ទីបញ្ចប់នៃសង្គ្រាម
ទីបញ្ចប់នៃសង្គ្រាម
ពាក្យដែលធ្វើឲ្យរំជើបរំជួលក្នុងចិត្តទាំងនេះ បញ្ជាក់នូវក្ដីសង្ឃឹមក្នុងចិត្តរបស់កុមារនិងយុវជនដែលបានរងការឈឺចាប់ជាច្រើនឆ្នាំដោយសារសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ពួកគេគ្រាន់តែចង់រស់នៅដូចមនុស្សធម្មតាប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែការធ្វើឲ្យក្ដីសង្ឃឹមក្លាយទៅជាការពិត គឺជាការពិបាកណាស់។ តើយើងនឹងអាចឃើញសង្គ្រាមចប់មុនដែលយើងស្លាប់ទេ?
នៅឆ្នាំថ្មីៗនេះ មានការព្យាយាមពីសំណាក់អន្តរជាតិដើម្បីដោះស្រាយសង្គ្រាមស៊ីវិលដោយបង្ខំភាគីទាំងសងខាងឲ្យចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាសន្ដិភាពមួយ។ ប្រទេសខ្លះបានបញ្ជូនកងកម្លាំងរក្សាសន្ដិភាពទៅបង្ខំឲ្យគោរពតាមសន្ធិសញ្ញាទាំងនេះ។ ប៉ុន្តែ មានប្រទេសតិចណាស់ដែលសុខចិត្តឬក៏មានថវិការល្មមគ្រប់គ្រាន់ឲ្យជួយតាមដានសភាពការណ៍នៅប្រទេសឆ្ងាយៗ ដែលនៅប្រទេសទាំងនោះប្រជាជនចេះតែស្អប់គ្នានិងសង្ស័យគ្នា រហូតនាំឲ្យសន្ធិសញ្ញាណាដែលភាគីទាំងសងខាងចុះហត្ថលេខានោះមានប្រសិទ្ធភាពតិចណាស់។ ជាញឹកញយ មានសង្គ្រាមផ្ទុះឡើងម្ដងទៀត គ្រាន់តែប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ឬប៉ុន្មានខែក្រោយបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់នោះ។ ដូចអង្គការSIPRIបញ្ជាក់នោះ៖ «គឺពិបាកបង្កើតសន្ដិភាពណាស់ នៅពេលយុទ្ធជនមានឆន្ទៈនិងមានលទ្ធភាពប្រយុទ្ធបន្តនោះ»។
ដំណាលគ្នានេះដែរ ការប្រយុទ្ធដែលពិបាករកដំណោះស្រាយទាំងនេះដែលញាំញីភូមិភាគខ្លះនៅផែនដី ធ្វើឲ្យជនគ្រីស្ទាននឹកចាំពីបទទំនាយព្រះគម្ពីរមួយ។ សៀវភៅវិវរណៈប្រាប់អំពីគ្រាលំបាកមួយក្នុងប្រវត្ដិសាស្ត្រ ដែលក្នុងគ្រានោះមានអ្នកជិះសេះជាអត្ថបដិរូបមក«ដកយកសេចក្ដីសុខសាន្តពីផែនដីចេញ»។ (វិវរណៈ ៦:៤) ការពណ៌នាអំពីសង្គ្រាមដែលមិនចេះចប់នេះជាលក្ខណៈមួយនៃទីសម្គាល់ដែលបញ្ជាក់ថា យើងកំពុងតែរស់ក្នុងគ្រាដែលព្រះគម្ពីរហៅថា«ជាន់ក្រោយបង្អស់»។ * (ធីម៉ូថេទី២ ៣:១) ប៉ុន្តែ ព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះផ្ដល់មូលហេតុឲ្យយើងមានទំនុកចិត្តថា គ្រាជាន់ក្រោយបង្អស់នេះជាទីចាប់ផ្ដើមនៃសន្ដិភាព។
