1-2. Pal­lorfigin­nit­tut ilumoor­tut nuan­ningaar­toq suna neriuutigaat?

NERIUUTEQAR­NEQ pingaaruteqangaar­poq. Inuit ilaasa aap­pariil­luar­nis­saq, peq­qis­sunik meeraqar­nis­saq perulun­nar­tumil­luun­niit nap­paateqaraan­ni peq­qis­sinis­saq neriuutigisar­paat. Uagut kristumiuusugut aam­ma taamatut kis­saateqarsin­naavugut. Neriuutigisavul­li taak­kuin­naan­ngil­lat, tas­sa naas­saan­ngitsumik inuunis­sar­put asasat­talu toqusimasut uum­mar­titaaq­qin­nis­saat neriuutigaavut.

² Apustili Paulusi ima al­lap­poq: ‘Guutimut neriugisaqar­punga, tas­sa toqusut makik­kumaar­tut – iluar­tut iluaatsul­lu.’ (ApS 24:15) Paulusip makititaanis­samik neriuut siul­lersaal­luni eq­qar­tun­ngilaa. Ataataaner­paap Jobip aam­ma taman­na eq­qar­tor­paa, up­peril­luin­nar­paalu Guutip eq­qaamas­sagaani uum­mar­teq­qis­sagaanilu. – Job 14:7-10, 12-15.

3. Korinthimiunut al­lak­kat siul­liit kapitali 15-imi al­las­simasut qanoq iluaqutigisin­naavavut?

³ Kristumiut ajoqersuutaasa tun­ngaviusut, tas­sa “ilin­niaq­qaagas­sat”, ilagaat “toqusut makin­nis­saan­nik” ajoqersuut. (Hebr 6:1, 2) Paulusip Korinthimiunut al­lak­kamini siul­ler­ni kapitali 15-imi makititaanis­saq eq­qar­tor­paa. Al­latai kristumiunut siul­ler­nut nakus­satsis­sutaasimas­sap­put. Uagul­lu qanorluun­niit sivisutigisumik makititaanis­saq up­perisimagaluarutsigu kapitali taan­na tamatumin­nga up­perin­nin­nerulis­sutigis­savar­put.

4. Sooq up­perisin­naavar­put asasat­ta toqusimasut makititaanis­saat?

⁴ Jiisusi Kristusi makititaam­mat uagut up­perisin­naavar­put asasavut toqusimasut makititaasin­naasut. Nutaarsias­samut nuan­nersumut Paulusip Korinthimiunut nalunaajaatigisaanut  Jiisusip Kristusip makititaanera ilaavoq. (1 Kor 15:1, 2) Al­laam­mi al­lap­poq kristumiu Jiisusip makititaaneranik up­perin­nin­ngip­pat up­per­nera asuliin­naas­sasoq. (1 Kor 15:17) Jiisusip makititaanera up­perigatsigu al­lat aam­ma makititaajumaar­tut up­perisin­naavar­put.

5-6. Korinthimiunut al­lak­kat siul­liit 15:3, 4-milu al­las­simasut sooq uagutsin­nut pingaaruteqar­pat?

⁵ Paulusip makititaanis­samik eq­qar­tuinermi aal­laq­qaataata tungaani uku pingasut eq­qaavai: (1) ‘Kristusi toquvoq ajor­tivut pil­lugit.’ (2) ‘Ilisaavoq.’ (3) ‘Ul­lut pingajuan­ni makis­simavoq Al­lak­kat malil­lugit.’ – 1 Korinthimiut 15:3, 4 atuakkit.

