ẸVẸ ọzae ọ sai ro ru eva were aye riẹ? Ahwo buobu a re roro nọ ọzae ọ tẹ be sae rọ ugho ze nọ uviuwou na a be rọ re eva vọ yọ u re no. Rekọ dede nọ eyae buobu a be ruẹ ugho dẹ oware kpobi nọ a gwọlọ, a bi wo evawere evaọ uwou rai hi, ẹsejọ dede avọ ozọ nọ u bi mu ai. Wọhọ oriruo, aye obọ Spain jọ nọ a re se Rosa ọ ta kpahe ọzae riẹ nọ, “Ọzae mẹ ọ rẹ whẹtiẹ ahwo kpobi họ oma evaọ obọ otafe, rekọ evaọ obọ uwou obonẹ kọ odudu.” Aye Nigeria jọ nọ a re se Joy ọ ta kpahe ọzae riẹ nọ, “Otẹrọnọ mẹ gbẹ rọwo kugbe ọzae mẹ evaọ oware jọ họ, ọ vẹ ta kẹ omẹ nọ ‘mẹ rehọ owhẹ fikiere oware kpobi nọ mẹ ta kẹ owhẹ who re ru.’”

Ẹvẹ ọzae ọ sae rọ rehọ edhere oyoyou rẹrote ewha-iruo riẹ evaọ uwou na? Eme ọzae o re ru re uwou riẹ o sae jọ oria ufuoma kẹ aye riẹ?

Dede nọ ọzae avọ aye a rọ ẹrẹrẹe evaọ aro Ọghẹnẹ, Ebaibol na ọ ta nọ aimava na a wo ọvuọ ẹkabọ riẹ evaọ uwou na. Obe Ahwo Rom 7:2 o ta nọ aye nọ ọ rọo no ọ rẹ jọ “otọ uzi ọzae riẹ.” Wọhọ epanọ a rẹ rehọ ohwo jọ mu ọnọ o wuzou evaọ oria iruo na, ere Ọghẹnẹ ọ rehọ ọzae mu ọnọ o wuzou aye riẹ re. (1 Ahwo Kọrint 11:3) O gwọlọ nọ ezae e rẹ kobaro evaọ iruẹru uviuwou rai.

Whai ezae na, ẹvẹ o gwọlọ nọ wha re ro dhesẹ uzou-uwo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ owhai na? Ebaibol na ọ ta nọ: “Ezae, wha gbẹ hai you eyae rai, wọhọ epanọ Kristi o you ukoko na.” (Ahwo Ẹfisọs 5:25) Dede nọ Jesu o wo aye he, oriruo nọ o fihotọ ọ sai fiobọhọ kẹ owhai jọ emamọ ezae. Joma ta kpahe epanọ onana o sae rọ lọhọ.

Jesu ọ jẹ sasa ahwo oma, yọ o je fiobọhọ kẹ ai. Jesu ọ ta kẹ enọ a je kienyẹ gbe enọ uye akpọ o be bẹ nọ: “Wha nya bru omẹ ze, . . . mẹ te sasa owhai oma.” (Matiu 11:28, 29) Jesu o je fiobọhọ ru owha ahwo na vori, yọ o je fiobọhọ kẹ ai si kẹle Ọghẹnẹ. Agbẹta nọ ahwo buobu a jẹ rọ dhẹ gbalọ Jesu na, keme u mu rai ẹro nọ o ti ru owha rai vori!

Oghẹrẹ nọ ezae a sae rọ rehọ aro kele Jesu. Hae gwọlọ idhere nọ who re ro fiobọhọ kẹ aye ra evaọ iruo uwou na. O rrọ eyae buobu oma wọhọ epanọ o rrọ Rosa oma, ọnọ ọ ta nọ: “Mẹ wọhọ ọrigbo rọkẹ ọzae mẹ.” Wo ohẹriẹ no  Rosa, ọzae jọ nọ a re se Kweku nọ ọ be reawere orọo riẹ ọ ta nọ: “Mẹ rẹ nọ aye mẹ ẹsikpobi kpahe oware nọ me re ru ro fiobọhọ kẹe. Fikinọ me you rie, mẹ rẹ daoma fiobọhọ kẹe ẹsikpobi evaọ iruẹru uwou na.”