ព្រះគម្ពីរពន្យល់នៅទំនុកដំកើង ៤៦:៩ថា សន្ដិភាពពិតមិនត្រឹមតែជាការលែងមានសង្គ្រាមនៅកន្លែងមួយលើផែនដីប៉ុណ្ណោះទេ តែជាការលែងមានសង្គ្រាមទូទាំងពិភពលោកវិញ។ ម្យ៉ាងទៀត ទំនុកដដែលនេះប្រាប់អំពីការបំផ្លាញចោលនូវសស្ដ្រាវុធដែលគេធ្លាប់ប្រើធ្វើសង្គ្រាមនៅសម័យព្រះគម្ពីរ ដូចជាធ្នូនិងលំពែងជាដើម។ ដើម្បីមនុស្សអាចមានសន្ដិភាព អាវុធដែលមានបរិបូរនៅសព្វថ្ងៃនេះក៏ត្រូវបំផ្លាញចោលដូចគ្នា។
ប៉ុន្តែ បើនិយាយឲ្យចំទៅ សង្គ្រាមផ្ដើមមកពីការស្អប់គ្នានិងចិត្តលោភលន់ មិនមែនដោយគ្រាប់កាំភ្លើងទេ។ ចិត្តលោភលន់គឺជាមូលហេតុធំបំផុតដែលនាំឲ្យមានសង្គ្រាម ហើយជាញឹកញយការស្អប់គ្នានាំឲ្យមានអំពើឃោរឃៅ។ ដើម្បីបំបាត់ចោលនូវអារម្មណ៍អាក្រក់ទាំងនេះចេញពីចិត្ត នោះមនុស្សត្រូវតែកែប្រែរបៀបពួកគេគិត។ ពួកគេត្រូវទទួលការអប់រំឲ្យចេះដើរតាមផ្លូវសន្ដិភាព។ ហេតុនេះ ព្យាការីពីបុរាណឈ្មោះអេសាយបានបញ្ជាក់ការពិតដោយពោលថា សង្គ្រាមនឹងលែងមានទាល់តែមនុស្ស«មិនហាត់រៀនធ្វើសឹកសង្គ្រាមទៀត»។—អេសាយ ២:៤
ក៏ប៉ុន្តែ នៅបច្ចុប្បន្ននេះ យើងរស់ក្នុងលោកីយ៍មួយដែលមិនបង្រៀនមនុស្សពេញវ័យនិងកុមារអំពីតម្លៃនៃសន្ដិភាពទេ តែបង្រៀនពួកគេថាការធ្វើសង្គ្រាមនាំឲ្យរុងរឿងវិញ។ គួរឲ្យស្ដាយណាស់ សូម្បីតែកុមារកំពុងតែត្រូវបង្វឹកបង្វឺនឲ្យចេះសម្លាប់មនុស្ស។
ពួកគេបានរៀនសម្លាប់មនុស្ស
នៅពេលអាលហាជីមានអាយុ១៤ឆ្នាំក៏បានឈប់ធ្វើទាហាន។ ប៉ុន្តែ នៅពេលពួកឧទ្ទាមចាប់អាលហាជី គាត់មានអាយុត្រឹមតែ១០ឆ្នាំ។ ពួកគេបានបង្វឹកបង្វឺនអាលហាជីឲ្យចេះប្រយុទ្ធដោយប្រើកាំភ្លើងអាកា៤៧មួយដើម។ ក្រោយត្រូវបានគេបង្ខំឲ្យធ្វើទាហាន អាលហាជីធ្លាប់ចូលលុកលុយកន្លែងផ្សេងៗយកអាហារនិងដុតផ្ទះគេចោល ហើយក៏ធ្លាប់កាប់សម្លាប់មនុស្សផងដែរ។ សព្វថ្ងៃ អាលហាជីពិបាកបំភ្លេចចោលនូវសង្គ្រាម ហើយក៏ពិបាកកែប្រែលក្ខណៈទៅជាជនស៊ីវិលដូចគេឯងដែរ។ អាប្រាហាំជាកុមារម្នាក់ដែលធ្លាប់ធ្វើទាហាននិងរៀនសម្លាប់មនុស្សដែរ។ ពេលគេរំសាយទ័ពហើយ អាប្រាហាំមិនចង់ប្រគល់អាវុធទេ។ អាប្រាហាំប្រាប់ថា៖ «បើពួកគេឲ្យខ្ញុំទៅវិញដោយឥតយកកាំភ្លើងទៅជាមួយ ខ្ញុំមិនដឹងថាត្រូវធ្វើអ្វីទេ ហើយក៏មិនដឹងថានឹងបានអ្វីញ៉ាំដែរ»។
