“MME Ọkwọrọ Obio Ubọn̄ ke Britain—Ẹdemede!!” Se Informant * December 1937, eke London ọkọdọhọde mme ọkwọrọ Obio Ubọn̄ ke Britain edi emi. Informant oro ama enyene ekpri ibuotikọ emi ọkọdọhọde ete: “N̄kọri Idụhe ke Ofụri Isua Duop.” Ibatutom oro ẹkesiwetde ke akpa page Informant, ọtọn̄ọde ke 1928 esịm 1937, ama owụt ke n̄kọri ikodụhe.

Ntak emi n̄kọri mîkodụhe ke utom nnyịn ke Britain? Sia mme esop ẹkesinam utom ukwọrọikọ nte ẹkesinamde ke eset. Adianade do, n̄kọk itieutom Britain ẹkeyom mme asiakusụn̄ 200 kpọt ẹkwọrọ ikọ ke idụt mmọ, ke mme nsannsan ebiet emi mme esop mîkodụhe. Mmọ ẹma ẹdọhọ owo ekededi emi oyomde ndisiak usụn̄ aka idụt en̄wen ke Europe ọkọkwọrọ ikọ. Ntre, ata ediwak mme asiakusụn̄ ẹma ẹkpọn̄ Britain ẹka France ye mme idụt en̄wen ẹkekwọrọ ikọ, kpa ye oro mmọ mîkọfiọkke usem idụt oro.

Informant eke 1937 ama ọdọhọ ke ẹyom ẹkwọrọ ikọ miliọn hour kiet ke 1938. Ẹdikeme ndinam emi edieke mme asuanetop ẹkwọrọde ikọ hour 15, mme asiakusụn̄ ẹkwọrọ hour 110 kpukpru ọfiọn̄. Ẹma ẹdọhọ n̄ko ẹmek mme usen emi ẹdisikwọrọde ikọ hour ition, ẹnyụn̄ ẹkụt ẹte ke ẹsịn idem ẹnam mfiakn̄ka, akpan akpan ke mme mbubreyo ufọturua.

N̄kpọ emi ama enen̄ede enem ediwak nditọete. Sista Hilda Padgett * ọkọdọhọ ete: “Ata ediwak owo ẹketetie ẹbet ibuot itieutom ẹnọ uyo ẹte ẹnam utom emi, ndien Abasi ama enen̄ede ọdiọn̄ se ikanamde.” Sista E. F. Wallis ọkọdọhọ ke “ndutịm oro ẹkenamde man isikwọrọ ikọ hour ition ndusụk usen ama ọfọn etieti! Inyeneke se inemde nte ndikwọrọ ikọ ofụri usen . . . Esịt ama esinem nnyịn kpa ye oro ikesikpade mba.” Stephen Miller ama okụt ke ọfọn ẹkwọrọ ikọ, ntre enye ama etiene anam ntre. Enye eti nte nditọete ẹkesiwatde enan̄ukwak ẹsan̄a ẹkwọrọ ikọ ọtọn̄ọde ke usenubọk, ndien ke mbubreyo mmọ ẹbre utịn̄ikọ Bible. Mmọ ẹma ẹsikama kad ẹsan̄a ẹkwọrọ ikọ, ẹnyụn̄ ẹnọ mme owo magazine ke efak.

Ẹma ẹdọhọ n̄ko ke Informant ke ẹyom mme asiakusụn̄ 1,000. Ẹma ẹdọhọ mme asiakusụn̄ ẹsisan̄a ye esop mmọ ẹkwọrọ ikọ man ẹsọn̄ọ mmọ idem utu ke ndikodu ke nsannsan efakutom n̄kwọrọ ikọ. Joyce Ellis (emi ekesikerede Joyce Barber) ọdọhọ ete: “Ata ediwak nditọete ẹma ẹdikụt ke ọfọn mmimọ itiene inam utom usiakusụn̄. Mma nnen̄ede nyom ndinam utom usiakusụn̄ kpa ye oro n̄kedide isua 13.” Sista Joyce ama ọtọn̄ọ utom usiakusụn̄ ke July 1940, ke ini enye ekedide  isua 15. Peter emi ekedidọde Joyce, ama oyom ndinam utom usiakusụn̄ n̄ko ke ini enye okokopde ke ẹyom mme asiakusụn̄ 1,000. Ke June 1940, ke ini Peter ekedide isua 17, enye ama awat enan̄ukwak ke itiat 65 m̀mê kilomita 105 aka Scarborough, man akanam utom usiakusụn̄ ke efakutom emi ẹkenọde enye.

