Upʼéel carta tsʼíibtaʼab Irlanda

Jach tu tsʼáaj u yóol u kaxte

UPʼÉEL kʼiin kaʼach jach nookoy. Le jaʼ ku wíitsʼil tu cristalil in cocheoʼ maʼ tu chaʼik kaʼach in wilik tubeel le tuʼux kin binoʼ. Ka tsʼoʼok in wáalkabtik 16 kilometroseʼ kʼuchen tak tu kaʼanlil upʼéel puʼuk tuʼux ku páajtal u yilaʼal Westport, upʼéel chan kaaj yaan tu jáal jaʼil Irlanda. Ka chan máan le jaʼoʼ, le Kʼiinoʼ káaj u juul yóokʼol le jatsʼuts mejen islaʼob yanoʼob ichil le kʼáaʼnáaboʼ. Kex óoliʼ tiʼ tuláakal le islaʼob mix máak kajaʼanoʼ, le máaxoʼob kajaʼanoʼob naatsʼoʼ suuk u biskoʼob u yaalakʼ baʼalcheʼob janal teʼeloʼ.

Tu chikʼinil le tuʼux yanen kaʼachoʼ chíikaʼan in wilik uláakʼ puʼukoʼob chuup yéetel xíiwoʼob jach jatsʼuts u yilaʼaloʼob yoʼolal u juul le Kʼiin táan u tʼúubuloʼ. Desde náacheʼ chíikaʼan xan u yilaʼal u punta le wits ku kʼaabaʼtik Croagh Patrick, wa Reek jeʼex u yaʼalaʼaltiʼ tumen le máaxoʼob kajaʼan naatsʼoʼ. Ka tin kaʼa chʼaʼajoʼoltaj le viajeoʼ kʼáat máanen tu nuʼunuʼutʼ yéetel chochoʼkil calleiloʼob Westport, tsʼoʼoleʼ tin baʼpachtaj le wits Reek utiaʼal ka kʼuchken tiʼ upʼéel tuʼux maʼ yaʼab u j-jaajkunajoʼob Jéeoba (testigos de Jehová) ku kʼuchloʼobiʼ.

Le máax kin bin in kaxt kaʼachoʼ maʼ u yojel wa táan in bin in wiliʼ. Letiʼeʼ tu tsʼíibtaj upʼéel carta tuʼux ku yaʼalikeʼ bin kajtal yaanal tuʼux yéetel u kʼáat ka xíimbaltaʼak tumen utúul u j-jaajkunaj Jéeoba utiaʼal ka seguernak u tsʼaʼabal xook tiʼ yéetel le Bibliaoʼ. Yaʼab baʼaloʼob maʼ in wojel kaʼach tiʼiʼ, jeʼex wa tsʼokaʼan u beel, jaypʼéel jaʼab yantiʼ, tiʼ baʼaxoʼob utstutʼaan u tsikbal yéetel uláakʼ baʼaloʼob. Tin máansaj xan tin tuukuleʼ tin portafolioeʼ táan in bisik in Biblia, uláakʼ libroʼob yéetel revistaʼob. Joʼopʼ xan in tuklik baʼax jeʼel in waʼaliktiʼ utiaʼal ka maas taakchajak u kaambal tiʼ Dioseʼ.

Ka tsʼoʼok in kʼáat máansik le witsoʼ, páatchaj in wilik le yaʼabach kootoʼob beetaʼab ka anchaj upʼéel nojoch wiʼijil teʼ siglo 19. Le kootoʼobaʼ, ku kʼalkoʼob kaʼach le luʼumoʼob ku kʼuchloʼob tak tu jáal le kʼáaʼnáaboʼ. Ka tin líiʼsaj in wich kaʼanaleʼ tin wilaj utúul gaviota táan u chaʼik u bisaʼal tumen le iikʼoʼ. Tsʼoʼoleʼ tin wilaj xan bix chʼoʼochʼotaʼanil u matai le kʼiʼixoʼob yéetel uláakʼ mejen cheʼob maʼ tu chaʼik u lúuʼsaʼaloʼob tumen le kʼaʼamkach iikʼoʼ.

