Le baʼax jeʼel u kanáantkoʼon tiʼ le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ

JAMESEʼ líikʼ Malaita, upʼéel chan isla yaan ichil le islas Salomonoʼ (Melanesia, Oceanía). Desde tu chichnileʼ kaʼansaʼabtiʼ ka u yeʼes tsiikil tiʼ le pixanoʼoboʼ yéetel ka u beet jujumpʼéel baʼaloʼob suukaʼan kaʼach u beetaʼal utiaʼal u kʼáataʼal u yáantaj le pixanoʼoboʼ. Le baʼaxoʼob ku beetaʼal kaʼachaʼ kʼaj óolaʼan bey, rarafono. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Mix utéen máan tin tuukul in kʼáatik tiʼe pixanoʼob ka u beetoʼob loob tiʼ wa máaxoʼ, baʼaleʼ kin tuklik xaneʼ utiaʼal ka kuxlaken maʼalobeʼ kʼaʼabéet in beetik le baʼaxoʼob táakaʼanoʼob ichil le rarafonooʼ».

Jeʼex tiʼ yaʼab tuʼuxoʼob tiʼ le luʼumaʼ, le máaxoʼob kajaʼanoʼob tu islailoʼob Salomonoʼ ku creerkoʼobeʼ le pixanoʼoboʼ maʼ chéen jeʼel u beetkoʼob loobeʼ baʼaxeʼ jeʼel xan u yáantkoʼob máakeʼ. Yaʼab tiʼ le máaxoʼob kajaʼanoʼob tu islailoʼob melanesiasoʼ jach maʼ saajkoʼob tiʼ le pixanoʼoboʼ tumen ku tuklikoʼobeʼ jach utsoʼob.

Le baʼaxoʼob ku creerkoʼob yoʼolal le páajtalil yaan tiʼ le pixanoʼoboʼ ku chíikpajal tiʼ le baʼaxoʼob suukaʼan u beetkoʼoboʼ. Jeʼex teʼ tuʼux líikʼ Jamesoʼ, le koʼoleloʼoboʼ ken u yuʼuboʼob u kʼaay utúul chʼíichʼ ku kʼaabaʼtik korokoro ku jáan oksik ich naj u mejen paalaloʼob. Ku tuklikoʼobeʼ ken kʼaaynak le chʼíichʼaʼ táan u tomojchiʼitik upʼéel baʼax kʼaas.

Uláakʼ baʼax suuk u beetkoʼob utiaʼal u kanáantkubaʼob tiʼ le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ, letiʼ u chʼuykíintkoʼob upʼéel sak tuunich tu joonajil u yotochoʼoboʼ. Jameseʼ ku beetik le baʼaloʼob kaʼachaʼ utiaʼal u kanáantaʼal. Jeʼex ken tsʼoʼokok u janal teʼ tuʼux ku meyajoʼ ku molik u xéexetʼal le baʼaxoʼob tu jaantoʼ, utiaʼal ka u bis u pul ken tsʼoʼokok, lelaʼ ku beetik kaʼachi tumen ku tuklikeʼ jeʼel u bisaʼal tumen utúul j-meen utiaʼal ka hechizartaʼakeʼ.

Maʼ xaaneʼ le baʼaloʼobaʼ maʼ suukaʼan u beetaʼal teʼ tuʼux kajaʼanechoʼ. Baʼaleʼ jeʼex Jameseʼ maʼ xaaneʼ ka tuklikeʼ unaj a beetik jujumpʼéel baʼaxoʼob suukaʼan u beetaʼal utiaʼal a kanáantkaba tiʼ le pixanoʼoboʼ yéetel utiaʼal ka xiʼiktech utsil.

Baʼaleʼ wa ka creertik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, maʼ xaaneʼ taak a wojéeltik u núukil le kʼáatchiʼobaʼ: 1) ¿Bix jeʼel u beetkoʼob loob tiʼ máak le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ? 2) ¿Jeʼel wa u kanáantkech le baʼaxoʼob suukaʼan u beetaʼaloʼoboʼ? ¿Wa maas jeʼel u beetkoʼob u bintech kʼaasileʼ? 3) ¿Baʼax jeʼel u yáantkech utiaʼal ka kanáantaba tiʼ le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ?

