КИСКЕ айылдыҥ тындузы. Ол кӧп сабада тӱнде уйуктабай јат. Не де кӧрӱнбес караҥуй тӱнде кискелер сӱреен јакшы аҥдап турган. Нениҥ учун дезе олор сагалдарыныҥ болужыла јанындагы не ле немени јакшы сезип јадылар.

Сӱреен кайкамчылу. Кискениҥ сагалыныҥ тӧзинде кӧп нервный окончаниелер бар. Оныҥ учун киске кейдиҥ билдирер-билдирбес эзинин де сезип ийет. Мынаҥ улам ол караҥуйда немени кӧрбӧй дӧ турган болзо, неге де тӱртӱлбей-эштебей јат.

Кискениҥ сагалдары давлениени сезип јат, оныҥ учун тӱнде аҥдап турган ӧйдӧ, јанында не-не кыймыктап, маҥтап турза ол билип ийет. Анайда ок сагалдарыныҥ болужыла ӧдӧтӧн ойдык јоон бо, чичке бе деп оҥдоп ийет. «Британияныҥ энциклопедиязында» мынайда айдылган: «Кискениҥ сагалыныҥ канай иштеп турганы (вибрисс) јетире шиҥделбеген. Је бир неме јарт: оныҥ сагалдарын кайчылап салза, ол бир канча ӧйгӧ немени јазап сеспей барат».

Учёныйлар кискениҥ сагалы чылап иштейтен тактильный датчиктерлӱ роботтор эдет. Мынаҥ улам роботтор кайдӧӧн баратанын, канайда ӧдӧтӧнин ӱзе билип јат. Беркли деп каладагы Калифорнийский университеттиҥ Али Джейви деп ученый-разработчиктиҥ айтканыла болзо, мындый датчиктер, ол эмезе электронный сагалдар «робототехникада, человеко-машинный интерфейстерде ле биологияда јаан тузазын јетирер».

Слер канайып сананадаар? Кискениҥ сагалы јок ло јердеҥ табылып келген бе айса оны ойгор Јайаачы јайаган ба?