1. Nsela’ane mbé a ne zañe biôm bia yi a biôm bia nyamete?

BE WÔ’Ô jô na, miñyiane mi môt a binam mi ne tyôtyoé, ve minyamete mié mi ne abui. Da yené ane nge abui bôt é se ngule ya yene nsela’ane a ne zañe biôm ba yi, a biôm ba nyamete. Nsela’ane a ne vé? “Miñyian” mi ne biôm bia sili bia ényiñ, aval ane bidi, biyé a étaba’a. “Minyamete” ki mi ne biôm bia kômbô bi, a to ke na ényiñe jangan é nji timbi a biôm bite.

2. Mam mevé bôte ba nyamete?

² Vôme bôte ba nyiñ, a ne bo na be yi mam mevale meval. E mesi me ne azoé, abui bôt é ne yi ve na é bi abim moné be ne kuse nkule ntangan, metôtô, nge mon abôta si. Ve e mesi me bili abui moné, môt a ne kômbô bi ngômesan é ne dia, beta nda, nge ke metua a ne tañ abui. E bevôme bete bebaé, bi ne ku ôlame ya ôzañ akum, e kômbô bi abui biôm bi mo to’o bia yi bie nge momo, a to’o bi ne ngule ya kuse bie nge momo.

3. Jé é ne ôzañ akum?

³ Jé é ne ôzañ akum? Ô ne éyoñe bia dañe tyele nleme yôp asu biôm bi mo, a dañe mam ya nsisim. Ôzañ akum wo so e minyamete môt a bili, mam a telé ôsu, a mam ma tyele nye nleme yôp ényiñe jé. Ôzañ akum wo bo bia na, bi wô’ô évé ya bi abui biôm bi mo. Môt a ne bo ôzañ akum to’o a nji bi abui moné. Môt a ne fe bo ôzañ akum nge a kus biôm bi ne dia abui. To’o bôt be ne azoé be ne ku ôlame ya ôzañ akum, a bo teke yene mfi ya telé Éjôé Zambe ôsu ényiñe jap.​—Beh. 13:5.

4. Aval avé Satan a belan “mbia nkômbane ya mis”?

⁴ Satan a belane bebo makit ya si nyi, na bi ku ôlame wé. A tindi bia na bi buni na, bi ne nyiñe meva’a été fo’o ve nge bi bili abui akum. A yeme belane “mbia nkômbane ya mis.” (1 Jn. 2:15-17; Met. 3:6; Mink. 27:20) Émo ja liti bia avale kane biôm ése, biôm bi ne mfi a biôm bi nji bo mfi. Biôm biziñ ya été bi ne angôndô ya abeñ ya yen a mis. Ye é kuiya na ô kuse jôm éziñ éfatyele, sa ke amu wo yi je, ve amu ja yené abeñ e mis, nge amu ô nga yene je bingengeñ? Mvuse ya valé ye ô nga yene na, ô mbe ngule ya nyiñe mvo’é teke jôme te? Biôm bi nji bo mfi, mbie étam bia ve ényiñe jangan njuk a adit. Avale biôm te é ne bo na, bi vuane bo mam ya nsisim ane, e bo ayé’é étam dangan, e kômesan a nyoñe ngabe bisulan, a e kañete. Ba’ale’e na, nlômane Jean ô nga bemene bia na: “Si nyô je alôt, a mbia nkômbane ya été.”

5. Jé é ne kui be bôte ba belane ngule jap ése na ba kôan abui akum?

⁵ Satan a kômbô na, bi bo alo ya akum, a lôte na bi bo alo Yéhôva. (Mt. 6:24) E bôte ba belane ngule jap ése na be kôan abui akum, ba su’ulane nyiñe momo ényiñ, amu ba jeñe ve mam me ne mvaé mise map. Ba nyiñe bua ényiñ amu be ne ékôkoé mfa’a ya mam ya nsisim, a ényiñe jap é ne njalan a minjuk a ôlun. (1 Tim. 6:9, 10; Nli. 3:17) Aval ényiñe te nde Yésus a nga jô de, éyoñ a nga nyoñ éve’ane ya mmiase fes. Éyoñe foé ya Éjôé é ne “fes é ne mmiasane minsini’été,” minyamete ya mam mefe mia yametane Mejô me Zambe, a bo na fes é bo te wum bibuma.​—Mc. 4:14, 18, 19.

6. Ñye’elan ôvé bi ne nyoñ éve’ela Baruc?