កុមារាកុមារីជាង៣០០.០០០នាក់កំពុងតែតយុទ្ធនិងស្លាប់ក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលមិនចេះចប់ដែលកំពុងតែញាំញីផែនដីនេះ។ មេទ័ពពួកឧទ្ទាមម្នាក់ពន្យល់ថា៖ «ពួកវាស្ដាប់តាមបញ្ជា ក៏មិនចាំបាច់ខ្វល់ខ្វាយពីរឿងត្រឡប់ទៅរកប្រពន្ធកូន ហើយពួកវាក៏មិនចេះខ្លាចដែរ»។ ប៉ុន្តែ កុមារាកុមារីទាំងនេះចង់បាននិងក៏គួរទទួលបានជីវិតល្អជាង។
សំរាប់អ្នកនៅប្រទេសជឿនលឿន ជីវិតគួរឲ្យសង្វេគរបស់កុមារាកុមារីដែលជាទាហានប្រហែលជាស្ដាប់ទៅដូចជាពិបាកគិតឃើញទិដ្ឋភាពណាស់។ យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅប្រទេសខាងលិចកុមារាកុមារីដែលនៅផ្ទះរបស់ខ្លួនសុខៗក៏កំពុងតែរៀនធ្វើសង្គ្រាមដែរ។ តើតាមរបៀបណា?
ជាឧទាហរណ៍ សូមគិតអំពីហូសេពីប្រទេសអេស្ប៉ាញប៉ែកអាគ្នេយ៍ ជាយុវជនម្នាក់ដែលចូលចិត្តហាត់ក្បាច់គុន។ អ្វីដែលគាត់ស្រឡាញ់ជាងគេគឺដាវវែងម្យ៉ាងរបស់ជនជាតិជប៉ុនដែលឪពុករបស់គាត់បានទិញជូនជាកាដូសំរាប់បុណ្យណូអែល។ គាត់ក៏ស្រឡាញ់ហ្គេមវីដេអូណាស់ ជាពិសេសហ្គេមណាដែលឃោរឃៅ។ នៅថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០០ គាត់បានធ្វើតាមអំពើឃោរឃៅរបស់តួដែលគាត់ស្រឡាញ់ក្នុងហ្គេមនោះ ដោយសម្លាប់ឪពុកខ្លួន ម្ដាយខ្លួន និងប្អូនស្រីខ្លួនដោយប្រើដាវដែលឪពុកគាត់បានទិញឲ្យ។ ហូសេពន្យល់ប្រាប់ប៉ូលិសថា៖ «ខ្ញុំចង់នៅម្នាក់ឯងក្នុងលោក មិនចង់ឲ្យឪពុកម្ដាយមកតាមរកខ្ញុំនោះទេ»។
លោកដេវ ក្រូសម៉ាណ ដែលជាអ្នកនិពន្ធផងនិងមន្ត្រីយោធាផង លោកបានកត់សម្គាល់ថា៖ «ឥឡូវនេះ ចិត្តរបស់យើងហាក់ដូចជាស្ពឹករហូតដល់មើលមនុស្សរងទុក្ខរងការឈឺចាប់បានក្លាយទៅជាការកំសាន្តវិញ ហើយជាជាងស្អប់ខ្ពើម យើងមើលដោយក្ដីរំភើបចិត្តដោយគិតស្រមៃថាខ្លួនជាអ្នកដែលធ្វើអំពើនោះវិញ។ យើងកំពុងតែរៀនសម្លាប់មនុស្ស ហើយកំពុងតែត្រូវគេបញ្ចេះឲ្យចូលចិត្តនឹងអំពើនោះទៀតផង»។