Cyril ye Kitty Johnson ẹma ẹyak ediwak n̄kpọ atak mmọ man ẹnam utom usiakusụn̄. Mmọ ẹma ẹnyam ufọk ye inyene mmọ man ẹnyene okụk ẹse ẹban̄a idemmọ ke ini ẹnamde utom usiakusụn̄. Cyril ama ọkpọn̄ utom emi enye ekesinamde, ndien ke ufan̄ ọfiọn̄ kiet mmọ ẹma ẹtọn̄ọ utom usiakusụn̄. Enye ọkọdọhọ ete: “Ikanam emi ke ofụri esit, sia ima idiọn̄ọ ke ata nnennen n̄kpọ ke inam emi.”

Nte mme asiakusụn̄ ẹkewakde, nditọete oro ẹsede enyịn ẹma ẹkere nte ẹkpen̄wamde mmọ. Ẹma ẹdọhọ ẹbọ ufọk ke mme ikpọ obio ke Britain ẹnọ mme asiakusụn̄ ẹdụn̄. Ke 1938, Jim Carr, emi ekedide asan̄autom zone (emi ẹkotde esenyịn circuit idahaemi), ama oyom ufọk ọnọ mme asiakusụn̄ nte ẹkedọhọde ẹnam. Ẹma ẹdọhọ mme asiakusụn̄ ẹdụn̄ kiet man mmọ ẹbuana n̄kpọ ẹkûnyụn̄ ẹnen̄ede ẹbiat okụk. Ẹma ẹbọ akamba ufọk kiet ke obio Sheffield ẹnọ mmọ, ẹnyụn̄ ẹdọhọ eyenete eren kiet esenyịn. Nditọete ẹma ẹnọ n̄kpọ ufọk ẹnyụn̄ ẹtịp okụk ẹda ẹdiọn̄ ufọk oro. Jim ọdọhọ ke “kpukpru owo ẹma ẹdian ubọk ẹdiọn̄ ufọk emi.” Mme asiakusụn̄ duop ẹkedụn̄ ke ufọk emi, ẹnyụn̄ ẹsịn idem ẹnam n̄kpọ Abasi. Jim ọdọhọ ete: “Mmọ ẹma ẹsikot Ẹdụn̄ọde kpukpru usenubọk ke ini udia, ndien ẹka nsio nsio efakutom mmọ ẹkekwọrọ ikọ.”

Mme asuanetop ye mme asiakusụn̄ ẹma ẹsịn ifịk ẹkwọrọ ikọ, ndien ẹma ẹnyene hour miliọn kiet ke 1938. Ibatutom isua oro ama owụt ke n̄kori ama odu. Ke ufan̄ isua ition kpọt, ibat mme asuanetop ke Britain ama ekpere ndiwak utịm ikata akan nte ekedide. Ifịk oro ikọt Abasi ẹkefiakde ẹsịn ke utom ukwọrọikọ ama an̄wam mmọ ẹka iso ẹnam n̄kpọ Abasi ke ini ekọn̄ akan̄wanade.

Mfịn, ibat mme asiakusụn̄ ke Britain ke aka iso ndidọk nte ekọn̄ Armageddon enen̄erede ekpere. Ibat emi enen̄ede ọdọk etieti ke ufan̄ isua duop emi osụk ebede mi, owo 13,224 ẹkesiak usụn̄ ke October 2015 ke Britain. Mme asiakusụn̄ emi ẹfiọk ke idụhe se ifọnde nte ndida uwem mmimọ nnam n̄kpọ Abasi.