya senatla seo. (1 Sam. 17:4, 48-51; 1 Dikor. 20:5, 8) Nywaga ka morago, nakong ya ge go be go lwewa le Bafilisita,  Dafida o ile a lebeletšana gape le senatla se sengwe. Leina la sona e be e le Ishibi-benobo, gomme le yena e be e le wa morafo wa Barefai. (2 Sam. 21:16.) Lega go le bjalo, mo lebakeng le go be go šetše ganyenyane gore senatla seo se bolaye Dafida. Ka baka la’ng? Ga se ka gobane Dafida a be a se sa na le sebete, eupša ke ka gobane o be a feletšwe ke matla. Pego yeo e re: “Dafida a lapa.” Gateetee ge Ishibi-benobo a lemogile gore Dafida o lapile, o ile “a nagana go bolaya Dafida.” Eupša ka yona nako yeo ge senatla seo se leka go bolaya Dafida, “gateetee Abishai morwa wa Tseruya a tla a thuša Dafida gomme a otla Mofilisita yoo a mmolaya.” (2 Sam. 21:15-17) Ruri o phologile ka lešoba la nalete! Dafida o swanetše go ba a ile a leboga gore Abishai o ile a dula a mo šeditše gomme a mo phološa ge bophelo bja gagwe bo be bo le kotsing! Re ithuta eng pegong ye?

14. (a) Re ka kgona bjang go fenya ditlhohlo tše dikgolo? (b) Bagolo ba ka thuša bjang ba bangwe gore ba boele ba matlafale ba be ba thabe? Nea mohlala.

¹⁴ Lefaseng ka bophara, rena bahlanka ba Jehofa re phetha bodiredi bja rena go sa šetšwe mapheko ao Sathane le baemedi ba gagwe ba a beilego tseleng ya rena. Ba bangwe ba rena re ile ra lebeletšana le ditlhohlo tše dikgolo, eupša ka ge re be re ithekgile ka Jehofa ka mo go feletšego, re ile ra fenya ditlhohlo tšeo. Lega go le bjalo, ka dinako tše dingwe go dula ga rena re lwantšha dikgateletšo tša lefase go ka re lapiša goba gwa re nyamiša. Ge e ba re lapile goba re nyamile, re ka hlaselwa gabonolo e bile ra ba kotsing ya go ‘bolawa’ ke dikgateletšo tšeo re bego re ka di fenya gabonolo. Dinakong tšeo, thekgo ya mogolo yeo e tlago ka nako ya maleba e ka re thuša gore re boele re thabe gotee le go matlafala, go etša ge ba bantši ba ka hlatsela seo. Kgaetšedi yo mongwe wa mmulamadibogo yo a lego nywageng ya magareng ya bo-60 o boletše gore: “Go na le nako e nngwe bophelong moo ke bego ke sa ikwe gabotse, e bile tirelo ya tšhemo e be e ntapiša. Mogolo yo mongwe o ile a lemoga gore ke felelwa ke matla gomme a tla go bolela le nna. Re ile ra boledišana ka taba e nngwe e kgahlišago e tšwago ka Beibeleng. Ke ile ka diriša ditšhišinyo tšeo a mphilego tšona, gomme seo se ile sa nkhola.” O okeditše ka gore: “Ruri ke leboga mogolo yo ge a ile a lemoga gore ke a fokola gomme a tla go nthuša!” Ee, go a thabiša gore re na le bagolo bao ba re šeditšego ka lerato gomme ka go swana le Abishai wa bogologolo, ba dula ba itokišeditše go ‘tlo re thuša.’

15, 16. (a) Ke ka baka la’ng Paulo a be a ratwa kudu ke badumedigotee le yena? (b) Ke ka baka la’ng re rata bagolo ba phuthego?

¹⁵ Modiši o swanetše go šoma ka thata. Ka dinako tše dingwe, bagolo ba hlorega boroko ba kgopela Modimo ka thapelo gore a ba thuše go hlokomela mohlape goba go thekga badumedigotee le bona moyeng. (2 Bakor. 11:27, 28) Lega go le bjalo, bagolo ba phetha boikarabelo bja bona ka botlalo e bile ba thabile, go fo swana le ge Paulo a dirile. O ngwaletše Bakorinthe gore: “Ke tla ikgafa ka lethabo kudu gomme ka gafiwa ka mo go feletšego bakeng sa meoya ya lena.” (2 Bakor. 12:15) Ee, ka baka la ge Paulo a be a rata bana babo, o ile a ikgafa ka mo go feletšego gore a ba matlafatše. (Bala 2 Bakorinthe 2:4; Bafil. 2:17; 1 Bathes. 2:8) Ruri tsela yeo bana babo rena ba bego ba rata Paulo ka yona ga e makatše!—Dit. 20:31-38.

¹⁶ Rena bahlanka ba Modimo lehono re swanetše go rata bagolo ba rena ba Bakriste gomme dithapelong tša rena tša motho ka noši re leboge Jehofa ge a re neile bona. Ba oketša lethabo la rena ge ba bontšha gore ba tshwenyegile ka rena. Re holwa kudu ke maeto a bona a bodiši. Godimo ga moo, re leboga gore ba dula ba itokišeditše go re thuša dinakong tšeo re ikwago re imelwa ke dikgateletšo tša lefase le. Ee, bagolo ba bjalo ba Bakriste e tloga e le ‘badirišanigotee le rena gore re thabe.’