អាលហាជីនិងហូសេទាំងពីរនាក់បានរៀនសម្លាប់មនុស្ស។ ដើមដំបូងពួកគាត់គ្មានបំណងទៅជាឃាតករទេ ប៉ុន្តែស្មារតីរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានពង្វក់ដោយអ្វីដែលបញ្ចេះឲ្យធ្វើអំពើនេះ។ ការបញ្ចេះនេះ មិនថាជាបញ្ចេះកុមារឬក៏មនុស្សធំក៏ដោយ នោះជាជំហានដំបូងដែលនាំឲ្យធ្វើអំពើឃោរឃៅនិងធ្វើសង្គ្រាម។
ការរៀនបង្កើតនូវសន្ដិភាពជាជាងបង្កើតសង្គ្រាម
សន្ដិភាពដែលស្ថិតស្ថេរមិនអាចមាន ពេលដែលមនុស្សកំពុងតែរៀនសម្លាប់គ្នាទេ។ រាប់សតវត្សមុន ព្យាការីអេសាយបានសរសេរថា៖ «ឱបើឯងបានស្ដាប់តាមបញ្ញត្តទាំងប៉ុន្មានរបស់[ព្រះ]ទៅអេះ! នោះសេចក្ដីសុខរបស់ឯងនឹងបានដូចជាទន្លេ»។ (អេសាយ ៤៨:១៧, ១៨) នៅពេលមនុស្សទទួលបានចំណេះត្រឹមត្រូវអំពីព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះ និងរៀនស្រឡាញ់ច្បាប់របស់ព្រះ នោះពួកគេចាប់ផ្ដើមស្អប់ខ្ពើមនូវសង្គ្រាមនិងអំពើឃោរឃៅ។ សូម្បីតែឥឡូវនេះ ឪពុកម្ដាយយកចិត្តទុកដាក់មិនឲ្យកូនលេងហ្គេមណាដែលលើកទឹកចិត្តឲ្យធ្វើអំពើឃោរឃៅ។ មនុស្សធំក៏អាចរៀនបំបាត់ចោលនូវការស្អប់គ្នានិងចិត្តលោភលន់ដែរ។ ស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ាបានឃើញម្ដងហើយម្ដងទៀតថា ព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះបញ្ចេញឥទ្ធិពលដែលអាចកែប្រែបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់មនុស្សបាន។—ហេព្រើរ ៤:១២
សូមពិចារណាគំរូរបស់ ហ័រតេនស្យូ។ នៅពេលគេចាប់បង្ខំឲ្យគាត់ធ្វើទាហាន គាត់ជាយុវជនហើយ។ ការហាត់រៀនដើម្បីប្រយុទ្ធគ្នាបានរៀបចំឡើងដើម្បី«បញ្ចេះយើងឲ្យចង់សម្លាប់មនុស្ស និងមិនខ្លាចសម្លាប់មនុស្ស» នេះជាការពន្យល់របស់ហ័រតេនស្យូ។ គាត់បានប្រយុទ្ធក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលដែលអូសបន្លាយយ៉ាងយូរនៅទ្វីបអាព្រិច។ ហ័រតេនស្យូសារភាពថា៖ «សង្គ្រាមនោះបានមានអានុភាពលើបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់ខ្ញុំ។ សូម្បីតែឥឡូវនេះក៏ដោយ ខ្ញុំនៅតែនឹកចាំពីអ្វីទាំងអស់ដែលខ្ញុំធ្លាប់ធ្វើ។ ខ្ញុំពិបាកចិត្តណាស់ពេលគិតអំពីអ្វីដែលគេបង្ខំឲ្យខ្ញុំធ្វើនោះ»។
