Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Bɔ ni Yehowa Odasefoi Kwɛɔ Wolo-Kasemɔ

Bɔ ni Yehowa Odasefoi Kwɛɔ Wolo-Kasemɔ

Taakɛ fɔlɔi fɛɛ ji lɛ, Yehowa Odasefoi susuɔ amɛbii awɔsɛɛ shihilɛ he. No hewɔ lɛ amɛbuɔ wolo-kasemɔ akɛ nɔ ni he hiaa waa diɛŋtsɛ. “Esa akɛ wolo-kasemɔ aye abua mɛi koni amɛtsɔmɔ mɛi ni he yɔɔ sɛɛnamɔ yɛ gbɔmɛi ateŋ. Esa akɛ eye ebua amɛ hu ni amɛhiɛ asɔ amɛ kusumii ni ashi aha amɛ lɛ, koni amɛhi shi akɛ mɛi ni tsui nyɔɔ amɛmli babaoo.”

TAAKƐ sane ni atsɛ sɛɛ kɛjɛ The World Book Encyclopedia lɛ mli nɛɛ tsɔɔ lɛ, yiŋtoi titrii ahewɔ ni ayaa skul lɛ ekome ji ni atsɔse gbekɛbii kɛha daa gbi shihilɛ, ní weku ko hiamɔ nii ni ebaaha amɛnyɛ amɛtsu he nii gbi ko lɛ fata he. Yehowa Odasefoi heɔ yeɔ akɛ enɛ ji gbɛnaa nii ko ni yɔɔ krɔŋkrɔŋ. Biblia lɛ diɛŋtsɛ kɛɔ akɛ: “Shi kɛ mɔ ko kwɛɛɛ lɛ diɛŋtsɛ emɛi, titri lɛ, lɛ diɛŋtsɛ eshiabii lɛ, ekpa yɛ hemɔkɛyeli lɛ sɛɛ, ni efaŋ mɔ ni heee yeee fe lɛ.” (1 Timoteo 5:8) Afii ni ayeɔ yɛ skulyaa mli lɛ saa gbekɛbii lɛ kɛhaa gbɛnaa nii ni amɛbaatsu he nii yɛ shihilɛ mli. No hewɔ lɛ, Odasefoi nuɔ he akɛ, esa akɛ abu wolo-kasemɔ akɛ hiɛdɔɔ sane diɛŋtsɛ.

“Esa akɛ wolo-kasemɔ aye abua mɛi koni amɛtsɔmɔ mɛi ni he yɔɔ sɛɛnamɔ yɛ gbɔmɛi ateŋ. Esa akɛ eye ebua amɛ hu ni amɛhiɛ asɔ amɛ kusumii ni ashi aha amɛ lɛ, koni amɛhi shi akɛ mɛi ni tsui nyɔɔ amɛmli babaoo.”​—The World Book Encyclopedia

Odasefoi bɔɔ mɔdɛŋ ni amɛhi shi yɛ Biblia famɔ lɛ naa akɛ: “Nɔ fɛɛ nɔ ni nyɛfeɔ lɛ, nyɛkɛ nyɛtsui fɛɛ atsua, akɛ nɔ ni nyɛmiitsu nyɛmiiha Nuntsɔ lɛ ni jeee kɛha gbɔmɛi.” (Kolosebii 3:23, Today’s English Version) Shishitoo mla nɛɛ kɔɔ daa gbi shihilɛ mli nifeemɔi fɛɛ he, ni skulyaa fata he. No hewɔ lɛ Odasefoi woɔ amɛbii ahewalɛ koni amɛkase nii waa, koni amɛkɛ hiɛdɔɔ atsu nitsumɔi ni akɛwoɔ amɛdɛŋ yɛ skul lɛ he nii.

“Nɔ fɛɛ nɔ ni nyɛfeɔ lɛ,nyɛkɛ nyɛtsui fɛɛ atsua, akɛ nɔ ni nyɛmiitsu nyɛmiiha Nuntsɔ lɛ.”​—Kolosebii 3:23, Today’s English Version

Biblia lɛ hu tsɔɔ bɔ ni esa akɛ aba he shi aha mlai ni awoɔ yɛ maŋ ni mɔ ko yɔɔ mli lɛ. No hewɔ lɛ kɛ mla biɔ ni aya skul kɛyashɛ afi ko lɛ, Yehowa Odasefoi kɛ mla nɛɛ tsuɔ nii.​—Romabii 13:1-7.