Teʼ chan kaaj tuʼux kʼuchenoʼ minaʼan u numeroi le najoʼoboʼ yéetel minaʼan u kʼaabaʼ le calleʼoboʼ, maʼ chéen chʼaʼabil kaʼach ken in kaxt le máax binen in wiloʼ. Teʼ cartaoʼ chéen u tsʼaamaj u kʼaabaʼ u yotochiʼ yéetel bix le tuʼux kajaʼanoʼ. Le oʼolaleʼ, yáax táanileʼ binen in kaxt le máax u yojel tuʼux kajaʼan óoliʼ tuláakal le máakoʼoboʼ: le máax tʼoxik le cartaʼoboʼ. Media hora tu bisajten in kaxtik le oficina tuʼux ku pʼaʼatal le cartaʼoboʼ, lelaʼ  chéen tu chan salai upʼéel naj yaan. U kʼaasileʼ tu jool le najoʼ chʼuykíintaʼan upʼéel letrero ku yaʼalik: «Kʼalaʼan». Kex tumen maʼ tin wilaj le máax ku tʼox cartaoʼ maʼ lúub in wóoliʼ, baʼaxeʼ ooken tiʼ upʼéel tiendaeʼ ka tin kʼáataj bix jeʼel u páajtal in kaxtik u dirección le máax túuxt le cartaoʼ.

Ka tsʼoʼok in wáalkabtik uláakʼ ocho kilometroseʼ kʼuchen tiʼ upʼéel curva ku xaʼaypajal yéetel upʼéel chan nuʼutʼ bej jeʼel bix aʼalaʼabiktenoʼ. Maʼ sen sáam tséelkeneʼ tʼaanajen tiʼ upʼéel naj tuʼux jóokʼ utúul señora tsʼoʼok u chʼíijil. Letiʼeʼ tu yaʼalaj jeʼel u yáantkeneʼ, yéetel tu tsikbaltajteneʼ jach úuch kajlak teʼeloʼ. Baʼaleʼ letiʼ xaneʼ maʼ páajchaj u yaʼalikten tuʼux kajakbal le máax kin kaxtikoʼ. Kex beyoʼ letiʼeʼ tu yaʼalajten ka máanken tu yotoch yéetel tu yaʼaleʼ yaan u jáan tʼaan tiʼ teléfono utiaʼal u kʼáatik wa yaan máax yojel tuʼux kajaʼan.

Le táan k-tsikbaloʼ tin tsʼáaj cuentaeʼ le señoraoʼ u kʼáat kaʼach u yojéelt máaxeniʼ yéetel baʼaxten táan in kaxtik le máakoʼ. Tu tséel le jool najoʼ u tsʼaamaj kaʼach upʼéel chan imageniʼ yéetel teʼ pakʼoʼ u chʼuykíintmaj upʼéel u cuadroi Cristoiʼ, tsʼoʼoleʼ tu mesai le kʼóobenoʼ yaan kaʼach upʼéel rosarioiʼ. Utiaʼal maʼ u tuklik yaanal baʼaleʼ tin waʼalajtiʼeʼ yaan baʼax túuxtaʼaben in waʼal tiʼe máak tumen u amigoʼoboʼ.

Le tu tʼaan tiʼ telefonooʼ, kʼuch u yíicham yéetel joʼopʼ u tsikbaltikten baʼaxoʼob tsʼoʼok u sen úuchul teʼ kaajoʼ. Le tuʼux yáax tʼaanaj le señoraoʼ maʼ páajchaj u yaʼalaʼaltiʼ tuʼux kajaʼan le máakoʼ, le oʼolal tu yaʼalajten ka in páaʼt u tʼaan tuláakʼ tuʼux. Baʼaleʼ, óoliʼ bey mix máak kʼaj óolmil yéetel ojéelmil tuʼux yaan u yotoch le máakoʼ. Ka tin paktaj in relojeʼ tin wilaj tsʼoʼok u jach tardeta. Ka tin tukleʼ maas maʼalob ka suunaken in kaxt tuláakʼ kʼiin. Tin tsʼáaj u diosboʼotikil tiʼob úuchik u yáantkenoʼob ka naʼaken tin cocheeʼ ka joʼopʼ in kaʼa suut.