នៅពេលទាហានគ្នីគ្នាម្នាក់និយាយជាមួយនឹងហ័រតេនស្យូអំពីព្រះគម្ពីរ នេះបានមានអានុភាពលើចិត្តរបស់គាត់។ សេចក្ដីសន្យារបស់ព្រះនៅទំនុកដំកើង ៤៦:៩ ថាទ្រង់នឹងបញ្ចប់សង្គ្រាមសព្វបែបយ៉ាងបាន នេះធ្វើឲ្យហ័រតេនស្យូកោតស្ងើច។ ពេលគាត់រៀនអំពីព្រះគម្ពីរកាន់តែច្រើនទៅៗ គាត់មានចំណង់ចង់ប្រយុទ្ធកាន់តែតិចទៅៗ។ មិនយូរប៉ុន្មានក្រោយមក ហ័រតេនស្យូនិងមិត្តភក្ដិពីរនាក់របស់គាត់ត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីទ័ព រួចមកពួកគេថ្វាយខ្លួនចំពោះព្រះយេហូវ៉ា។ ហ័រតេនស្យូពន្យល់ថា៖ «សេចក្ដីពិតពីព្រះគម្ពីរបានជួយខ្ញុំស្រឡាញ់សត្រូវរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមយល់ឃើញថា ពេលដែលខ្ញុំប្រយុទ្ធក្នុងសង្គ្រាម ខ្ញុំកំពុងតែធ្វើបាបប្រឆាំងនឹងព្រះយេហូវ៉ា ដ្បិតព្រះមានបន្ទូលថា យើងមិនគួរសម្លាប់មនុស្សឯទៀតទេ។ ដើម្បីបង្ហាញសេចក្ដីស្រឡាញ់នេះ ខ្ញុំត្រូវដូររបៀបគិតគូររបស់ខ្ញុំ និងឈប់ចាត់ទុកមនុស្សជាសត្រូវរបស់ខ្ញុំ»។
បទពិសោធន៍ពិតៗទាំងនេះបង្ហាញថា ការអប់រំអំពីព្រះគម្ពីរពិតជានាំឲ្យមានសន្ដិភាពមែន។ នេះមិនមែនជាការចម្លែកទេ។ ព្យាការីអេសាយបានមានប្រសាសន៍ថា ការអប់រំពីព្រះនិងការមានសន្ដិភាពគឺជាប់ទាក់ទងគ្នា។ អេសាយបានទាយថា៖ «កូនចៅទាំងប៉ុន្មានរបស់ឯង នឹងធ្វើជាសិស្សរបស់ព្រះយេហូវ៉ា ហើយវារាល់គ្នានឹងមានសន្ដិសុខជាបរិបូរ»។ (អេសាយ ៥៤:១៣) ព្យាការីដដែលនេះបានទាយអំពីពេលមួយដែលមនុស្សពីគ្រប់សាសន៍នឹងមកហូរហែចូលក្នុងការថ្វាយបង្គំពិតនៅចំពោះព្រះយេហូវ៉ានិងរៀនអំពីផ្លូវរបស់ទ្រង់។ តើមានលទ្ធផលយ៉ាងណា? «គេនឹងយកដាវរបស់ខ្លួនដំធ្វើជាផាលនង្គ័ល ហើយលំពែងគេធ្វើជាដង្កាវវិញ នគរ១នឹងមិនលើកដាវទាស់នឹងនគរ១ទៀតឡើយ ក៏មិនហាត់រៀន ធ្វើសឹកសង្គ្រាមទៀតដែរ»។—អេសាយ ២:២-៤
ស្របតាមទំនាយនេះ ស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ាកំពុងតែធ្វើកិច្ចការអប់រំទូទាំងពិភពលោកមួយដែលបានជួយមនុស្សរាប់លាននាក់ឲ្យបំបាត់ចោលនូវការស្អប់គ្នាដែលជារឹសគល់នៃសង្គ្រាម។