⁶ Jiisusip toqunera, ilisaanera makititaaneralu sooq uagutsin­nut pingaaruteqar­pat? Pruf­fiiti Esaja siulit­tuivoq Mis­siarsi ‘inuusut nunaan­nit peersitaas­sasoq’ ‘pinerlut­tul­lu akor­nan­ni ilineqas­sasoq’. Taman­naan­naan­ngilarli. Esaja aam­ma siulit­tuivoq ‘amerlasuut ajor­tuliaat ersus­sagai’. Jiisusi inuunerminik uter­titsis­sutitut pil­liutigin­nin­nermigut taamaalior­poq. (Es 53:8, 9, 12; Matt 20:28; Rom 5:8) Tas­sa Jiisusip toqunera, ilisaanera makititaaneralu pis­sutigalugit uagut ajor­timit toqumil­lu inus­siaataajun­naar­nis­sar­put aam­ma asasat­ta toqusimasut takoq­qin­nis­saat up­perisin­naavavut.

7-8. Kristumiut Jiisusip makititaasimanera sooq up­peril­luin­narsin­naavaat?

⁷ Siunis­sami makititaasoqar­nis­saa up­peris­sagutsigu Jiisusip makititaanera aam­ma up­perisariaqar­par­put – taamaat­tumik up­per­narsaatis­sarsior­tariaqar­pugut. Sooq Jiisusip Jehovamit uum­mar­teq­qin­neqarsimanera up­perisin­naavar­put?

⁸ Jiisusip makititaasimaneranik takun­nit­tor­pas­suaqar­poq, taak­kulu taman­na al­lanut oqalut­tuaraat. (1 Kor 15:5-7) Takun­nit­toq Paulusip eq­qaasaa siul­leq tas­saavoq apustili Petrusi (Kefasi). Taas­sumalu Jiisusimik takun­nis­simaneranik ajoqersuk­kat al­lat up­per­narsaasuup­put. (Luk 24:33, 34) Aam­ma ‘aq­qaneq-marluusut’, tas­sa apustilit, Jiisusi makititaasimasoq takuaat. Taava “qatan­ngutit 500-t qaangerlugit amerlas­suseqar­tut ataatsik­kut takuaat”, taman­na im­maqa Galilæami pisimavoq eq­qar­tor­neqarlunilu Mat­thæusi 28:16-20. Jiisusi aam­ma af­farmik qatan­ngutigigunak­kaminit “Jaakumit takuneqar­poq”, taas­suma Jiisusip Mis­siarsiunera up­perin­ngeq­qaarsimagaluar­paa. (Joh 7:5) Up­periler­paali Jiisusi makititaasimasoq takugamiuk. Ukiup 55-ip mis­saani Paulusip al­lak­kani taak­ku al­lam­magit Jiisusip makititaasimaneranik takun­nit­tor­pas­suit suli inuup­put, taamaat­tumik takun­nit­tut taak­kua ilaan­nik qular­tut oqaloqatigin­nis­sin­naap­put.

9. Pisimasut Apustilit Suliaat 9:3-5 al­laatigineqar­tut eq­qarsaatigalugit Jiisusip makititaasimaneranik Paulusi qanoq up­per­narsaaqataasin­naava?

⁹ Kingusin­nerusuk­kut aam­ma Paulusip Jiisusi takuaa. (1 Kor 15:8) Paulusip (Saulusip) Damaskusiliar­til­luni Jiisusip makititaasimasup nipaa tusaavaa takorruuisin­neqarlunilu qilam­miin­neranik. (Apustilit Suliaat 9:3-5 atuakkit). Paulusip misigisaa Jiisusip makititaasimanerata oqalut­tualiaan­naan­ngin­neranut aam­ma up­per­narsaataavoq. – ApS 26:12-15.

10. Jiisusip toqusunit makititaasimanera up­peril­luin­naramiuk Paulusi sua?

¹⁰ Kristumiunik malersuisarsimam­mat Paulusip up­per­narsaanera inuit ilaasa maluginiar­nar­tis­simas­savaat. Jiisusip makititaasimanera Paulusip up­perileramiuk ilungersorluni al­lat tamatumin­nga qularun­naarsin­niar­tar­pai. Jiisusip toqusunit makititaasimanera pil­lugu nalunaajaatil­luni persut­tar­neqar­tar­poq, par­naarus­saasar­poq umiiar­tarlunilu. (1 Kor 15:9-11; 2 Kor 11:23-27) Jiisusip toqusunit  makititaasimanera Paulusip up­peril­luin­naramiuk taman­na pil­lugu oqaluus­sinermini inuunini pil­liutigeriaan­naavaa. Kristumiut siul­liit up­per­narsaanerat uagut Jiisusip toqusunit makititaasimaneranik up­perin­nin­nerulis­sutigaar­put, ilaa? Aam­ma siunis­sami makititaasoqarumaar­neranik up­perin­nin­nerulis­sutigaar­put, ilaa?