⁶ Bi tame yen éve’ela Baruc, ntili mam nkulu mejô Jérémie. Akusa bo na tison Jérusalem é mbe é mbeme tyameban, Baruc a nga taté na ‘a jeñe beta be mam’ mfa’a wé émien. Beta be mam bete, be nji be volô nye ayap éyoñ. Susu’a jam a mbe a yiane tabe de mebun, e mbe ve jame Yéhôva a nga ka’a nye na: “Ve ényiñe jôé, m’aye ve wo je ane ésôsome jôm.” (Jér. 45:1-5) Zambe a nji be na a ye kaman akum ése é mbe tison a mbe na a zu tyam. (Jér. 20:5) Nté nta’ane mame wu wo ke memane, bi nji beta bo zia biyoñe ya tôkan abui akum mfa’a biabebien. Bi nji yiane simesane na, bia ye tulane beta njuk a biôm bia te kôan, to’o bi ne dia abui, to’o a ne biôm bia dañe nye’e.​—Mink. 11:4; Mt. 24:21, 22; Lc. 12:15.

7. Jam avé bia zu beta yen? A amu jé?

⁷ Yésus a nga ve bia mbamba melep avale bi ne jalé miñyiane miangan, bi teke vuane telé mam me ne mfi ôsu ényiñe jangan, bi teke bo ôzañ akum, nge jeñe mam ma ye dañe tyelé bia minleme yôp. A nga ve melebe mete  ékate mame ya nkôl. (Mt. 6:19-21) Bi tame zu lañ a fas kalate Matthieu 6:25-34. Nalé aye volô bia na bi tu’a yeme na, bia yiane ‘ke ôsu a jeñe Éjôé,’ sa ke biôm ya si.​—Lc. 12:31.

8, 9. (a) Amu jé minlem mi nji yiane tyebe bia yôp abui ajô ya biôm bia yi? (b) Jé Yésus a mbe a yeme mfa’a ya miñyiane mi môt a binam?

⁸ Lañek Matthieu 6:25. Éyoñe Yésus a nga jô beyé’é bé na, “te tyelane minleme yôp ajô ényiñe jenan,” a mbe ane a jô be na, “te koané woñ.” Minleme miap mi mbe mi tyele yôp ajô ya mam me nji yiane tyele be minleme yôp. Éyoñe Yésus a nga jô be na be telé mboane te, a mbe a yeme amu jé. É ne kui na môt a tyele nleme yôp, nge ko woñ amu mam me ne mfi asu ényiñe jé. Mboane te ô ne bo na môt a bi minleme mibaé, a simesane mam mefe, a na a su’ulane telé mboane mam ya nsisim. Yésus a mbe a dañe tyelé nleme yôp asu beyé’é bé, jôme te nje a nga bemene be e lôte biyoñe binyin nkañete wé ajô ya tabe ntyel a fulu éte.​—Mt. 6:27, 28, 31, 34.

⁹ Amu jé Yésus a jô bia na, bi bo teke tyelé minleme yôp mfa’a ya jôme bia ye di, nge nyu, nge jaé? Ye biôm bite bi nji bo beta be mam béziñ ba sili ényiñe jangan? Bi ne fo’o! Nge bi nji bi ngule ya bi biôm bite, ye minlem mia ye ke tyebe bia yôp? Minleme mia ye tyebe bia yôp, a Yésus a mbe a yeme nalé. A mbe a kôme yeme miñyiane mi bôte ya môs ôse. Bi ne beta ba’a na, a mbe a yeme avale minju’u beyé’é bé ba ye tôbane mie “melu me asu’ulan,” mme mete ma ye bo “mbia biyoñ.” (2 Tim. 3:1) Minju’u mite mi ne bo njembane bisaé, biôm bi ne mbia tañ, zaé, azoé mevale mese. Yésus a mbe fe a yeme na, “ényiñ je adañe bidi, a nyôle je adañe ngômesan.”

10. Éyoñe Yésus a nga ye’ele beyé’é bé avale ba yiane ye’elan, jé a nga jô be na ja yiane tebe ôsu ényiñe jap?

¹⁰ Éyoñe bia bulane mvuse mone jôm, Yésus a nga ye’ele bôte nkañete wé na, be sili Ésa wop a ne yôp été miñyiane miap mise, éyoñ a nga jô na: “Va’a bia bidi bi ayiane bia môse ya den.” (Mt. 6:11) E vôme mbok, Yésus a nga jô na: “Va’a bia bidi biangan ya môs ôse.” (Lc. 11:3; Mfefé Nkôñelan) Ve melebe mete me nji tinane na, ôsimesane wongan ôse wo yiane ke ve miñyiane miangan ya minsôn. E meye’elane me Tate, Yésus a nga liti beyé’é bé na be taté ye’elane na Éjôé Zambe é zu. (Mt. 6:10; Lc. 11:2) Asu na be bo te beta tyele minleme yôp, Yésus a nga liti be na Yéhôva a nyoñe ngap a bitétéa bié.