Hiɛtserɛjiemɔ kpakpa, lala, shwɛmɔi, kpɔiaŋgbɔlemɔ, kɛ wojiatoo hei kɛ blema nibii atoo hei ni ayaa lɛ fɛɛ tsuɔ gbɛfaŋnɔ ko ni he hiaa yɛ wolo-kasemɔ ni ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ mli

Yɛ be mli ni ebaaa bɔ ni tsɔsemɔ kɛha daa gbi shihilɛ he hiaa ha lɛ shi lɛ, Biblia lɛ tsɔɔ akɛ jeee enɛ pɛ ji yiŋtoo ni yɔɔ wolo-kasemɔ sɛɛ loo oti titri ni ma hiɛ. Esa akɛ wolo-kasemɔ ni yeɔ omanye lɛ hu aha gbekɛbii lɛ ana shihilɛ he miishɛɛ ni eye ebua amɛ ni amɛtsu amɛ gbɛfaŋnɔ yɛ gbɔmɛi ateŋ akɛ aŋkroaŋkroi ni ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ jogbaŋŋ. No hewɔ lɛ, Yehowa Odasefoi nuɔ he akɛ, nibii ni asumɔɔ akɛ afee, beni akpa skul sɛɛ lɛ he hiaa waa. Amɛheɔ amɛyeɔ akɛ hiɛtserɛjiemɔ kpakpa, lala, shwɛmɔi, kpɔiaŋgbɔlemɔ, wojiatoo hei kɛ blema nibii atoo hei ni ayaa, kɛ ekrokomɛi lɛ, tsuɔ gbɛfaŋnɔ ko ni he hiaa yɛ wolo-kasemɔ ni ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ mli. Kɛfata he lɛ, amɛtsɔɔ amɛbii akɛ amɛbu onukpai ni amɛtao hegbɛi ni amɛaatsɔ nɔ amɛye amɛbua amɛ.

Ni Wolo-Kasemɔ ni Yaa Hiɛ Hu?

Yɛ tsɔnei heei afeemɔ hewɔ lɛ, nitsumɔ taomɔ mli tsakeɔ daa. Nɔ ni ejɛ mli eba ji akɛ, ehe bahiaa ni obalahii kɛ obalayei bibii pii atsu nii yɛ hei komɛi loo nitsumɔi ni amɛnako emli tsɔsemɔ pɔtɛɛ ko. Akɛni nakai sane lɛ ji hewɔ lɛ, bɔ ni amɛtsuɔ nii amɛhaa kɛ tsɔsemɔ ni amɛ diɛŋtsɛ amɛnaa, titri lɛ bɔ ni amɛaanyɛ amɛtsake amɛhe amɛwo shihilɛ ko mli lɛ, he baaba sɛɛnamɔ babaoo aha amɛ. No hewɔ lɛ, ehi akɛ nikaselɔi aaatsɔmɔ onukpai, ni taakɛ Nilee Hee he niŋmalɔ Montaigne tsɔɔ mli lɛ, ni yɔɔ ‘yitso ni akɛ emli nilee tsuɔ nii, moŋ fe yitso ni akɛ nibii ewo mli obɔ.’

Bei pii lɛ, nitsumɔ ni anaaa yɛ shikpɔji ni yɔɔ nii kɛ nɔ ni bɛ nii anɔ lɛ fɛɛ woɔ obalahii kɛ obalayei bibii ni he esako tsɔ lɛ ahe gbeyei. No hewɔ lɛ, kɛ nitsumɔ taomɔ biɔ ni ana skul tsɔsemɔ ko ni yaa hiɛ afata nɔ ni mla biɔ lɛ he lɛ, no lɛ ekã fɔlɔi anɔ akɛ amɛkudɔ amɛbii koni amɛkɛkpɛ amɛyiŋ yɛ skul nikasemɔ ni yaa hiɛ lɛ he, ni amɛŋmɛ sɛɛnamɔi wuji kɛ afɔleshaai ni nikasemɔ ni yaa hiɛ ni tamɔ nɛkɛ kɛaaba lɛ amɛkwɛ.

Shi, ekolɛ obaakpɛlɛ nɔ akɛ, babaoo fata omanye ni ayeɔ yɛ shihilɛ mli lɛ he fe heloonaa nifalɛ kɛkɛ. Yɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ bei nɛɛ amli lɛ, nɔ fɛɛ nɔ ni hii kɛ yei ni kɛ amɛshihilɛ be fɛɛ ewo amɛnitsumɔi amli vii lɛ yɔɔ lɛ laaje, beni amɛnitsumɔi je amɛdɛŋ lɛ. Fɔlɔi komɛi kɛ amɛ weku shihilɛ kɛ be ni kulɛ amɛkɛ amɛbii aaaye lɛ esha afɔle, ni hegbɛ ni amɛkɛaaye amɛbua koni amɛdara lɛ eje amɛdɛŋ, ejaakɛ je lɛŋ nitsumɔ ehe amɛ be fɛɛ.

Eka shi faŋŋ akɛ, esa akɛ wolo-kasemɔ ni ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ lɛ aha ale akɛ, nibii babaoo yɛ ni he hiaa ni baaha wɔna miishɛɛ lɛlɛŋ fe heloonaa shweremɔ. Yesu Kristo kɛɛ akɛ: “Aŋma akɛ: ‘Jeee aboloo kɛkɛ haa gbɔmɔ yi naa wala; shi moŋ wiemɔ fɛɛ wiemɔ ni jɛɔ Nyɔŋmɔ daaŋ lɛ.’” (Mateo 4:4) Akɛ Kristofoi lɛ, Yehowa Odasefoi ahiɛ sɔɔ bɔ ni ehe hiaa ni ana jeŋba kɛ mumɔŋ sui kpakpai kɛ agbɛnɛ amɛhe ni amɛaasaa koni amɛkɛtsu amɛ heloonaa hiamɔ nii ahe nii.