 Bix jeʼel u beetkoʼobtoʼon loob le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ

Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ maʼ letiʼe baʼax ku tuklaʼal ku jóokʼol tiʼ máak ken kíimkoʼ, tumen le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le kuxaʼanoʼoboʼ u yojeloʼob yaan u kíimiloʼob; baʼaleʼ le kimenoʼoboʼ maʼ u yojeloʼob mix baʼaliʼ» (Eclesiastés 9:5). U jaajileʼ le pixanoʼobaʼ letiʼe kʼasaʼan angeloʼob tu nupubaʼob yéetel Satanás utiaʼal u tuskoʼob wíinikoʼ (Apocalipsis 12:9).

Le oʼolal le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ unaj k-kanáantikba tiʼob. Teʼ carta tu tsʼíibtaj le apóstol Pablo tiʼ le cristianoʼob yanoʼob Efesooʼ, tu yaʼalaj: «Tumen maʼ táan k-baʼateʼel tu contra máakoʼobiʼ, baʼaleʼ tu contra u muukʼ kʼaakʼas pixanoʼob yanoʼob tiʼ le kaʼanilbeʼen kúuchiloʼoboʼ». Le apóstol Pedro xanoʼ tu yaʼaleʼ Satanás, le máax nuʼuktik le pixanoʼobaʼ bey jeʼex utúul «león ku yáakam [...] táan u kaxantik máax u lukʼe» (Efesoiloʼob 6:12; 1 Pedro 5:8).

Baʼaleʼ, ¿bix u beetik Satanás kʼaas tiʼ le máakoʼoboʼ? Yáaxeʼ ku tusik máak utiaʼal ka u beet baʼax kʼaas tu táan Jéeoba. Le oʼolaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ letiʼeʼ táan u «chíikbeskuba bey [juntúul] u ángel sáasilileʼ» (2 Corintoiloʼob 11:14). Letiʼeʼ ku beetik u tuklaʼal utúul ángel ku kanáantik máak, baʼaleʼ lelaʼ maʼ jaajiʼ. Letiʼeʼ bey ku pixik u yich le máakoʼob utiaʼal maʼ u yojéeltkoʼob u jaajil tuʼ yoʼolal letiʼ mix xan tu yoʼolal Dios (2 Corintoiloʼob 4:4). ¿Baʼaxten ku beetik le baʼaloʼobaʼ?

Satanaseʼ yaan upʼéel baʼax u kʼáat ka beetaʼak: u kʼáat ka adorartaʼak tumen le máakoʼoboʼ. Le ka taal Jesús, u Hijo Dios way Luʼumeʼ, tu yóotaj u beet ka xolak Jesús u adorarte. Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼ: «Xeen, Satanás, tumen ku yaʼalik le Kiliʼich Tsʼíiboʼ: [Adorart] Yuumtsil a Jajal Dios, meyajt xan chéen letiʼ» (Mateo 4:9, 10). Jesuseʼ maʼ tu yóotaj u beet mix baʼal jeʼel u beetik u tuklik Satanás táan kaʼach u beetaʼal baʼax u kʼáat yéetel u adorartaʼaleʼ.

Mix utúul pixan yaan u páajtalil jeʼex Jéeobaeʼ, yéetel letiʼeʼ maʼ ken u chéen il u beetaʼal u muʼyaj le máaxoʼob meyajtikoʼ (Salmo 83:18; Romailoʼob 16:20). Baʼaleʼ, wa k-kʼáat beet le baʼax utstutʼaan Jéeobaoʼ, kʼaʼabéet k-beetik jeʼex Jesuseʼ yéetel k-ilik maʼ k-beetik mix baʼal yaan yil yéetel Satanás yéetel u kʼaakʼas pixanoʼob. Le oʼolaleʼ kʼaʼabéet k-kanik il wa le baʼaxoʼob suukaʼan u beetaʼaloʼoboʼ yaan yil yéetel u adorartaʼal le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ. ¿Bix jeʼel u páajtal k-ilik lelaʼ?

¿Bix jeʼel k-ojéeltik wa le baʼaxoʼob suukaʼan u beetaʼaloʼ maʼ maʼalob tu táan Diosiʼ?

Úuchjeakileʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ le israelitaʼoboʼ maʼ u beetkoʼob le baʼaxoʼob suuk u beetik kaʼach le kaajoʼob yanoʼob naatsʼ tiʼoboʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Mix máak ichileʼex bin u [...] [beetuba] j-meenil, mix u táabal u yaʼal baʼaxoʼob ku taal u kʼiinil, mix u beetik u j-pulyaʼajil, mix u beetik u j-wáayil». Ku tsʼoʼokoleʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj xan tiʼob baʼaxten: «Tumen Yuumtsileʼ u léem pʼeek máaxoʼob beetik le baʼaloʼoboʼ» (Deuteronomio 18:10-12).

Bey túunoʼ táanil tiʼ k-beetik upʼéel baʼax suukaʼan u beetaʼal teʼ tuʼux kajaʼanoʼonoʼ maʼalob ka k-tukle: «¿Yaan wa baʼax u yil yéetel le tomojchiʼoʼ? ¿Yaan wa baʼax u yil yéetel u tuklaʼal kʼaʼabéet k-usartik baʼaloʼob utiaʼal ka u kanáantoʼon? ¿Ku beetaʼal wa utiaʼal u hechizartaʼal máak bey xan utiaʼal u kanáantkuba? ¿Yaan wa u beetik k-tsʼáaikba yáanal u páajtalil utúul máax, maʼ Jéeoba mix Jesusiʼ?» (Romailoʼob 14:11; Filiposiloʼob 2:9, 10).

Jach upuliʼ maʼ unaj k-táakpajal tiʼ le baʼaxoʼob suukaʼan u beetaʼaloʼobaʼ. Jeʼex tu yaʼalil le apóstol Pablooʼ, le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ maʼ tu «páajtal [u jaanloʼob] tu [mesa] Yuumtsil, wa [ku janaloʼob] tu [mesa] le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ». Tu yaʼalaj xaneʼ le máaxoʼob u kʼáat u beetoʼob baʼax ku yaʼalik Dios bey xan le baʼax u kʼáat le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ yaan u beetkoʼob u pʼuʼujul Jéeoba (1 Corintoiloʼob 10:20-22). Dioseʼ u kʼáat yéetel ku náajmatik ka adorartaʼak chéen letiʼ (Éxodo 20:4, 5).

Maʼalob ka k-il xan wa le baʼax suuk u beetaʼaloʼ jeʼel u meyaj tiʼ máak utiaʼal u yaʼalik maʼ kʼaas le baʼax tu beetoʼ. Le u tusik u núup máak yéetel yaanal bey xan u yantal baʼax u yil máak yéetel wa máax táanil tiʼ u tsʼoʼokol u beeloʼ, jujumpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob kʼaastak ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel yaʼab tuʼuxoʼobeʼ bey xan u yilaʼaloʼ (1 Corintoiloʼob 6:9, 10). Baʼaleʼ tiʼ jujumpʼéel islaʼob yaan teʼ Pacificooʼ maʼ kʼaas u yilaʼal u beetaʼal le baʼaloʼobaʼ maases wa le koʼolel ku yaʼalik tu beetaj tumen polvostaʼaboʼ.  *

Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ cada utúul máak ken u kʼub cuenta tiʼ Dios (Romailoʼob 14:12; Galaciailoʼob 6:7). Le baʼax úuch tiʼ Eva, le yáax koʼolel anchaj way Luʼumeʼ, bey u yeʼesikoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼaleʼ Satanás beet maʼ u yuʼubik u tʼaan Dios. Yéetel tu yaʼalaj xan: «Le kaanoʼ tu tusajen, le beetikeʼ tin jaantaj u yich le cheʼoʼ». Kex tu yaʼalaj leloʼ Dioseʼ tu kʼáataj cuentas tiʼ tu yoʼolal le baʼax tu beetoʼ (Génesis 3:13, 16, 19). Toʼon xaneʼ láayliʼ yaan k-kʼubik cuentas tiʼ Dioseʼ (Hebreob 4:13).

¿Baʼax unaj k-beetik?