11, 12. Jé bia yé’é avale Yéhôva a nyoñ anone ya yôbe ngap? (Fombô’ô fôtô ya atata’a ya ayé’é di.)

¹¹ Lañek Matthieu 6:26, Mfefé Nkôñelan. Bia yiane ‘yen anon ya yôp.’ To’o bitétéa bite bi ne tyôtyoé aval avé, bia nye’e bi ja’a bibuma, mefes, a biôm bi ne ane minlo a bitandak, nge minsoñ. Akusa bo abime be né, anon da di abui a lôte môt a binam. Be nji wu nju’u ya li metil, a bé bidi. Yéhôva a ve be jôm ése ja sili be. (Bs. 147:9) É ne fo’o été na, Yéhôva a nji futi be bidi menyu! Bidi bi ne abui, a bi ne vôm ase, ve bebiene ba yiane ke ba jeñe bie.

¹² Mfa’a Yésus, é nga ye bo jame ya semé na, Ésa wé a ne yôp a ve anon bidi, ve teke jalé miñyian mi môt a binam. ^[1] (1 P. 5:6, 7) Yéhôva a ye ke futi bia bidi anyu, ve a ne botane ngule bia  ve na, bi bi abime bidi da sili nge ke na, bi bi moné ya kuse biôm bia sili bia e môs. Nge jôm éziñ ja jembane bia, Yéhôva a ne tindi bôte bevo’o na be ve bia abim be bili. To’o Yésus a nji jô na Yéhôva a ve anone vôm ya tabe, ve jame da a ve anone fek, a ñyemane na ébien é lôñe mumba’a. Yéhôva a ne volô bia avale da na bi yene nda ja yian, asu menda me bôte mangan.

13. Jé ja liti na bi ne mfi abui a lôte anone ya yôp?

¹³ Yésus a nga sili bôte be mbe be vô’ôlô nye na: “Ye mi nji dañe [anone ya yôp] beta ndañan?” Teke bisô, Yésus a mbe a simesa’an ényiñe jé a mbe na a zu ve asu mfi môt a binam. (Ve’ek a Luc 12:6, 7.) Yésus a nji ve ntañ asu bitétéa bife. A nji wu asu anone ya yôp, ve a nga wu asu dangan ndemben bi ne bo ngule ya nyiñ nnôm éto.​—Mt. 20:28.

14. Jé nje e môt nlem ô tyele yôp a se ngule ya bo?

¹⁴ Lañek Matthieu 6:27. Amu jé Yésus a nga jô na e môt a tyele nleme yôp, a se ngule ya kô’ôlan ényiñe jé nté ya ényi’a wo? Amu na, nge bi dañe tyele minleme yôp amu miñyiane miangan ya môs, nalé aye ke volô bia na bi nyiñ ayap. Éyoñe bia dañe tyele minleme yôp, bia bo na ényiñe jangan é bo étun.

15, 16. (a) Ñye’elan ôvé bi ne nyoñ mfa’a ya avale Yéhôva a jalé sam ayañ ya fé? (Fombô’ô fôtô ya atata’a ya ayé’é di.) (b) Minsili mivé bia yiane sili biabebien, a amu jé?

¹⁵ Lañek Matthieu 6:28-30. Za a nji kômbô jaé mbamba biyé e dañe dañ  éyoñ a bo mam ya nsisim aval ane nkañetane mbamba foé, nge ke ntabane bisulan a bitôkan? To’o nalé, ye bia yiane ‘tyelé minleme yôp amu ngômesan?’ Yésus a beta liti bia mame Yéhôva a nga bo. Bi ne yé’é abui mam mfa’a ya “sam ayañ ya fé.” Éko éziñe na Yésus a mbe a simesa’an abeñe mesam ése, é ne ane sam ayañ. Mesam mete me ne te tiñe bindelé, nge loé biyé asu bebien. Ve ngômesane jap é ne abeñ ya yen a mis! To’o “Salomon a étôto’o jé ése a nji bo abeñ ngômesan ane sam ayañ”!

¹⁶ Te vuan ñye’elane Yésus a ve bia éyoñ a jô na: “Nge Zambe a jalé bilo’o ya fé ngômesane nalé . . . , ke a ye dañe jalé mia, a bôte ya ôyôm mbunan?” Yaa a ye bo nalé! Beyé’é be Yésus be nji be be bili ngule mbunan biyoñe biziñ. (Mt. 8:26; 14:31; 16:8; 17:20) É mbe é sili na be yemete mbunane wop a tabe Yéhôva ndi. Mfa’a wongan ki? Ye bi to fo’o ndi na Yéhôva a bili nkômban, a ngule ya ve bia biôm bise bia yiane bia?