Jesu o wo ororokẹ gbe ọdawẹ. Aye oyogbere jọ ọ ruẹ uye ẹyao oyoma jọ evaọ ikpe 12 soso. Nọ o yo kpahe iruo igbunu nọ Jesu o bi ru: “Ọ jẹ ta kẹ omariẹ nọ: ‘Mẹ tẹ sae rọ obọ te ewu ehru riẹ ọvo dede, ẹyao mẹ o ti kpo.’” Uzẹme aye na ọ ginẹ ta na! Kẹsena ọ tẹ nya kẹle Jesu je dhobọte ewu riẹ, omariẹ o tẹ nwani kpo. Dede nọ ahwo jọ a roro nọ omorro o wọ aye na ru oware nana, Jesu ọ riẹ nọ obufihọ aye na ọ gwọlọ. * Ọ runu kpotọ ta kẹe nọ: “Ọmọtẹ, . . . jọ ẹyao na ọ gbẹ lahiẹ owhẹ ofa ha.” Jesu o kpe omovuọ họ aye na oma hayo whọku ei hi, ukpoye o muẹrohọ epanọ ẹyao na ọ lahiẹ aye na te. Jesu ọ rọ ere dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ via, inọ ọ vọ avọ ọdawẹ.—Mak 5:25-34.

 Oghẹrẹ nọ ezae a sae rọ rehọ aro kele Jesu. Nọ oma o gbẹ ga aye ra ha, dhesẹ ororokẹ kẹe jẹ daoma wo odiri. Daoma wo otoriẹ oware nọ o be lẹliẹ aye ra ru oghẹrẹ eware jọ hayo ta oghẹrẹ eme jọ. Wọhọ oriruo, ọzae jọ nọ a re se Ricardo ọ ta nọ: “Me te muẹrohọ nọ oware jọ o lẹliẹ eva dha aye mẹ, mẹ vẹ daoma whaha eme nọ e rẹ lẹliẹ eva dhae vrẹta.”

Jesu ọ jẹ hae lele ilele riẹ ta ẹme ẹsikpobi Jesu ọ jẹ hae rehọ oke ta oware nọ o rrọ iroro riẹ kẹ ilele riẹ ẹsikpobi. Ọ ta kẹ ae nọ: “Mẹ ta eware kpobi nọ me yo mi Ọsẹ mẹ kẹ owhai no.” (Jọn 15:15) Evaọ ẹsejọ Jesu ọvo ọ jẹ hae jọ oria riẹ sa re ọ lẹ je roro didi. O make rrọ ere ghele na, ọ jẹ hae ta eva kẹ ilele riẹ. Evaọ aso nọ a ro kpei wọhọ ogbulegbu na, ọ ta kẹ ilele riẹ nọ “Uweri o da omẹ oma fia.” (Matiu 26:38) Makọ okenọ ilele Jesu a te ru eware nọ e were riẹ hẹ, o gbe je lele ai ta ẹme ghele.—Matiu 26:40, 41.

Oghẹrẹ nọ ezae a sae rọ rehọ aro kele Jesu. Who te bi lele aye ra ta ẹme, ta oware nọ o rrọ owhẹ iroro vevẹ via kẹ aye ra. Eyae jọ e rẹ ta nọ ezae rai i re lele ahwo ta ẹme sasasa evaọ obọ otafe rekọ a rrọ ere evaọ obọ uwou hu. Aye jọ nọ a re se Ana ọ ta epanọ o rẹ jariẹ oma nọ ọzae riẹ ọ tẹ be ta eva kẹe, inọ: “U re ru omẹ riẹ nọ o gine you omẹ, yọ u re si omẹ kẹle iẹe viere.”

Whọ rọ ivuwa ru akpọ bẹ aye ra ha. Aye jọ ọ ta nọ: “Eva mẹ e tẹ be dha ọzae mẹ, ọ gbẹ rọwo lele omẹ ta ẹme edẹ buobu hu. Yọ onana o rẹ lẹliẹ udu bru kpe omẹ jẹ lẹliẹ omẹ rri oma mẹ nọ me fioka ha.” Ọzae jọ nọ a re se Edwin nọ ọ be daoma rọ aro kele oriruo Jesu ọ ta nọ: “Nọ eva e tẹ be dha omẹ fiki oware jọ nọ aye mẹ o ru, mẹ rẹ nwane rọ oke yena ta ẹme he, ukpoye mẹ rẹ hẹrẹ bẹsenọ udu mẹ u re kpotọ no re ma tẹ ta kpahe oware nọ o via na.”

Aye nọ a re se Joy nọ ma fodẹ ẹsiẹ na, o muẹrohọ nọ anwọ okenọ ọzae riẹ o bi ro wuhrẹ Ebaibol na kugbe Isẹri Jihova na, uruemu riẹ u te bi nwene. Ọ ta nọ: “Uruemu riẹ u woma no, yọ ọ be daoma rọ aro kele oriruo Jesu.” Ezae-avọ-eyae buobu evaọ akpọ na soso a bi wo erere no ehrẹ Ebaibol ze. Kọ whọ gwọlọ wo erere no ehrẹ Ebaibol nana ze re? Whọ sae ta kẹ Osẹri Jihova jọ re o wuhrẹ Ebaibol na kugbe owhẹ ọvọvẹ.