11. Sooq kristumiut Korinthimiit­tut ilaat makititaaneq pil­lugu eq­qun­ngitsunik up­perisaqar­pat?

¹¹ Korinthimiut ilaat makititaaneq pil­lugu eq­qun­ngitsunik up­perisaqar­put, al­laat ilaat oqarsimap­put “toqusunit makin­nis­saqan­ngitsoq”. Sooq taama oqar­tarsimap­pat? (1 Kor 15:12) Isumaliutersor­tar­tut Athenimiut Jiisusip makititaaneranik ajoqersuut tusaramik­ku il­laruaatigisimavaat. Korinthimiut ilaat im­maqa aam­ma taamatut eq­qarsar­taaseqarsimap­put. (ApS 17:18, 31, 32) Al­lat isumaqarsimasin­naap­put as­sersuutaasumik makititaanerusoq, ima paasil­lugu inuk ajor­tulior­toq “toqungasoq” kristumiun­ngoramili “makititaasoq”. Qanorluun­niit tun­ngavilersuigaluarunik makititaaneq up­perin­ngin­namik­ku up­per­nerat asuliin­nar­poq. Jiisusi Guutimit makititaasiman­ngip­pat uter­titsis­sut akiler­neqarsimas­san­ngik­kaluar­poq, inuil­lu tamarmik ajor­timiigin­nas­sagaluar­put. Tas­sa makititaanermik up­perin­nin­ngitsut piviusumik neriuuteqan­ngil­lat. – 1 Kor 15:13-19; Hebr 9:12, 14.

12. Petrusip al­lagai siul­liit 3:18, 22-lu naaper­torlugit Jiisusip makititaanera al­lat makititaaneran­nit qanoq al­laanerua?

¹² ‘Kristusip toqusunit makis­simanera’ Paulusip nam­mineq takusimavaa. Jiisusip makititaanera inuit al­lat siusin­nerusuk­kut nunarsuarmut makititaaneran­nit al­laaneruvoq, taak­kumi toqoq­qip­put. Paulusi al­lap­poq Jiisusi ‘sinip­paar­tuni inereq­qaar­tuusoq’. Taman­na qanoq paasisariaqar­pa? Anersaatut makit­tut inuil­lu qilaliar­tut Jiisusi siul­lersaraat. – 1 Kor 15:20; ApS 26:23; 1 Petrusi 3:18, 22 atuakkit.

13. Paulusip Jiisusi Adamimit qanoq al­laanerunerar­paa?

¹³ Inuup ataatsip toqunera qanoq inun­nut mil­lionilik­kuutaanut inuus­sutaasin­naagami? Paulusip taman­na erseq­qis­sumik akivaa. Adamip iliuusiisa kingunipilui Kristusil­lu pil­liutaata pil­luaq­qus­sutisias­sar­tai Paulusip al­laatigai. Adami pil­lugu Paulusi ima al­lap­poq: ‘Toqu inuk aq­qutigalugu nal­liup­poq.’ Adami ajor­tuliorami toqusus­san­ngor­poq kinguaas­sanilu toqusus­san­ngor­til­lugit. Naalan­ngin­neratalu kingunipilui ul­lumik­kut suli malun­nar­put. Guutili er­nerminik makititsim­mat inuit al­laanerul­luin­nar­tumik periarfis­saqaler­put! Paulusi ima tun­ngavilersuivoq: “Toqusut makin­nis­saat inuk [Jiisusi] aq­qutigalugu nal­liup­poq. Soorlumi Adamimi tamarmik toqusar­tut, taamatut­taaq Kristusimi tamarmik uum­mar­titaajumaar­put.” – 1 Kor 15:21, 22.