17. Jé é ne ndaman amvôé bia be Yéhôva?

¹⁷ Lañek Matthieu 6:31, 32. Bi nji yiane vu bôte ya “meyoñ.” Bôte bete be nji bi nya mbunane na Ésa wongan ya yôp été a nye’e be a na, a ba’ale ba bese ba telé mam ya Éjôé jé ôsu ényiñe jap. E jeñe na bia kôan ‘biôm bise meyoñe ma jeñ’ a ngule jap ése, aye ndaman amvôé dangan a Yéhôva. Ve bi ne tabe ndi nleme na, nge bia telé mam ya nsisim ôsu ényiñe jangan, Yéhôva a ye ke nyume bia mam me ne mvaé. “Mboane mam ya Zambe” wongan, wo yiane  tindi bia na bi nyiñ a abime bi bili mfa’a ya, “bidi a ngômesan” nge étaba’a.​—1 Tim. 6:6-8.

18. Jé nje Yéhôva a yem ényiñ jangan, a jé nje a ye bo asu dangan?

¹⁸ Lañek Matthieu 6:33. Beyé’é be Krist ba yiane taté jeñ Éjôé Zambe éyoñ ése. Nge bi bo nalé, avale Yésus a nga jô ‘biôm bite bise bi aye kô’ôlane bia.” Amu jé Yésus a mbe ngule ya jô nalé? A ve éyalan: “Éso wônan a ne yôp a yeme na, mi ayiane nyoñe biôm bite bise,” nge na miñyiane miangan ya ényiñ. Yéhôva a ne bo na, ôsusua na bia jembane bidi, biyé a étaba’a, émien a taté ve bia bie. (Beph. 4:19) E biyé bise bi bili, Yéhôva a yeme ji é nga zu ndaman. A yem avale bidi bia yiane di, a étaba’a ja yiane nda bôte jangan. Yéhôva a ye ve ngule jé ése na a jalé miñyiane miangan.

19. Amu jé minlem mi nji yiane tyebe bia yôp mfa’a ya mam me ne kui melu ma zu?

¹⁹ Lañek Matthieu 6:34. Ba’ale’e na éyoñ baa le Yésus a jô na, “Te tyelan minleme yôp.” A yi na bi liti Yéhôva fo’o ve minju’u ya môse wua, bi to ndi na a ye volô bia. Nge môt a dañe tyele nleme yôp mfa’a ya mam me ne kui melu ma zu, a ne liti na a tabe émien ndi, a lôte na a tabe Zambe ndi. Mboane te ô ne ndaman amvôé ba Yéhôva.​—Mink. 3:5, 6; Beph. 4:6, 7.

20. (a) Mam mevé ô ne tyi’i na wo bo ésaé Yéhôva? (b) Jé ô ne bo na ô sili nkôñ ényiñe wôé e si?

²⁰ É ne momo jam nge bia bo te taté jeñ Éjôé Zambe, amu bia kômbô ke ôsu a kôan akum. Bia yiane ke ôsu a tôñe minsôñane ya nsisim miangan. Bi tame nyoñ éve’an. Ye ô ne tyendé akônda, ô ke tabe vôm bekañete mbamba foé ba jemban? Ye ô ne ngule ya bo nkpwa’a mefan? Nge ô nto nkpwa’a mefan, ye ô simesaneya na ô ne ke bo sikôlô ba loone fulasi na École pour évangélisateurs du Royaume? Ye ô ne ngule ya saé Béthel, nge wofis ba kôñelane bekalate melu méziñ ya sondô? Ye ô ne ngule ya nyoñe melu méziñ ya sondô na, ô ke volô ésaé melôñe ya Éjôé? Fasek mam ô ne bo nge wo sili nté nkôñ ényiñe wôé e si asu na, ô saé abui e mame ya Éjôé Zambe. Fasek e meye’elan été nka’ale ô ne nlô ajô na, “ Aval avé ô ne sili nkôñ ényiñe wôé e si?” a taté’é na wo bo mam me ne été na ô tôé jam ô nga tyi’i na wo bo.

21. Jé ja ye volô bia na bi subu Yéhôva bebé?

²¹ Yésus a mbe a bili beamu ya ye’ele bia na bi jeñ Éjôé Zambe sa ke biôm ya si. Éyoñe bia bo nalé, bi nji yiane beta tyelé minleme miangane yôp môs éziñ mfa’a ya miñyiane miangan. Bia subu Yéhôva bebé éyoñ bi to nye ndi, a éyoñe bi nji jeñe na bi kus jôm ése émo ja liti bia to’o bi bili moné ya kuse je. E sili nkôñ ényiñe wongan e si éyoñe ji, aye volô bia na bi tu’a “bi ényiñ é ne fo’o ényiñ” ja zu.​—1 Tim. 6:19.