НтІэ, тохуэ. Библиер наукэм теухуа тхылъкъым. Ауэ наукэм епха упщІэхэр Библием къыщиІэтым деж, абы жиІэр сыт щыгъуи пэжщ, а тхылъыр щатха зэманым псэуа цІыхухэм нэгъуэщІ еплъыкІэхэр яІэу щытами. Абы щыхьэт техъуэ щапхъэ зыбжанэ зэпкърытхынщ.

•   Дунеишхуэм щІэдзапІэ иІащ (ЩІэдзапІэ 1:1). Ауэ шыпсэ куэдым къызэрыхэщымкІэ, Дунеишхуэр зыми къигъэщІакъым, атІэ езыр-езыру зэхэзэрыхьа гуэрым къыхэкІащ. Бабилэн цІыхухэм я фІэщ хъут Дунеишхуэр къэзылъхуа тхьэхэр тенджызитІым къыхэкІауэ. НэгъуэщІ шыпсэхэм зэрыжаІэмкІэ, Дунеишхуэр джэдыджэшхуэм къикІащ.

•   Дунеишхуэр природэм и законхэм тету аращ, атІэ тхьэ нэпцІ щымыІэхэм едаІуэу аракъым (Иов 38:33; Иеремия 33:25). Лъэпкъ зэмылІэужьыгъуэхэм я шыпсэхэм зэрыжаІэмкІэ, тхьэ гущІэгъуншэхэм я зэраным цІыхур зыми щихъумэфынукъым.

•   ЩІыр зыгуэрым фІэдзауэ щыткъым (Иов 26:7). Пасэ зэманым псэуа лъэпкъхэм я фІэщ хъут щІыр хъурей пІащІэу щыту икІи ар вым е шылъэгум тету.

•   Тенджызхэмрэ нэгъуэщІ псыхэмрэ я бахъэр уафэм докІуейри, иужькІэ ушхыу, уэсу е уэуэ къох икІи псыежэххэм хохьэ (Иов 36:27, 28; Экклезиаст 1:7; Исаия 55:10; Амос 9:6). Пасэрей алыджхэм я гугъэт щІы щІагъым щыІэ тенджызыпсыр псыежэх хъууэ, икІи апхуэдэ еплъыкІэр XVIII лІэщІыгъуэм нэс къекІуэкІащ.

•   Бгыхэр зэм нэхъ лъагэ, зэм нэхъ лъахъшэ мэхъу. Нобэ щыІэ бгыхэр зэгуэр псы щІагъым щІэтащ (Псалом 104:6, 8). Языныкъуэ шыпсэхэм зэрыжаІэмкІэ, бгыхэр нобэ зэрыщыт дыдэм хуэдэу тхьэхэм къагъэщІащ.

•   Къабзагъэр пхъумэныр узыншагъэмкІэ сэбэпщ. Пасэрей журт лъэпкъым иІа унафэмкІэ лІам еІуса нэужь цІыхум зигъэпскІыжын хуейт, уз зэрыцІалэ зиІэр хъужыхукІэ щхьэхуэу псэун хуейт икІи цІыхур щІыб икІа иужь, и фІейр цІыхухэр щыпсэу щІыпІэм пэжыжьэу щІитІэжын хуейт (Левит 11:28; 13:1—5; Второзаконие 23:13). Ауэ Мысырым а зэманым уІэгъэ цІынэр зэрагъэхъуж хущхъуэм цІыхум къыдэха фІейр халъхьэт.

 Библиер куууэ зыджхэм зэрыжаІэмкІэ, иткъым. Нобэ Библием теухуауэ еплъыкІэ нэпцІхэр къокІуэкІ. Мис абыхэм щыщу языныкъуэхэр:

 ПцІыщ: Библием зэрыжиІэмкІэ, Алыхьым Дунеишхуэр махуихкІэ къигъэщІащ.