14. Adami toqusunit makititaas­sava? Nas­suiaruk.

¹⁴ Paulusip suna pivaa al­lak­kami “Adamimi tamarmik toqusar­tut”? Paulusip Adamip kinguaavi ajor­timik naam­mal­luin­nan­ngis­susermil­lu kingor­nus­sisimasut taamaat­tumil­lu toqusus­san­ngor­tut pivai. (Rom 5:12) Adami ‘uum­mar­titaajumaar­tunut’ ilaan­ngilaq. Taas­sumami naam­mal­luin­nar­tuul­lunilu piaaraluni Guuti naalan­ngin­namiuk Kristusip uter­titsis­sutitut pil­liutaa iluaqutigis­san­ngilaa. Adami ‘savaasat’ pineqar­nis­saat­tut pineqar­poq, taak­kumi ‘Inuup Er­neranit’ naas­saan­ngitsumik suujun­naarsitaasus­satut eq­qar­tuun­neqas­sap­put. – Matt 25:31-33, 46; Hebr 5:9.

15. ‘Kristusimi tamarmik uum­mar­titaajumaar­tut’ ilaatigut kik­kuup­pat?

¹⁵ Maluginiaruk Paulusi al­lam­mat ‘Kristusimi tamarmik uum­mar­titaajumaar­tut’. (1 Kor  15:22) Paulusi kristumiunut tanitanut Korinthimiit­tunut qilam­mut makititaasus­sanut al­lap­poq. Kristumiut taak­ku ‘Kristusi-Jiisusik­kut il­ler­nar­titaap­put qaaq­qusaal­lutil­lu il­ler­nar­tuus­sal­lutik’. Paulusip aam­ma eq­qaavai ‘Kristusimi sinip­paartut’. (1 Kor 1:2; 15:18; 2 Kor 5:17) Al­lak­kamini isumas­sarsiarititaasuni al­lani Paulusi al­lap­poq ‘Kristusimut atal­luin­nalersimasut toquk­kut taas­suma toquatut it­tuk­kut’ aam­ma Kristusimut atal­luin­nalis­sasut “toqusunit makin­nik­kut taas­suma makin­neratut it­tuk­kut”. (Rom 6:3-5) Jiisusi anersaatut makititaam­mat qilaliarmal­lu kristumiut tanitat aam­ma anersaatut makititaal­lutil­lu qilalias­sap­put.

16. Paulusip Jiisusi ‘inereq­qaar­tuuneraramiuk’ suna ersersip­paa?

¹⁶ Paulusi al­lap­poq ‘Kristusi toqusunit makis­simasoq sinip­paar­tuni inereq­qaar­tuul­luni’. Nalun­ngilar­put Jiisusip makititaanera sioq­qul­lugu makititaasoqar­tarsimasoq, ilaatigut Lazarusi, taak­kulu nunarsuarmi inuunermut makititaasimap­put. Jiisusili siullersaalluni anersaatut toqun­ngisaan­nar­tus­satul­lu makititaavoq. Tas­sa Jiisusi as­sersuun­neqarsin­naavoq Israelik­kut narsaatimin­ni inereq­qaar­tuinut Guutimut pil­liutigisar­tagaan­nut. Paulusil­lu Jiisusi ‘inereq­qaar­tuuneraramiuk’ ersersip­paa al­lat kingusin­nerusuk­kut aam­ma qilam­mut makititaajumaar­tut. Apustilit tanital­lu al­lat Jiisusip makititaaneratut makititaajumaar­put.