Ka suunajen tuláakʼ semanaeʼ, páajchaj in tʼaan yéetel le máax tʼoxik le cartaʼoboʼ ka tu yaʼalajten bix jeʼel in kaxtik u dirección le máakoʼ. Óoliʼ kex quince minutos káajak in bineʼ kʼuchen tuʼux ku xaʼaypajal le bej tu yaʼalajtenoʼ, ka túun tséelen tin x-tsʼíik. Yaʼab utéenel tin tsʼáaj vueltas teʼ chan bej tu yaʼalajtenoʼ, baʼaleʼ maʼ páajchaj in kaxtik le úuchben puente beetaʼan yéetel tuunichoʼ. Baʼaleʼ tin wilaj le múul tuʼux yaan le naj úuch joʼopʼok in kaxtikoʼ.

Táanil tiʼ in tʼaaneʼ tin jach tuklaj bix ken in káajsil in tsikbal tu yéetel. Le máax jeʼekʼabt le jool najoʼ utúul nojoch máak yéetel tu yaʼalajteneʼ maʼ tiʼ kajaʼan le máax kin kaxtikoʼ, ka tu tuchʼubtajten upʼéel naj balaʼan tumen yaʼabkach cheʼob. Tu séebanileʼ jáan binen tʼaan teʼ najoʼ. Le táan in páaʼtik u jóokʼol u yuumil le najoʼ, desde tuʼux yanenoʼ tin wilaj bukaʼaj jaʼtsil le océano Atlanticooʼ. Tumen tsʼoʼok u kʼaʼamtal le iikʼoʼ, kʼaʼam u jatsʼkuba kaʼach u olasi le jaʼ tu jáal le kʼáaʼnáaboʼ. Teʼ tuʼux yanenoʼ mix máak kaʼach kin wilik u máaniʼ, tsʼoʼoleʼ mix máak yaan xan kaʼach teʼ najoʼ.

Tu yóoxtéen ka suunajeneʼ jóokʼ utúul xiʼipal teʼ najoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalajten: «Lelaʼ letiʼe naj tuʼux kajakbal kaʼach le máak táan a kaxtikoʼ, baʼaleʼ maʼ in wojel tuʼux bin kajtaliʼ». Le táan k-tsikbaloʼ tu yaʼalajten mix utéen kaʼach tsikbalnak yéetel u j-jaajkunajoʼob Jéeoba. Tu yaʼalaj xaneʼ utéenjeakeʼ oklaʼabi, yéetel desde teʼ kʼiinoʼ joʼopʼ u tuklik baʼaxten ku chaʼik Dios u yantal kʼasaʼan máakoʼob. Letiʼeʼ jach jatsʼuts tu yilil le revista U Pʼíich Tulumil Kanan yéetel ¡Despertad! ku tʼaan tiʼ le baʼax taak u yojéeltikoʼ, ka tu chʼaʼaj u xoke.

Le Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼon jach kʼaʼabéet k-áantik le máaxoʼob u kʼáat u natsʼubaʼob tiʼ Diosoʼ. Kex maʼ páatchaj in wilik le máax binen in kaxt kaʼachoʼ, maʼ chéen kunel le baʼax tin beetoʼ. Jeʼex le táankelem xiʼipaloʼ, tu luʼumil Irlandaeʼ láayliʼ yaʼab máakoʼob taak u kaambaloʼob tiʼ u Reino Dioseʼ. Yéetel in wojleʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantik le máakoʼob utiaʼal u maas kaambaloʼob tiʼ letiʼoʼ.