អ្វីដែលធានាឲ្យមានសន្ដិភាពទូទាំងពិភពលោក
ក្រៅពីការអប់រំ ព្រះបានរៀបចំរដ្ឋាភិបាលឬក៏«ព្រះរាជាណាចក្រ»មួយ ដែលអាចនាំឲ្យមានសន្ដិភាពទូទាំងពិភពលោក។ នេះពិតជាគួរឲ្យកត់សម្គាល់មែន ព្រះគម្ពីរពណ៌នាអំពីព្រះយេស៊ូគ្រីស្ទដែលព្រះបានជ្រើសរើសឲ្យគ្រប់គ្រងនោះថា ទ្រង់ជា«ម្ចាស់នៃមេត្រីភាព»។ ក៏ធានាថែមទៀតថា៖ «សេចក្ដីសុខសាន្តរបស់ទ្រង់ នោះនឹងមិនចេះផុត»។—អេសាយ ៩:៦, ៧
តើអ្វីធានាថាការគ្រប់គ្រងរបស់ព្រះគ្រីស្ទនឹងបញ្ចប់សង្គ្រាមសព្វបែបយ៉ាងនោះ? ព្យាការីអេសាយបន្ថែមថា៖ «សេចក្ដីឧស្សាហ៍របស់ព្រះយេហូវ៉ានៃពួកពលបរិវារ នឹងសំរេចការនេះ»។ (អេសាយ ៩:៧) ព្រះមានព្រះហឫទ័យនិងសមត្ថភាពរក្សាសន្ដិភាពឲ្យស្ថិតស្ថេរជានិច្ច។ ព្រះយេស៊ូមានទំនុកចិត្តទាំងស្រុងទៅលើសេចក្ដីសន្យានេះ។ ហេតុនេះទ្រង់បានបង្រៀនសិស្សរបស់ទ្រង់អធិស្ឋានសុំឲ្យរាជ្យរបស់ព្រះមកដល់ ឬព្រះរាជាណាចក្ររបស់ព្រះឲ្យមក ថែមទាំងសុំឲ្យព្រះហឫទ័យរបស់ព្រះសម្រេចលើផែនដី។ (ម៉ាថាយ ៦:៩, ១០) នៅទីបំផុត នៅពេលដែលសំណូមពរដ៏ស្មោះនោះត្រូវបំពេញ ពេលនោះនឹងលែងមានសង្គ្រាមដែលធ្វើឲ្យកករល្អក់ដល់ផែនដីទៀតហើយ។
[កំណត់សម្គាល់]
^ វគ្គ 4 ដើម្បីពិចារណាភស្តុតាងដែលបញ្ជាក់ថា យើងកំពុងតែរស់ក្នុងគ្រាជាន់ក្រោយបង្អស់ សូមមើលជំពូកទី១១ក្នុងសៀវភៅចំណេះដែលនាំទៅដល់ជីវិតអស់កល្បជានិច្ច បោះពុម្ពដោយស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ា។
[រូបភាពនៅទំព័រ៥]
‹យើងមានអាយុត្រឹមតែ១២ឆ្នាំទេ។ យើងគ្មានអានុភាពលើអ្នកនយោបាយឬសង្គ្រាមទេ តែយើងចង់រស់! យើងទន្ទឹងចាំសន្ដិភាព តើសន្ដិភាពនឹងមកមុនយើងស្លាប់ទេ?›។—ក្រុមកុមារដែលរៀនថ្នាក់ទីប្រាំ
[រូបភាពនៅទំព័រ៥]
‹យើងចង់ទៅរៀនឬទៅលេងមិត្តភក្ដិនិងបងប្អូន ដោយមិនចាំបាច់ខ្លាចថា មានគេចាប់យើងទេ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថារដ្ឋាភិបាលនឹងស្ដាប់យើង។ យើងចង់បានជីវិតល្អជាង យើងចង់បានសន្ដិភាព›។—អាលហាជី អាយុ១៤ឆ្នាំ
[រូបភាពនៅទំព័រ៧]
ការអប់រំពីព្រះគម្ពីរនាំឲ្យមានសន្ដិភាពពិត