 Пэжщ: Алыхьым Дунеишхуэр къигъэщІын щхьэкІэ дапхуэдиз зэман тригъэкІуэдами Библием щыжыІакъым (ЩІэдзапІэ 1:1). ЩІэдзапІэм, япэ псалъащхьэм зи гугъу ищІ «махуэхэм» я кІыхьагъыу щытар дэ тщІэкъым, ауэ гурыІуэгъуэщ ахэр илъэс бжыгъэ куэд зэрыхъутэр. Абы нэмыщІ Алыхьым уафэмрэ щІылъэмрэ къыщигъэщІа зэманым ЩІэдзапІэ тхылъыр «зы махуэкІэ» йоджэ (ЩІэдзапІэ 1:1, ДЩІ).

 ПцІыщ: Библием зэрыжиІэмкІэ, Алыхьым къэкІыгъэхэр Дыгъэм ипэ къигъэщІащ. Ауэ Дыгъэр хэмыту фотосинтез щыІэнукъым (ЩІэдзапІэ 1:11, 16).

 Пэжщ: Библием зэрыжиІэмкІэ, Дыгъэр «уафэм» щыІэ вагъуэхэм ящыщ зыщ икІи Алыхьым ар къэкІыгъэхэм ипэ къигъэщІащ (ЩІэдзапІэ 1:1). Япэ «махуэм» Дыгъэм къыбгъэдэкІ нурым и Іыхьэ мащІэрат ЩІым къэсыр. Ещанэ «махуэм» ирихьэлІэу, уафэгур къабзэ щыхъуам щыгъуэ, Дыгъэм къыбгъэдэкІ нурыр ЩІым хуиту къытепсэу щІидзати, фотосинтезым щІидзащ (ЩІэдзапІэ 1:3—5, 12, 13). ИужькІэ ЩІым тет цІыхум Дыгъэр наІуэу илъагъуу хъуащ (ЩІэдзапІэ 1:16).

 ПцІыщ: Библием зэрыжиІэмкІэ, Дыгъэм ЩІым и хъуреягъкІэ къекІухь.

 Пэжщ: Экклезиаст 1:5 щыжыІащ: «Дыгъэр къотэдж, дыгъэр мэтІысыж икІи къыщыкъуэкІыну щІыпІэм ар хуопІащІэ». Мы ездыгъуэм зи гугъу ищІыр ЩІым тет цІыхум Дыгъэр зэрилъагъу щІыкІэращ. ЩІым Дыгъэм и хъуреягъкІэ къызэрикІухьыр тщІэ пэтми, нобэ дэ жыдоІэ «дыгъэр къыкъуэкІащ», «дыгъэр къухьэжащ».

 ПцІыщ: Библием зэрыжиІэмкІэ, ЩІыр хъурей пІащІэу щытщ.

 Пэжщ: ЩІыпІэ жыжьэм и гугъу щищІым деж Библием «дунейм и кІэм нэсыху» жыхуиІэ псалъэхэр къызэригъэсэбэпым къикІкъым ЩІыр хъурей пІащІэу щыту икІи абы гъунэ гуэр иІэу (Апостолхэм 1:8). Абы хуэдэу, Библием «щІым и къуапиплІым» жыхуиІэ псалъэхэмкІэ щІыналъэ псор къигъэлъагъуэу аращ; дэри нобэ абы ещхь псалъэхэр къыдогъэсэбэп (Исаия 11:12; Лука 13:29).

 ПцІыщ: Библием зэрыжиІэмкІэ, окружностым и кІыхьагъыр и диаметрым хуэдэу щы мэхъу, ауэ окружностым и диаметрыр 3,1416 (число пи) гъэбэгъуэн хуейуэ аращ, абы и кІыхьагъыр къэпщІэн щхьэкІэ.

 Пэжщ: 1 Царей 7:23, 2 Летопись 4:2 зэрыжаІэмкІэ, «литое море» жыхуаІэм и диаметрыр ІэфракІипщІ хъут, ауэ абы и окружностым и кІыхьагъыр ІэфракІэу щэщІ хъут. Ауэ а бжыгъэхэр хъурей ящІауэ къыщІэкІынущ, абы къутахуэ имыІэн щхьэкІэ. Абы нэмыщІ окружностым и кІыхьагъыр и кІуэцІымкІэ, ауэ диаметрыр блын кІапэм нэс къапщауэ къыщІэкІынущ.