Wa k-kʼáat lúubul utsil tiʼ Dios yéetel k-kʼáat beet baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, unaj k-ilik baʼax táan k-beetik. Le baʼaxoʼob tu beetaj jujuntúul máaxoʼob kajlajoʼob Éfeso teʼ yáax siglooʼ jach jeʼel u yáantkoʼoneʼ. Tumen maʼ u kʼáatoʼob ka seguernak u yantal baʼax u yiloʼob yéetel le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ tu nikkúuntajoʼob tuláakal u libroʼob ku tʼaanoʼob tiʼ espiritismoeʼ ka tu «tóokajoʼob tu táan tuláakal» (Beetaʼanoʼob [Hechos] 19:19).

Baʼaleʼ táanil tiʼ leloʼ tu yaʼaloʼob baʼax u beetmajoʼob (Beetaʼanoʼob 19:18). Jeʼex k-ilkoʼ letiʼobeʼ tu tóokoʼob tuláakal u libroʼob tumen le baʼaxoʼob tu kaʼansaj Pablo tiʼoboʼ kʼuch tu puksiʼikʼaloʼob. Yoʼolal lelaʼ xuʼul u beetkoʼob le baʼaxoʼob suukaʼan u beetkoʼob kaʼachoʼ.

Yaʼab máakoʼobeʼ maʼ chéen chʼaʼabil u yilik u pʼatkoʼob le baʼaloʼob suukaʼan u beetkoʼoboʼ. James, le máax t-aʼalaj tu káajbaleʼ joʼopʼ u xokik le Biblia yéetel u j-jaajkunajoʼob Jéeobaoʼ, yéetel kex jatsʼuts u yilik le baʼaxoʼob ku kanikoʼ láayliʼ ku beetik kaʼach le baʼaxoʼob suukaʼan u beetaʼal teʼ rarafonooʼ. Ka tu jach tuklaj maʼalob le baʼaxoʼob ku beetkoʼ, tu tsʼáaj cuentaeʼ, kex ku creertik kaʼach le baʼaxoʼob jatsʼutstak ku yaʼalik Dios u beetikoʼ, láayliʼ ku táakpajal tiʼ le baʼaxoʼob suukaʼan u beetaʼaloʼ.

¿Baʼax áant u pʼat le baʼaxoʼob ku beetkoʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin kʼáataj tiʼ Jéeoba ka u kanáanten yéetel ka u yáanten confiar chéen tiʼ letiʼ, beyoʼ béeychaj in pʼatik le baʼaxoʼob suuk in beetik kaʼachoʼ». ¿Yaan wa baʼax kʼaas úuchtiʼ úuchik u xuʼulul u beetik le baʼaloʼobaʼ? Jameseʼ ku yaʼalik: «Mix baʼal úuchten. Baʼaxeʼ lelaʼ tu beetaj in confiar chéen tiʼ Jéeoba yéetel tsʼoʼok in wilkeʼ jeʼel u páajtal in maas natsʼkimba tiʼ letiʼeʼ». Jameseʼ tsʼoʼok siete jaʼaboʼob u kʼububa u kaʼans tiʼ uláakʼ máakoʼob le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ.

¿Jeʼel wa u páajtal a beetik le baʼax tu beetaj Jamesoʼ? Jach ilawil wa le baʼaxoʼob suukaʼan u beetaʼal teʼ tuʼux kajaʼanechoʼ maʼatech u binoʼob tu contra le baʼaxoʼob ku yaʼalik Dios ka beetaʼakoʼ (Romailoʼob 12:1, 2). Wa ka wilik yaan baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak ka beetkeʼ maʼ chʼaʼik saajkil a xulik a beetik. Kʼaʼajs mantatsʼeʼ Jéeobaeʼ yaan u kʼamkech yéetel yaan u kanáantkech (2 Corintoiloʼob 6:16-18). Wa ka beetkeʼ, jeʼex Jameseʼ, teech xaneʼ yaan a wilik jach jaaj le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «U kʼaabaʼ Yuumtsileʼ bey u kúuchil maʼalob taʼakbesajeʼ tuʼux ku binoʼob [le máaxoʼob toj u] kuxtaloʼob utiaʼal ka kanáantaʼakoʼob» (Proverbios 18:10).

[Tsolajiloʼob]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 13]

Foto tsʼaʼab tumen le Dr. Bakshi Jehangir

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 13]

Korokoro

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 13]

Utúul chan x-chʼúupal táan u molik u xéexetʼal le baʼaxoʼob tu jaantoʼ, tumen sajak u hechizartaʼal