17. Tanitat sinip­paarsimasut qanga qilam­mi akis­sarsisin­neqar­pat?

¹⁷ Paulusi Korinthimiunut al­lam­mat tanitanik qilam­mut suli makititaasoqarsiman­ngilaq. Taman­na siunis­sami pis­sasoq Paulusip ersersip­paa. ‘Tamarmik tul­leriis­susis­sar­tik malis­savaat: Kristusi inereq­qaar­tuul­luni, tikiutereer­pallu tulliullutik Kristusip pigisai.’ (1 Kor 15:23; 1 Th 4:15, 16) Ul­lumik­kut Kristusip ‘tikiutereer­nerani’, tas­sa najuun­nerani, inuuvugut. Aap, apustilit kristumiul­lu tanitat al­lat taamani toqusimasut qilam­mi akis­sarsias­sar­tik aatsaat Jiisusip najuun­nerani pivaat, taava Kristusimut atal­luin­naler­put “toqusunit makin­nik­kut taas­suma makin­neratut it­tuk­kut”.

18. (a) Sooq isum­mersin­naavugut qilam­mut makititaasut saniatigut aam­ma al­lanik makititaasoqarumaar­toq? (b) Korinthimiunut al­lak­kat siul­liit 15:24-26 naaper­torlugit qilam­mi qanoq pisoqarumaar­pa?

¹⁸ Kristumium­mi aalajaatsut qilaliar­nis­samik neriuuteqan­ngitsut? Taak­ku aam­ma makititaanis­samik neriuuteqar­put. Biibilimi al­las­simavoq qilaliar­tut “makin­nermi siullermi”  makititaasut. (Saqq 20:6) Tamatuman­nga erser­poq qilaliar­tut saniatigut aam­ma al­lat makititaajumaar­tut. Taman­na Jobip siunis­samut neriuutaanut naaper­tuup­poq. (Job 14:13) “Kristusip pigisai” qilam­miis­sap­put taas­suma naalak­kersuisut oqar­tus­saas­susil­lil­lu inuit pilersitaat tamaasa suujun­naarsip­pagit. Aam­ma “akeq­qani kingul­lersaal­luni toqu suujun­naarsitaajumaar­poq”. Soorunami qilam­mut makititaasut toqumit sun­ner­neqas­san­ngil­lat. Inuim­mi al­lat? – 1 Korinthimiut 15:24-26 atuakkit.

19. Qilaliar­nis­samik neriugisaqan­ngitsut suna ilimagisin­naavaat?

¹⁹ Qilaliar­nis­samim­mi neriugisaqan­ngitsut? Paulusip oqaasii uku neriuuteqalis­sutigaat: ‘Guutimut neriugisaqar­punga, tas­sa toqusut makik­kumaar­tut – iluar­tut iluaatsul­lu.’ (ApS 24:15) Soorunami iluaatsut, tas­sa naaper­tuil­luan­ngitsut, qilaliarsin­naan­ngil­lat, taamaat­tumik Paulusip oqaasii nunarsuarmi makititaanis­samut in­nersuus­sutaap­put.

20. Makititaanis­samik neriuutit qanoq nakus­satsin­neqar­pa?

²⁰ ‘Toqusut makik­kumaar­nerat’ qular­nan­ngilaq! Nunarsuarmi makititaasut naas­saan­ngitsumik nunarsuarmi inuunis­sar­tik qilanaarisin­naavaat. Taman­na up­peril­luin­narsin­naavat. Asasatit toqusimasut eq­qarsaatigalugit neriuut taman­na tup­pal­lersaatigisin­naavat. Kristusip ‘kun­ngioqataasalu ukiuni 1.000-ni’ naalak­kersuinerata nalaani toqusunit makititaasut ilagisin­naavaat. (Saqq 20:6) Aam­ma il­lit ukiut 1.000-t aal­lar­tin­ngin­neran­ni toqus­sagaluaruit makititaajumaarlutit up­perisin­naavat. ‘Neriuut taan­na pakatsisitsis­san­ngilaq.’ (Rom 5:5) Taman­nalu maan­nak­kut nakus­satsis­sutaal­lunilu Guutimut kif­far­tor­nin­ni nuan­naar­nerulis­sutaasin­naavoq. Korinthimiunul­li al­lak­kat siul­liit kapitali 15-imi al­las­simasut ilin­niarfiginerusin­naavavut, al­laaserisamilu tul­liut­tumi tamak­ku sam­mineqar­put.